Kritisch-zijn

Ik kan me best voorstellen dat jullie wat vreemd opkijken van deze titel. Ik heb hem ook zelf niet bedacht, maar opgedragen gekregen.

Nu in 1985, uitgeroepen tot het jongerenjaar, veel aandacht gegeven zal worden aan de probleemvelden waarmee jullie te maken krijgen, of waarin je al zit, is het goed om over enkele zaken met elkaar te spreken. Het gaat om de plaats die jij inneemt in het gezin, de kerk, de school en de andere verbanden waarin jij je beweegt. Je hoort oudere mensen vaak zeggen: wat zijn de jongeren toch veeleisend. Ze benaderen alles wat er in de kring gebeurt zo kritisch. Het is net of ze overal wat achter zoeken. Ze willen het naadje van de kous weten en vragen maar door. Ze komen vaak met alternatieven, die ontleend zijn aan een andere levensbeschouwing, aan een andere levenswijze, dan waarin ze opgevoed zijn.

’t Is de leeftijd

Natuurlijk zijn een aantal opmerkingen niet nieuw. In de leeftijdsfase waarin jullie verkeren, hoort het erbij dat je wat afstand neemt van alles watje thuis meegekregen hebt. Datje thuis, op school en tijdens de katechisatielessen heel kritisch reageert op een aantal dingen die je gehoord en gezien hebt. Daar kijken wij als ouderen niet van op. Wel soms van de manier waarop!

De ontwikkeling van puber via de adolescentie naar de volwassenheid, brengt een afstand nemen mee, een heroriëntatie op de waarden en de normen, die je van huis uit meegekregen hebt. Je gaat ze toetsen op hun houdbaarheid: voor je gevoel moet je zeker weten wat de bedoeling daarvan is; je gaat alles in je leven herijken. Materieel ben je nog wel afhankelijke van thuis: zakgeld, kleding en eten ontvang je van je ouders. Je probeert terecht wat meer inspraak te krijgen bij de besteding. Je wilt niet opvallen op je school en je werk. Je wilt niet uit de toon vallen bij je leeftijdgenoten. En datje opstelling weieens botst met wat ze thuis willen, dat is niet nieuw. Maar de oplossing die bereikt wordt, is belangrijk. En dat je in een woordenstrijd soms het gevoel hebt, dat je niet serieus genomen wordt door je ouders, je leraar, je predikant of ouderling. Dat kan ik me ook voorstellen. De weg van afhankelijkheid naar zelfstandigheid vraagt het nemen van een aantal hobbels.

Het zit ook in de lucht

Dat je afstand neemt, dat je kritiscn staat tegenover de onoprechtheid die je ontdekt, tegenover het feit datje zo vaak met een kluitje in het riet gestuurd wordt, dat wordt in onze tijd gestimuleerd door een geest, die in strijd is met de Geest, Die van God uitgaat.

De slijtageslag in onze samenleving om vraagtekens te zetten achter waarden en normen, die op de Schrift geënt zijn, en om die daarna te ontmantelen, zorgt voor een grote onzekerheid onder al de lagen van de bevolking. De ontwikkeling van techniek en wetenschap gaat zo onstuimig snel, dat we van de ene in de andere verrassing vallen. Ik denk aan het gebied van de voortplanting: reageerbuis-en diepvriesbaby; aan de bedreigingen via geweld, bewapening en vervuiling; aan de snelle afbraak van het huwelijks-en gezinsleven door een overvloedig aanbod van variaties in relaties; aan de spiraalwerking rond abortus en euthanasie, rond drank en drugs, rond de nieuwsmedia, zoals krant, tijdschrift, radio, televisie, video, kassette en plaat. Dat alles zorgt voor een grote rusteloosheid; de rust wordt ons opgezegd, de stroom van de tijd(geest) sleurt ons mee, als we niet oppassen. In deze tijd zijn jullie jong en mag je genieten van veel

mooie en goede dingen op je weg naar de volwassenheid. Maar deze tijd. de tachtiger jaren kenmerken zich ook door een geweldige brede stroom van verval én afval, omdat de Bijbel niet meer gezien wordt als het richtsnoer voor leven en werken. De golf van de sekularisatie zorgt ervoor dat velen (wij ook? ) leven alsof er geen God is. Die de Schepper, de Onderhouder en de Bestuurder is van Zijn schepping. Die ook komen zal op de Dag des Heeren. waarvan de kontouren zichtbaar worden.

Mag ik dan niets? Even geduld!

Deze ontwikkelingen zorgen voor een gezagskrisis, want de moderne mens wil in zijn leven niet gehinderd worden om zijn gevoelens en verlangens te kunnen volgen op allerlei gebied. Jij wilt wellicht 's zaterdagsavonds ook wel eens weg. Met vrienden naar de stad. En liefst niet te vroeg thuis. En dan botsen de meningen tussen de generaties, tussen ouders en kinderen, omdat jij het gevoel hebt dat ze thuis altijd letten op de donkere zijde en jij in elk geval altijd let op het nieuwe, het avontuurlijke. Ik val toch niet in zeven sloten tegelijk, zegje. Tussen haakjes: je kan al in één sloot verdrinken, letterlijk en figuurlijk.

Verder is het zo datje in je studie en je werk vaak heel andere indrukken opdoet dan je ouders. De belangstelling is heel anders gericht: jij voelt veel voor muziek en thuis niet. Je bent heel leergierig en je dompelt je onder in boeken, kranten en tijdschriften om je weetlust te bevredigen. En nu kan het gaan spannen thuis, in de kerk en op school, doordat je niet snel genoeg antwoord krijgt op je kritische vragen.

Ik zou je tot geduld op willen roepen, want je moet wel bedenken datje ouders ook met veel nieuwe dingen gekonfronteerd worden, waarvoor ze niet één-twee-drie een antwoord hebben. Door de snelle veranderingen worden wij, ouderen, ook steeds teruggeworpen op onszelf: hoe zit het ook weer? Je hebt veel zomaar overgenomen, je nooit afgevraagd: waarom? .... en hoe? En nu wordt er uit nieuwsgierigheid of uit konfrontatie gevraagd om pasklare en duidelijke antwoorden te geven. Dat valt niet altijd mee. We (jongeren en ouderen) moeten in elk geval oppassen om onze schepen achter ons te verbranden, want al het nieuwe en andere is niet bij voorbaat beter. We moeten de geesten die uitgaan beproeven en wel aan de Schrift en aan de Belijdenis. Mag ik je in dit verband wijzen op de grote waarde van de belijdenisgeschriften? Daarin worden de hoofdzaken van de leer, ontleend aan de Bijbel, op indrukwekkende wijze verwoord en beleden.

Samen zoeken naar antwoorden

Daarom hebben we elkaar in onze tijd zo hard nodig. De wereld is in verwarring; hij wordt oud en in alles wordt duidelijk dat de

tekenen der tijden als signalen steeds duidelijker vormen aannemen. De kerk komt steeds meer onder druk te staan om de agenda van de wereld als leidraad te nemen. Valse profeten en valse messiassen dienen zich aan en dat zal alleen maar intensiever gaan gebeuren, ook met het oog op het naderen van het jaar 2000.

Natuurlijk hebben jullie er recht op dat wij als ouders ons inspannen, zodat je in allerlei opzicht goed voorbereid wordt voor de plaats in de samenleving.

Veel belangrijker is dat en thuis en op school en in de kerk, in een stuk samenwerking, alles gedaan wordt om jullie op te vangen en je te wijzen in woord en daad op alles wat de Heere geopenbaard heeft in Zijn Evangelie. Zodat we jaloers gemaakt worden op het zalige goed wat er is voor degenen die de Heere vrezen.

Belangrijk is, dat er met elkaar gesproken wordt en dat we samen zoeken naar antwoorden op de vragen van deze tijd.

Basis en bolwerk

Daarvoor is het zo nodig en fijn dat er in het gezin tijd is voor het samen lezen en spreken over het bijbelgedeelte dat gelezen wordt, dat er tijd is voor een gezamenlijk gebed en het samen zingen. De huisgodsdienstoefening moet blijven in onze gezinnen, want dan is het gezin een basis waarop je terugvalt en waar je jezelf kunt zijn. Waar je ook geholpen wordt om je te bezinnen op je plaats in een wereld waarin steeds minder plaats is voor meisjes en jongens, die hun leven willen laten leiden door de eis van Gods Woord. Dan is het gezin een bolwerk tegen alle aanvallen. Op een eigen school word je geholpen, om je te oriënteren op de vragen in de samenleving en bij het zoeken naar antwoorden. Zorg dat je niet „lui" wordt en alles maar konsumeert zonder dat je je steeds afvraagt wat de diepste drijfveren zijn. Anders loopje later vast.

En zitje op een school waar je bijna de enige bent die nog bidt voor het eten, en naar de kerk gaat en de zondag toch ziet als een bijzondere dag, bidt dan of de Heere je vrijmoedigheid geeft om iets te zeggen. Of om op te stappen als er gespot wordt met het Woord van God, of de vulling van de schoolavonde zo strijdt tegen je elementaire gevoelens van hoe het hoort.

Om staande te blijven hebben we elkaar nodig; bezoek trouw de kerkdiensten en als je vragen hebt leg ze voor aan de predikant of de ouderling, of bij het huisbezoek. De ouderlingen komen ook voor jou en jij mag ook je vragen stellen. Doe dat voorzichtig en eerbiedig, doe dat vanuit een stuk betrokkenheid op de vraag: wat wil de Heere van mij. Zorg dat je je op de katechisatie goed voorbereidt en stel geen strikvragen, maar informatieve, belangstellende vragen. En neem deel aan het verenigingsleven, want nu we steeds meer alleen komen te staan, hebben we elkaar nodig om ons te bezinnen, bij het licht van Gods Woord, op de vragen waarmee we in aanraking komen. Je redt het niet alleen. Kritisch-zijn? Fout, als het de bedoeling is om iemand een hak te zetten, of om te spotten met een levensovertuiging, waarin ernstig rekening gehouden wordt met de eis van Gods Woord van de noodzaak van wedergeboorte, geloof en bekering. Fout, als je het gevaar niet wilt zien dat je helemaal verblind dreigt te worden door de antichristelijke krachten die ook in onze samenleving hun verwoestende sporen aan het trekken zijn.

Kritisch-zijn? Goed, maar dan vanuit de begeerte om je mening te toetsen en je te oriënteren, zodat je weet waarom wel of waarom niet.

De voorzichtigheid van thuis-uit is een pré voor je. Je ouders willen je een stuk veiligheid en geborgenheid geven, zodat je wel toegerust én weerbaar gemaakt wordt om straks een plaats in de samenleving in te nemen. Als de Heere daar tenminste nog de tijd voor geeft.

Wanhoop niet, als mensen je verr^hten, omdat je opkomt voor de eer van God, omdat jij om die gore mop niet lachte, omdat je luisteren wil naar Gods gebod. Wanhoop toch niet; de Heere zegt in Zijn Woord: Die Mij vroeg zoeken, zullen Mij vinden.

Hoe staat het daarmee? Heb je de Heere gezocht? Heb je Hem mogen vinden, omdat Hij jou gevonden heeft, omdat Hij je hart geopend heeft door de krachtdadige toepassing van Zijn Woord door de Heilige Geest?

Vraag eens kritisch aan jezelf: Ben ik weieens ernstig bezig geweest met de vraag: Mijn ziel doorzie je wel je lot; hoe zul je rechtvaardig verschijnen voor God? Het duldt geen uitstel! Wees waakzaam, want de zaak van de Heere heeft haast. De Heere zegt: Ik sta aan de deur en Ik klop.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen