Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ik heb gefaald

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ik heb gefaald

over faalangst en schuldgevoelens

10 minuten leestijd

Als je in het woordenboek van Van Dale nagaat wat het woord „falen" betekent, dan lees je: mislukt zijn, of fouten gemaakt.

Je kunt iets gedaan hebben dat volkomen mislukt is. Het is totaal fout gegaan. Maar het kan ook zijn dat je iets gaat doen waarvan je denkt: het zal toch wel weer mislukken, het zal wel weer opnieuw fout gaan.

Als je de titel van dit artikel heel langzaam leest, dan zie je eerst: IK. Niet een ander, nee ik heb het fout gedaan. Nu bedoel ik daarmee niet meteen wat er in de Bijbel staat van de verloren zoon: , , Ik heb gezondigd", maar meer: , , Ik heb gefaald". Wie van ons kent niet die gevoelens. Je hebt zaken afgemaakt, dingen gedaan, en steeds blijft de gedachte je gevangen houden: , , Het zal wel weer niet goed zijn". Heel diep in je binnenste kan zelfs de gedachte leven: , „Ik kan het toch nooit goed doen".

Groei naar de volwassenheid

Ik wil eerst terug gaan naar het begin van het leven.

Eens heeft prof. Langeveld (een bekende pedagoog) een boek geschreven met als titel: „Mensen worden niet geboren". Daarmee bedoelde hij dat mensen als kinderen geboren worden, die in de loop van het leven, als de Heere het geeft, tot volwassen mensen opgroeien.

En die groei naar de volwassenheid gaat met moeilijkheden gepaard. Ook in die levensfase wordt het waar wat er staat in de psalmen: het uitnemendste van dit leven is moeite en verdriet. Hoe kun je daar mee gekonfronteerd worden als je ouder wordt. Het groeien naar de volwassenheid gaat niet vanzelf. Heel vaak komt de gedachte op: , , Waar ben ik eigenlijk mee bezig? Waar doe ik het voor? " en soms kan dan zo stilletjes de gedachte opkomen: was ik maar weer klein, dan kon ik weer wegkruipen op schoot van vader of moeder. Maar die schoot is er niet meer.

Ik ben te groot. Of misschien is die schoot.... er nooit geweest.

Angst

Hoe meer je zelfstandiger door het leven moet, des te angstiger kun je worden. Verantwoordelijkheid op je moeten nemen, is niet altijd makkelijk, dikwijls beangstigend. Het kan zijn dat je met veel ambities, met veel plannen, de groei naar de volwassenheid bent begonnen. Dit ga ik doen en dat zal ik laten. Maar het kan gebeuren dat je nu als het ware met de scherven van je leven in je handen staat. Je had nooit gedacht dat dit zou gebeuren, of dat dat niet zou gebeuren.

En nu.... nu heb je steeds de gedachte: ik heb gefaald, ik heb het fout gedaan. En toch kan het zich aan je opdringen: ik MOET door het leven. Dan kun je het zo moeilijk hebben. Dan kan zelfs de gedachte bij je opkomen: ik zou wel willen dat ik nooit geboren zou zijn.

Het kan ook zijn dat je heel veel angst hebt om te falen, om het fout te doen. Misschien kijkje wel naar anderen met de gedachte: zou het bij een ander ook zo zijn? En je kunt helemaal denken datje hebt gefaald als je bij jezelf gedachten voelt, ervaart, die lijnrecht tegen Gods Woord zijn. Zou een ander ook zo slecht denken, zou een ander ook zo vies zijn, kun je dan denken.

Zo kan angst om te falen een grote rol in je leven gaan spelen. Het kan zo erg worden datje geen rustig ogenblik meer hebt. Angst kan zo je leven beheersen, dat je steeds bezig bent om de angst te verminderen. En daardoor kunnen juist weer nieuwe angsten ontstaan. Zo blijf je bezig. Zo stimuleer je ook steeds de gedachte: IK HEB GEFAALD. Je kunt angst hebben om te trouwen, wantje denkt dat je een huwelijk toch niet aan kunt. Er is angst om verkering te krijgen.

Angst voor jezelf als je in de spiegel kijkt. Het valt voor jouw gevoel allemaal zo tegen.

door j. m. a. diepeveen

Het kan zijn dat je verteerd wordt door schuldgevoelens, veroorzaakt door dingen die je gedaan hebt, of waarvan je denkt dat je ze gedaan hebt. Kortom, er kan zoveel zijn wat strijd en frustraties oproept.

Er kan een periode in je leven zijn die je het liefst uit je geheugen zou bannen. Maar het komt boven. Je gedachten kun je niet stil zetten met een druk op de knop.

Het kan zijndat je angst hebt voor God Die alles ziet en hoort. Die de diepste schuilhoeken van je hart kent. Die ziet als je je over geeft aan erotische fantasieën, aan je zelfbevrediging, aan je.... noem maar op. En dan komt steeds het gevoel: IK HEB HET WEER FOUT GEDAAN.... IK HEB GEFAALD.

Ik hoop dat het daar niet bij blijft. Wat zou het groot zijn als het net als bij de verloren zoon wordt: IK HEB GEZONDIGD.

Tijdens je opvoeding leer je verschillende zaken die heel belangrijk voor je leven zijn:

VERANTWOORDELIJKHEID - GE- HOORZAAMHEID - EIGENWAARDE - ZELFKENNIS.

Verantwoordelijkheid

Wie geen verantwoordelijkheidsgevoel heeft of kent, kent uiteraard ook geen gevoel van schuld en verplichting. Als iemand geen verantwoordelijkheid heeft, dan kent hij ook niet het verwijt aan zichzelf. In ieder geval vraagt zo iemand zich niet telkens vooraf af of er mogelijkheden zijn voor een verwijt aan zichzelf, of achteraf wat niet goed is gegaan. Verantwoordelijkheidsgevoel moet je dus leren. Ook de verantwoordelijkheid voor een ander. Maar je moet ook leren hoever die verantwoordelijkheid zich uitstrekt.

Het verantwoordelijkheidsgevoel kan ook te groot zijn. Dan heb je het gevoel OVERAL verantwoordelijk voor te moeten zijn, overal bij te moeten zijn. Dit moetje doen en dat laten en als je het niet doet dan.... Dan krijg je de angst om te falen. Vooral als je dan ook nog kijkt naar een oudere broer of zuster bij wie alles schijnt te lukken. Die doet het zo maar even.... en ik, ik ben een....

Gehoorzaamheid

Gehoorzaamheid in je jonge jaren berust op vertrouwen. Je eigen verantwoordelijkheid is dan nog onvoldoende ontwikkeld. En dit vertrouwen wordt meestal gesteld in je opvoeder. Maar dan moet de opvoeder ook zijn of haar grenzen wel kennen. Het kan zijn dat er gehoorzaamheid wordt geëist op onredelijke gronden: „Je doet het omdat ik .... ben en daarmee is de kous af'. Men mag en moet gehoorzaamheid vragen maar niet als een tiran, als een diktator, wel als een.... vader, moeder.

Ook de opvoeder moet rekening houden met de toekomst.

Eigenwaarde

Ik bedoel geen EIGENWAAN maar EIGENWAARDE. In feite betekent het dat je jezelf op de juiste waarde schat. Daarbij zijn twee elementen heel belangrijk. Die faktoren zijn EIGENWAARDE en GEWETEN.

Als iemand geen eigenwaarde heeft, dan heeft hij de gedachte dat hij niets meer tot stand kan brengen. Hij is dan volkomen afhankelijk van de liefde van anderen. (Ik bedoel nu niet de eigenwaarde in het oog van de HEERE. Dan zegt de Bijbel dat de mens ijdelheid en stof en as is).

Ouders horen eigenwaarde en geweten op een juiste wijze te ondersteunen. Ze moeten de jonge mens waarderen voor goede daden. Dat geeft een gevoel van zelfvertrouwen. Ze moeten ook eerlijke kritiek leveren, want ook dat is nodig. In Jesaja 40 staat: „Ziet de volken zijn geacht als een druppel van een emmer". Maar in de Bijbel staat ook de geschiedenis van Jona. En dan moetje het laatste vers van het laatste hoofdstuk van Jona eens lezen. Daar staat dat God niet alleen de mensen maar zelfs de dieren ziet. Dan is de mens ook heel belangrijk. Niet in eigen oog. Dat niet, want als God ons de adem afneemt, zijn wij in de eeuwigheid. Wij kunnen zo gauw rondlopen met een opgeblazen borst maar dat is de

bedoeling niet. Dan zegt Paulus: IK LEEF MAAR NIET MEER IK. Hij was zijn ik — soms — kwijt.

Zelfkennis

Bij ouderen is zelfkennis meestal groter dan bij jongeren. Dit komt door de levenservaring. Zelfkennis veronderstelt dan ook ervaring. Dat hebben jongeren minder en daarom kan er ook zoveel konfliktstof zijn tussen jongeren en ouderen. Laten de ouderen mild zijn en bedachtzaam, maar laten ook de jongeren goed beseffen dat zij misschien wel een betere schoolopleiding hebben gehad, maar dat de levenservaring niet te leren is op een of andere akademie.

Er kunnen omstandigheden in het leven zijn waardoor het mogelijk is dat die faktoren die ik hierboven heb genoemd onvoldoende worden geleerd of ervaren. Daardoor kan dan het gevoel ontstaan van falen, van mislukt zijn.

Teveel verantwoordelijkheidsgevoel.... teveel op je schouders nemen, roept vroeg of laat een gevoel van falen op. Ik kan niet altijd onder druk staan.

Het lijdt geen twijfel dat alles wat je in je jeugd ervaart een grote invloed heeft op je verdere leven. Nare, trieste jeugdervaringen kunnen een zware druk op je leggen waardoor je tot een bepaald gedrag komt, waar je het ook weer heel moeilijk mee kunt maken. Dan lijkt het wel of je in een vicieuse cirkel zit, waar je niet uit kunt komen. Dan voel je je een mislukkeling, een jongen of meisje, jonge man of vrouw, met wie niemand zich wil ophouden. Dat gevoel kan opstand tegen God in je hart oproepen. Waarom moet ik dit nu meemaken? Waarom denk ik altijd dat ik het verkeerd doe? Waarom hol ik altijd achter mezelf aan? En misschien komt dan ook wel de gedachte bij je op: waarom leef ik eigenlijk?

Spurgeon schreef eens bij een preek over j Matth. 14 : 26 de volgende regels: In ieder snerpend leed des harten, deelt ons gewis de man der Smarten". Tracht daarom vooral de Heere te zoeken.

Het is zo"n groot voorrecht als je ervaart dat je je voor God niet groot behoeft te houden en dat je voor God mag belijden wie je bent. Dan kan het heel stil worden in je hart, want dan weet je dat de Heere alle dingen weet en ook je zondige hart kent. Dan val je niet tegen bij de Heere. Als het Bloed van Christus dierbaar wordt in je leven, dan zie je dat het met geen pen te beschrijven is hoe zwart en vuil je bent. Je hart is boos. Je leven is inderdaad melaats, er is niets goeds overgebleven. Maar eeuwig wonder: dan wordt het waar dat het bloed van Jezus Christus reinigt van alle zonden. Dan wordt het waar wat een zeker dichter schrijft: „Al hadden wij dan alle zonden van Adams nakroost saamgebonden, Zijn bloed reinigt van alle zonden".

Zeg dan maar heel gedetailleerd tegen de Heere wat je gedaan hebt en wie je bent. Verzwijg niets voor Hem, maar leg je leven en je hart voor Hem open. Want Hij is een Toevlucht te allen tijde.

Dwars door de dood zullen al Gods kinderen verwelkomd worden in het nieuwe Jeruzalem dat Boven is. Daar is men vrij van alle zonden en alle zorgen. Daarom ga ik dan getroost onder 't heiligend kruis, naar 't erfgoed daarboven in 't Vaderlijk huis.

J. M. A. Diepeveen

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 25 april 1986

Daniel | 32 Pagina's

Ik heb gefaald

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 25 april 1986

Daniel | 32 Pagina's