Vijftig jaar geleden overleed ds. J. D. Barth

In de straten van Dordrecht loopt een jongen uit Heerjansdam, zeventien jaar oud. Met een kloppend geweten. Hij is naar Dordrecht gegaan om zich uit te leven in de zonde.

En hij weet maar al te goed wat zonde is. Toen hij nog maar drie jaar oud was, wist hij reeds dat hij niet kon sterven zoals hij geboren was. Indrukken van dood en eeuwigheid waren op zijn jonge ziel gebonden. Hij had er overheen geleefd.

Toen hij veertien jaar oud was, verkeerde hij plotseling in groot levensgevaar, dat hem bijna het leven kostte. Dat de Heere hem bewaarde, zag hij als een groot wonder. Zo krachtig was de overtuiging, dat hij als dood ter aarde viel. Maar ook die overtuiging schudde hij van zich af.

En nu loopt hij daar in Dordrecht. Vast van plan om zich in de zonde te vermaken. Maar.... wat hij ook wil, hij krijgt er geen kans toe. De Heere laat het niet toe, belet hem te zondigen. Later schreef hij: „God was goed jegens mij en ik kwaad op Hem".

Ook nu slaat hij alle roepstemmen jaar lang vol. in de wind en dat houdt hij een

Aan de greep van Gods ontferming wil hij ontkomen. Maar daaraan kan niemand ontkomen, ook Jacobus Dirk Barth niet. En dan wordt de Heere hem te sterk. Dan treft hem een pijl van Gods boog. Een tekst uit Gods Woord. Jakobus 1:27 „De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en den Vader is deze: ezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking, en ziehzelven onbesmet bewaren van de wereld".

Daar ligt hij op zijn slaapkamertje te schreien, te roepen of het nog kan voor zulk een.

Zijn hart gaat nu uit naar Gods volk. Aan de deur van hun woning staat hij te luisteren. Naar binnen durft hij niet, bang dat ze hem iets zouden vragen. En wat zou hij dan moeten zeggen?

Dan mag hij ook ervaren dat de Zon der gerechtigheid in zijn leven opgaaf. De weg der verlossing wordt hem in Christus ontsloten en hij mag in zijn ziel een onbeschrijfelijke zoetigheid ervaren. Hij is dan 21 jaar oud.

Alle verstand te boven

Jacobus Dirk Barth werd op 11 december 1871 in Heerjansdam geboren. Zijn ouders waren Johannes Fredcrik Barth en Rei na Christina Visser. Van beroep was zijn vader bakker en na zijn schooljaren ging ook Jacobus in de bakkerij werken. Toen hij ongeveer dertig jaar oud was. verhuisde hij samen met zijn vrouw.

Adriana Smoutcr. naar Utrecht, waar hij een kruidenierszaak begon. In Utrecht maakte hij kennis met ds. H. M. van der Vegt. predikant van dc Christelijke Gereformeerde Kerk. Het gevolg van de kennismaking met ds. Van der Vegt. een man van de oude stempel, was dat Barth en zijn vrouw.

heiden van huisuit hervormd, lid werden van de Christelijke Gereformeerde Kerk.

Over zijn geestelijke ervaringen in Utrecht schreef hij later: ..Wat bange dagen daar doorleefd, maar ook dierbare stonden. Hel behaagde dc Heere in mij door le werken.

Daar werd mijn leven afgesneden. O. dat recht Gods. dat door mijn ziel ging. Dat buigen eronder, dat omhelzen van dat recht, en Christus mij. onwaardige, geschonken werd. Welk een heil. Toen heb ik iets moscn

smaken van de zoete vereniging met Christus, terwijl het licht van 's Vaders vriendelijk aanschijn schijnsel gaf over mijn ziel en die zoete vrede mij vervulde, die alle versland te boven gaat."

Die man hoort bij ons

Korte tijd daarna werd hij geroepen tot het predikambt. „Nee. ik ben niet zelf begonnen. De Heere Zelf legde het gewichtvolle daarvan op mijn hart", aldus ds. Barth.

In 1903 werd hij toegelaten lot de Theologische School van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Al in deze lijd korrespondeerdc hij met de jonge dominee G. H. Kersten....

In 1910 werd hij beroepbaar verklaard en op 16 oktober van dat jaar werd hij in Sliedrecht bevestigd tot predikant. Daarna stond hij in Harderwijk (1915), Werkendam (1920)cn Alphen aan den Rijn (1924). In 1928 brak ds. Barth met de Christelijke Gereformeerde Kerken. Op 18 februari schreef hij een brief aan de konsulent van Alphen aan den Rijn waarin hij zijn uittreden bekendmaakte. Ds. Barth schreef dat naar zijn mening de richting waarheen de Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland zich bewoog, hoe langer hoe minder strookte met zijn beginsel: ..Ik hoop steeds te blijven bij en tc strijden voor de aloude, beproefde Waarheid Gods. Zij is mijn leven, en ik hoop er ook in te sterven. Met al mijn gebrek, mij welbewust, heb ik nooit anders getracht dan die aloude, bevindelijke Waarheid in dc gemeenten die ik heb mogen dienen, zoveel mogelijk uit te dragen." De stap die ds. Barth deed. bracht vele monden en pennen in beweging. Niet altijd ging het er waardig aan toe. De (gereformeerde) Baarnse Kerkbode reageerde als volgt:

Maar weel. Bartje. Gij en een kwartje. Maken nog geen zeven stuiver Gereformeerde waarheid uil.

Voor een dergelijke schimpscheut zal ds. Barth geen cent gegeven hebben....

Ds. Barth vervoegde zich nu tot de classis Leiden van de Gereformeerde Gemeenten met het verzoek om opgenomen te worden in het kerkverband. Onder veel bestrijding ging hij naar de classicale vergadering, maar toen hij de vergaderplaats binnenkwam, viel alles van hem af. Met grote vrijmoedigheid getuigde hij van de leiding des Heeren. Toen hij gevraagd werd om zich te verwijderen, zodat dc broeders zich konden beraden, hoorde hij de oude dominee J. R. van Oordl zeggen: „Gij allen moogt zeggen wat gij wilt. het is bij mij beslist. Die man hoort bij ons." Dat was ook het oordeel van dc andere broeders en me! blijdschap werd ds. Barth toegelaten en beroepbaar gesteld. Enkele maanden woonde hij in Bodegraven en diende daar de kleine Gereformeerde Gemeente. Uit een elftal beroepen nam hij dat van Vlaardingen aan. Op 10 juli 1928 werd hij door ds. Cr. H. Kersten bevestigd, een dag later deed ds. Barth intrede.

Ds. Barth heeft niet lang in Vlaardingen gestaan, slechts 19 maanden. Van 1930 tot 1935 diende hij de gemeente Borssele. Op 4 september

1935 verbond hij zich aan de gemeente Dordrecht. Bij zijn komst waren er ongeveer tweehonderd leden en doopleden, maar al na twee jaar werd een nieuwe kerk niet bijna 650 zitplaatsen in gebruik genomen. ..De gemeente groeide en. wat meer zegt. de Heere gaf Zijn zegen over Zijn Woord zodat de prediking vrucht mocht dragen."

B.Z.K.

Zoals al gezegd, kenden ds. Barth en ds. Kersten elkaar al sinds 1903. maar toen in 1918 dc Staatkundig Gereformeerde Partij werd opgericht, werden die kontakten verstevigd. Ds. Barth was erg geïnteresseerd in dc politiek en hij heeft talloze spreekbeurten voor de SGP vervuld.

In de felle verkiezingsstrijd van 1925 werden de predikanten Barth. Zandt en Kersten in één adem genoemd: B.Z.K. Beste Zware Krultabak maakten Anli-Revolutionai ren ervan. F.cn soort tabak met die merknaam was in die tijd in de handel....

Een plaats in de gemeenten

Voor 'De Saambinder' heeft ds. Barth heel veel geschreven. Na zijn overlijden is een aantal artikelen in boekvorm verschenen, waaronder een uitgebreide verklaring van de Nederlandse Geloofsbelijdenis.

Toen in 1931 het landelijk verband van jongelingen werd opgericht, is ds. Barth als voorzitter gekozen. Waarschijnlijk om gezondheidsredenen heeft hij zijn benoeming niet aanvaard. In zijn plaats is ds. Verhagen voorzitter geworden.

Ook wegens zijn zwakke gezondheid heeft hij zijn plaats als docent aan de Theologische School - als zodanig was hij in 1934 benoemd - niet kunnen innemen. Vaak was hij ook niet in staat om te preken. Ook catechiseren viel hem zwaar, in 1939 moest hij dat opgeven. In 1940 werd hem emeritaat verleend en op 4 april van dat jaar nam hij afscheid van Dordrecht. Hij vestigde zich in Nieuwerkerk (Zeeland).

Het geloof behouden

Op 28 oktober 1942 begaf ds. Barth zich op weg naar Katwijk, waar hij het Woord zou bedienen. Op hel station Feijenoord le Rotterdam werd hij dodelijk getroffen door een hartaanval. De zondag voor zijn overlijden had hij geprcckl over 2 Timotheüs 4:7 en 8 ..Ik heb de goede strijd gestreden, ik heb de loop geëindigd, ik heb het geloof behouden; voorts is mij weggelegd de kroon der rechtvaardigheid, welke mij de Heere. de rechtvaardige Rechter, in die dag geven zal: n niet alleen mij, maar ook allen die Zijn verschijning liefgehad hebben."

De begrafenis werd geleid door ds. Kersten en vond plaats in Dordrecht. Dal heeft God zo bestuurd. Zou ds. Barth in Nieuwerkerk zijn overleden, dan zou het gezien de oorlogsomstandigheden wellicht onmogelijk zijn om ds. Barth naar zijn wens in Dordrecht te begraven.

Zijn weduwe kwam met haar huishoudster, mejuffrouw Van Rees. die al vele jaren in de pastorie had gewoond, terug naar Dordrecht. Mevrouw Barth genoot evenals haar man. hoge achting onder Gods volk. Beiden waren christen in woord en daad. Van hen is bekend dat zij financieel ook veel voor de kerk hebben gedaan. Ds. Barth wilde ook geen emeritaatsgeld aanncmen.

Mevrouw Barth overleed op 16 december 1947 en werd bij haar man begraven. Op hun grafsteen staat onder dc naam van ds. Barth: ..Ik heb den goeden strijd gestreden", en bij zijn vrouw i.s vermeld:

..Het leven is mij Christus en hel sterven is mij gewin".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen