MONICA, DE MOEDER VAN AUGUSTINUS

Monica is één van de bekendste vrouwen uit de kerkgeschiedenis. Zelf had. deze eenvoudige vrouw uit een noordafrikaans stadje dat nooit kunnen bevroeden. Over Monica zijn vele, soms sentimentele, verhalen in omloop. Het beeld dat dan van haar geschetst wordt, wekt de indruk met. een ideale vrouw van doen te hebben. Dit is natuurlijk niet zo. Als ieder ander heeft ook Monica haar fouten en beperktheden gehad. Augustinus zelf schrijft dat zijn moeder ; op jeugdige leeftijd verslaafd dreigde te raken, aan de wijn. De Pelagiaan Julianus zag daarin aanleiding Augustinus te beschimpen dat zijn moeder een „wijnzuipster" was geweest. De zoon weerlegde dieze minderwaardige woorden. De Pelagiaan, die ontkende dat de mens reeds als zondaar geboren werd, toonde zich een vijand, van de genade Gods, waardoor zijn moeder van deze zonde der jeugd verlost was. Scherp stelt hij dan: „Ik van mijn kant houd uw ouders voor eervolle christenen en ik feliciteer hen, dat zij gestorven zijn, voordat zij u als ketter konden zien". Naast deze jeugdzonde wordt nog wel eens gewezen op een te grote eerzucht, die de moeder voor haar kind! gekoesterd he3ft. Deze eerzucht kon hardheid tot gevolg hebben. Veel wenste zij op te offeren voor de wereldse karrière van haar zoon. Als jongeman had Augustinus met enkele vrouwen samengeleefd. Het is vooral op haar aandringen dat zijn bijzit, de moeder van zijn onwettige zoon, zonder meer wordt weggezonden. Monica deed dit niet alleen, omdat de Bijbel ons het ongehuwd samenleven verbiedt; zij wenste voor haar zoon een meisje uit een aanzienlijker geslacht tot vrouw.

Welke kai"aktergebreken Monica echter ook gehad moge hebben, zij vallen weg als wij letten op de overweldigende zorg die zij ten koste heeft gelegd aan haar zoon. Met elke vezel van. haar liefderijk moederhart heeft zij toch bovenal één levensdoel nagestreefd: de bekering van haar zoon. Alles heeft zij gedaan wat in haar vermogen lag. Bovenal hield zij niet op met bidden en smeken tot God, waar zij ook was. Toen zij eenmaal in tranen haar nood klaagde bij Ambrosius, de bisschop van Milaan, gaf deze haar dan ook het bekende antwoord: „Waarlijk, een kind van zulke gebeden kan niet verloren gaan". Hierin heeft de grootheid van moeder Monica gelegen, en hiermee is zij tot een voorbeeld van een echtchristeiijke moeder geworden. Augusti-

nus schrijft na zijn bekering dat hij het geloof aan God nooit echt kwijt was geraakt: aan moeders knie was het hem ' ingeplant.

Over de vader van Augustinus horen ; wij derhalve heel wat minder. Wij weten dat hij een romeins ambtenaar iwas, een heiden, enigszins ruw, maar • goedhartig van karakter, met een ongebonden levenswijze. Hij wilde eigenlijk niets weten van het christendom, fen pas vlak voor zijn dood liet hij zich }(ook op aandringen van Monica) d; ojpen. In zijn jeugd trok Augustinus meer )op zijn vader aan en bezorgde hij zijn jmoeder veel verdriet. Op den duur ? wordt hij haar voortdurende vermaningen moe en besluit hij naar Rome te j gaan. Hij vertrekt uit Afrika zonder zijn i moeder daarvan op de hoogte te stelden, omdat hij bevreesd is voor haar fverdriet. Zo ontvlucht Augustinus het fouderlijk huis op een manier die zijn jmoeder diep heeft getroffen. In werelds 'opzicht gaat het Augustinus echter uitstekend. Hij is buitengewoon begaafd. Na een poosje krijgt hij een hoge po-'sitie te Milaan, waar in die jaren de romeinse keizer verblijf hield. Hier wordt Augustinus „lofredenaar des keizers". Dat houdt in dat hij op feestdagen, bij plechtige gebeurtenissen, en bij overwinningen van de keizer fraaie toespraken moet houden, waarin hij de lof van de keizer, de romeinse staat en de goden moet bezingen.

In die dagen een eervolle en aanzienlijke funktie. Zo gaat het hem dus uiterlijk bezien heel goed. Toch is Augustinus onrustig. Zijn geweten klaagt hem aan. Hij weet dat. hij leeft op een wijze, zoals zijn moeder het hem niet heeft voorgehouden. Opgejaagd gaat Augustinus koortsachtig zoeken naar een houvast. Het heidendom kan hem dat houvast niet bieden, Dan, op dit belangrijke moment in zijn leven, als Augustinus als het ware op een kruispunt van wegen staat, krijgt hij bezoek van zijn moeder. Zij heeft de verre reis vanuit Afrika ondernomen om nog eenmaal haar zoon te zien en te spreken. Dat moet je niet onderschatten. Het was, zeker voor iemand op haar leeftijd, een verre reis die niet van gevaar ontbloot was. Het is een niet te peilen vreugde voor haar, als zij in deze dagen mag meemaken hoe haar zoon tot inkeer komt. Augustinus wordt diep getroffen door de prediking van Ambrosius en door het lezen in de Bijbel. „Niet in brasserijen en dronkenschappen, niet in slaapkameren en ontuchtigheden, niet in twist en nijdigheid, maar doet aan de He ere Jezus Christus" (Rom. 13 : 13 en 14). Terstond toen Augustinus deze woorden las „stroomde als het ware het licht der gemoedsrust mijn hart binnen en alle duisternis van twijfel vluchtte weg".

Nadat bisschop Ambrosius Augustinus en diens zoon gedoopt heeft, aanvaarden moeder, zoon en kleinzoon de terugreis naar Noord-Afrika. In Rome, als zij op het punt staan zich in te schepen, sterft Monica. Kort voor haar dood heeft zij nog verwoord hoe dankbaar zij was voor haar gebedsverhoring, en hoezeer zij los was geraakt van dit aardse leven. „Mijn zoon, wat mij aangaat, niets in dit leven bekoort mij nog. Wat ik hier nog moet doen en waarom ik hier ben, weet ik niet, want van deze wereld verwacht ik niets meer. Eén ding was er, waarom ik nog een weinig in dit leven wenste te blijven, namelijk dat ik u mocht zien als een christen vóór mijn sterven. Meer dan mijn verlangen heeft God mij geschonken, zodat ik zelfs mag zien, dat. gij met verachting van aards geluk zijn dienaar zijt. Wat doe ik nog hier? "

Zesenvijftig jaar was Monica toen zij overleed. De kleinzoon barstte in tranen uit, vrienden kalmeerden hem. Eén van de aanwezigen greep naar zijn psalmboek en begon te zingen, de anderen vielen bij: „Ik zal van goedertierenheid en recht U psalmzingen, o Heere".

Monica, de moeder van Augustinus. Augustinus, de kerkvader voor de christelijke kerk in alle eeuwen nadien. Met recht is Monica, de liefhebbende moe-, der, die verhoord werd op haar-gebed, , een der bekendste vrouwen uit de kerkgeschiedenis geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen