JEUGDBLADEN ONDER DE LOEP

door B. S. van Groningen, hoofd van de Ds. Abraham Hellenbroekschool te Zwijndrecht en J. Leune, Jeugdwerkadviseur en redaktielid van „Daniël”.

In het bekende woordenboek van Koenen-Endepols staat als omschrijving van het woordje loep: handvergrootglaasje. Het komt voor in de betekenis van iets onder de loep nemen, iets met nauwkeurigheid bekijken of bestuderen. We hopen dat jullie het ons niet kwalijk nemen dat we het brede scala van jeugdbladen dat voor ons ligt, niet helemaal met die nauwkeurigheid bekeken hebben, zoals de betekenis van „onder de loep nemen" eigenlijk vereist Bij sommige bladen hadden we zelfs de neiging ze helemaal niet in te zien. Ze horen beslist niet in onze lektuurmand thuis. En we geneerden ons eigenlijk toen we enkele van deze bladen in een tijdschriftenwinkel moesten kopen.

Waarom dan toch een bespreking in een artikel in „Daniël", vraagje je misschien af. Wel dat doen we, omdat we weten dat veel van deze bladen ook door onze jongeren gelezen worden. En als je tegen bepaalde tijdschriften wilt waarschuwen, moetje natuurlijk wel weten wat er in staat.

Om welke bladen gaat het?

Voor ons ligt een bijzonder gevarieerd „gezelschap". We noemen in willekeurige volgorde: Aktie, Kuifje, Tina, Spirit, Club, Debbie, Anita, Donald Duck een viertal muziekbladen, Tijdsein, Tijdschrift, Voetnoot, Rechte Sporen, Verkenning, Dia en natuurlijk niet te vergeten: Daniël.

Van ons mag je gerust vreemd opkijken als je deze titels leest 't Is helemaal niet erg als je de meeste titels niet eens kent. Je kunt deze bladen in twee groepen onderverdelen: christelijke en niet-christelijke jeugdbladen. En als we het dan over niet-christelijke bladen hebben, kunnen we ook zeggen: onchristelijke of anti-christelijke bladen. Ook hier blijkt weer dat neutraliteit niet bestaat.

Niet-christelijke jeugdbladen

In een enquete die vorig jaar op enkele reformatorische scholen gehouden is, werd gevraagd wat voor tijdschriften door onze jongeren gelezen worden. De onder ons bekende bladen als „De Gezinsgids", „De Schakel" en „Daniël" scoorden hoog. Maar er bleek ook heel andere lektuur gelezen te worden: Anita, Debby, Club, Tina, Kuifje, Donald Duck en om dan nog maar te zwijgen van de afschuwelijke roddelbladen als „Privé" en „Story". Ook de zogenaamde muziekbladen gaan onze deuren niet voorbij: „Muziek Express", „Hitparade", „Hitkrant" en „Pop-foto". De enquete werd onder jongeren van twaalf tot zestien jaar gehouden, maar we hebben geen reden te veronderstellen dat het bij + 16 beter is.

Eigenlijk zou je aan al deze bladen niet veel woorden vuil moeten maken. Toch voelen we ons verplicht een indruk van de inhoud te geven, zodat je enigszins weet wat er te koop is. Het aantal vaste abonnementen zal waarschijnlijk niet zo hoog zijn in onze kringen. Jongeren krijgen ze meer van elkaar, of kopen losse nummers in kiosken. In veel gevallen zullen de ouders waarschijnlijk niet eens weten dat hun kinderen ze lezen. Op zich al een veeg teken!

Tina

Een bekend meisjesblad is „Tina". Wie het blad eens vluchtig doorbladert denkt misschien dat de inhoud wel meevalt. Maar wat denk je van het volgende citaat uit de vragenrubriek:

„Ik heb een probleempje. Ik weet namelijk nooit wat ik op zondag moet doen. 's Morgens gaat het wel, dan ga ik lezen. Maar 's middags? Ik heb er dan helemaal geen zin in om te gaan lezen, tekenen of wat dan ook. Weet jij nou wat ik moet doen? ? ? (Mariëlle uit Oldenzaal).

Joh, jij hebt er gewoon geen zin in om heel de zondag binnen te gaan zitten. Geen wonder, daar wordt iedereen superduf van en dan ga je je vanzelf zitten vervelen. Lekker naar buiten dus. Er zijn sportklubs die op zondag wedstrijden organiseren. Je kunt met een stel meiden uit je buurt de boel op stelten zetten, de hond van de buren mee uitnemen, met je vader gaan trimmen, je fietsrecord van A naar B (yuk, 't lijkt wel een som) verbeteren....”

Anita en Club

Het blad „Anita” loopt over van liefdes-

affaires, meestal geïllustreerd met uitdagend geklede figuren. Het blad geeft „goede" voorlichting om via „body-building" er zo optimaal mogelijk uit te zien. Lukt je dat niet dan kun je aan je uiterlijk ook nog altijd het een en ander veranderen door diverse soorten make-ups.

Het blad „Club" is in één woord: SLECHT! Je walgt alleen al van die afschuwelijke foto's, artikelen en ingezonden stukken. Het zijn nota bene soms jongeren van twaalf jaar die over hun sexuele problemen schrijven, waar ze volgens hen met niemand anders over kunnen praten. Om dan nog maar te zwijgen van de antwoorden die ze krijgen van de redaktie. We zouden hiervan genoeg citaten kunnen opnemen. Maar daar hebben we geen behoefte aan. Het zou niet „stichten" wordt dan „onder ons” gezegd.

En dan zijn er nóg de zogenaamde muziekbladen, vol met roddels over en foto's van filmsterren en verder gevuld met filmnieuws en posters. Al met al keus genoeg om je mee te laten nemen in een sfeer die de onze niet kan zijn.

Wat lees jij? Zitten er bladen als de bovengenoemde in jouw schooltas? Dan hebben we maar één advies: de brand er in! Waak en bid opdat je niet in verzoeking (verleiding) komt. Het gevaar is zo groot dat je door deze vuiligheid beïnvloed wordt en dat je er aan gewend raakt.

Christelijke bladen

Er is echter nog een heel ander soort jeugdbladen die we nu onder de loep gaan nemen. Dat zijn de bladen die al of niet officieel uitgaan van een christelijke jeugdorganisatie.

Aktie

Als eerste noemen we het blad „Aktie", een christelijk maandblad voor jongeren dat uitgaat van Youth for Christ. De inhoud van dit blad moet je tegen de achtergrond van deze organisatie zien. Het is niet kerkelijk gebonden en heeft een „brede" visie op de samenleving. Een greep uit de artikelen: opvang van drugsverslaafden, interview met een MTS-er, kunst is iets van God, interview met een christelijke schilderes, reisadviezen, sport, literatuur, bijbelrooster, gesprekken met (reli)-popzangers en sportsterren. Het blad zit heel duidelijk in de „evangelische" hoek. Er is sprake van een oppervlakkige christelijkheid. In een interview met Glen Kaiser, leider van een luidruchtige muziekband, vertelt hij hoe hij van zijn verslaving aan drugs is afgekomen:

„Kijk, ik wil er geen geestelijk verhaal van maken, omdat dit natuurlijk een zeer praktische zaak is. Ik kan alleen maar zeggen dat ik God vroeg mij te vergeven en me te veranderen. Ik vroeg Hem mij te helpen er af te komen. En ik stopte gewoon met drugs. Zo in één keer. Bang! Ik gebruik sindsdien niets meer”.

Daarna is hij begonnen met een band als evangelisatiemiddel. Hoe dat in z'n werk ging?

„Eén van onze geestelijke leiders zei toen tegen ons: „Als jullie denken dat God van jullie vraagt om een band te beginnen, bid er over en doe zoals God jullie ingeeft". We deden het en formeerden de groep, zoals die nu nog is. We begonnen met rustige akoestische muziek. Tijdens ons eerste konsert kwamen er twaalf mensen tot geloof. De kerk zat vol met jeugd. De volgende dag werden we opnieuw gevraagd en opnieuw speelden zich dezelfde taferelen af. 28 dagen speelden wij in de hele omgeving in kerken, scholen en openluchtkonserten. We zagen 900 mensen die christen werden en zeiden tegen elkaar dat het niet anders kon, maar dat God achter ons stond”.

Kerkelijke jeugdbladen

De meeste kerkelijke jongerenorganisaties geven ook jeugdbladen uit Binnen de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) verschijnen drie jeugdbladen: „Calvinistisch Jongerenblad" en „Poortwake" voor +16 en „Rechte Sporen" voor-16. Deze bladen hebben een heel sterke binding met

het kerkelijke jeugdwerk. In principe is ieder lid van de vereniging abonnee op het jeugdblad. En als je weet dat het grootste deel van de jongeren van deze kerken aan het jeugdwerk deelneemt (daar kunnen wij een voorbeeld aan nemen) dan is het duidelijk dat de oplagen van deze bladen erg hoog zijn. Ze geven goede en gedegen informatie, met het bekende vrijgemaakte aksent. Soms worden artikelen uit „Daniël" in z'n geheel overgenomen (uiteraard met toestemming) zoals bijvoorbeeld het artikel „Zaterdagavond" van ouderling H. Visser uit Utrecht.

Binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken was er het blad „Tijdsein" dat o.a. door gebrek aan belangstelling verdwenen is. Wel verschijnt binnen deze kerken nog het blad „Dia" dat zich vooral op jongvolwassenen richt. Het blad doet regelmatig veel stof opwaaien. Het voortbestaan hangt aan een zijden draad. Zo heeft de Synode besloten met ingang van januari 1985 het kollektieve abonnement voor alle kerkeraden op te zeggen.

De Hervormd Gereformeerde Jeugdbond heeft sinds kort twee jeugdbladen. „Tijdschrift" is bestemd voor +16. Het ging in 1982 van start. Het doel is de Schrift te laten spreken voor jongeren in de tijd waarin ze nu leven. De nummers zijn thematisch opgezet en in de eerste plaats bestemd om te gebruiken op de HGJBverenigingen. Daarom staan er veel verwerkingsmogelijkheden en gespreksvragen bij de artikelen. Gezien de groei van het blad, blijkt deze aanpak goed aan te slaan. De inhoud is nog al verschillend: het nummer bijvoorbeeld over „relaties" (maart 1984) sprak ons erg aan.

Helemaal nieuw is het HGJB-blad „Spirit" waarvan onlangs het eerste nummer verscheen. Dit blad is bestemd voor jongeren van twaalf tot zestien jaar voor gebruik op de klub en om thuis nog eens na te lezen. Het blad wil de weg wijzen naar Hem, Die de Weg is. Dat kan alleen met Gods Geest (the Holy Spirit). Vandaar dus de naam „Spirit". Het eerste nummer is getiteld: „Draag je ook je steentje bij? " Aan de orde komen: „Wees wijzer", (gelijkenis van de wijze en dwaze bouwer), „Talentenjacht" (gelijkenis van de talenten) „Is 't ie nu helemaal" (bezetene te Gadara), „Help! Help" (de barmhartige Samaritaan).

Verder staan er handenarbeidmogelijkheden in, een stripverhaaltje en liederen om aan te leren. Voor de leiding van de klubs is er een handleiding bij. De vormgeving van het blad ziet er goed en verzorgd uit en zal HGJB-jongeren best aanspreken. Natuurlijk moet het taalgebruik bij jongeren aansluiten, maar sommige titels, zoals die hier boven staan, zijn wat ons betreft toch wel wat al te populair.

Daniël

Eén blad hebben we nog niet gehad. Dat is ons eigen jeugdblad „Daniël". Dit artikel verschijnt in „Daniël" en dan is het niet

moeilijk andere bladen de grond in te boren. Bij de niet-christelijke bladen die we noemden is dat trouwens hard nodig. De negatieve invloed van het lezen van mensen godonterende lektuur mag niet onderschat worden. Vooral gewenning is een groot gevaar.

Maar nu het alternatief.

Dat probeert „Daniël" te zijn.

Het voornaamste doel van „Daniël" is jongeren vanuit Schrift en belijdenis leiding te geven bij het zoeken naar antwoorden op maatschappelijke en persoonlijke vragen. Op de omslag van ons blad staat dat het het jeugdblad van de Gereformeerde Gemeenten is. Dat betekent dat wat jongeren in „Daniël" lezen niet iets anders mag zijn dan ze 's zondags in de prediking horen. Wie dat alles op zich in laat werken, begrijpt dat de redaktie voor een niet zo eenvoudige opdracht staat. Het is steeds weer een zoeken naar de juiste weg. De redaktie weet heel goed dat ze de wijsheid niet in pacht heeft. Het gebeurt best wel eens dat een artikel verschijnt, waarvan achteraf gezegd wordt eigenlijk had dat anders aangepakt moeten worden. Vooral bij gevoelig liggende zaken is een voorzichtig beleid nodig. Aan de andere kant mag en wil de redaktie moeilijke zaken niet uit de weg gaan.

Gelukkig ontvangt de redaktie veel positieve mondelinge en schriftelijke reakties. Met name ook van jongeren. De sterke groei van het aantal abonnees mogen we ook in dat licht zien. We denken dan ook aan het sympatieke en waarderende artikel dat ds. G. Blom in het blad „Bewaar het pand" over het werk van de Jeugdbond schreef.

Anderzijds is er ook wel eens kritiek. Dat mag. En die kritiek wordt ook serieus genomen. Er zijn altijd al nuanceverschillen in onze kringen geweest en die zullen er blijven ook. Als de gespreksbasis maar is wat Schrift en belijdenis zeggen.

Met ongeveer 9200 abonnees is „Daniël" het grootste kerkelijke jeugdblad. Ondanks dat het niet verbonden is met het lidmaatschap van een vereniging. Dat is iets om dankbaar voor te zijn. Maar het schept ook een grote verantwoordelijkheid. Vele vragen en problemen moeten worden aangepakt. En dat moet op een wijze die jongeren begrijpen en aanspreekt Maar dat moet ook zo dat ouderen zich er in herkennen, omdat telkens weer blijkt dat ze (gelukkig) aandachtig over de schouders van jongeren meelezen.

Zo heeft „Daniël" de taak jongeren leiding te geven, te voorkomen dat een generatiekloof ontstaat en de band met de gemeente te bewaren en te versterken.

We hopen dat ook in de toekomst de bijbelse boodschap mag doorklinken in ons jeugdblad in de wetenschap dat redaktie en medewerkers daarbij het licht van Gods Geest nodig hebben.

H. I. Ambacht, B. S. van Groningen

Woerden, J. Leune

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen