Waarom naar de catechisatie ?

En nu voor het allerbelangrijkste: dc dingen voor de eeuwigheid, 's Zondags in de kerk hoor je daarover. Maar als het nu echt over het leren van. onderwezen worden in deze dingen gaat. dan moeten we in de eerste plaats de catechisatie noemen. De gemiddelde jongere zit eigenlijk weinig uren op catechisatie! Reken eens even mee.

Een rekensom

Gemiddeld volg jij in een seizoen 25 catechisatielessen, denk ik. en waarschijnlijk ga je acht jaar naar de catechisatie. Dat zijn dan bij elkaar 200 lessen. Zet daar eens even ccn schoolvak als nederlands naast (ik neem ekspres dit vak ter 'vergelijking". want ook met nederlands ben je dagelijks bezig, en het onderricht in dit vak wordt je van kindsbeen af spelenderwijs toegediend). Als iemand twee jaar voortgezet onderwijs volgt (het gemiddelde is zeker vijf jaar!) met drie uur per week nederlands dan heeft hij al meer uren nederlands gevolgd dan hij in zijn hele leven catechisatie volgt.

Ja. zegt iemand, maar jc krijgt ook bijbelse geschiedenis op dc basisschool, godsdienstonderwijs in het voortgezet onderwijs, jc gaat naar de jeugdvereniging en je hoort iedere zondag dc catechismuspreek en dan thuis nog. Dat is allemaal waar. maar catechisatie is toch anders. Want het schoolonderwijs is vooral gericht op bijbelse geschiedenis. als je wat ouder wordt: kerkgeschiedenis; voor de oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs: andere godsdiensten en ethiek. Ook wordt op de scholen aan dogmatiek gedaan. En dat is heel belangrijk, want jongeren moeten goed thuisraken in de gereformeerde geloofsleer. Maar toch i.s dat meestal algemeen. Scholen zijn veelal interkerkelijk.

Ambtelijk onderwijs

Specifiek kerkelijk onderricht moet dus op de catechisatie gegeven worden. En dat is dan tevens ambtelijk onderricht. Dat betekent dal het verkondigend van aard is. Dc catechisatie wordt eigenlijk gegeven vanuit het 'alzo spreekt de Hccrc'. Het is werk dat (namens) de kerkeraad gedaan wordt vanuit de ambtelijke opdracht en met ambtelijk gezag. De dienaar des Woords. de ouderling doet dit werk in opdracht van de Koning der kerk: ..Gaat dan heen. onderwijst alle volken...." En daaronder horen zeker in de eerste plaats de kinderen cn jongeren der gemeente (Deut. 6. Ps. 78). Daarom is de

catechisatieles ook beslist geen diskussie-uur. Uiteraard mogen cr vragen gesteld worden, graag zelfs. Maar het gaat erom dat jongeren op catechisatie verkeren onder het 'alzo spreekt de Heere'. Is catechisatie dan hetzelfde als een preek? Nee. Op catechisatie moet uitleg gegeven worden. Uitleg bij de preek, zodat deze beter verstaan kan worden. Catechisatie is om in te leiden in de leer die naar de godzaligheid is, om 'wegwijs gemaakt te worden in het Woord des Heeren en in de belijdenis der kerk. Want dat zijn de twee hoofdbronnen van de zondagse prediking.

Misschien vraagt iemand: maar is de catechismuspreek dan juist niet bedoeld om in de leer der kerk (de samenvatting van de leer der Schrift) te onderwijzen? Zeker wel, maar dc catechismuspreek is voor de hele gemeente, de catechisatie speciaal voor de jongeren. Daarom moet het onderwijs

op catechisatie eenvoudig zijn; het moet duidelijk maken waar het in de preek over gaat, zodat je de preek beter kunt begrijpen. Daarom moet er op de catechisatie alle ruimte zijn om te vragen. Maar dan in beginsel wel

vragen om des te beter thuis tc raken in de leer die naar de godzaligheid is. Diskussie cn het bespreken van allerlei aktuele en ethische vragen is uitermate nuttig en zeker in deze tijd onmisbaar voor jongeren. Maar daar is nu bij uitstek de jeugdvereniging voor. Ook daar moet het Woord en de (voorwerpelijke, maar wel geestelijke) kennis van het Woord de eerste plaats innemen. Maar toch met het doel daarover samen te spreken en ook om vanuit het vaste fundament te komen tot het bezien van vragen van deze tijd. de

Gebed

Nu inmiddels in al onze gemeenten de catechisaties wel begonnen zullen zijn. wil ik graag aan onze jongelui enkele dingen voorhouden. In hei bovenstaande ben je ook al wel een paar gedachten tegengekomen om eens over na te denken. Laat ik er nog enige aandachtspunten aan toe mogen voegen.

Als je naar de catechisatie gaat, buig dan vooraf je knieën op een stil plekje en vraag aan dc Heere of Hij dit werk aan jouw hart willen zegenen. zou

Misschien zeg jij: „Maar ik ben onbekeerd." Dat kan waar zijn, maar daarom temeer moet je de middelen der genade die de Heere geeft (en daar hoort ook de catechisatie bij) biddend om Zijn zegen waarnemen.

Kom naar de catechisatie om wat te leren; niet om je kritisch of afhoudend op te stellen. Het is me heel vaak opgevallen als je met jonge mensen sprak, die de kerk veriaten hadden, da! ze bi jna altijd toegaven zich eigenlijk

nooit ccht verdiept te hebben in wat in de Gereformeerde Gemeenten nu precies geleerd wordt. Maar onbekend maakt onbemind....

Bestudeer hetgeen je opgegeven wordt goed. Het gaat weliswaar niet in de eerste plaats om het leren van een aantal antwoorden, maar om de inhoud van hetgeen besproken wordt. Maar het leren hoort er wel bij. Parate kennis is heel belangrijk en kan goed van pas komen. Toch: hetgeen tijdens de catechisatie besproken wordt, dat is het belangrijkste. Daar vindt (tot op zekere hoogte) ook de verkondiging plaats. Luister daarnaar met aandacht en eerbied.

De stof eigen maken

Soms moet je werk maken; anderen hebben alleen leerwerk. Dat ligt ook aan de methode die gebruikt wordt. Of er nu catechisatie gegeven wordt aan de hand van de Heidelbergse Catechismus of vanuit hel onder ons bekende boekje van Hellenbroek, er zal een en ander geleerd moeten worden. Bij dc catechisatiemethode 'Met dc kerk der eeuwen', samengesteld door ds. J. Driessen, ds. M. Golverdingen en I. A. Kolc rondom dc catechismus, moeten veel vragen gemaakt worden. Soms worden cr ook bij het vragenbockje van Hellenbroek door de predikant of ouderling vragen gegeven om zelf te maken.

Ds. C. J. Meeuse heeft daartoe een speciaal boekje samengesteld. Ook zijn er onder ons boekjes met vragen bij de catechismus in gebruik, zoals van ds. A. Hoogerland en een methode samengesteld door de heer P. Kuyt. Heel nuttig, mijns inziens, zeker voor jongere catechisanten. (Van buiten) Leren is nodig, maar verwerken, eigen maken ook. Zeker de onrustige leerling van onze tijd doet dat vaak beter door te "maken" dan door alleen te 'leren'. Daarom, jongelui: leer je werk en maak het. Maar vooral: luister en doe mee. Want het "verkondigend element' op catechisatie is uiterst belangrijk.

Welke methode in jouw gemeente ook gebruikt wordt, duidelijk is dat het gaat om dc leer die naar de godzaligheid is. Daarover gaat het op catechisatie, en die moet jc je eigen maken.

Het ene nodige

Het gaat niet om allerlei vragen van vandaag. Niet omdat deze onbelangrijk zijn, maar op dc catechisatie gaal het ten diepste om de vraag: 'hoe krijg ik een genadig God? ' Dc kerk wil jou vanuit het onfeilbaar Woord van God onderwijs geven in dc dingen die met deze centrale vraag samenhangen. Vandaar dat het verkondigend element op catechisatie ook zo belangrijk is. Want het geloof is uit het gehoor van hel gepredikte Woord Gods. Daarom: van buiten leren is heel belangrijk, het maken van vragen en zo verwerken van de stof zeer nuttig, maar het allerbelangrijkste is dat het zaak van ons hart wordt.

Daartoe is een wonder van Gods genade en een werk van Zijn Geest nodig. Want wij zijn allemaal van nature geestelijk dood door de zonden cn de misdaden; ook wij wanneer we belangstellende catechisanten zijn. Maar zulke wonderen van wedergeboorte wil de Heere juist werken door de genademiddelen. Jongelui, sta daar dan niet onverschillig tegenover, maar maak er biddend gebruik van. Het gaat om jc eeuwig zielcheil.

Het gaat niet om allerlei vragen van vandaag, schreef ik hierboven. Daarmee bedoel ik dat de catechisatie er niet in de eersle plaats is om over boeddhisme of genetische manipulatie breedvoerig tc spreken. Daar is de godsdienstles voor dunkt mij. en de JV. Op catechisatie gaat het meer om vragen als: 'wat bedoelt de dominee nu eigenlijk als hij zegt dat een mens zondaar voor God moet worden? ' Wat zijn de deugden Gods? Voor wie is dc Heere Jezus gestorven? Wat gaat ons de val van Adam aan? Wat is het genadeverbond? Wie behoren tot het genadeverbond? Hoe gaat een zondaar over in dit verbond?

Zijn wij nu echt onbekwaam tot enig goed? Wat is precies de voorzienigheid Gods? Hoe is de verhouding tussen verkiezing door God en onze verantwoordelijkheid? Gods leiding in iemands leven en onze beslissingen, enzovoort. Aktuele vragen? Ik dacht van wel. Of....? Of zijn deze vragen voor jou niet zo belangrijk? Zijn het geen (levens-)vragen voor jou? Weet je, wij moeten bekeerd worden. En dan worden zulke vragen ontzettend belangrijk.

'Mijn ziele doorziet ge wel uw lot, hoe zult ge rechtvaardig verschijnen voor God', zingt McCheyne. Als jongelui met die vraag worstelen, gaan ze luisteren. Dat merk jc aan ze, in de kerk en op catechisatie. Als die vraag je bezighoudt, ga je (onder)zoekcn. In het Woord, in het gebed. Ook wel in boeken, die je eerst misschien zag als 'van die moeilijke boeken". Zoals 'De Christenreis' van Bunyan,

"Een betrouwbare gids naaide hemel' van Joseph Alleine,

'God de Kassier der armen' van Huntington. of een preek van McCheyne of Smytegell. En als je dan niet met zulke vragen worstelt? Dan temeer is het nodig je met deze dingen bezig te houden. Want deze vragen moeten onze vragen worden. Door Gods Geest en genade. Vraag jij er ook om? Of trekken de vragen en dingen van deze tijd en wereld je meer? Dat is van onszelf uil eigenlijk met ons allemaal zo. Arme mens. Hoe zal dat aflopen als we God moeten ontmoeten? Een eeuwige nacht! Denk aan je Schepper in je jonge jaren.

Huiscatechisatie

Tenslotte wil ik nog graag een bovengemaakte opmerking naar voren halen: 'Ook thuis houden we ons bezig met de dingen van het Woord van God' (is dat ook werkelijk zo? ). Er zijn heel eenvoudige en goede boekjes voor huiscatechisatie. Bekend is bijvoorbeeld het boekje van ds. Ledeboer. Graag wil ik in dit verband de aandacht vestigen op een klein boekje van Matthew Henry. Het is een catechismus voor kinderen en draagt de titel 'Voor ons en onze kinderen'. Ds. C. G. Vreugdenhil schreef in een 'Ten geleide' onder andere: ..Als we dil boekje gebruiken voor het onderwijs aan onze kinderen vinden we er zeker ook een boodschap in voor ons eigen hart". F.n even verder: ..Matthew Henry helpt ons op deze wijze met het inlossen van onze doopbelofte".

Laat ik besluiten met twee vragen en antwoorden van Matthew Henry over te nemen.

„Hoe moet je jezelf overgeven aan Hem om tot Zijn volk tc behoren? Ik moet me afkeren van alle goddeloosheid en van mijn begeerten naar de dingen van deze wereld en ik moet in deze wereld leven zonder trots en hoogmoed, rechtvaardig en godzalig en uitzien naar de zaligheid en daarop hopen.

Wat is dat berouw te hebben van je zonden? Dat is dat je er verdriet over hebt. dat je God beledigd hebt door verkeerde dingen te doen. Ook dat je die dingen niet meer wilt doen."

Misschien zegt iemand, dat dit wel erg eenvoudig gesteld is. Inderdaad zo eenvoudig, dat hel voor ons ondanks onze rechtzinnigheid onbereikbaar blijkt. Daarom, ook een boodschap voor ons eigen hart. „Heere. bekeer Gij mij "

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen