Johannes en Herodes

In het bijbelgedeelte, waarover we deze keer nadenken, komen we twee mensen tegen. Herodes de man van aanzien en macht enerzijds. Naar zijn willekeur wordt iemand in de gevangenis gezet en zelfs onthoofd. En daarnaast Johannes. Een kind en profeet des Heeren. Maar wat is daar van overgebleven? Hij zit in de gevangenis en kan zijn werk niet meer doen. Toch klemt de vraag: wie van deze twee is er nu werkelijk vrij? Wie van deze twee is nu eigen/ijk het dichtst bij het ware geluk?

Is Herodes echt zo machtig en zelfstandig? Of wordt zijn handelen in feite voor een groot deel bepaald door wat anderen zeggen en van hem verwachten? En wat is het geheim van het leven van Johannes? Hoe komt het dat hij zo rustig zijn weg gaat, zonder op mensengunst of afkeuring tc letten? Inderdaad, hij is onafhankelijk van mensen: die kunnen hem geen kwaad doen. Hij weet zich in de hand van zijn God.

Herodes de viervorst

De Herodes die we hier tegenkomen. wordt ook wel genoemd Herodes Antipas. Na de dood van zijn vader. Herodes de Grote, voerde hij het bewind over een deel van diens rijk, te weten over Galilea en Perea. I lij kreeg de titel van tetrarch of viervorst. Eerst had hij zijn residentie gehad in Sepphoris. een stadje vlakbij Nazareth. Later in het aan de kust gebouwde Tiberias.

Deze Herodes was aanvankelijk getrouwd met een Arabische prinses. Tijdens een reis naar Rome ontstond er een verhouding tussen hem cn Hcrodias. Deze Herodias, een nicht van hem, was getrouwd met Herodes Filippus, een halfbroer van Antipas. Uit dit wettige huwelijk van haar en Filippus was een dochter geboren: Salome. Na terugkomst uit Rome nam Herodias aan hel hof van Herodes de plaats in van de inmiddels gevluchte werkelijke echtgenote.

Johannes de prediker der gerechtigheid

Johannes dc Doper wees in zijn prediking de zonden van hel volk aan. IIet deed er niet toe wie onder zijn gehoor kwam, maar hij liet de eisen van Gods wet klinken. Dat deed hij niet vaag en in algemene termen, maar konkreet en recht op de man af. Welke zonde(n) van ons zou hij aan dc kaak gesteld hebben? '

Hij liet dc breedte en diepte van de wet zo scherp klinken vanwege de opdracht die de Heere hem gegeven had. Hij moest immers prediker zijn van de gerechtigheid. Ilij hield de mensen het oordcel van God voor en riep op tot bekering. En dat deed hij met liefde en bewogenheid. Want hij was bewogen vanwege het recht en de eer van God. Maar ook vanwege hel heil van dc zielen van de mensen die naar hem luisterden.

En hij predikte de wet zo scherp om vervolgons aan tc wijzen: ..Zie het I am Gods. Dat de zonde ; der wereld wegneemt ". De prediking det wet maakt immers plaats voor de bediening van hel evangelie van Christus Zo is hij de vriend van de Bruidegom Het is zijn werk de wet iS< *if de levens van mensen te doen heengaan. Opdat er bekering komt. En opdat er door de ontdekkende werking van de wet zondebelijdenis gaat plaatsvinden. Zo wil Johannes graag plaats maken voor Christus. ..Hij moet wassen, maar ik minder worden".

Niet in het paleis, maar in de gevangenis

„Ziet, die zachte klederen dragen, zijn in der koningen huizen". Gold dat ook van Johannes? Vast niet. Want hij was als Elia. Hij droeg kleding van kemelshaar cn een leren gordel. En wat belangrijker is; hij preekte in dc geest cn de kracht van Elia. Hij ontzag geen mens. Omdat hij zoveel ontzag had voor God en Zijn heilige wet. En omdat hij de weg moest banen voor de Messias.

Hij ontzag ook Herodes niel. Hoe hij mei Herodes in kontakl gekomen is, weten we niet. Misschien heeft Herodes hem laten roepen omdat hij hem ook wel eens wilde zien cn horen. Zo was Herodes wel, naar we kunnen opmaken uil Lukas 9:7-9. En toen Johannes in het palcis uitgenodigd was om dc nieuwsgierigheid van Hcrodcs tc bevredigen. liet Johannes ook daar hel Woord van Zijn Zender klinken. Hij heeft Herodes bestraft om Herodias' wil en over alle boze slukkcn die Herodes deed. aldus Lukas 3:19. En vanwege deze oprechtheid komt hij in de gevangenis terecht.

Herodes heeft liever met iemand te maken die zachte kleren draagt, die zachte dingen spreekt. Zo iemand zou in zijn paleis welkom zijn. Maar iemand die de waarheid spreekt, de waarheid van God ook omtrent het leven van Herodes. die moet maar liever in de gevangenis gezet worden.

Een sprekend geweten

En toch kon Herodes het niet laten naar Johannes te luisteren.

We lezen in vers 20: ..En als hij hem hoorde". In hel Grieks staal er eigenlijk dat hij hem steeds weer hoorde. Diezelfde werkwoordkonstruktic vinden we ook in vers 18: „Want Johannes zeide (steeds weer) lot Herodes".

We zullen het ons zo moeien voorstellen dat Johannes in de gevangenis zat en steeds bij I Ierodes geroepen werd omdat deze met hem wilde spreken. Want hij 'hoorde hem gaarne'. Herodes had diepe achting voor Johannes. „Want Herodes vreesde Johannes, wetende dat hij een rechtvaardig en heilig man was en hield hem in waarde". Zelfs lezen we dat 'hij vele dingen deed' wanneer hij hem hoorde. Johannes had dus invloed op Herodes.

De zonde aangewezen

Intussen maken wc uit de geschiedenis op dat Hcrodias Johannes haatte. Dat kwam omdat Johannes Herodes cr steeds weer op wees dat hij Hcrodias niet als vrouw mocht hebben. Daar waren verschillende redenen voor. Herodias' eigenlijke man leefde nog. Zij hoorde dus naar hem terug te gaan. En Herodes" wettige vrouw leefde nog. Hi j behoorde haar dus terug te laten komen. Bovendien verbood Lcviticus 18:16 het huwelijk van een man met de vrouw van zijn broer. Deze zonde, en ook andere boze stukken, bracht Johannes steeds weer ter sprake. De onzekere, beïnvloedbare Herodes zal er door in verwarring en vertwijfeling geraakt zijn. En Herodias wist goed wie daar de oorzaak van was. Als zich dan ook een gelegenheid voor doet om Johannes tc laten doden, grijpt ze deze aan.

Een welgelegen dag

Op de verjaardag van Herodes is cr een feestmaal. Bij die gelegenheid danst Salome. de zeventienjarige dochter van Herodias. Dat bekoort de zinnelijke en mogelijk door de drank opgewonden Herodes zodanig dat hij haar een groot geschenk belooft. Salome gaat meteen haar moeder vragen wat zc verlangen zal. Deze hoeft daar niet over na te denken. Dit is haar gelegenheid; Johannes de Doper moet onthoofd worden.

We kunnen ons afvragen of hier niet sprake is van opzet. Bij zo'n maaltijd werd vaker gedanst, maar dan door 'beroeps'-danseressen. En niet dooreen 'eigen' dochter. Herodias kende haar dochter; maar ook de beïnvloedbaarheid van Herodes. Heeft zij deze gelegenheid gekreëerd en uitgebuit?

Herodes - mens der zonde

Herodes wordt ons in deze geschiedenis getekend als ccn man van zwakheid en halfheid. Bevreesd voor het volk, onder dc indruk van Johannes, verontrust in zijn geweten, beangst voor het gericht Gods. En toch niet breken met dc zonde. Geen vaste lijn in zijn leven. Vaak in de ban van zingenot en hartstocht. Ook is hij iemand die na grootspraak geen gezichtsverlies durft te lijden. Vooral is hij in de greep van zijn onwettige vrouw.

Een treffend beeld van een mens die verstrikt zit in de zonde, en die zich toch ook soms aangesproken weet door het Woord van God. Maar dc macht van satan, de wereldzin cn dc zondeiust, het verkocht zijn onder de zonde blijken sterker tc zijn dan de indrukken die hij opdoet vanuit het Woord en in de omgang met ccn kind en knecht van de Hecrc.

Is dit jouw beeld? Wat is je toestand dan hoogst ernstig. De ondergang is nabij. ..Bekeer je van je boze wegen, want waarom zou je sterven? "

Johannes - en de genade van God

Johannes wordt ons getekend als een trouw gezant van Zijn Koning. Wie hij ook voor zich heeft, hij spreekt het Woord van zijn Zender. Wat de uitwerking ook is, hij vervult zijn opdracht. En de uitkomst? Voor het oog van de wereld is de uitkomst niet best. Eerst in de gevangenis cn dan onthoofd. Maar de Hcerc wi.sl van hem. Hem was een beter lot bereid. Hij werd - naaide ziel - uit de gevangenis verhoogd cn opgenomen in eeuwige heerlijkheid. Het was ook voor Johannes ccn welgelegen dag! Dat was geen verdienste van Johannes. Dat was tc danken aan een wonder van Gods genade. Daarvan is hij begonnen tc zingen.

Zou zo'n toekomst jou ook aanspreken? Maar dan zal er toch zeker in ons leven hier een wonder van wedergeboorte moeten plaatsvinden. En dan zal er komen een breken met dc zonde en een eerbiedig belijden van zonde en smeken om vergeving.

Dan zal door een geschonken geloof het Lam Gods grote waarde voor ons moeten krijgen.

Zoek je deze dingen of spreken ze je eigenlijk niet aan? Vraag toch naar de Hecrc cn Zijn sterkte.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen