Over smaak, stijl en modegrillen...

Middelmatig?

Paulus schreef aan de gemeente in Korinthe: ..Hetzij dan dat gijlieden eet. hetzij dat gij drinkt, hetzij dat gij iets anders doet. doet het al ter ere Gods". Hiermee toont hij aan dat héél ons leven. ook de kleding, op Gods eer gericht moet zijn. Daarmee wordt tevens de veelgehoorde opmerking 'dat het toch niet in de kleding zit' ontkracht. Uiteindelijk zijn er geen middelmatige dingen, waarvan het er niet toe doet hoe wij ermee omgaan, omdat het niet belangrijk is in onze verhouding tot dc Heere.

Juist onze kleding is een afspiegeling van ons innerlijk.

Doel

Het is goed om bij een bezinning op mode allereerst tc bezien waarvoor ons de kleding gegeven is. In het paradijs hadden Adam en Eva geen kleding nodig. Na de zondeval echter zagen zij dat zij naakt waren: zij schaamden zich en bedekten zich met vijgeboombladeren.

Nadat dc Hccrc God hen veroordeeld had. maakte Hij voor Adam en zijn vrouw rokken van vellen, en toog zc hen aan. Dc kleding is ons dus oorspronkelijk gegeven ter bedekking van onze naaktheid en van onze schande. Echter ook ter bescherming voor koude en warmte (mede een gevolg van de zondeval). Dat mogen we nooit uit het oog verliezen als wc hiermee bezig zijn!

Ik denk dat het niet lang geduurd heeft dat de kleding alleen maar aan dat primaire doel beantwoordde. Immers, dc mens is door zijn zondige aard overal verkeerd mee bezig, hij is hoogmoedig, ijdel en op zichzelf gericht.

Kleding kreeg een tweede funktie: het moest de mens sieren. Het verschijnsel mode is daarmee al zo oud als de mensheid, al is het woord op zich pas in gebruik geraakt in latere eeuwen. In onze tijd zegt de mode het laatste woord over hoe wij ons kleden zullen. Mode-ontwerpers en vele anderen die hun beroep ervan gemaakt hebben om met kleding bezig te zijn. zijn voortdurend bezig nieuwe trends en stijlen te ontwikkelen die het modebeeld moeten bepalen. Hierbij is de gemakkelijkste invalshoek: de ijdelhcid van de mens.

Pronkzucht

Hoewel deze eeuw door onze welvaart en konsumptieve

manier van leven bij uitstek het tijdperk van de afgod 'Modekoning' genoemd kan worden, is dit verschijnsel in eerdere eeuwen al onderkend en is er tegen geageerd door Gods dienaren. Eén van hen.

Willem Teellinck. predikant uit de Nadere Reformatie, was zozeer verontrust door de overdaad en pronkzucht die hij waarnam bij zijn gemeenteleden, dat hij er een viertal preken aan wijdde.

Deze zijn in 1626 onder de titel 'De spiegel der zedigheid' uitgegeven. In zijn voorwoord zegt hij onder meer:

Wij stellen deze Spiegel aan allen voor die zich als hovaardigen in hun klederen vertonen, om hen daarin te laten zien. dat hoe mooi en hoe liefelijk, hoe aangenaam en welgevallig dat de mooie en pronkerige kleding aan de vleselijke ogen schijnt te wezen, dat zij nochtans recht en met een geestelijk oog in de Spiegel des Heeren gezien, geheel lelijk, ja afgrijselijk en gruwelijk staat. Pronkerige kleding is als een geheel schadelijke pest gans zeer besmettelijk. Zal ook niet uw lichaam, dat gij nu zozeer oppronkt, de wormen tot een deksel (Jes. 14:11) en de verrotting tot een vader hebben (Joh 17:14)? Wat bescheid is hier dan in. dal gij evenwel nog met uw lichaam zoveel ophebt?

Uw lichaam is een lichaam deizonde en des doods. Als gij uzelf uil hovaardij opsteekt in pronkerij der kleding, zo steekt gij u op tegen de Allerhoogste.

Die u te Zijner tijd neerwerpen zal in het stof der aarde (....)

Ook alle jonge lieden moeten bedenken, dat ofschoon zij mochten menen, omdat zij zich door uitwendige tooi zo bevallig voordoen aan de vleselijke ogen. dat dit een middel zou mogen wezen om des te beter een goed huwelijk te doen. wat toch geenszins zo is. Want alleen de liefde van diegenen die ijdel en lichtvaardig van hart zijn. wordt hierdoor verwekt. Het is daarom beter, dat de jonge lieden van hun overschot wat willen oversparen en dat niet uit te geven aan ij dele pronkerij, opdat wanneer zij komen te trouwen zij wat voorraad mochten hebben om hun huishouding op een fijne wijze te beginnen. Dat zou hun ziel in alle opzichten geen onrust baren en ons land en de kerk beter fatsoen geven en meer deugd doen ".

Tot zover (voorlopig) Teellinck. Klare taal. vind jc niet? En dat in een tijd dat van mode en overdaad veel minder sprake was dan nu!

Spanningsveld

Het is goed mogelijk dat zijn benadering verzet bij je oproept: ..Mag je je dan helemaal niet kleden om er leuk of netjes uit te zien? We kunnen toch geen zakken of schapcvellen omdoen? Je mag je lichaam toch niel verwaarlozen. ook al is het een lichaam der zonde? "

Teellinck wordl wel eens verweten dat hij het lichaam onderwaardeerde. Hij spreekt er namelijk wel eens over als een 'madenzak' die welhaast zal vergaan. Dil heeft mede de soms scherpe loon in zijn preken over kleding bepaald. Toch kunnen we er niet omheen dat zijn spreken voluit bijbels is. Lees bijvoorbeeld Jesaja 3 er maar eens op na.

Het zou voor ons geen kwaad kunnen als we dit wat meer in ons achterhoofd zouden houden als we onze kleding gaan maken of kopen.

Maar betekent dit dat dat. als de kleding ons om onze schande gegeven is. zij smakeloos en kleurloos moet zijn? Kan dat Gods bedoeling zijn. Hij die de kleuren geschapen en samengevoegd heeft? Kijk maar om je heen in dc natuur, naar de (tropische) vogels en vissen, de bloemen, bomen cn nog zoveel meer waarin de mooiste kleurenkombinaties te vinden zijn. zó mooi als geen mens ze bedenken kan! Gods Woord geeft geen richtlijnen voor kleuren en dergelijke. Bovendien is het dragen van bepaalde kleuren vaak kuituurgebonden. Dat neemt echter niet weg dat er soms in het leven van Gods kinderen sprake kan zijn van een periode waarin met (felle) kleuren vermijdt. Als David klaagt over zijn zonden in één van zijn psalmen, zegl hij: „Ik ga in het zwart".

Toch mag men elkaar daar nooit loc verplichten. Trouwens. in het dragen van 'stemmige' kleding kan ook een gevaar bestaan: om ermee een eigen gerechtigheid op te richten voor God. Daarom mogen we elkaar op het dragen van (stemmige) kleding nooit beoordelen.

Er is natuurlijk wel verschil tussen uitdagend bont en stemmig zwart of donkerblauw. Niemand hoeft eruit te zien als een zonderling.

Paulus schrijft aan de Filippenzen over 'overvloedig wordende liefde in erkentenis

en alle gevoelen, opdat men zou beproeven de dingen die daarvan verschillen, zodat men oprecht is en zonder aanstoot te geven'. Dat komt hierop neer. dat er dan sprake kan zijn van opgescherpt. fijngevoelig kennen, dat de juiste toon cn smaak heeft. Ook met betrekking tot de mode. Dan vermijd je ook alles, dat de naaste schade doet.

Smaak

Dat houdt dus niet in. dat jc geen eigen smaak of stijl mag hebben. Als jc je kleedt op ccn manier die bij je past en je niet klakkeloos of slaafs de mode volgt, getuigt dat van smaak. De één houdt van een klassieke, de ander van een romantische, dc derde van een landelijke stijl. Daar is niets op tegen. Er is wel iets op tegen als je je ieder seizoen aanpast aan wat dc mode voorschrijft, je oude kledig zoveel mogelijk in de kast laat hangen, omdat je zo 'trendgevoelig' bent. Dat getuigt van smakeloosheid. Jc bent dan even grillig als dc mode zelf is. Ten diepste zijn die snelverandercndc modeontwikkelingen een beeld van dc betrekkelijkheid van ons leven: wat vandaag 'in' is. is er morgen weer 'uit'. (..Dat draag je toch niet meer? Dat zie jc toch niet meer dit jaar? ") :

Maar we zijn allemaal toch zo gevoelig voor wat de mensen van ons zeggen.

Vooral als je jong bent en erbij wilt horen, kan een bepaald kledinstuk zo belangrijk zijn. Daarom is de uitspraak: ..Een christen kan beter één mode achterlopen" zo gek nog niet. Jc voorkomt er dan mee. dat je 'eruit ligt' omdat je bijvoorbeeld een bepaald model of merk kleding niet draagt. Bedenk echter, dat je ten diepste niet gelukkiger zult worden als kleding je populariteit uitmaakt. Als jc zoals Mozes de keuze zou kunnen en mogen maken om liever met Gods volk kwalijk behandeld te worden dan voor een tijd dc genietingen der zonde tc hebben, dan ben je oneindig veel beter af dan al diegenen die vanwege hun moderne kleding zo 'getapt" zijn.

Hart

Er ligt evenwel een groot spanningsveld tussen goed gekleed gaan en tonen 'niet van deze wereld' te zijn. Het laatste hoeft echter het eerste niet uit te sluiten. Het gaat erom: waar zet je je hart op?

Je kunt blij zijn met ccn nieuw kledingstuk, ook als iemand je zegt dat het je goed staat. Waarom niet? Maar jc bent er verkeerd mee bezig als het je in beslag neemt, als je je kleding draagt uit pronkzucht. Ik laat Teellinck weer even aan het woord:

Pronkzucht onteert Christus, het staat de mens in de weg hij het bidden, het leidt tot hoogmoed, het vermindert de liefdadigheid". Laten we onszelf hieraan toetsen. Is onze interesse voor kleding groter dan voor de dingen van Gods Koninkrijk?

Dominee Ledeboer riep eens dc bekende woorden uit:

Voor één kus van Jezus' mond. geef ik al die zwarte grond!" Zouden we hem dat : na durven zeggen met het oog . op onze kleding?

Nog eens: cr is niets op tegen om jc goed te kleden, om een eigen smaak te hebben. Over smaak valt trouwens niet te twisten. Maar dan wel een goéde smaak! Je denkt misschien anders over kleding dan je moeder, het kan zelfs een voortdurende bron van onenigheid zijn. Vaak gaat het dan om bepaalde kledingstukken, waar je zelf niets op tegen hebt. maar waarvan jc ouders vinden dat het te modern of te opvallend is. Wat kan het veel verdriet geven als je dan toch doorzet! En wat win je ermee als je schade lijdt aan je ziel? ,

Als je kledinggeld krijgt en zelfstandig kleding mag kopen, kan de verleiding extra groot zijn om dingen aan te schaffen die 'in' zijn.

Ga niet naar zaken waar de muziek jc om dc oren schcttert zodat je nauwelijks na kunt denken. Meestal hangt het er vol met kleding voor trendsetters, die klakkeloos de massa navolgen.

Misschien is het cr minder duur. maar vaak is het floddergoed. dat je na drie keer wassen weg kunt gooien. Koop liever wat duurdere kleding, die meerdere seizoenen meegaat omdat het kwa stijl minder trendgevoelig en kwalitatief beter is.

Het ene seizoen zul je beter kleding kunnen kopen dan het andere.

Gelukkig zijn er de laatste tijd weer volop rokken te koop.

Ook is er niets op tegen om op een bepaalde manier gebruik te maken van goede kledingontwerpen, die rekening houden met je figuur. Dat kan zelfs ccn mogelijkheid zijn om in dit opzicht het leven wat dragelijker te maken.

Stijl

Goede smaak, wat is dat eigenlijk? Dat heeft alles te maken met stijl. En stijl kan getoetst worden aan Gods Woord. Stijlvolle kleding is verhullend en niet o/i/hullcnd.

Onthullende kleding accentueert of toont dc lichaamsvormen. prikkelt het andere geslacht en druist regelrecht in tegen Gods bedoeling. Voorbeelden? De legging, de minirok, de te laag uitgesneden bloes en trui, te strakke kleding.

Kleding mag ook het onderscheid in dc geslachten niet vervagen. Gods Woord geeft duidelijk aan dat er onderscheid moet zijn tussen mannelijke en vrouwelijke dracht. Hier kan veel meningsverschil over zijn. Als Gods Woord echter niets zegt over een bepaald kledingstuk.

laat dit clan de doorslag geven: geef je naaste geen aanstoot (tenzij die ergernis niets te maken heeft met hef zoeken van Gods eer)

Stijl heeft ook betrekking < > p jc kleding bi; dc kerkgang.

De tendens van deze tijd is om alle stijl tc veronachtzamen. ..Op je doordeweekse kloffie naar do kerk' VV'at maakt het uit.' Wees blij dat ik nog ga!" Toch is er wel iets aan toe te voegen. Voor een deftige receptie zou je je toch ook verkleden? Op audiëntie bij onze koningin zou jc toch niet in spijkerbroek willen verschijnen? Waarom dan niet als je je stelt in Gods huis. voor het aangezicht van de Koning der koningen?

Laten we onze stijl bewaren in de kerkgang, ook al zit het belangrijkste niet aan de buitenkant!

Kleed der gerechtigheid

Er is al veel gezegd over mode en kleding. Toch zou ik een belangrijk aspekt laten liggen als ik het hierbij liet.

Want wat zou het je baten als je op verantwoorde wijze met jc kleding omging, en je zou één 'kledingstuk' missen namelijk het kleed der gerechtigheid? Zonder dat kleed zul je voor God niet kunnen verschijnen. Het is niet aan modegrillen onderhevig. het is niet te koop. het is zelfs onbetaalbaar. Maar het is onvergankelijk en te verkrijgen om niel. Het heeft Hem alles gekost, Zijn eigen bloed. Zijn leven.

Ben je begerig naar dat kleed? Weet je dat je voor dc heiligheid van God niet kan bestaan, dat je Hem niet kunt behagen, tenzij je in Jezus Christus gevonden wordt? Het Evangelie zegt ons dat dit kleed voor de allerarmste te verkrijgen is. Wil je weten hoe? Door het geloof in de Zoon van God!

Teellinck zegt hiervan: „Ga dan aldus te werk. en begin hier eerst, leg af ik zeg niet uw lichamelijke kleding, maar alleen de misdaad en de zonde uwer kleding, die u eigen is. Leg af uw pracht, praal, overdaad, al te grote kostbaarheid, lichtvaardigheid en veel-en nieuwtooiigheid uwer klederen.

En dat zal een goede aanleiding wezen om van God uit genade dit kostelijk kleed van de heiligheid van Christus, zonder welke ti niet kunt behouden worden, aan de hand te krijgen ". Onmogelijk? Vanuit onszelf wel. maar God kan en wil het geven aan hen die Hem daar nederig om vragen. Daarbij vervaagt al het opgaan in kleding cn de hang naar de wereld. Toen Jesaja dit kleed van de Heere ontving, juichte hij: ..Ik ben zeer vrolijk in de HEERE, mijn ziel verheugt zich in mijn God, want Hij heeft mij bekleed met de klederen des heils. de mantel der gerechtigheid heeft Hij mij omgedaan". Is deze blijdschap niet oneindig veel meer waard dan alles wat de modegod ons biedt?

Krimpen aan den IJssel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen