Sekularisatie in Nederland en Nigeria

Over sekularisatie is al heel wat geschreven en nagedacht. Het is het grote probleem van onze tijd; het is de bedreiging van het voortbestaan van de kerk. Zeker in onze westerse kuituur heeft de sekularisatie hard toegeslagen. Wat is er overgebleven van de plaats die de kerk eens had in Nederland? Is ons land niet een nieuw zendingsgebied geworden?

In hoeverre is de kerk zelf schuldig aan dit voortsnellende proces? Deze vragen willen we eens voorleggen aan dominee C. Sonnevelt, die na een periode van tien jaar zendingsarbeid in Nigeria, misschien wel geschrokken is van de situatie van kerkelijk Nederland. Of is er op het zendingsveld ook sprake van toenemende sekularisatie?

We zijn benieuwd naar zijn visie!

Als we spreken over sekularisatie, wat verstaan we daaronder?

Dat is het proces, dat allerlei levensterreinen en verbanden aan het gezag van Gods Woord onttrokken worden in een samenleving die voorheen gekerstend was. Kortom, een loswekingsproccs van de Heilige Schrift in leer en leven. Het resultaat is het moderne heidendom, dat zich veel vijandiger opstelt dan het traditionele heidendom zoals we dat bijvoorbeeld uit Afrika kennen.

De kerk wordt in ons land steeds meer naar de rand van de samenleving gedrongen. Kunt u, na een periode van tien jaar Nigeria, hierin een toename konstateren?

De kerk is soms letterlijk aan de rand terechtgekomen. Zie maar in de nieuwbouwwijken. Vroeger stond de kerk centraal in stad of dorp.

Begraafplaatsen zijn nu keurig aan het oog onttrokken. Krematoria doen hun werk, vlug, goedkoop cn hygiënisch. En denk ook aan onze stranden. Een vakantie aan de kust lijkt me nu ten enen male uitgesloten. Ook merk je dat de invloed van de Wet Gelijke Behandeling dóór gaat werken. We komen onder druk tc staan.

Het begrip voor je overtuiging begint steeds meer af tc nemen. De vorige generatie wist er nog iets van. We hebben nu tc maken met de kinderen van de verloren zoon.

Wat valt u het meest op na die tien jaar?

Dat het steeds vreemder wordt om over God te spreken. Hel wekt spot, ergernis of verlegenheid. God

wordt doodgezwegen. Misschien is dat nog erger dan gelasterd. In de zeventiger jaren werd cr veel gepraat over de zin van hel leven.

Men wilde praten, al was men het vaak niet met je eens. Er was een stuk sociale bewogenheid. Nu geldt dat we elkaar vrij moeten laten. Dat is het hoogste goed! Je mag denken zoals je wilt, over abortus, euthanasie, zondagsontheiliging, en dergelijke.

Maar je mag niets opleggen!

Het is verboden te verbieden.

Ik bemoei me toch ook niet met jouw zaken... Je mag ook best godsdienstig zijn, zelfs zwaar godsdienstig. Als je maar niets uitdraagt. Dat is het ik-tijdperk. Niet de Heere. maar de mens beslist.

Is dat juist niet de fout van onze tijd dat we zo tolerant zijn bijvoorbeeld naar onze buren?

Het is ten diepste eigenliefde! We moesten walgen van onszelf 1 . We kunnen een ander zo makkelijk verloren laten gaan. We liggen zelf te weinig onder het beslag van Gods Woord. We zijn vaak al tc vreden als men ons waardeert. Kijk, ik bedoel niet dat je de hele dag moet lopen preken, dan sticht je meer kwaad dan goed. Maar vraag om momenten dat je erover spreken mag!

Maar vaak speelt toch ook mee: wie ben ik om wat tegen een ander te zeggen?

Als het goed is, is dat dc vraag van iedereen. Ook als predikant kun je daarmee worstelen. Ook als ambtsdragers of ouders. Niemand is daartoe bekwaam! Maar als de zonde pijn gaat doen en de Heere werkt liefde tot Zijn dienst, dan hebben we een ander niet over voor zijn ondergang.

Terug naar de vraag over sekularisatie: is hiervan op het zendingsveld ook sprake?

Als je praat over Izi: nee. althans niet op dit moment

Het is juist omgekeerd! Het Woord legt beslag op harten en levens. Sterker nog: het wordt bijna achterlijk om nog heiden te zijn' Maar als jc praat over Nigeria zelf. dan ligt het iet.s anders Er is veel : zending bedreven en er zijn grote kerken I )e overheid is neutraal, maar niet ongodsdienstig. Kerk en zending worden gerespekteerd en aangemoedigd om hun werk te doen tot opbouw van het land. De naam van God wordt openlijk genoemd. Dat doet weldadig aan! Het is heel gewoon dat mensen over God spreken. Soms bijna tc gewoon! Dat is de andere kant.

Men gaat ervan uit een kind van God te zijn. Daar zet dc sekularisatie in. ook al ziet men dat niet. Men kan zelfs adembenemend godsdienstig zijn. Maar de kerk is dan wel vaak het middel om welvaart te bereiken. Is dan hel doel bereikt, dan zegt men straks dc kerk vaarwel!

Ik praat nu niet over Izi.

Maar ook daar is dit gevaar aanwezig. Jc ziet het in de grote steden. Als de wereld kerks wordt, wordt de kerk werelds. Daarbij spelen onderwijs en moderne media helaas een grote rol: 'grand living' wordt gepropageerd, inklusief geboorte-beperking, en dergelijke.

Wat ligt volgens u aan het verregaande proces van sekularisatie ten grondslag?

De diepste oorzaak is de zondeval, daar is de Godsverduistering begonnen!

„Geen God en geen meester".

Maar dc doorwerking van dit alles heeft de Heere nog steeds wat tegengehouden. En ik denk dat dit het angstige is van deze tijd. dat de remmen worden weggenomen door de Heere, of worden weggesloopt door ons.

Dit alles werkt door in de wetenschap, die per definitie godloos is. God wordt er niet in gekend. Hoe kijken wij tegen de werkelijkheid aan?

Zien wij ccn mooi viadukt. dan zeggen we: een knap stukje werk! De Izi's zeggen dan: wat is de Heere groot, dat Hij aan mensen de wijsheid gegeven heeft om dit te kunnen bouwen.

Godsdienst is bij ons een privé-aangelcgenhcid geworden. Het valt niet mee om als jongeren dan staande le blijven. Het kan alleen als wc door Zijn genade dicht bij de Heere en bij Zijn Woord mogen leven.

Laat de kerk wel genoeg van zich horen?

Ik denk dat we als kerk ver van onze plaats zijn. Ook bij ons heeft de verwereldlijking toegeslagen, en juist daarom kan de zonde zo doorbreken in de samenleving en bij dc overheid. Denk eens aan de televisie! Het is de aanjager van dc verwereldlijking. Ook wij ademen dc tijdgeest in.

Spreken we te weinig? Je moet eerst vragen: luisteren wij genoeg? Laten we ons nog gezeggen door het Woord van God in prediking en onderwijs? Willen we ten diepste ook niet geëmancipeerd zijn, misschien ccn paar stappen achter de wereld aan? We willen toch meetellen! Wat doen we als het ons echt iets gaat kosten, bijvoorbeeld als het veel voordeliger wordt om een klein gezin te hebben cn tweeverdieners te zijn? Wat zijn onze principes ons dan waard?

Hel spreken van de kerk kan er niet zijn zonder het luisteren naar dc Heere!

Ik wil niet negatief zijn: de kerk spreekt nog wel! Door haar organen, in de politiek en door middel van haar leden. Maar het werkt storend, en dikwijls wordt er niet geluisterd. Kijk. dan komt er het gevaar van de moeheid: het helpt toch niets... Daarna komt de gewenning en de berusting in de status quo. Maar we kreunen er niet meer onder, zoals Lot in Sodom. En we laten ons in de hoek drukken.

Wat denkt u dan van de aktiviteiten van Dorenhos?

Zijn doelstelling spreekt me wel aan, maar ik kies niet voor de weg van Dorenbos.

Waar het om gaat, is dat door zou klinken wat de HEERE zegt. Als ik bijvoorbeeld denk aan de Wegwijsbeurs. dan zeg ik: geweldig, zoveel mensen op de been. Maar waarom kan dat niet. als het gaat over abortus? Of denk aan een bidstond, laten we daar eens beginnen, het moet niet al te aktivistisch zijn. Maar we zijn zo lauw geworden! Dat benauwt me wel eens.

Maar wal is dan de boodschap die we moeten brengen? De een zegt dit, en de ander dat. met de Bijhei in de hand!

Daar kunnen jonge mensen het moeilijk mee hebben. Wie zegt nu dat wij het bij het rechte eind hebben? Er worden zoveel verschillende stemmen gehoord, tot op de

reformatorische scholen toe! Juist daarom moeten we terug naar het Woord van God. Graaf daarin en zoek je weg bij het licht daarvan.

Wat is de taak en de plaats de kerk in deze wereld? van

Het klinkt misschien wat afgezaagd, maar het is wel bijbels: in de wereld, maar niet van de wereld. De Heere Jezus zegt dat Zelf in Johannes 17. Dat heeft z'n konsekwenties: we moeten anders zijn! Ook als het gaat over 'gelaat, gewaad en gepraat'. Het moet vooral uitkomen in de daad.

Met woord cn daad getuigen van die enige Naam tot zaligheid: dat is de roeping van de kerk. De rechten des Heeren doorgeven met betrekking tot het persoonlijke en maatschappelijke leven.

Zijn er verschillen met de kerk op het zendingsveld?

Nee, ik denk van niet. De taak is hetzelfde, maar het is wel opvallend dat de kerk in Izi wervend naar buiten treedt, vanuit een innerlijke drang.

De laatste jaren zijn er allerlei christelijke en reformatorische organisaties ontstaan. Werkt dil de sekularisatie juist niet in de hand door met elkaar op een 'eilandje' in de wereld te gaan zitten?

Primair zou ik willen zeggen: die organisaties zijn een noodzaak! Een verdrietige noodzaak. Wc leven in een post-christelijk tijdperk in Europa. Dan is het een voorrecht als we onze kinderen bijvoorbeeld met een gerust hart naar instellingen kunnen sturen waar vanuit het Woord van God gedacht wordt. We kunnen daar niet dankbaar genoeg voor zijn.

Maar het mag nooit leiden tot zelfgenoegzaamheid Het gaat 0111 het hart en om de vreze des Heeren. Wordl dat getuist, dan redden we hel niet, dan is het maar een kwestie van tijd Zie eens wal cr gebeurd is mei dc VIJ. hel bolwerk van de Gereformeerde Kerken. Ziften we zo hoog dal wc denken dal ons dal niet kan overkomen.' Er moei eenheid zijn lussen hart en leven, lussen kerk. school cn gezin.

En we mogen onze roeping naar buiten niet vergeten.

Gauw weglopen is nooit goed.

Maar de werkelijkheid was vaak zo, dat blijven niet meer mogelijk was. Het moet er ons wel om tc doen zijn iets uit te stralen!

Is men binnen de kerk niet teveel gericht op het persoonlijk heil?

Het persoonlijk heil dienl voorop te staan. Het gaat om wedergeboorte, bekering en verzoening met God. Dat sluit dc zorg voor elkaar niet uit. Gelukkig mogen we daar wat van zien. ook in onze gemeenten. Denk aan de aktie van de Jeugdbond, die nu loopt: Gegeven leven!

Maar één ding blijft nodig! We kunnen ons ook storten in allerlei aktiviteiten om de stilte van de binnenkamer te ontvluchten.

Moet de christelijke gemeente deelnemen aan wereldomvattende aktiviteiten om de wereld beter leefbaar te maken?

Er liggen vragen waar we niet aan voorbij mogen gaan.

Maar we kunnen werken aan Gods Koninkrijk, terwijl we blind zijn voor de Koning.

Dat is mijn bezwaar tegen veel drukte rond het thema 'vrede en gerechtigheid'. We zitten niet op één lijn daarmee.

Kunnen wij op het terrein van de verwereldlijking leren van de jonge Nigeriaanse kerk?

Wij kunnen /o ver gaan in onze aanpassing aan de wereld hoever kan ik gaan en toch christen blijven? In Nigeria zie je het omgekeerde gebeuren, door de werking van Gods Geest: ..Heere. wat wilt Ciij dat ik doen zal”?

De Nigeriaanse predikanten die hier vorig jaar op bezoek waren, hadden dikwijls moeite om op straat het verschil te zien tussen man en vrouw. Ze zagen al gauw het onderscheid met onze gemeenten, bijvoorbeeld in haardracht en kleding. Laat dat zo blijven! Laten we duidelijk zijn en geen tussenweggetjes zoeken.

Hebben de jongeren het in onze gemeenten moeilijker dan de Nigeriaanse jongeren met het oog op de zuigkracht van de wereld?

Ik geloof wel dat deze tijd een moeilijke tijd is voor onze jongeren. Er is een gebrek aan levende voorbeelden, aan kinderen van God die je hoort spreken over hoe de Heere werkt. De praktijk van de godzaligheid is aan het weg-ebben. Wat zien onze jongeren er nog van?

Daarmee mag je niet zeggen dat het er niet meer is. Zoek ernaar! Want de zuigkracht van de wereld neemt enorm toe. Je hebt alles binnen handbereik, het wordt steeds gemakkelijker gemaakt om eigen wegen te gaan.

Maar dat geldt ook voor de Nigeriaanse jongeren. Ook voor hen lokt de stad waar het geld is, de vrijheid, de stoere jongens die alles durven. Ook zij staan voor voetangels en klemmen in de omgang met elkaar als jongens en meisjes. Bovendien zijn er maar weinig ouderen die leiding aan hen geven, en komen ze vaak alleen te staan in hun familie, als ze de Heere willen dienen.

Maar het grootste probleem is niet de zuigkracht van de wereld, maar ons eigen hart.

Daar vindt de wereld aansluiting bij. Vraag aan de Heere of Hij ontdekkend licht wil geven. Vraag om de trekkracht die van boven is.

De vreze des Heeren doet wijken van het kwaad. Schaam je niet voor je opvoeding. Denk aan Mozes die liever verkoos kwalijk behandeld te worden met het volk, dan voor een tijd te genieten van de zonden en de wereld. Hij zag de rijkdom van Christus!

Ik wens je toe dat ook jij daar iets van mag gaan zien...!

Krimpen aan den IJssel/ R. Ruit-van Dodeweerd

Veenendaal W. C. Polinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen