VRIJHEID IN GEBONDENHEID

Het woord vrijheid zet heel wat gemoederen in beweging. In het verleden zijn er oorlogen om gevoerd. Denk maar aan de strijd van ons volk in de zestiende en zeventiende eeuw en aan de wereldoorlog van 1940 tot 1945. Het ging om de vrijheid, de staatkundige en geestelijke vrijheid. Om de verworvenheden van onze westerse beschaving te handhaven, werd een bloedige strijd geleverd.

Niet alleen in het groot, maar ook in het hele kleine is vrij - heid een begerenswaardige zaak. De kleuter die uit de box wil, de tiener, die op eigen benen wil staan, de werknemer, die niet de knellende band van een strakke organisatie wil accepteren, zijn allemaal voorbeelden dat de mens de vrijheid zoekt. Op het ogenblik heeft het woord vrijheid weer een heel bepaalde inhoud gekregen. Men spreekt van bevrijding van de onderdrukte massa's in Europa en Afrika. Vrijheid is de lichte horizon waarnaar de volken verlangen. Op het moment dat die vrijheid verkregen is, weet men vaak niet wat men er mee aan moet.

Tenslotte is er het streven naar de vrijheid van de mens in die zin, dat de maatschappij verlost wordt van allerlei taboes en tradities van vorige generaties. We gaan de maatschappij vernieuwen op zodanige wijze, dat de moderne mens in alle vrijheid zich kan ontplooien naar zijn eigen mogelijkheden. Ongebonden, losgemaakt van de oude moraal, niemands knecht, als mondige mens in deze wereld staan, dat is het ideaal van de vrijheid waar men naar streeft.

Het oude beginsel

Vrijheid wordt dus opgevat als het niemand boven zich hebben en het niet gebonden zijn aan wetten, die de lusten van de mens intomen.

Dat is overigens niet nieuw. Eva heeft geluisterd naar de inspraak van satan, die haar voorstelde van de boom te eten om vrij te zijn van God en als God te zijn. Het eten van de boom zou haar de vrijheid geven zelf uit te maken wat goed voor haar was. Wij hebben in deze eerste ouders dit vrijheidsideaal nagestreefd en het werkt nog steeds in ons door. Vandaar de verkeerde opvatting van vrijheid.

Want de waarachtige vrijheid van de mens bestaat niet in het ongebonden zijn. Zulk een vrijheid leidt tot losbandigheid. En die vrijheid brengt ons in de diepste ellende. Zulk een vrijheid gaat ten koste van de naaste. Wij zien dat in de werelddelen waar op het ogenblik de bevrijdingsfronten aan het werk

zijn. Daar worden gevangenissen gevuld en slachtoffers gemarteld en vermoord, alsof het leven geen waarde heeft. Wie zulk een vrijheid zoekt, ook persoonlijk, moet in de diepste ellende terechtkomen.

De jongste zoon uit de gelijkenis zocht de vrijheid door het vaderhuis te verlaten en is in het vergelegen land bij de zwijnentroggen terechtgekomen.

Ongebonden kon hij leven, hij heeft de beker van zijn leven tot op de bodem leeggedronken, en toen heeft hij ontdekt dat die vrijheid niet anders dan slavernij was.

De ongebondenheid heeft de mens slaaf gemaakt van de zonde. Wij zijn dienstknechten, slaven, van de ongerechtigheid geworden. Dienstknechten van de vorst der duisternis. Onderworpen aan de dood. De vloek van de wet rust op ons en de eis van de wet, die onverminderd gehandhaafd wordt, kunnen noch willen wij vervullen. Zo wordt de mens opgejaagd door zijn eigen lusten en begeerlijkheden, waarvan hij slaaf is, en elke poging om nog meer zich te ontdoen van hetgeen de Heere ons als de rechte weg voorstelt, brengt alleen maar dieper ellende.

Ware vrijheid

De ware vrijheid wordt alleen geschonken door en gevonden in de Heere Jezus Christus. De ware vrijheid ligt in de gebondenheid aan de Heere. Dat is de vrijheid die het evangelie predikt, en die door de Geest des Heeren geschonken wordt en waaruit het geloof leeft. De vrijheid van Christus is niet een bevrijding van aardse machten, maar een bevrijding van de wet, van de zonde en van de dood; het is een verlossing uit de macht van de satan.

Het is niet alleen iets negatiefs, dus een verlost worden van de zondemacht, maar ook een verlost worden tót de dienst van God en dienst aan de naaste. Het is dus bepaald ook positief. Als Zacharias zingt bij de geboorte van Johannes de Doper van de verlossing van Israël, dan voegt hij eraan toe: Opdat wij Hem dienen zouden zonder vrees in heiligheid en gerechtigheid al de dagen van ons leven. Gaat de schijnvrijheid ten koste van de ander, de vrijheid die Christus schenkt is ten dienste van de naaste. Wanneer Paulus in Galaten 5 spreekt over het staan in de vrijheid, waarmee Christus hen vrijgemaakt heeft, dan loopt de vermaning uit op het Woord: maar dient elkander dooide liefde, want de gehele wet wordt vervuld in één woord, namelijk in dit: Gij zult uw naaste liefhebben gelijk uzelf. En wanneer. Luther schrijft over de vrijheid van een Christenmens, dan vat hij die vrijheid samen in twee stellingen: een christen is in vrijheid heer van alle dingen en niemands onderdaan, én een christen is in dienstbaarheid knecht van alle dingen en ieders onderdaan.

Aan de ene zijde is de mens, die in Christus overging door het geloof, waarachtig vrij omdat Christus hem vrijgemaakt heeft van de vloek van de wet en van de eis van de wet als een verbond ten leven. Christus heeft de vloek van de wet gedragen en heeft de eis van de wet ten leven vervuld. De genade van Christus is samen te vatten in wat Luther noemt de zalige ruil. Gij, Heere Jezus, zo zegt Luther, zijt mijn gerechtigheid, en ik ben Uw zonde. Zo leeft de christen uit de genade alléén en uit het geloof alléén. Daar is geen werk aan voorafgegaan van de mens, want de verlossing is om niet. Daar is geen werk dat die verlossing aanvullen kan, want hij heeft in Christus alles. Het is een geschonken verlossing en een geschonken bevrijding. Als zodanig is de christen in vrijheid heer van alle dingen en niemands onderdaan. Dat is waarachtige bevrijding van de zonde en de dood. Indien dan de Zoon u zal vrijgemaakt hebben zo zult ge waarlijk vrij zijn.

Waar de Geest des Heeren is aldaar is vryheid

Waar de Geest des Heeren is aldaar is vrijheid. Dat is niet een vrijheid die de regels en de normen van de Heere ver - acht. Het is niet een vrijheid naar het vlees, dat is leven naar onze lusten en begeerlijkheden. Maar hét is een vrijheid om de Heere te dienen; het is dienstbaar gemaakt worden tot gerechtigheid. Paulus noemt zich meerdere malen een dienstknecht van Jezus Christus. Teruggebracht tot gehoorzaamheid. De dienstknecht van Christus is tegelijkertijd een vrijgemaakte van de Heere. Hier wordt alle ongebondenheid afgewezen. Zulk een vrijheid kent de Schrift niet. Ook niet een vrijheid om nu zelf een rangorde van waarden en rechten op te stellen waarnaar wij dan zullen leven. Nee, het is een wandelen naar de Geest. Dat is een dienen door de liefde. Het eerste gebed van Paulus, toen hij echt ging bidden,

was: Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal.

De waarachtige vrijheid is niet een dienen van onszelf, dat is juist de slavernij van de schijnvrijheid. Maar een dienen van de Heere en van de naaste. Dat grote voorbeeld heeft de Heere Jezus ons nagelaten in Johannes 13. Daar heeft Hij, die de Meester was, de voeten van de discipelen gewassen. Want Ik heb u een voorbeeld nagelaten, opdat gelijkerwijs Ik u gedaan heb, gijlieden ook doet. Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: Een dienstknecht is niet meerder dan zijn heer, noch een gezant meerder dan die hem gezonden heeft. Indien gij deze dingen weet, zalig zijt gij, zo gij dezelve doet.

Zo is de ware vrijheid een staan in Christus door .het geloof tussen twee fronten. Aan de ene zijde om op wettische wijze een eigen gerechtigheid op te bouwen, zich te laten gelden en te roemen in het vlees. Aan de andere zijde de wetteloosheid en tuchteloosheid, een zich losrukken van de Heere en daardoor een slaaf te worden van talloze heren. Daartussen is de vrijheid van de christen. Hij mag roemen in genade, onverdiende zaligheid door Hem, die ons zo uitnemend heeft liefgehad. En verlost zijnde, mag hij wandelen door de Geest, opdat wij de Heere dienen zouden zonder vrees in gerechtigheid en heiligheid al de dagen van ons leven.

Hier ligt ook het spanningsveld. Een spanningsveld veroorzaakt door het feit, dat de nieuwe mens in Christus altijd met zich draagt het lichaam der zonde en des doods. Het volmaakte is nog niet gekomen. Het vlees, de oude mens, strijdt tegen de Geest en de Geest tegen het vlees. Dat geeft strijd, dat geeft ook menigmaal droefheid. Maar de overwinning is vastgelegd in Hem die het heeft uitgeroepen: Het is volbracht. En Hij heeft op Paasmorgen de dood verslonden en het graf geopend.

Hij geeft de overwinning aan allen die als arme zondaren geen andere verwachting of hoop hebben dan Zijn gerechtigheid alleen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen