Heiligmaking

Dominee, wat zegt de Bijbel over heilig en heiligmaking?

Als we Gods Woord nagaan wordl cr heel wal keren gewezen op heilig cn heiliging. In Psalm 99:5 bijvoorbeeld kunnen we lezen: Buigt u neder voor de voetbank Zijner voelen. Hij is heilig'. Daar wordt bijzonder gewezen op de heiligheid Gods. De mens moet in ootmoed en kinderlijk vreze voor Hem buigen. De serafijnen roepen hel driemaal heilig is dc Heere der heirscharen. De zondaar is echter onheilig; hoe kan hij dan ooit met de heilige God in aanraking komen? Dat kan alleen Christus Jezus. In Hem wordt dc uitverkoren zondaar gerechtvaardigd, maar ook geheiligd. Wc moeten letten op wat Paulus zegt: Maar uit Hem zijt gij in Christus Jezus. Die ons geworden is wijsheid van God en rechtvaardigheid cn heiligmaking cn verlossing'. Heiliging is een gave van God en een werk van God. In het Oude en Nieuwe Testament heeft het woord dezelfde betekenis: fzondering.

De heiliging is het werk van een Drieënig God. Toch staat er boven zondag 20 van de Heidelbergse Catechismus: Van God de Heilige Geest en onze heiligmaking. Waarom is dat?

De Vader verkiest lol heiligmaking. de Zoon verlost tot heiligmaking en de Heilige Geest werkt die heiligmaking in het hart van de dode zondaar. De Heere Jezus heeft Zelf gezegd van de Derde Persoon: 'Die zal Mij verheerlijken; want Hij zal het uit het Mijne nemen en zal het u verkondigen'. En Paulus schrijft aan dc gemeente van Korinthe: "Maar gij zijt afgewassen, maar gij zijl geheiligd, maar gij zijt gerechtvaardigd in de Naam van dc Hccre Jezus en door dc Geest onzes Gods'. Heiliging is dus vooral het

werk van de I Ieilige Geest. Hij wordt daarom wel de Werkmeester van de heiligmaking genoemd.

Wat is het doei van de heiligmaking?

Van eeuwigheid heeft dc Heere een volk ter zaligheid verkoren dat Zijn lof zal vertellen. Op grond van Christus' verdienste worden ze geroepen, wedergeboren en komen ze tot het geloof. Hierdoor worden zondaren in gemeenschap met God teruggebracht en zo kunnen ze weer beogen aan het doel waartoe de Heere hen geschapen heeft. Zulke mensen willen heilig voor de Heere leven, maar moeten er door het ontdekkend licht van de Heilige Geest achter komen dat ze er niets van terecht brengen. De heiligmaking begint in de wedergeboorte en eindigt bij het sterven. Dan wordt God volmaakt gediend in de hemel en zal het beeld Gods in alle volkomenheid hersteld worden.

E.r wordt weieens gezegd: 'De hoorn wordt aan de vruchten gekend'. Kunt u een aantal vruchten van heiligmaking noemen.

Een mooi voorbeeld hiervan is Titus 2:12. Daar wordt gesproken over het verzaken van goddeloosheid en wereldse begeerlijkheden. Verder komt aan de orde: atigheid, rechtvaardigheid en godzaligheid.

Als de Heilige Geest in het hart van een zondaar gaat werken wordt het de begeerte van het hart om heilig voor de Heere tc leven. Hij wil afstand doen van alles wat ook maar enigermate in strijd is met Gods eer. Dat komt omdat de liefde Gods in Zijn hart is uitgestort. Juist daarom is hij bevreesd om iets te doen wat tegen Gods Woord en wet is.

In Galaten 5 worden ook een aantal vruchten van de Geest genoemd: liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid. goedheid, geloof, zachtmoedigheid en matigheid.

Ik moet cr wel bij zeggen dat Gods kinderen bij zichzelf geen vruchten waar kunnen nemen. Het is net als op dc Pinksterdag. Dc apostelen zagen de vurige tongen bij elkaar, maar niet bij zichzelf.

Gods kinderen worden wel onheilige heiligen genoemd. Wal wordt er met die uitdrukking bedoeld?

In Zichzelf zijn ze dood dooide misdaden en dc zonden. Dus in zichzelf zijn ze onheilig, maar door de toegepaste gerechtigheid van Christus zijn ze heilig. De bruid in het Hooglied roepl uit dat ze zwart is als dc tenien van Kedar. Maar aan dc andere kant is ze liefelijk als de gordijnen van Salomo. De apostel Paulus zegt: "Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen van het lichaam der zonden cn des doods? Ik dank God door Jezus Christus, onze Heere'. Hier komt dus ook weer dat onheilig/heilig naar voren.

Wordt innerlijke heiliging naar buiten toe ook zichtbaar?

Ja zeer zeker, dat kan niel anders. Er ontstaat een droefheid naar God en er komt liefde tot God, Zijn Woord, Zijn dienst en Zijn volk. Toch kan het lange tijd bedekt blijven vanwege schuchterheid cn onvrijmoedigheid. Of omdat zo iemand meent dat het alleen maar opvoeding is. Op een gegeven moment zal het echter ongetwijfeld toch naar builen komen. Het is heel jammer dat Gods kinderen er zo weinig over spreken.

Dat komt door de armoede in hel geestelijke leven.

De heiligmaking kan toe-en afnemen. Hoe kan dat?

Als Abraham geroepen wordt om zijn zoon Izak tc offeren is er een toename in heiligmaking. Hij is gehoorzaam aan het bevel van de Heere en heeft alles voor Hem over, zelfs zijn

lieve Izak. Het afnemen zien we duidelijk bij David. Als hij niel dicht bij de Heere leeft, valt hij in de zonde met Bathseba en laat hij het volk lellen. In het leven van Petrus zien wc een toename bij de uitroep: 'Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God' en een afname bi j zijn drievoudige verloochening in de zaal van Kajafas. Gods kinderen zijn zelfde oorzaak van de verachtcring in de genade. De Heere laai dil loe, al werkt Hij de vcrachtering natuurlijk niel. Hij wil juist dat ze vruchten voortbrengen.

De allerheiligsten hebben maar een klein beginsel van de nieuwe gehoorzaamheid. Hoe moet hun houding zijn?

Ze moeten een houding hebben zoals Paulus dat zegl in Filippenzen 3:12: Niet dat ik het airede gekregen heb ol' airede volmaakt ben, maar ik jaag er naar of ik het ook grijpen mocht, waartoe ik van Christus Jezus ook gegrepen ben'. Ook na ontvangen genade zoekt de mens dat niet. dan zoekt hij zichzelf. Maar Paulus zegt dat hij van Christus gegrepen is en daarom is cr ccn uitzien om in Hem begrepen te mogen zijn. om uit Hem te leven. Het is geen krachtsinspanning die uit dc mens komt, maar het vloeit voort uit de bediening van de Heilige Geest. Dat beginsel van die nieuwe gehoorzaamheid wordt in de wedergeboorte ingeplant. In dit leven is alles ten dele en onvolmaakt, maar ze moeten hoe langer hoe meer hun zondige aard leren kennen en er moet ccn uitzien in het hart komen om vergeving van zonden te mogen ontvangen en dc gerechtigheid alleen in Christus tc zoeken. Als het goed is komt cr ccn heimwee naar volmaaktheid cn ccn verlangen om zo dicht mogelijk bij de Heere te leven. Gods kinderen moeten vernieuwd worden naar Gods beeld. Zo kunnen ze op Hem gaan lijken. 'Zijt heilig, want Ik ben heilig'. In dit verband denk ik aan een uitspraak van Calvijn: Hij is het incest in heiligmaking gevorderd, die zichzelf het meest verfoeid'.

Wat is het verschil tussen de goede daden van de ongelovigen en de goede werken van de gelovigen?

Dat iemand goede daden doet in het maatschappelijk leven is ic danken aan de algemene goedheid Gods. Dc goede werken bij de gelovigen vloeien voort uit het nieuwe leven.

Waarom worden de goede werken twee maal behandeld in de Catechismus (in zondag 24 en 33)?

In zondag 24 wordt gevraagd of de goede werken dc grond van de zaligheid kunnen zijn en in zondag 33 wordl meer gewezen op de vruchten van het nieuwe leven die tot openbaring moeten komen in het nieuwe leven en gewerkt worden door Gods Geest. Het doen van goede werken is geen weg naar de verlossing, maar een vrucht van de verlossing.

Kunt tt een aantal dwalingen met betrekking tot de heiligmaking noemen?

'We kunnen leven zoals we willen', zegt de antinomiaan, 'Christus heeft toch alles voldaan'. Zo'n wetsbestrijder gaat ervan uil dat Christus voor Hem gestorven is en daarom kan hij nu zijn gang gaan in de zonde. Hen afschuwelijke dwaling, want als de Heere Zi jn kinderen gaat oefenen wordt de zonde een last en wordt het een lust om naar al Gods geboden te leven. Een andere dwaling is die van de perfektionistcn. Zij menen dat ze hier op aarde volkomen heilig kunnen leven. De zonde kan in dil leven helemaal overwonnen worden. Deze dwaling komen we ook nu in veel vrije groepen tegen. Vaak is heiligmaking daar het werk van de mens in plaats van een vrucht van de Geest.

In de wedergeboorte gaat de Heere Zijn wet geven in het hart en inschrijven in het verstand (Hebr. 10:16). Er komt

liefde tot Gods tt et. Wat is nu doenlijk hel verschil lussen wetticisme en de vreze des Heeren''

Wetticisme is door doen cn laten je veraangenamen bij God. Ikvl veel aandacht wordt op uiterlijke dingen gevestigd. Iemand kan oppervlakkig gezien keurig netjes leven /odat cr niets op aan tc merken valt cn toch dc liefde tot Gods wet cn inzettingen missen. Er gaat vaak ccn zekere hardheid van uit. Het wetticisme kent ook geen schuldbesef en verootmoediging voor de Heere. Er is een zichzelf handhaven. Dc vreze des Heeren wordt gekenmerkt door een teer leven. Dan ben je bang om de Heere verdriet tc doen, bang om ongehoorzaam te zi jn en bang voor de zonde. Dat zien wc heel duidelijk in de geschiedenis van Jozef. Hij zegt als hi j verleid wordt door Potifars vrouw: 'Zou ik zo'n groot kwaad doen cn zondigen tegen God!' Het ligt zo teer in zijn leven dat hij voor alles bevreesd is wat de Heere maar kan smarten. Het grote verschil tussen wetticisme cn de vreze des Heeren is de liefde. 'Hoe lief heb ik Uw wet, zij is mijn betrachting dc ganse dag' zingt David in Psalm 119. Die liefde kont je bij het wetticisme helaas niet tegen.

U noemde twee voorbeelden van de vreze des Heeren. Kunt u van hei wetticisme ook voorbeelden geven?

Het wetticisme kunnen we terugvinden bij de Farizeeën. Heel hun godsdienst was vol van dc wet. Naast de tien geboden hadden ze cv zelf nog vele geboden bijgemaakt. Het was gebod op gebod cn regel op regel. Zij zagen het als hun plicht de buitenkant van de drinkbekers te reinigen, maar ze verwaarloosden de binnenkant. Christus vergeleek hen bij witgepleisterde graven: van buiten mooi wit. maar van binnen vol dorre doodsbeenderen. De rijke jongeling was eveneens een wetlicist. Hij had vanaf zijn jeugd onberispelijk geleefd naar Gods wet. Toch haperde er één ding aan: hij had zijn geld liever dan Jezus. Ook hij begreep er niets van dal liefde de vervulling van dc wet is.

Zijn Gods kinderen ook weieens wettisch bezig?

Vooral in het begin van hei nieuwe leven probeert de mens door doen en laten mei God verzoend tc worden. Dan zitten ze in het werkhuis. Maar God moet ons naar het armenhuis brengen. Dan laat de Heere ons de geesteli jkheid van de wet zien cn leert Hij ons dat alle gerechtigheden een wegwerpelijk kleed zijn. Dus niet alleen onze ongerechtigheden stellen ons schuldig voor Gods aangezicht. maar zelfs onze beste verrichtingen kunnen God niet behagen. Dat moet ook verzoend worden door het bloed van Christus. Aan het begin van de weg is er dus vaak een wettisch bezig zijn. maar ook na verschillende oefeningen in het geesteli jke leven ontvangen te hebben kunnen Gods kinderen soms een tijd terugvallen in het wetticisme. Als het tere leven wegebl en Christus verborgen is voor het zicleleven komen ze met een hoop dingen voor de dag die alleen de buitenkant raken. Een mens m toch wat hebben om in leven te blijven en als hij niet uit dc Bron gediend wordt probeert hij het uit een andere bron.

Een bekende uitspraak van Kohlbrugge was: 'Werp uw heiUgingskrukken weg, ver van ii weg! Gij komt er de berg Si ons niet mee op'. Wili u hier een reaktie op geven?

Alles waarmee we ons voor de Heere proberen le veraangenamen moet weggeworpen worden. Alles waarop we leunen en steunen buiten die ene Naam om moet overboord. Dat bedoelt Kohlbrugge ermee. Paulus noemt alles schade cn drek om dc uitnemendheid van Christus. Dal is noodzakelijk, "k Heb alles verloren', zegt M'Chcyne. 'maar Jezus verkoren. Wiens eigen ik ben'. Daar moet hel naar toe.

Rechtvaardiging en heiliging zijn nauw niet elkaar verbonden. Volgens de dogmatiek zijn het twee onderscheiden weldaden die niet van elkaar gescheiden mogen worden. Worden heiligen gerechtvaardigd of rechtvaardigen geheiligd?

Ik kan de vraag ook iets anders stellen: welke volgorde komen we in de Bijbel tegen wat betreft heiligmaking en rechtvaardigmaking? Dan is het antwoord: rechtvaardigen worden geheiligd, want rechtvaardiging gaat voor de heiliging. Rome leert het precies andersom: de zondaar wordt gerechtvaardigd voor God omdat hij heilig leeft. Maar zo is het niet. Een zondaar gaat heilig voor God leven omdat hij gerechtvaardigd is. De vruchten van het nieuwe leven komen lol openbaring. Als het zo zou zijn zoals Rome het leert staat het Borgwerk van Christus ernaast.

Misschien zijn er wel jongeren die zitten met de vraag: 'Hoe kan ik nu welen of de Heilige Geest ook in mijn hart werkt? ' Wat zou u hen willen antwoorden ?

Er staat in Psalm 43: 'Zend Uw licht en Uw waarheid dat die mij leiden, dat zij mij brengen tot de berg Uwer heiligheid'. Dan mag je vragen: 'Spreek naar mijn ziel vanuit Uw Woord, want mijn ziel dorst naar u en mijn hart verlangt naar u'. Ik hoop dat je niet meer buiten de Heere kunt leven cn dat je de Heere niet meer los kunt laten tenzij Hij je zegent. Daar zie ik toch zo naar uit dat dc Heere ook onder jonge mensen werkt, want uit jullie moet dc kerk gebouwd worden. Gelukkig komt het ook nog voor dat jonge mensen echt heilbegerig naar Zijn Woord uitzien.

Laatst moest ik ergens preken en na afloop kwam er een jongere naar mc toe die me toevertrouwde dat er op de preekstoel gezegd was wat in haar hart omging. Dat is erg bemoedigend. En als jc nu helemaal niet met deze vragen worstelt raad ik jc toch aan om je in Gods Woord le verdiepen. Dc Heere is hel zo waard om gediend te worden! Jongelui, wie I Icm nederig valt te voet, zal van Hem Zijn wegen leren!

S. Maljaars

P. A. Gunst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen