Paulus - Gamaliël

Wie was Gamaliël? Zijn naam komt in het Nieuwe Testament op twee plaatsen voor. We lezen van hem in Handelingen 5. eri ook in Handelingen 22. Daar lezen we (in het derde vers) dat Paulus zegt: 'Ik hen opgevoed aan de voeten van Gamaliël. onderwezen naar de bescheidcnstc wijze der vaderlijke wet'. Ook in de Joodse literatuur komt Gamaliël voor. Zijn vader was de bekende rabbijn Hillel en is overleden in het jaar 50 na Christus.

Hoogleraar in de theologie

Gamaliël was professor in de theologie te Jeruzalem. Hij behoorde lol de 'rechtzinnige' richting. Zo heeft hij onder andere Paulus onderwezen in de leer van Mozes op farizeese wijze. Streng en orthodox.

Een wijze raadgever

Gamaliël maakte ook deel uit van het Sanhedrin. Binnen dat kollege had zijn stem kennelijk gezag. Dat merken we uit de geschiedenis van Handelingen 5. Op zijn gemotiveerde advies werd de vervolging van de apostelen gestopt. Niet dat daarmee de vijandschap van de Joodse leiders gebroken was. Het tegendeel blijkt wel in de geschiedenis van Stefanus. Toch neemt men voor dat moment zijn wijze raad aan. Zoveel gezag hadden zijn woorden kennelijk. Er staat ook van hem dal hij in waarde gehouden werd bij al het volk. De manier waarop hij zijn advies uitbrengt (buiten aanwezigheid van de apostelen), geluigt ook van lakl en wijsheid. Zo hoefde men in elk geval niel in bijzijn van de apostelen van standpunt le veranderen.

Hel was niet alleen een wijze, maar ook een moedige raad die hij gaf. Hij adviseerde immers de apostelen ie laten gaan. 'opdat gij niet misschien bevonden wordt ook tegen God te strijden'. Het moiief dat hij noemt, is eveneens opmerkelijk: 'Indien het (werk van dc apostelen) uil God is, zo kunt gij dat niet breken'.

De man sprak wijze woorden die hij niel van zichzelf had. Hel is immers de Heilige Geest die mensen (soms bijzondere) wijsheid geeft.

Leraar der wet

Gamaliël onderwees zijn leerlingen in dc wetten van Mozes. Hij bracht hen de regels bij waarnaar. volgens farizeese opvatting. een mens moest leven. Zo is Paulus ccn goede leerling van hem geweest. Hij spreekt daar OVCJ in Handelingen cu duidi daarop in l-'ihppcn/cn ï Hij was goed thuis in hel Oude Testament, in de wetten van Mo/es ril lil heel de Joodse llico logie

Voor Paulus van nut geweest

Deze theologische vorming ; s Paulus later in dc dienst van het Evangelie zeer van pas gekomen. Zo heeft de Heere de vorming. die hij weliswaar in zijn eertijds kreeg, willen heiligen en dienstbaar willen maken tot uitbreiding, maar vooral ook tol opbouw, van de jonge kerk. Denk maar aan de theologische leiding die Paulus aan de jonge gemeenten gaf door middel van zijn brieven. De Heilige Geest heeft hem dienstbaar willen stellen. maar ook zijn vroegere opleiding daaitoe willen gebruiken. Zo is Gamaliëls arbeid indirekt nog van nut geweest.

Wettisch onderwijs

Intussen was het onderwijs van Gamaliël wel naar de letter van de wet. maar niet naar de geest van de wet. Want hoe onberispelijk Paulus ook leefde en hoezeer hij ook de wet hoog hield en als uitgangspunt van zijn leven had, toch zegl hij later: Zonder dc wel zo leefde ik eertijds' (Romeinen 7 : 9).

Hoe nu? Paulus leefde juist wetlisch. dat was toch niet zonder dc wet?

Toen de Heiige Geest hem ging onderwijzen, kwam hij er achter dat hij dc wet nooit goed had verstaan. Evenmin als de rijke jongeling.

Onderwijs van de Heilige Geest

Het is de Heilige Geest Die ons dc diepe, geestelijke betekenis van de wet leen kennen. En dan gaan we ook pas echt zien wal de zonde is, en hoe door en door zondig wij zijn. Zo kwam Paulus tot de ontdekking dat ook de begeerlijkheid zonde is. 'Begeerlijkheid' betekent hier niet hel uiten van de begeeric. maar ziel hier op de wortel van alle kwade begeerten. 'Dc eerste beweging tot het kwade is reeds

zonde' (Kanttekening bij Romeinen 7:7).

Leren: alles schade

Paulus heeft wel veel van Gamaliël geleerd, maar hij kwam daardoor niet verder dan "in het vlees te betrouwen'. Hij dacht, in navolging van de Joodse leer. met eigen werken en ijver rechtvaardig voor God te zijn. Totdat de Heilige Geest de wet in zijn leven voor een heel ander doel ging gebruiken; namelijk om uit de wet kennis van de zonde te krijgen (Romeinen 3 : 20).

Toen kon hij met de wet in zijn hand niet meer zeggen: k doe het zo slecht nog niet; ik heb toch wel rechtvaardigheid voor God. Integendeel. Toen ging hij leren: Er is niemand rechtvaardig. ook niet een; er is niemand die God zoekt'. Door het spreken van de wet (onder de toepassing van de Heilige Geest) leerde hij dat 'alle mond gestopt worde en de gehele wereld voor God verdoemelijk zij' (Romeinen 3 : 10, II. 19).'

Om Christus' wil

Wat Gamaliël hem ook niet geleerd had, was de kennis van Christus. En de wet had hem dat evenmin geleerd. Want de kennis van Christus is uit het Evangelie. Toen dat Evangelie hem gepredikt werd in Damaskus door Ananias vielen hem als schellen van dc ogen. Alles leerde hij toen schade en drek achten om de uitnemendheid van Christus. Toen het God beliefde Zijn Zoon in hem te openbaren, schreef hij al zijn eigen werken af en leerde hi j alleen op Christus' gerechtigheid te bouwen. Hij hield toen maar één verlangen over: Christus te mogen gewinnen en hem meer te leren kennen.

Door Christus stil gezet

Zolang Paulus leefde volgens de leer van Gamaliël wilde hij in blinde ijver zelfs de christenen vervolgen. Een wettische godsdienst verblindt en verhardt in de zonde cn zelfhandhaving.

Maar op dc weg naar Damaskus kwam de Heere Jezus hem tegen. Daar werd alles anders. Door het licht van de hemel viel hij van het paard van hoogmoed af en kwam hij in hel slof van verootmoediging terecht. Jezus liet hem zien dat hij met een hard en verkeerd werk bezig was: zichzelf kwaad doen en tegen God en de Zijnen zondigen. Nee. Jezus begon niel meteen met hem over vergeving en zaligheid te spreken. F.erst liet Hij hem het harde en zondige van zijn levenswerk zien.

Leerling gemaakt

Dc Heilige Geest leerde Paulus toen wat de wet hem nooit geleerd had. Naar de Ileere, de voor hem onbekende God. ging hij vragen: 'Heere. Wie zijt Gij? '. De Heere leerde hem het roer uit handen geven: 'Heere. wat wilt Gij dat ik doen zal? ' De Heilige Geest leerde hem bidden. Als farizeeër had hij ongetwijfeld veel. mooi en lang gebeden. Maar nu ging hij voor het eerst echt bidden. Vanuit de nood van zijn ziel. Vragend naar de Heere. Begerig om Zijn wil te weten. Zo werd Paulus een arme, verlegen, schuldige zondaar voor God.

De Heilige Geest gebruikte hier. en steeds weer in Paulus' leven, de wel als een tuchtmeester tol Christus. Zo leerde Paulus af van zichzelf te zeggen rechtvaardigheid te hebben die naar de wet is. Zijn mond werd gestopl en hij leerde met heel de wereld verdoemelijk te zijn voor God. De Heilige Geest heeft in hem de begeerte gewekt naar de rechtvaardigheid die uit God is door het geloof. Op een andere keer mag hij van deze geloofszekerheid en - vrede getuigen. 'Wij dan gerechtvaardigd zijnde uit hel geloof hebben vrede bij God door onze Heere Jezus Christus' (Romeinen 5 : 1).

Door Christus gegrepen

Paulus werd ervan afgebracht in wettische zelfverzekerdheid te menen onberispelijk te zijn. In Romeinen 7 lezen we een heel andere belijdenis van hem: hi j kent zichzelf als een ellendig mens in wie geen goed woont. Maar dan is zijn verlangen toch steeds meer Christus gel ijkvormig te worden in het sterven aan de zonde en in het opstaan tot een nieuw godvruchtig leven. 'Niet dat ik hel airede gekregen heb, of airede volmaakt ben'. Hier op aarde is het altijd ten dele, als het over de heiligmaking gaat. Maar er is ook 'een ernaar jagen'.

In deze spanning leefde Paulus. Maar daarin is hij niet zonder zekerheid en troost. Want hij mag hel zeker weten: 'Waartoe ik van Christus Jezus ook gegrepen ben'.

Capelle aan den IJssel ds. P. Mulder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen