Zet Heer’ een wacht voor mijne lippen

Er is wat kritiek!

Nu zal het waar zijn dat met betrekking tot kritiek jc dc ene dag slachtoffer kunt zijn, terwijl je de volgende dag dader bent. Want kritiek léveren is zo moeilijk niet! Laten we maar eerlijk zijn: hoeveel kritiek kunnen we niet hebben op onze ouders „die zo hopeloos ouderwets en achtergebleven zijn. zo bekrompen en naargeestig". Hoeveel kritiek gaat er niet richting leraren die „nergens tegen kunnen, die nooit eens in zijn voor een grapje en die alleen maar schijnheilig en vroom zijn". Hoeveel kritische geluiden wisselen we niet uit over kollega's die „je nooit kunt vertrouwen, die met de ellebogen werken om hoger op te komen en bij de baas een wit voetje willen halen, maar die altijd alleen maar aan zichzelf denken". En. om niet meer te nomeen. hoe ontzaglijk veel kritiek wordt cr niet uitgesproken richting kerk en ambtsdragers. „Ze bemoeien zich zelfs met m'n privéleven, terwijl ze totaal wereldvreemd zijn en niet met twee nuchtere benen in deze maatschappij staan. Ik moet toch zelf weten hoe ik m'n leven inkleed? En dan die preken: te lang, te kort, tc droog, tc dor, te oppervlakkig, te dogmatisch, en ". Je hebt het al begrepen, dit zijn maar enkele voorbeelden. Samen hadden we het lijstje gerust nog wat langer kunnen maken!

Geoorloofde kritiek?

Nu wil ik hier zeker geen pleidooi gaan voeren voor een kritiekloos leven. Dat hoeft ook niet; de Bijbel zelf als ons enige richtsnoer laat ook wel eens kritische geluiden horen! Een paar voorbeelden? Mogen we dan niet denken aan de bruiloft te Kana waar Maria, de moeder van dc Heere Jezus Hem aanspoort een wonder te doen. En zonder haar ouderlijk gezag te trotseren zet de Heere Jezus Zijn moeder op haar plaats met de woorden: Vrouw, wat heb Ik met u te doen? Mijn ure is nog niet gekomen" (Joh. 2:4). En wat te denken van de scherpe woorden van de Heere tegen Zijn geliefd kind Petrus: Ga weg achter Mij, satanas, gij zijt Mij een aanstoot..." (Matth. 16:23). Weer ergens anders, in Galaten 2, lezen we dat de apostel Paulus zijn medebroeder Petrus vlijmscherp en openlijk bekritiseert, omdat Petrus uit verkeerde motieven, namelijk uit vrees voor de Joden, zich had teruggetrokken van de christenen uit de heidenen, terwijl de Heere hem bij Cornelius zo'n heel andere les had geleerd. En laten we ook eens denken

aan de discipelen van Johannes de Doper (Matth. 9). Zij vastten wel, de farizeeërs óók, terwijl dc Heere Jezus met Zijn discipelen bruiloften bezocht en in het geheel geen treurig leven leidde. Ze snappen daar niets van en met hun ergernis en kritiek gaan ze naar de Meester toe om Hem naar het „hoe" en „waarom" te vragen. Tegelijk zijn ze met hun kritiek wél op het goede Adres!

Laten we, tenslotte, zéker de farizeeërs niet vergeten! Wat een kritiek hadden zij op het doen en laten, spreken cn zwijgen van de door hen zo gehate Jezus van Nazareth. Wat hebben ze er met cn onder elkaar over gesproken, gemurmureerd. En meer dan eens in tomeloze felheid en woede!

Ons uitgangspunt, waar ligt het?

Al deze bijbelse voorbeelden willen ons drijven naar dc kern van ons kritiek geven. Het is namelijk bepaald niet onverschillig waar vanuit ik mijn kritiek lever. Welk uitgangspunt neem ik. welke kriteria hanteer ik? Neem ik mezelf met mijn gevoel en mijn verstand als uitgangspunt? Of laat ik de geldende normen binnen onze maatschappij gelden als kriteria? Weer anders: ga ik uit van een ideaalbeeld van een vredevolle wereld en een optimaal kerkgenootschap? Jc zult het met me eens zijn: wat een armzalige uitgangspunten zijn dat! Als ik mezelf als kriterium stel, bestaat het levensgrote gevaar dat m'n kritiek op vrienden totaal anders zal zijn dan op m'n „vijanden". Dan zal ik de fouten, hel falen cn feilen van m'n vrienden onder het verkleinglas leggen om daarna alles met dc mantel der liefde te bedekken, terwijl mijns vijands falen nauwkeurig onder het vergrootglas wordt geschoven waarna de persoon in kwestie ongezouten de waarheid krt|gt te horen. Je wilt dan immers recht door zee gaan? ! Als dat ons uitgangspunt moet zijn. zal het wel altijd waar blijven, dat de één een koe kan stelen cn dc ander nog niet eens over het hek mag kijken. Hoe dichter een bepaald iemand ons na aan het hart ligt. tics tc gekleurder is immers ons oordeel.

En als we ons uitgangspunt dan eens nemen in de normen van onze maatschappij? Ach. wat ziet het er dan arm uit! Daar immers geldt toch meer en meer: „als Ik het maar goed heb, als Ik mezelf maar kan ontplooien cn niets en niemand mijn ikuitleving in de weg staat, dan is het goed!" Nee. dat kan en mag ons uitgangspunt nooit zijn!

Moeten we dan uitgaan van dat ideaalbeeld van kerk cn wereld? Nee. wc verkijken ons wel totaal als we daar op hopen. Allerlei dingen in en buiten ons bewijzen klip en klaar dat we zo'n ideaal hier op aarde nooit zullen bereiken. Lees 2 Timotheüs 3 maar eens aandachtig door. Daar schetst Gods Woord ons een beeld van deze wereld, van jouw cn mijn bestaan. Totdat.... ja, er is een goddelijk totdat.... Hij wederkomt om te oordelen dc levenden en de doden. Dan gaan Gods kinderen een genadeplaats innemen in Zijn Koninkrijk, waar inderdaad alles door de vrede zal bloeien. Naar dat „totdat" mag door Gods Kerk wel eens worden uitgezien.

Gods onfeilbaar Woord

Bij het zoeken naar ons uitgangspunt van kritiek komen we uiteindelijk terecht bij Gods Woord en dat ook alleen! Dat Woord immers zegt ons dat wij God moeten liefhebben boven alles en onze naaste als onszelf. Dat Woord zegt ons: „Want de vrucht des Geestes is in alle

goedigheid en rechtvaardigheid en waarheid" (Ef. 5:9) cn ..Maar de vrucht des (icestcs is liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid. goedheid, geloot, zachtmoedigheid, matigheid" (Gal. 5:22) Dat Woord zegt ons - en dat is scherp! - dat onze woorden altijd in aangenaamheid moeten zijn, met zout besprengd. Dat betekent: el dc waarheid zeggen, maar op smakelijke wijze!

Genade-loos.... harteloos

Als je deze woorden uit Gods Woord stil op je laat inwerken dan moetje schaamrood buigen, heel diep. Want, is onze kritiek altijd met aangenaamheid en op smakelijke wijze? Vaker, véél vaker is onze kritiek genadeloos! Wat een diepingrijpend woord is dat trouwens: genade-loos. Jc geeft dan iemand, al dan niet terecht, kritiek-zonder-genade.

En dat bedoelt Gods Woord nu juist niet. We mogen hierbij Mattheüs 18 wel betrekken. De Heere als de God der Waarheid spreekt daar: „Maar indien uw broeder tegen u gezondigd heeft, ga heen cn bestraf hem tussen u en hem alleen; indien hij u hoort zo hebt gij uw broeder gewonnen". Stel je het eens voor: iemand heeft jou grof beledigd, zodat je diep gekwetst bent óf... jij alleen weet een bepaalde zonde van een gemeentelid, een kollega, een medestudent, óf... wat doe je dan? De zonde aan iedereen die hel maar horen wil vertellen? De belediging, het jou aangedane kwaad als een smeulend vuurtje in je hart laten voortbranden? Nee. zegt de

Heere. ga naar uw broeder. wacht dus niet op hem en breng hem de fout, de zonde onder ogen alsof hij er zichzelf niet van bewust zou zijn! Onder vier ogen moet de zaak worden uitgesproken, opdat, nee. niet opdat jij er als winnaar uil zal komen, maar om jc broeder te winnen, te behouden! 'l Is m'n stellige overtuiging dat er wat dit betreft veel aan schort, bij ons allemaal! Zijn wc nog wel eerlijk ten opzichte van elkaar? De vuile was van de ander buiten hangen lust ons natuurlijk bestaan veel eerder! En dat soms nog onder het motto dat wc „dc waarheid liefhebben en dat genade eerlijk maakt". Nu is dat laatste zeker waar. maar dan niet met het geluid van de irritante schel en het gerinkel van hard metaal! (1 Kor. 13). Genade maakt eerlijk, gevoed door de liefde die door God in het hart is gelegd van al de Zijnen! En die liefde kan enerzijds veel dingen bedekken, maar spreekt anderzijds wel eens duidelijke aal voor het welzijn van de naaste en uiteindelijk om Gods eer. Daarom toch sprak Paulus zijn medebroeder zo openlijk aan?

Kritiek, waar brengt het je?

Wellicht ben jij iemand die heel veel kritiek ontvangt, afbrekend en opbouwend.

Dat valt niet mee: wat kun je cr onzeker van worden: „Doe ik het dan nooit goed? " 't Kan ook anders: jc wordt boos. je gaat je verdedigen, je gaat de kritiekgever afkraken en vernederen om zodoende weer een paar treetjes te klimmen.

Hoe anders mocht David omgaan met kritiek. In 2 Sam. 16; 5-14 lezen wc hoe hij wordl uitgekreten en onder kritiek wordt gesteld door Simcï. Om David heen klinken al stemmen om voor eens en voor goed met hem af te rekenen. Maar hoor David dan zeggen: „Laat hem geworden, dat hij vloeke. want de Heere heeft het hem gezegd". David zegt eigenlijk: de Heere wil mij cr iets door leren! F.n dat zou voor ons óók wel eens dé les kunnen

zijn. We zijn zo geneigd om met de naar ons uitgesproken kritiek naar mensen te gaan die tóch al aan onze kant staan, 't Zou een betere weg zijn als de kritiek ons op dc knieën bracht met het ootmoedige gebed: „Heere. wat wilt U me hierdoor leren? Is het waar wat cr van me wordt gezegd? Wilt U mc hierdoor vermanen maar niet te veel op anderen te zien. maar vooral cn steeds maar weer op mezelf? ”

Rechtvaardig oordeel

Wat zou het een rijke zegen zijn als kritiek ons daar bracht. Aan zelfkennis cn zelfkritiek is onze tijd zo arm!

Niet voor niets waarschuwt de Heere ons: .En wat ziet gij de splinter die in het oog uws broeders is. maar de balk die in uw oog is merkt gij niet? " (Matth. 7:3). Terwijl - en denken wc daar wel eens aan? - alle kritickgevcrs cn ontvangers straks voor God zullen staan. En met schroom schrijf ik: ij oordeelt rechtvaardig, niet partijdig, niet bevooroordeeld, maar onkreukbaar eerlijk en zuiver naar dc maatstaf van Gods recht. Alle rijke jongelingen, die wél de wet kenden, maar de liefde die de vervulling van de wet is misten, zullen dan gewogen worden.... maar te licht bevonden. Aangrijpende gedachte! Al die verloren zonen en dochters die hier in dit leven al aan de weet kwamen dat ze tc licht bevonden waren, voor eeuwig te licht, maar die ook leerden dat God wilde wonen bij dc nederigen van hart om Christus' wil, zullen bij de poort van het oordeel horen:

„Kom in, gij gezegende Mijns Vaders, beërf dat Koninkrijk hetwelk u bereid is van dc grondlegging der wereld". En dat zal tot eeuwige verwondering zijn. Het zal straks van tweeën één zijn. Ook voor ons!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen