De bergrede

door ds. D. Rietdijk

De Heere Jezus is geen tweede Mozes

Het is verleidelijk om als wij horen van de vijl' delen in het Mattheüs-evangelie en van de berg waarop deze rede is uitgesproken, en van dc grondwet van het Koninkrijk der hemelen, om te gaan denken aan Mozes. Mozes? Ja. want Mozes heeft de vijf boeken geschreven, de Pentateuch. En Mozes heeft op dc berg dc wet ontvangen op twee stenen tafelen van God zelf. En voor Moz.es stonden de twaalf stammen. Bij Jezus staan de twaalf discipelen, dc eerstelingen van de nieuwtestamentische gemeente. Je denkt natuurlijk al met me mee en je bent me al vooruit met je gedachten. Je gaat hier denken aan dc Sinaï en aan een herhaling van dat geweldige gebeuren. Maar dat is niet zo. De Heere Jezus gaat ver boven Mozes uit.

Meer dan Mozes is hier. De Heere Jezus is de Koning van het Koninkrijk der hemelen. Mozes heeft ook wel gesproken tot het volk. maar God spreekt nu door Zijn Zoon. Want Jezus is zoveel meerder heerlijkheid waardig geacht dan Mozes (Hebr. 3:3). Mozes was dienaar. Jezus is Zoon van hel huis. Wij gaan dus niet zeggen dat de bergrede een herhaling is van de Sinaï. We weerstaan de verleiding. De bergrede is geen nieuwe wet. de Heere Jezus geen nieuwe Wetgever. Hij is geen tweede Mozes. Er is iets heel anders aan de hand. Dc Heere Jezus is geen nieuwe wetgever, maar de Vervuiler van de oude wet. De wet en de profeten worden door de Heere Jezus vervuld. Bovendien laat de Heere ons horen hoe radikaal de geboden van God zijn.

Ontdaan van alle vervlakking die de mensen in de geboden hebben aangebracht, zijn ze vlijmscherp. De geboden, in de weergave van de bergrede zouden ons tot wanhoop brengen als de Heere niet begon met de proklamatie van het Koninkrijk. De opening van de bergrede wordt gevormd door de zaligsprekingen. Wonderlijke

woorden vol van het geheim van het Koninkrijk der hemelen. Het is een machtige opening als met een blij snarenspel. Het biedt rijke troost voor de verslagenen van hart. Dc zaligsprekingen zijn dc poort waardoor wij binnentreden en worden binnengeleid in dc geboden van het Koninkrijk der hemelen.

De zaligsprekingen (Matth. 5:1-12)

Tot negen maal toe klinkt het van Jezus" lippen: 'Zalig zijn... " Dat woord zalig hebben wij verknoeid in het spraakgebruik. We gebruiken het op profane wijze voor alledaagse pleziertjes of zelfs voor lekker eten.

De Bijbel grijpt veel hoger. In het Oude Testament vinden wij het woord zalig of gelukzalig, ja zelfs welgelukzalig. Het wordt altijd gebruikt in verband met de genade, de gemeenschap en dc gunst van God. Welgelukzalig is hij die de God van Jakob tot zijn hulp heeft (Ps. 146:5). Welzalig hij die al zijn kracht en hulp alleen van U verwacht (Ps. 84:3 bcr.). Hoe zalig is het volk dat naar Uw klanken hoort (Ps. 89:7 ber.).

Daar heb je zalig. Je kunt er voor lezen: vol van geluk: gelukzalig. Vol van God: Godzalig. Zalig is delen in het heil van dc Heere. in Zijn zaligheid. Het tegenovergestelde is rampzalig: vol van ramp. Of ook wel armzalig: vol van armoede. Hier bedoelt dc Heere: vol van heil!

Vol van tegenstellingen

Overigens zijn deze zaligsprekingen vol van tegenstellingen. Wonderlijke tegenstellingen. Want tot tienmaal toe roept Jezus triomfantelijk het woord zalig uit. Maar als je dan leest wie Hij zaligspreekt dan staat je verstand stil. Want lees het merendeel maar: armen, treurenden, hongerigen en dorstigen. vervolgden en gesmaden. Dat is toch wel het tegenovergestelde van zalig!

En daar tussendoor staan dan weer vreedzamen. vredemakers eigenlijk, zachtmoedigcn. barmhartigen. reinen van hart. waarvan je jc weer af kunt vragen hoeveel mensen je tegenkomt die daaraan voldoen. Al met al is hel duidelijk dat het geen bijzonder geslaagde mensen zijn in deze wereld. Het zijn geen zelfverzekerden, geen brutalen. geen statuszoekers. geen spijkerharde mensen. Het zijn allemaal mensen met een tekort, met nood. ootmoedig voor God en mensen (zachtmoedig), met honger cn dorst, vervolgd. Die zijn. zegt Jezus, zalig, vol van heil. Nu al dus. Zij wórden niet zalig, maar zijn het. Zalig de armen.... zo begon Hij.

Duidelijk is dat er een groot verschil bestaat tussen werelds geluk en zaligheid. Ik las ergens: ..Gelukkig zijn. dat willen we wel. Maar zalig dat staat te bezien. Geluk cn zaligheid staan vlak tegenover elkaar. Op de grens van geluk en zaligheid staat het kruis". En zo is het. Alleen door het kruis van de Heere Jezus is er een Koninkrijk voor armen, is er troost voor treurenden, is er spijs en drank voor hongerigen cn dorstigen. zullen dc zachtmoedigen. de ootmoedigen het aardrijk beërven en zullen de reinen van hart God zien.

Onderdanen van het Rijk

Ik schreef dat negenmaal zo'n zaligspreking wordt uitgesproken door de Heere Jezus. Nu moet je niet denken dat er negen soorten van mensen worden bedoeld. Het gaat hier om het ene volk van God. De negen zaligsprekingen vormen het portret van een onderdaan van het Koninkrijk. Daar kun je de onderdanen van Koning Jezus aan herkennen. Alle zaligsprekingen hebben op die ene onderdaan betrekking. Al zal het accent bij de één wat meer op dit cn bij dc ander meer op wat anders vallen.

F.r is wel wat ordening in de zaligsprekingen te vinden. Als je de eerste vier zaligsprekingen leest, dan vind je daarin de situatie getekend waarin dc onderdaan zich bevindt. Wij hebben dan de armen. Al hebben dc armen zeker onze aandacht nodig, en al heeft de Heere daar ook ruime aandacht voor gevraagd in zijn levitische wetten, toch moeten wij hier denken aan de armen van geest. Mensen die verslagen van geest zijn.

Door farizeeërs zijn ze afgeschreven. Maar bij God niet. Jezus begint met hen. Het Koninkrijk is voor deze bedelaars. De treurenden wenen niet om menselijke verliezen. Het gaat om zonde en schuld die ons hart bezwaren cn het kwaad dat God werd aangedaan. Zij worden getroost. De zachtmoedigcn zijn ootmoedige mensen, die uitzien naar de Heere cn hopen op Zijn heil. Zij nemen nimmer het recht in eigen handen. De

hongerigen en dorstigen verlangen naar gerechtigheid. Zij willen leven naar de geboden van de Heere met alle mensen. Uw wil geschiede gelijk in dc hemel, alzo ook op de aarde, is hun dagelijkse bede. Dat is de onderdaan in zijn situatie. Daarnaast tekent Jezus de onderdaan van Zijn Rijk in zijn levenshouding. Hoe gedraagt hij zich?

Hel zijn de barmhartiger). Mensen die niet aan de gewonde voorbijgaan zoals de priester en dc leviet. Wie zich over de gewonde buigt, is dc barmhartige. Hij ziet de nood van een ander. De reincn van hart zijn degenen die in oprechtheid voor God en voor de naaste leven. En de vreedzamen zijn de vredemakers. Het Rijk van Christus is het vrederijk en Hij is de Vredevorst. Zijn onderdanen zijn geen onruststokers. Zij zoeken de vrede aan te kweken. Zij zullen ook vervolgd worden, maar die smaadheid lijdt om Jezus' Naam. die mag weten dat zijn loon groot is in de hemelen. Dat is geen verdiend loon. maar genadeloon. Wie om Zijns Naams wil smaadheid draagt, staat in dc rij van de profeten van het oude Israël en van de martelaars uit de christelijke kerk. Zij zullen zich hier reeds mogen verblijden en verheugen. Ben jij onderdaan van deze Koning? Dat is de gelukkigste mens op aarde. Hier wordt deze onderdaan getroost en straks beërft hij of zij de aarde en het Koninkrijk der hemelen. Zij zullen God zien en Gods kinderen genaamd worden. Door het kruis van Christus alleen.

Zout en licht (Matth. 5:13-16)

De Heere Jezus Christus heeft in de bergrede meer gezegd dan het christendom in 20 eeuwen heeft kunnen verwerken. Ik denk dat het goed is om hier in dit artikel te luisteren naar het indringende woord van de Zaligmaker. Ook voor vandaag heeft het zijn volle frisheid en betekenis. Het zal zeker van grote waarde blijken te zijn.

Het gaat ook nu weer over het Koninkrijk en dc onderdanen van het Rijk. Nu gaat het niet over hun situatie. Ook niet over hun levenshouding. Waar het hier om gaal. is wat zij zijn en wat zij behoren te zijn. Wat wij moeten overdenken is dc roeping van de onderdanen van het Koninkrijk der hemelen in deze wereld.

Gij zijt het zout der aarde en gij zijt het licht der wereld. Het is opmerkelijk dat Jezus dit onmiddellijk doet volgen op de zaligspreking van de vervolgden. Zalig zijn dievervolgd worden om der gerechtigheid wil. want hunner is het Koninkrijk der hemelen.... Zalig zijt gij als u de mensen smaden en liegende alle kwaad tegen u spreken, om Mijnentwil....

Daar heb je dus de gang van de kerk door deze wereld. Wij hebben wel eens gedacht in het nabije verleden dat wij ons als christenen in weelde konden baden. Wc hebben het wellicht te goed gehad. En nu komen de oude zorgen in een nieuw jasje op ons af. De christen wordt volgens het woord van de Meester niet geduld, maar gesmaad en vervolgd. Ten diepste is het begonnen met de onbekende Galilecër. Die Jezus heette en Die voor de rijksstadhouder Pontius Pilatus stond. Deze vertegenwoordiger van het Romeinse rijk heeft met Jezus afgerekend met hel armzalige gebaar van het handenwassen. Hij heeft zich reeds te lang met het geval van de Nazarener ingelaten. Hij heeft in zichzelf gemompeld: ..Nu de volgende alsjeblieft!" Dc volgende alsjeblieft!

En ze zijn gekomen. De volgende kwam. Er kwamen er zelfs oneindig veel. Een bijna oneindige keten van hen. die knechten van deze Heere waren en het lot van hun Meester begeerden te delen. Zij werden voor koningen en voor de hoogste rechtbanken gesleurd. Want de wereldmacht wil zich graag juridisch geborgen weten. Zij tracht altijd wet en recht achter haar aan te krijgen, wanneer zij de onbekenden wil bannen. Onbekenden die geen naam noch ccn zichtbare Meester achter zich hebben. Die echter toch doen alsof hun Meester alle macht in hemel en op aarde heeft. Zouden voor deze enkele, onbekende, weinig betekenende mensen de machthebbers uit hun evenwicht geraken? Zouden zij bang worden wanneer enkele sektariërs grote woorden spreken over een toekomst van hun Heere? Pilatus zei bij zichzelf: ..De volgende alsjeblieft!" Vandaag gaat dc wereldmacht met dit onrecht door. En waarom?

Waarom zoveel geweld op een handjevol christenen? Omdat het zout was gestrooid. Het Romeinse imperium heeft gesidderd op haar grondvesten. Wat Christus met Zijn handjevol christenen in eerste aanloop teweegbracht, zijn slechts de eerste voortekenen van het grote eindgericht. Dan zal alles exploderend wegzinken in 't grote wereldgraf. Gods eeuwigheid daalt neer over de puinhopen van de ondergaande wereld.

Het handjevol christenen in de wereld van 1992 heeft het schijnbaar glansrijk verloren. Maar zelfs de natuur met dc verheven macht van haar wetten en het onmetelijke van haar vormenrijkdom ziet uit en zucht naar dc openbaring van de heerlijkheid en de vrijheid van de kinderen van

God. Dit handjevol zal dan toch in het bezit gesteld worden van dc vrijheid en de heerlijkheid van de kinderen van God op een nieuwe aarde.

De zon zal zelfs haar glans kwijtraken en de maan zal worden veranderd in bloed, de zee zal niet meer zijn. de kosmos zal steunend verzinken. Dat zijn toch wel geweldige machten'. Maar het hoopje van hen. in wie de liefde niet is verkild, zal dwars daar doorheen worden gered: de vernietiging van de grote wereld mag het niet meesleuren in de ondergang, omdat het is geborgen in dc vrede des Vaders. Wie de wil van God doet. blijft in eeuwigheid. Alleen hij. Al het andere zinkt weg. De geschiedenis wordt afgebroken. het slot is geschreven. De natuur zinkt weg. het gordijn valt. Maar die de wil van God doet. is meer dan heel de wereldhistorie en de natuur, meer dan alle bergtoppen van de geest en dan heel de kosmos bij elkaar. Hij is meer dan dit alles. Indien hij één van de kleinen is, onopgemerkt door de wereld, is hij toch meer dan alles. Want hij mag wonen onder het welbehagen van dc Vader.

Zo krijgen wij toegang tot hel zout en het licht, dc wonderlijke woorden van de Zaligmaker.

Gij zijt het zout der aarde.... Gij zijt het licht der wereld.... De kleine schare is dus niet minder dan de dragende kracht van deze wereld.... Gij zijt het zout. niet de honing der wereld.... schreef iemand eens. Terecht.

Er is een christendom dat het bitter van dit leven versuikerd. Zij doen dat door een al te goedkope voorstelling van dc genade van de Heere. Zij verzachten de hardheid van de schuld door een kinderromantiek. De hel hebben zij weggemoffeld en zij zien alleen een open hemel. Voor de duivel en zijn aanvechting steken zij de kop in het zand.

Het Koninkrijk van God dat zich onder de weeën van de geschiedenis, onder de uitspattingen van de antichrist en onder het steunen van de martelaren baanbreekt. is hun een onschadelijke bloementuin geworden.

Gij zijt het zout der aarde. En zout bijt! De prediking van zonde, gericht en genade bijt. Overal waar wondeplckken zijn. bijt het. Toch staat er niet: uw woorden zijn zout. maar ü. uzelf bent zout. Niet u moet zout zijn. U bent zout. Een onderdaan is zout. Zijn we dat? Dat is een vraag die wij zelfs niet aan elkaar, maar alleen aan onszelf moeten stellen. Wie ben ik? Dat los je niet op door te zeggen wat bij ons allemaal niet mag. Dat doe je ook geen recht door positief te omschrijven wat onze identiteit is. Maar zijn we zout? Bijt het als je ergens binnenkomt? Stoppen ze dan met vuile praat, bijvoorbeeld?

Daarom bijt men terug. Als Jezus met de farizeeërs had meegepraat, had Hij nooit voor Pilatus gestaan. Zijn komst beet. En men bijt terug. Als men dat niet doet. zijn wij geen zout meer. Dan is alles smakeloos geworden. Dan hebben we een aangepast christendom. Maar het lijkt niet meer op de Meester. Wij staan niet meer aan Zijn kant. Wij dragen dan Zijn beeld niet meer. Zout is ook bederfwerend.

Zout heeft een konserverende kracht. Het vlees van West-Europa en van deze wereld is bedorven. Het zout van het evangelie, waarvan we nog lange tijd sporen terug hebben kunnen vinden in onze maatschappij, gaat steeds verder weg. Wij leven ondanks dat met alle atheïsten en anti-theïsten en alle andere vrijdenkers die we kunnen vinden toch nog meer van het christelijk erfgoed dan wij wel denken.

Maar het wordl langzamerhand helemaal weggezogen. Wat wij nodig hebben, zijn geen jongeren die een leer. of een dogmatiek voorstaan, maar jongeren die zout zijn en de kracht van het zout de wereld indragen. Niet een ideologie kan ons redden. Maar het levende geloof in Jezus Christus, onze Heere. Leven door Zijn Geest. Het zout moet worden ingedragen in dc wereld. Hel zout mag niet op zichzelf blijven. Het zout is pas nuttig als het zich aan anderen wijdt. Het zout en het licht worden beide pas nuttig als het zich aan anderen wijdt. Hel moet gemengd en geofferd worden. Licht heeft het duister nodig. Het zout heeft het deeg nodig.

Het zout gaat niet in grote hoeveelheden in het deeg. Een paar korreltjes veranderen het deeg reeds. Er staat niet: Gij zijt het deeg der wereld, maar: Gij zijt het zout der aarde. Je moet niet één zijn met de wereld. Word de wereld niet gelijkvormig! Je moet zout zijn. Maar je hoort wel in de wereld te zijn. En dc eenzame, ware christen heeft een grote belofte: hij is

een zoutkorrel. Hij hééft niet alleen de belofte, maar is drager van de zoutkorrel. Het zout moet het vat uit! Het kan zo schoon lijken in het zoutvat. Allemaal gelijkgezinden. die elkaar verstaan. Maar pas nu op. want wij laten liever het deeg bederven cn troosten ons er mee dat hel toch allemaal verloren is. Maar het zout moet de wereld in.

Wie door de Geest bearbeid is en het levende geloof beoefent, is licht in de Heere. God heeft in onze harten geschenen om te geven verlichting tol kennis der heerlijkheid van God in het aangezicht van Jezus Christus. Gij zijt her Jicht der wereld.

Dat licht mag niet onder de korenmaat. Niemand steekt een kaars aan om die onder een korenmaat te zetten. Dan funktioneert het niet. Zij moeten het licht zien. Zout kunnen ze niet zien. dat voel je alleen. Licht moet je zien. Zout ging over de vraag wat wc zijn. licht gaat over de vraag wat we doen. Laat de mensen uw goede werken zien. Licht moei gezien worden in de werken. Wat zetten wij dat licht vaak onder de korenmaat uit angst voor tocht. De tocht van de boze wereld zou het kunnen uitblazen, zo denken wc.

Maar het wordt niet door de tocht uitgeblazen maar onder de korenmaat door gebrek aan zuurstof gedoofd. In de wereld, in dc strijd wordt het veel eer aangeblazen. De Geest, dc olie van de Geest, blaast de lamp aan. De Geest onderhoudt hel licht. Laten wij daarop hopen en in het geloof Hem verwachten.

Het eerste dat God doet bij het jongste gericht zal zijn de zoutvaten verbrijzelen en de korenmaten omstoten. Het oordeel, de krisis. begint bij het huis van God. Wat zal dat ccn trieste aanblik geven dat verworden zout en al die stinkende uitgedoofde pitten.

Christus Jezus is het trouwste zout en het trouwste licht. Hij heeft dc hemelse glorie voor een ogenblik als afgelegd en is als het licht uit Licht in deze donkere wereld gekomen. Hij heeft zich van Bethlehem lot Golgotha aan deze wereld weggegeven. Hij heeft Zich geofferd. Zijn Beeld zullen wij moeten dragen. Ik ben het Licht der wereld, zei Jezus. Hij zei eveneens: ..Gij zijt hel licht der wereld. Wie Mij volgt, zal in de duisternis niet wandelen. maar het licht des levens hebben". Hij is het tegenbeeld van alle egoïstische vroomheid.

Zou! kun je zijn in alle stilte. In de stilte van hel bidvertrek, maar ook in de liefde die wij meedelen en uitstralen. Het licht werkt openlijk en zichtbaar. Laat ons werk voor de huisgenoten des geloofs ons oog niet doen sluiten voor het woord van de Meester: ..Gij zijt het zout der aarde". Wij moeten het zoutvat uil. Gij zijt het licht der wereld, het mag niet onder dc korenmaat. Hij is het waard. Die Zijn bloed gaf cn zondaren kocht. Het is daarom nodig een zoutkorrel le zijn voor het stukje aarde dat God je gaf. Het is nodig om ccn licht te zijn voor de wereld, die jouw omgeving is.

Vervulling van de wet en de profeten (Matth. 5:17-48)

De Heere Jezus komt niet om de wet of dc profeten te ontbinden. Hij koml juist om de wet en de profeten te vervullen. Het kleinste teken van de wet moet vervuld worden. Dc tittel, een puntje eigenlijk, of een jota. ccn komma zou je kunnen zeggen. Het gaat om de hele Schrift van het Oude Testament. Die moet vervuld.

De farizeeërs hadden er maar wat van gemaakt. Hel lijkt heel ernstig en waardig wat deze mannen doen. Maar in wezen ontduiken ze de wet door allerlei wetjes cn voorschriften er bij te maken, waardoor net dc scherpe kanten van de wet eraf gaan. Dan lijken al die wetjes heel wat. Maar ze gaan precies om de volle schcqite van de wet heen.

Het derde deel van de bergrede is eigenlijk een aanval op het verwaterde wetticisme van de heel gewichtige farizeeërs. Jezus zegt om te beginnen: als uw gerechtigheid niet overvloediger is dan van de schriftgeleerden en de farizeeërs. kunt u het Koninkrijk der hemelen geenszins ingaan.

Wat is dan die meerdere gerechtigheid die boven de gerechtigheid van de farizeeërs uitgaat?

In zes tegenstellingen werkt de Heere dat uit. Elke tegenstelling begint met: Gij hebt gehoord....! En de Heere vervolgt dan met het: Maar Ik zeg u.... De volle nadruk valt op het woord Ik. De zes tegenstellingen beginnen in de verzen 21. 27. 31. 33. 38. 43. Je begrijpt dat de Heere dc tegenstelling maakt tot wat farizeeërs zeggen, en wat God gebiedl. En als je dat leest dan blijft van ons nette leven niets meer over.

Het eerste gaat over de

doodslag. Er zijn allerlei bepalingen voor. Als je toornig bent dan kom je voor het gericht. Als je een lelijk woord tot je broer zegt. kom je voor de hoge raad. maar voor de hemelse Rechter gelden andere maatstaven. Wie zegt: Gij dwaas die is strafbaar door het helse vuur. De Heere roept om in liefde en vrede met je naaste te leven. Om de weg van verzoening te gaan.

De lengte laat me niet toe elk van deze tegenstellingen te bespreken. Daarom geef ik niet meer dan een zeer kort samenvattend overzicht. De Heere laat zien dat overspel veel verder gaat dan bijvoorbeeld de zondedaad van David met Bathscba. Echtscheiding werd mogelijk door een scheldbrief, maar Jezus zegt: die zijn vrouw verlaat anders dan om hoererij, doet overspel. En die de verlatene trouwt, doet ook overspel. De eed die zo grof gebruikt werd door bij andere dingen te zweren dan bij dc Naam van dc Heere verwerpt Hij. Laat uw ja. ja zijn en uw nee. nee. Wraakoefening was de mens van toen eigen. Oog om oog en tand om tand. Jezus zegt: wie je rechterwang slaat, keert hem ook de linker toe. Wil iemand een mijl met je gaan. ga twee mijlen mee. Er werd gezegd: je moet je naaste liefhebben, maar je vijanden haten. Jezus zegt: heb je vijanden lief. zegent die jouw vervloeken: doe wel degenen die je haten: bid voor degenen die je geweld aandoen.

Hoe moet het?

De wet vraagt honderd procent elk ogenblik van je leven. Wees dan volmaakt gelijk uw Vader die in dc hemel volmaakt is. Wie kan aan deze maat voldoen? Immers niemand. Wie zal volmaakt zijn gelijk de Vader? Nee. van ons mensen niemand. Eén is volmaakt geweest gelijk zijn Vader. Dat was dc Heere Jezus Christus. Hij heeft dc wet in zijn meest volstrekte zin onderhouden. Tot op het kruis toe. Hij bad voor Zijn vijanden. IIij heeft de wet vervuld.

Mag je dan zeggen: wel. dan hebben wij niets meer met de wet te maken? Wc kunnen de bergrede wel naast ons neerleggen? Nee. helemaal niet. Hier ligt de grondwet voor de onderdanen die zo juist beschreven zijn als zout en licht. Hoe dan? Wel. wij zullen door de Geest moeten worden vernieuwd tot een nieuw leven. Een leven door het geloof uit de Heere Jezus Christus in gehoorzaamheid aan Zijn Woord. En dan nog zal de allerheiligste slechts een klein beginsel hebben van deze gehoorzaamheid. Maar dan zullen we wel vijand van alle zonden worden. F.lke dag moeten wij om vergeving vragen, maar ook om de genade van de Heilige Geest om meer en meer vernieuwd tc worden naar Zi jn beeld.

Geveinsdheid

De farizeeërs deden veel zogenaamd godzalige dingen, zoals aalmoezen geven, bidden en vasten, maar dan altijd zo. dat het van dc mensen gezien werd (Matth. 6:1-18). Zij wilden er de grote man mee uithangen. Dat waren nou eens heiliae mannen! De Heere Jezus zegt: .Zij hebben hun loon reeds". Wat zi j graag wilden, dat hebben zij ontvangen. De mensen zagen hen. De mensen bewonderden hen.

Zij hebben hun loon al. Walgelijk, om zo de dienst van God te misbruiken tot eigen eer en aanzien. Zelfs het gebed werd daarvoor misbruikt. Het spreken tot de heilige God werd gebruikt om cr zelf wat mee te worden. Jezus zegt: doe zo niet. Doe deze dingen, namelijk aalmoezen geven, bidden en vasten, niet in het openbaar Doe het bovenal niet om gezien te worden. 'I'ot jouw eer. Jc hebt best mogelijkheden om het ongezien tc doen. Uw Vader die in de hemel is. weel het wel en ziet het wel. ook als je dit alles in het verborgen doet.

Bid ook niet zoals de heidenen doen. Die willen met een grote hoeveelheid woorden hun goden overreden. Zij willen alles vertellen zonder er iets van te vergeten. Zij bidden krampachtig. Veronderstel eens dat je wat vergeet te noemen. Denk eens in dat je geen goede argumenten gebruikt om het te krijgen.

Jezus zegt: doe zo niet. Uw Vader weet immers wat u nodig hebt eer dat u Hem bidt. Wij hebben met een alwetend God tc doen. De kinderen van God hebben met een goedertieren Vader te doen. Daarom leert Jezus zijn discipelen op deze plaats het korte, allesomvattende gebed van een kind: Onze Vader....

Heilige onbezorgdheid (Matth. 6:19-34)

Daar heb je weer een ander aspekt van het Koninkrijk der hemelen. Geweldig wanneer we dit alles lezen. De

kinderen van hel Koninkrijk mogen onbezorgd leven. Dal wil natuurlijk niet zeggen dal zij zorgeloos met het leven mogen omgaan. Vanzelf niet. Onbezorgd wil zeggen dat ik het van Vader mag verwachten. F.n als je vraagt: wat mag je van Vader verwachten? Het allerhoogst en eeuwig goed. Hij wil in Christus de eeuwige zaligheid geven. Zou Hij dan niet schenken dat wat je nu in dit leven nodig hebt? Zoek dan geen schatten op de aarde. Alles wat je hier verzamelt, is van voorbijgaande aard. Mot. roest, dieven maken het kapot of nemen het weg. En zo dal niet gebeurt, als je sterft, blijft alles achter. Wat ben je dan gelukkig als de poorten van het Koninkrijk op dat ogenblik voor je openstaan en het bruiloftskleed om je schouders hangt. Je hoeft dan echt niet te treuren om wat je verlies!. Je mag verheugd zijn in hetgeen je ontvangt. Jezus zegt: zoek eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid en al deze dingen (eten. kleding, etc.) zullen je toegeworpen worden. Dat krijg je er bij. Het is een toegift! Zijt dan niet bezorgd tegen dc dag van morgen: want de morgen zal voor hel zijne zorgen: elke dag heeft genoeg aan zijn zelfs kwaad. Dat is de heilige onbezorgdheid van de kinderen van het Koninkrijk.

Oordelen en bidden (Matth. 7:1-12)

Twee dingen worden radikaal (bij de wortel af) voorgesteld. Eerst het oordelen en dan het bidden. Het oordelen is absoluut verwerpelijk. Het bidden is absoluut nodig. Het leven in het Koninkrijk wordt tol dusver in de bergrede voorgesteld als een leven in gehoorzaamheid, in oprechtheid, in vertrouwen. De geboden, de geveinsdheid, de bezorgdheid en het jagen naar rijkdom werden onder de loep genomen.

Nu het leven mei de naaste. Hoe moet onze levenshouding zijn ten opzichte van de naaste?

Wetticisme leidt heel gemakkelijk tot veroordelen van de naaste. De Heere Jezus zegi: oordeelt niet. opdal je niet geoordeeld wordt. Hij doelt hier op hel hooghartig, liefdeloos en koud oordelen over een ander. Liefdeloze kritiek, die zo gemakkelijk uit de mond rolt en uil de pen vloeit. En als je vraagt: waaraan kun je de liefdeloze kritiek herkennen, dan antwoord ik: daaraan dat spreker of schrijver eigen tekorten en zonden niet opmerkt. De balk en de splinter worden door Jezus genoemd. De splinter zien we wel. maar de balk in eigen oog niel.

Wij moeten altijd bedenken dat ons zijn en handelen onder het alwetend oog van de hoogste Rechter doorgaan. De maat waarmee wij meten, zal ook in de hand van de hemelse Rechter liggen. Onze naasten hebben wij in liefde te behandelen. Er is echter een grens. Hel heilige mag de honden niet worden gegeven. Er mag geen kompromis gesloten worden met het kwaad. Onderdanen van het Rijk van Christus blijven afgezonderd, niet hooghartig, maar wel ziende op de Meester.

Het gebed is het kanaal waardoor ontvangen wordt wat nodig is. De bekende belofte wordt genoemd: bidt. en u zal gegeven worden: zoeki. en gij zult vinden: klopt en u zal opengedaan worden. Daarna bevestigt de Heere nogmaals in positieve zin dal een ieder die bidt. ontvangt; wie zoekt, die vindt: en wie klopt, die zal opengedaan worden. Het is de omgang van de onderdanen met de Koning. Het is ook het voorrecht van dc onderdanen van de Koning. Een heel eenvoudig voorbeeld gebruikt Jezus om de zekerheid van de verhoring te staven. Het voorbeeld van een vader die zijn zoon geeft hetgeen waar dc jongen om vroeg. Een vader geeft toch geen steen, wanneer om brood gevraagd werd. Of een slang als om een vis gevraagd werd? Wel. zo zal de hemelse Vader goede gaven geven degenen die ze van Hem bidden. Hier is Vaderlijke liefde en zorg.

Daarbij moeten we onze vragen niet te laag stellen. Ik bedoel dat het niet gaal om de dingen voor deze tijd. De woorden over het bidden staan in het licht van de vermaning om eerst het Koninkrijk te zoeken. De woorden omtrent het bidden kleven als hel ware aan de vermaning om niel ie oordelen, dus woorden over de verhouding met dc naaste.

Zij staan in het kader van de gehoorzaamheid aan het gebod. Let maar op vers 12. het laatste vers van deze perikoop: alle dingen dan. die gij wilt dat u de mensen doen. doet gij hun ook alzo: want dat is de wet en de profeten. Het gebed dient in de allereerste plaats te gaan om hel hoogste goed. Vanzelf mogen wij daarbij in alle direktheid en konkreetheid vragen om hetgeen ons voor dil leven nodig is. Denk maar aan de bede: ..Geef ons heden ons dagelijks brood".

Gelijkenissen (Matth. 7:13-23)

De bergrede gaal naar het einde. Je zou ook kunnen zeggen: naar een hoogtepunt. Hel eindigt met een drietal gelijkenissen. Kort aangeduid kun je ze zo weergeven: de enge poort, de boom en zijn vruchten, dc twee bouwers. Daarmee gaan we afsluiten. Ernstige woorden worden gezegd. Het gaat er immers

om ol wij onderdanen van het Koninkrijk zijn? Die geen onderdanen zijn. gaan voor eeuwig verloren. Alleen de ware onderdanen van het Rijk worden behouden. Zijn wij in het Koninkrijk ingelijfd?

De enge poort

Eerst is er de vraag omtrent het ingegaan zijn in het Koninkrijk. Niet anders dan door de enge poon kunnen wij het leven ingaan. De smalle weg is de weg die tot het leven leidt. Het is het volgen van Christus in zelfverloochening en gehoorzaamheid. Achter Hem aan wandelen wij op Zijn pad. Er zijn twee wegen en twee poorten. Op de brede weg wandelen velen. De smalle poort vinden weinigen. Daar moeten wij onder verstaan dat het geen vanzelfsprekendheid is om de weg van de geloofsgehoorzaamheid te gaan. De brede poort en weg is het pad van hen die zich aan Gods wil onttrekken. Het is een weg clie geen keuze vergt. Je kunt er alle kanten op. Vlak bij de smalle weg. maar ook ver er vandaan kun je je leven doorbrengen. Een ernstige waarschuwing is het. Gaat in door de enge poort. Er zijn twee wegen, twee poorten, leven of dood. zegen of vloek.

De boom en zijn vruchten

De tweede gelijkenis is die van de boom en zijn vruchten. Deze gelijkenis gaat om een randverschijnsel van het Koninkrijk. Er zullen valse profeten opstaan. Zij komen in schaapsklederen, maar het zijn van binnen grijpende wolven. Gevaarlijke mannen dus. Het lijkt wat. Ze lijken op schapen, maar het zijn wolven. Toch kun je ze kennen. Zoals een boom aan de vruchten is te kennen. Je leest geen druif van doornen. Je leest ook geen vijgen van distels. Een goede boom geeft goede vruchten. Een kwade boom geelt kwade vruchten.

De boom met dc kwade vruchten wordt in het vuur geworpen. Want er is een mogelijkheid datje in Zijn Naam hebt geprofeteerd, dat je in Zijn Naam zelfs duivelen hebt uitgeworpen, maar men behoorde Christus niet toe. Je kunt Hem aanroepen met: Heere. Heere! En toch vreemd van Hem zijn. De Rechter ontkent niet dat zij al die dingen gedaan hebben. Maar zonder Jezus kan men daarmee niet voor God bestaan. Zo'n werker komt om.

De twee bouwers

En nu het indrukwekkende slot van de bergrede. De twee bouwers. Een wijze en een dwaze bouwer. Het gaat er niet om dat cle een wijs en de ander knap is. Nee, het gaat om de aanwezigheid of de afwezigheid van de vreze des Heeren. Het gaat immers over het horen en het doen van dc woorden van de Heere.

Het beeld is dat van het bergachtige Joodse land. Twee mannen bouwen op de berghelling. Graaft men niet diep genoeg, en worden cle funderingen gelegd op zand. dan is er kans dat bij dc felle winterregens het zand wordt weggespoeld. Van de berghelling komt het water naar beneden kolken en valt tegen het huis aan. en het huis stort ineen. De ander graaft net zolang tot hij de rotsbodem heeft bereikt. Het is de man die de woorden van Jezus hoort en dezelve ook doet. Alleen Zijn Woord houdt stand in eeuwigheid. Hij is de Rotssteen Wiens werk volkomen is. Twee bouwers. De een ziet zijn levenshuis in het gericht in puin gaan. De ander leunt op geen andere Naam. dan de Naam van Christus. Dat is een onderdaan van het komende Rijk.

Samenvatting

De bergrede is een onderwerp dat talloos velen heeft bezig gehouden. Boeken zijn er over geschreven die hebben gepoogd het geheim van het Koninkrijk uit te leggen. Misstappen zijn op dit pad gezet. Ik denk hierbij zeker ook aan de doperse beweging uit de zestiende eeuw. die op het bloedige einde in Munster is uitgelopen. Meer zou te noemen zijn. Ook dc Roomse kerk heeft zich hiermee bezig gehouden. Zij spraken van de geboden van de bergrede als van evangelische raadgevingen. die alleen voor cle geestelijke stand zou gelden.

Wij kunnen hier allemaal niet op ingaan. Zeker is dat de Heere hier heeft gesproken over het geheim van Zijn Rijk en van de onderdanen van Zijn Rijk. Zij mogen leven door dc vernieuwing van dc Heilige Geest, cn door het geloof in Christus, uit louter genade. Een leven waarin het beginsel van de gehoorzaamheid tot uitdrukking zal komen. De kracht van de Heilige Geest zal in hen werken en zij zullen de glans van de genade dragen. Een zout en een licht in een ondergaande wereld. Denk aan de enge poort. Ben je er door? Denk aan de wijze bouwer. Heb je de rots gevonden? Hoor de onmiskenbare tekenen van de burgers van het Godsrijk in de zaligsprekingen. Herken je daarin jezelf?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen