Rabbi Duncan, een pionier van de Joodse zending

‘Een kind en een reus’

John Duncan was achtereenvolgens predikant te Persic en Glasgow in Schotland, zendeling in Boedapest en hoogleraar in het hebreeuws en de oosterse talen aan het 'New College" van de Free C'hurch in Edinburg. Duncan was een groot geleerde en sprak maar liefst veertien talen. Toen hij eens solliciteerde naar de leerstoel oosterse talen aan de universiteit van Glasgow. was zijn kennis van de hebreeuwse literatuur zo veelomvattend, dat niemand in staat scheen hem hierin examen af te nemen. Rabbi Duncan was echter niet alleen een groot geleerde, hij was ook een uitzonderlijke persoonlijkheid. Zijn biograaf typeert hem als volgt: 'een kind en een reus ineen'. Hij was als een kind in eenvoud en in genegenheid voor anderen. Hij was een reus in kennis en in toewijding aan de dienst des Heeren. Door genade was hij ook een kind van God geworden.

Op 30-jarige leeftijd trok de Heere hem uit de duisternis tot Zijn wonderbaar licht. De Heere gebruikte daartoe de prediking van de Zwitserse predikant Cesar Malan. die in 1826 een bezoek aan Schotland bracht. Jarenlang had John Duncan zich verzet tegen de weg van vrije genade. ..maar nu was de van God bestemde tijd gekomen om hem aan het eind van al zijn kennen en kunnen le brengen". Hij verkeerde in volslagen duisternis toen hij de predikant uit Genève ontmoette. Hij meende in God te geloven, maar verklaarde: ..De leerstukken die ik niet kon en niet wilde geloven waren die van de Godheid en de verzoening van Christus". In een weg van ontdekking bracht de Heere hem aan Zijn voeten. Al zijn redeneringen brachten hem niet verder. In moedeloosheid bad hij: ..Ik heb geredeneerd over Uw Woord. Ik weet niets; onderwijs Gij mij".

En dat onderwijs bracht hem opnieuw op de knieën, biddende: ..O God. ik weet niet wat de betekenis van 'de Christus' is en als ik deze nacht sterf, zal ik zeker verloren zijn. Maar Gij weet dat ik vannacht niets kan onderzoeken. Laat mij niet sterven, voordat de dag aanbreekt". En de volgende dag mocht hij door Gods genade zijn voeten 'op een rots zetten". Het werk van Christus werd voor John Duncan de enige pleitgrond.

Hij werd een kind in de genade en in eigen waarneming was hij zo vaak geen kind. Hij was door genade een leerling geworden op de school van de grote Rabbi van Nazareth. maar in eigen oog was hij vaak geen leerling. Menige keer waren er donkere wolken voor zijn geloofsoog en zag hij zijn Koning niet. F.n als satan zijn strikken dan spande, wat was deze grote geleerde dan klein. Dan hunkerde hij naar een woord van de Heere. En hoewel zijn aandeel in Christus menigmaal aangevochten werd. kon Duncan rijk van zijn Koning spreken. In zijn preken en toespraken bij de bediening van het Heilig Avondmaal wist hij op een bijzondere wijze de heerlijkheid van Christus te schilderen. In het boek 'De rotssteen van mijn hart" is één preek opgenomen, en wel over de woorden "Zie het Lam Gods. Dat de zonde der wereld wegneemt!' (Joh. 1:29). Over deze woorden spreekt Duncan ook bij de eerste en vierde tafel bij de bediening van het Avondmaal. Ook hier getuigt hij indringend wie Christus is. Indringend klinkt het ..O. er is niemand dan Christus. Niemand gelijk Christus! Vraag Hem om u licht te geven. U zegt dat u het lam van God niet kunt zien? O. vraag of de Heere u ogen wil geven om op Christus te zien!"

Zendeling onder de Joden

De Schotse Kerk nam het zendingswerk onder de Joden ter hand na de terugkeer van ds. Andrew Bonar en ds.

Robert Murray M'Cheine van hun zendingsreis naar Israël. Op 24 juli 1840 besloot de kerk om John Duncan als eerste zendeling onder het Joodse volk te benoemen. Van 1841 tot 1843 verkeerde Duncan als zendeling onder de vele Joden die toen in Boedapest woonden. Een belangrijk deel van Duncans zendingsstrategie was om elke zondag openbare diensten te houden in de engelse taal. Onder de velen die hun kennis van die taal wilden uitbreiden waren Joden, waarvan een flink aantal regelmatig de diensten bijwoonden. En zo kwamen ze in aanraking met het getuigenis van Christus en werd hen uit het Oude Testament aangetoond dat Hij het was waarvan de profeten getuigden. Behalve door middel van de openbare diensten legde Duncan ook persoonlijke kontakten met mensen die in de Joodse gemeenschap invloed hadden. Met hen sprak hij over taalkundige onderwerpen en vooral door zijn kennis van de rabbijnse literatuur dwong hij respekt af. Opperrabbijn Schwab nodigde hem eens uit om een Bar Mitzwah bij te wonen. Rabbi Duncan nam de uitnodiging aan. maar gebruikte de gelegenheid om Schwab in zijn woning uit te nodigen en hem daar deel te laten nemen aan de huisgodsdienst.

De Heere zegende de ijver vanZijn knecht in rijke mate. Het aantal bekeerlingen nam dagelijks toe. Onder hen waren ook Israël en Adolf Saphir. Vader Saphir was een geëerd man in de hongaars-joodse gemeenschap en het maakte grote indruk toen hij met zijn gehele gezin tot de christelijke gemeente overging, waarvan Duncan voorganger was. Duncan vertelde eens dat Israël Saphir voor zijn bekering eens toeschouwer was bij de bediening van het Heilig Avondmaal. Hij had zijn zoon Adolf bij zich. ..De jongen stond tussen zijn knieën. Het gezicht van de vader rustte bijna op het jeugdige hoofd. Het Avondmaal was ten einde. We zongen van Hem. die mensenzielen liefheeft. Tot mijn verbazing rees de stem van de oude Saphir boven onze stemmen uit. en toen ik naar hem keek. zag ik dat vele tranen vielen op het hoofd van Adolf." Later werd de jonge Saphir een bekend presbyteriaans predikant in Engeland. Hoewel de 'rabbi' veel zegen op z'n arbeid had. gaf hij na twee jaar arbeid in Boedapest gehoor aan de roep uit Schotland om de eerste professor in de Hebreeuwse taal te worden aan de 'New College' in Edinburg. opgericht door dc Frec Church van Schotland.

‘De rotssteen van mijn hart’

De schrijver van 'De rotssteen van mijn hart' heeft in de biografie van Duncan uitvoerig aandacht besteed aan zijn arbeid als prediker en hoogleraar. Het zou niet moeilijk zijn om ook daarover een en ander te schrijven. Van Valen heeft van de Schotse prediker een indringend beeld gegeven, waarbij dc nadruk ligt op het persoonlijke geestelijke leven. De hoogte-en dieptepunten uit het leven van 'rabbi' Duncan kunnen ook voor ons tot lering zijn.

Dit boek is een welkome aanvulling op de reeds beschikbare boeken over de geschiedenis van de Schotse Kerk. Graag wil ik dit boek van harte aanbevelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen