Wie kan mij vertellen of God bestaat?

In het begin van de negentiende eeuw is er. door de opkomst van de natuurwetenschap en de moderne filosofie, een golf van kritiek op de christelijke godsdienst ontstaan. En de kerk in die dagen was al te veel van de bijbelse waarheid afgedwaald om die kritiek tegemoet te treden. Als gevolg daarvan is de godsdienstkritiek overgegaan in atheïsme (= godloochening). Hoewel vroeger een enkeling atheïst was (denk aan Marx. Nietzsche en Freud). is de geest van dit atheïsme nu tot in alle lagen van de bevolking doorgedrongen en de denkwijze van die enkeling is nu het hec rse nde ged ac h te n k 1 i ma at van velen geworden. Je bent een uitzondering als je nog in God gelooft.

Bewijs

Het is moeilijk om met een atheïst een gesprek aan te gaan over het Godsbestaan.

Ds. Kersten schreef in zijn Dogmatiek dat iedere poging, om het bestaan van God te bewijzen, doelloos is en tot mislukken gedoemd. Degene die al in God gelooft, heeft geen bewijs nodig, cn degene die moedwillig zijn overtuiging (de ingeschapen Godskennis) onderdrukt dat God is. is door geen argumentatie te overtuigen. Hoewel dit zeker waar is. is er mijns inziens het gevaar dat men ten onrechte konkludeeit dat het dan beter is helemaal geen gesprek met een atheïst aan te gaan omdat dat zinloos is. En tot hoever gaat onze verantwoordelijkheid om onze naaste te overtuigen van Gods bestaan?

In de loop der eeuwen hebben velen zich al beziggehouden met het zoeken naar bewijzen omtrent het bestaan van God. zoals Plato. Augustinus en Anselmus. De voornaamste Godsbewijzen wil ik in het kort bclich ten.

1. Het kosmologisch bewijs", ieder bestaand ding in de wereld heeft een oorzaak. Dus ook het heelal (dc kosmos). Dan moet er een allereerste oorzaak zijn. en dit is God.

2. Het ontologisch bewijs: (ontos - het zijnde) wij denken God. dus cr moet een God zijn. Deze gedachte is door Descartes ontwikkeld. en vloeit voort uit de gedachte: ik denk. dus ik ben.

3. Het teleologisch bewijs: in de schepping is een einddoel, een orde waar te nemen (telos - doel). Dit toont het bestaan aan van een intelligent en bedoelend Wezen.

4. Het moreel bewijs: de kennis van goed en kwaad heeft ieder mens in zich. De mens is dus een moreel wezen.

Zelfs de minst ontwikkelde heiden houdt er een moraal op na. Dan moet er dus een hoger Wezen, een Wetgever zijn die bepaald heeft wat goed en kwaad is en dit in de mens gelegd heeft.

5. Het historisch bewijs: bij ieder volk op aarde is het besef van een hogere macht aanwezig. Die godsverering hoort bij de natuur van de mens. Niet de omstandigheden maken de mens godsdienstig, maar de mens is a priori (van tc voren) religieus. Dit bewijst dat God bestaat.

Verstand

Geven deze bewijzen de godloochenaar nu voldoende reden om te geloven dat God er is? En: kan een bewezen God nog wel God zijn?

Kun je met je verstand Gods bestaan wel beredeneren? Nee. er staat immers in de Bijbel: ..Die tot God komt. moet gelóven dat Hij is en een beloner is dergenen die Hem zoeken? " Niet het verstand openbaart God. maar het gelóóf! Het is niet genoeg om door middel van een verstandelijke benadering te erkennen dat God bestaat. God kan immers niet onderworpen worden aan ons verstand! Daarom kunnen bovengenoemde Godsbewijzen wel tot nadenken stemmen, maar ze kunnen nooit meer dan ons verstand bevredigen. Ze brengen ons geen God voor het hart! Het geloof in God is ten diepste een waarheid van hel hart en het geweten, en niet een waarheid van het verstand.

Daarmee wil ik niet zeggen dat alleen mensen, die niet nadenken, kunnen geloven dat God bestaat. Het getuigt juist van verstand, als men erkent dat er veel dingen zijn die ons denken te boven gaan. waaraan het verstand zich moet onderwerpen! Het ware geloot berusi niel op ons versland, maar op hel betrouwbare gezag van Ciods Woord Zo alleen hebben groie mannen als Augustirnis. C alvijii cn vele anderen, door Ciods genade, hun versland onderworpen aan Gods Woord.

Gesprek

Gods bestaan is dus : i: e; aldocude le bewijzen, hebben we gezien. Hier valt een atheïst een gelovige vaak op aan. In een gesprek met zo iemand zou jc aan kunnen voeren dat het evenmin mogelijk is te bewijzen dat God niet bestaat. Zelfs de theorieën van de evolutieleer over dc ontstaanwijze van het heelal (de oer-knal). waar je meer over hebt kunnen lezen in nr. 7 van Daniël, zijn niet te bewijzen, en eindigen in hypothesen.

Atheïsten voeren vaak ook andere argumenten aan om niet in God te geloven. Men kan niet geloven in een zogenaamde goede God. terwijl er zoveel ellende in de wereld is. Waarom laat Hij dat allemaal toe. waarom is er zoveel onrecht? (In zulke vragen wordt ten diepste God de oorzaak van het kwade; terwijl de Bijbel leeit dat God 't kwade haat.

En de mens wordt slachtoffer in plaats van schuldige). Er is al veel scherpe kritiek op God en de kerk geleverd. Denk aan de boeken van Maarten 't Hart en Jan Wolkers. Je kunt deze boeken beter niel lezen, want ook wij. die bij het Woord zijn opgevoed, staan open voor twijfel. Satan zit nooit stil en gebruikt zulke lektuur om dc twijfel aan te wakkeren.

De Bijbel

Als we vanuit de Bijbel een antwoord op deze vragen willen geven, moeten we erkennen dat Gods gedachten hoger zijn dan onze gedachten. Heb je daar moeite mee? Kun je je soms niet ontworstelen aan al die

kritische v ragen die opkomen uit je eigen hart' Je zou willen geloven, maar jc /iet of merkt zo wemig van God. zodat ie soms wel hard /ou willen roepen ..() God. waai bént I J e kunt hei gevoel hebben dat al het rchgieu/e denken maai illusie is. en dat al hes religieus gevoel opkomt uit het eigen hart van de inens

Dan kun |c in de kerk zitten onder de meest indringende prediking, die echter overstemd wordt door de stem in je eigen hart die zegt: „Het kan niet waar zijn. het is allemaal maar fiktief. het geloof in een Godsbestaan heeft de mens nodig om zichzelf op de been te houden in moeilijke tijden, het is een vluchten uit de werkelijkheid, het is maar net hoe je opgevoed bent, als moslim, christen of heiden, iedereen vindt in zijn godsdienst een vorm van vrede". En dan kun je niet meer bidden, je weet dat er in de Bijbel staat: „Wie tot God komt. moet geloven dat Llij is..." Je voelt je een huichelaar, je wilt er wel tegen strijden, maar die atheïstische gedachten nemen alleen maar toe... Denk niet dat Gods kinderen deze vragen nooit hebben. Niemand is vrij van een zekere mate van atheïsme, vanwege het bederf van onze natuur. En juist Gods kinderen raken wel in de vragen rond het Godsbestaan verstrikt.

à Brakel

Ds. W. it Brakel heeft in zijn Redelijke Godsdienst een apart hoofdstuk geschreven over de aanvechtingen en twijfels die de gelovigen kunnen hebben („Van de bestrijding van de atheïsterij").

Hij begint met te zeggen dat juist mensen met een groot verstand vaak door deze aanvechtingen gekweld worden. Sommigen slaan invallende gedachten (zoals: is er wel een God. is er wel een hemel of een hel? ) direkt af. maar anderen beginnen daarop te piekeren, zodat de atheïsterij dieper wortel schiet. Dan kan men niet meer bidden, niet meer lezen, en er komt een grote beklemming op de ziel. Als dat lang duurt (en dat kan soms jaren duren), verliest men vaak al zijn krachten om ertegen te strijden, zodat het wel lijkt of er nooit genade in hel leven geweest is.

Brakel noemt verschillende oorzaken voor deze ellendige toestand. God kan dil toelaten om de mens te beproeven en enige tijd aan zichzelf over te laten. Ook kan dit ontstaan door te weinig gebed en gebruik van de middelen. Vaak zijn onverhoorde gebeden ook de aanleiding lot deze gedachten. Verder noemt hij het lezen van atheïstische boeken.

We weten van Bunyan dat hij vaak gekweld werd door atheïstische gedachten (daarvan kun je lezen in zijn boek 'Genade overvloeiende'). In de Christenreis heeft hij geschreven over de ontmoeting met Atheïst, daarmee aantonende dat iedere Christen ermee gekonfronteerd kan worden.

Verschil

Er is echter een groot verschil tussen de Godsontkenning van de moderne mens en die van de gelovige. Voor eerstgenoemde is het een bevrijding, voor laatstgenoemde is er geen grotere pijnigingen leegte, dan aan het bestaan van God te twijfelen.

Brakel geeft een aantal raadgevingen aan mensen

die worstelen met vragen over het Godsbestaan. Ze moeten bedenken dat. hoewel ieder mens een ingeschapen Godskennis heeft, ze er niet verbaasd over moeten zijn dat deze gedachten opkomen, daar iedere gelovige er in zekere mate mee te maken krijgt. En zouden ze dan bij de goddeloze willen horen, die geen rekening houdt met God'? Het is immers hun begeerte om van deze gedachten ontslagen te zijn.

ze weten toch dat juist het geloven in God vrede brengt'? Hij zegt: ..Ga dan opnieuw het Woord van God als grond aannemen, en verlaat u op Hem. die beloofd heeft dat degenen die op Hem betrouwen, niet beschaamd zullen worden.

Laat het vtrbodene en doe het gebodene. dan zal de Heere u allengskens (langzaam maar zeker) weer op uw plaats brengen, hoewel in het begin uw ongelovige gedachten u nog heftig zullen bestrijden, en hoewel u niet direkt smaak en zoetigheid in uw werk zult ondervinden". Nog een goede raad van Brakel: ga er niet direkt met allerlei mensen over praten, zeker niet met hen waarvan u weet dat ze ook niet zo stevig in hun schoenen staan, maar ga ermee naar uw predikant of ouderling, of naar een beproefd kind van God. luister naar hun raadgevingen en probeer hun woorden te zien als woorden van God. gebruik zo de middelen en u zal zien: niet door kracht, noch door geweld. maar door de Geest des Heeren zult u hersteld worden.

Je ziet. deze woorden, in de achttiende eeuw geschreven, hebben nog niets aan aktualiteit ingeboet. Juist Brakel kon zo pastoraal op de vragen van het altijd tot twijfelen geneigde hart ingaan. Ik zou je willen aanraden om de geschriften van dc oudvaders eens ter hand te nemen: zeker bij een werk als 'De redelijke godsdienst' zal je al lezende bemerken dat er een antwoord te vinden is op al je zielevragen. En het is niet zo moeilijk geschreven als je denkt!

Is Hij je levensdoel?

We hebben het nu gehad over de Godsbewijzen, het gesprek met de atheïst cn dc aanvechtingen in het geloofsleven. En jij? Hoe sta je zelf tegenover God? Je zegt in Hem te geloven?

Maar welke waarde heeft Hi j in je leven?

Je kunt met een historisch geloof ook leven alsof Hij niet bestond! God eist meer dan alleen een erkennen dat Hij cr is! Hij eist geloof en bekering! En Hij neemt het zeer nauw: „Wie met Mij niet is. die is tégen Mij". Dat sluit iedere lauwe houding uit! Wie nooit heeft leren buigen voor God en voor wie Hij nooit hét levensdoel is geworden, zal sterven zoals de atheïst en vergaan onder Gods toorn. En wat zal het dan zijn. als je de weg hebt geweten cn niet hebt bewandeld... Bidt dan veel om Zijn goddelijke kracht in je leven, leg je vragen voor Hem neer, ook als je het gevoel hebt dat je door al je twijfel niet meer bidden kan. De vader van de maanzieke jongen bad: „Ik geloof Heere, kom mijn ongelovigheid te hulp". En de bruid uit het Hooglied smeekte: „Trek mij. en ik zal U nalopen".

Maar als je Hem mag kennen door het geloof, mag je ook weten dat het geloof eens over zal gaan in aanschouwen. Wat zal dat zijn, 0111 Hem dan te zien zoals Hij is. Geen twijfel, geen aanvechting en geen zonde meer! Paulus schreef erover: „Wat geen oog gezien en geen oor gehoord heeft, wat in geen mensenhart is opgeklommen". Dan is cr nu vaak strijd, zelfs over het Godsbestaan.

Maar straks zullen alle vragen opgelost zijn! Dan zal de blijdschap van allen, die Hem hier leerden vrezen, onbepaald, door 't licht dat van Zijn aanschijn straalt, ten hoogsten toppunt stijgen (ps. 68).

Nee. dan zijn wij geen kunstig verdichte fabels nagevolgd (zoals ze in de dagen van Petrus al smaadden). maar zijn - in meerdere of mindere mate - aanschouwers geweest van Zijn Majesteit.

Nu kennen wij ten dele. maar dan zullen wc kennen, gelijk wij ook gekend zijn! Is dat je uitzicht?

Krimpen a/d IJssel R. Ruit-van Dodeweerd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen