Herinneringen aan een geliefd predikant

Aan een zoon van ds. M. Hofman, ds. H. Hofman, die predikant is van onze zustergemeente te Chilliwack (Canada), hebben we vragen gesteld over het leven van zijn vader. Ds. H. Hofman was veertien jaar toen zijn vader stierf. Hij bewaart veel goede herinneringen aan hem.

Kunt u iets vertellen over de jeugd van uw vader?

Vader heeftzelf zijn ervaringen, strijd en zorgen en leidingen van de Heere beschreven voor het nageslacht. Uit deze geschriften kunnen we dan enkele gegevens opdiepen.

Vader is geboren 3 maart 1873 in Lieren (Beekbergen). Vooral gerekend naar de maatstaven van onze tijd, heeft hij geen gemakkelijke jeugd gehad, zowel maatschappelijk als ook geestelijk. Bij het opgroeien is hij vooral door zijn moeder onder de prediking van de bevindelijke waarheid gekomen. Al heel jong waren er indrukken van dood en eeuwigheid in zijn hart en een begeerte om de Heere te zoeken.

Hoe is hij predikant geworden?

Dat is een lange, moeilijke en onmogelijke weg geweest. Vooral het besef van Gods grootheid en eigen onwaardigheid waren voor hem vaak de grootste bezwaren. En op Gods tijd heeft de Heere de weg geopend tot de volle bediening van Woord en sakrament. Het gebeurde op een keer, dat een dominee vergeten was dat hij in Beekbergen moest preken. Op verzoek van een ouderling moest toen vader maar een 'stichtelijk woordje' spreken. En dat is een begin geweest. Wat in Beekbergen gebeurd was, werd bekend en er kwamen verzoeken van andere gemeenten. Maar de officiële weg moest bewandeld worden. Na verschillende teleurstellingen heeft de Heere de begeerte van zijn hart vervuld. De beperkte ruimte laat niet toe in details te treden. Vaders levensbeschrijving 'Het Alwijze Godsbestuur verheerlijkt' is onlangs opnieuw verschenen.

Wanneer werd hij in zijn eerste gemeente bevestigd?

Vader werd op 16 december 1917 in Rijssen bevestigd als dienaar des Goddelijken Woords. Het vertrek van Beekbergen naar Rijssen is moeilijk geweest. Niet lang voor zijn vertrek stierf zijn eerste vrouw. Vader bleef achter met zes jonge kinderen. Ook in deze diepe weg zijn de ondersteuningen van de Heere zijn troost en sterkte geweest.

Heeft hij in Rijssen een goede tijd gehad?

ja, de Heere had veel volk in deze stad. Er waren 'zoete banden' die Godsvolk geestelijk aan elkaar verbonden. Die banden waren door de Heere gelegd.

En onverbrekelijk. Dat bleek wel uit de briefwisseling met vrienden, na vaders vertrek, tot aan het einde van zijn leven.

De Heere heeft ook in Rijssen op een wonderlijke wijze, als met Zijn hand weereen levensgezellin toegeschikt. Zijn geschreven preken in de Rijssense tijd laten zien, dat niet alleen Gods kinderen werden gevoed en gebouwd op het Enige Fundament der zaligheid jezus Christus, maar dat ook met ernst en nadruk de toen heersende zonden en losbandigheid in de Naam van de

Heere werden bestraft. Van Rijssen leidde de Heere in 1924 de weg naar Krabbendijke.

Was tijdens het verblijf van uw vader in Krabbendijke ook iets te merken van de tijdsomstandigheden, bijvoorbeeld de krisisjaren?

Ja. Uitzijn geschreven preken blijkt zo duidelijk dat vaderde tijd kende waarin hij leefde. Aangedreven door Gods Geest was hij vaak een boetegezant, die Gods rechtvaardig oordel over de zonde van land en volk aankondigde, maar ook opriep in de Naam des Heeren tot wederkeren tot de Heere. Enkele citaten uit een preek, uitgesproken op 10 juli 1932 over 'Hij heeft Zijn troon bereid ten gerichte' (Psalm 9:8b): ... letten wij op de benauwdheid der volken met twijfelmoedigheid. Wie kan zich een tijd voor de aandacht roepen uit 's werelds historiën van zulk een algemene krisis en nood? Welk land der aarde zit niet in financiële moeilijkheden? Daarbij roepen boeren, tuinders, veehouders, schippers, ja, wie niet al, om hulp bij hun regeringen... het revolutie-monster eist, dwingt en bereidt zich voor om op 't gegeven moment naar de wereldmacht te grijpen.. . donkere onheilspellende tijden, waarvan al de ellende van heden nog maar beginselen zijn der smarten, wachten ons en daarom zien wij in alles, de grote moeilijkheden waarin wij leven en wat ons nog dreigt te overkomen, de voorbereidselen van een troon die haast zal opgericht worden om de ganse aarde te richten".

Hoe was over het algemeen de inhoud van zijn preken?

Heel kort gezegd: schriftuurlijk-bevindelijk. Vader moest van verhaaltjes op de preekstoel niets hebben. Zijn preken waren vooral ernstig, ontdekkend, vermanend, bestraffend, evangelisch en gunnend. De tekst voor de gelezen afscheidspreek in Moerkapelle was: „O mijn dorsing en de tarwe mijns dorsvloers, wat ik gehoord heb van de Heere der heirscharen, dat heb ik u aangezegd". Daarin is vaders prediking getypeerd.

Vader zocht in zijn prediking na de uitlegging van de Schrift de verslagen harten der kleinmoedigen te troosten en hen te leiden naar de Enige Zaligmaker jezus Christus. De bevinding vloeide voort uit de tekst waarover hij preekte. Hij hield zich daar strikt aan. Vader drong ook achter de onbekeerden aan zoals een getrouw herder betaamt. De volle nadruk werd gelegd op de verantwoordelijkheid van de mens. Ook voor jonge mensen: „Kinderen, hebt gij naarstig en vlijtig u geschikt naar de lessen van ouders, onderwijzers en leraars? Was uw verlangen naar de speeluren of was uw begeerte u kinderlijk te oefenen in noodzakelijke voorbereidingen voor uw latere handwerk en broodwinning? Zijt ge nog jong en sterk? Wel, het kind van Jerobeam was nog maar veertien jaar en toch al voorbereid. Wie heeft recht op de kracht van uw leven? De duivel of de Heere? " „O zondaar, zondaar, de poort is nog open en het licht nog op de kandelaar, genade in het aanbod, maar toorn en gericht in het verschiet. Wij bidden u van Christus' vvege, laat u met God verzoenen".

„O mijn arme, onbekeerde medereiziger naar de eeuwigheid, gij zijt niet alleen gedreigd door de vloeken der wet, maar gij zijt ook gebeden door de liefdelijke evangelielokstemmen van Christuswege. Juist omdat de Heere der heirscharen uw verderf en ondergang niet wil, laat Hij u zo getrouwelijk waarschuwen en vermanen. O, bracht dit laatste woord u nog op de knieën om uw Rechter om genade te bidden. Ge zoudt dan, al had ge nog zoveel predikaties verwaarloosd en het aanbod van zaligheid afgewezen, uit dit laatste woord nog een eeuwig profijt trekken voor uw ziel."

„Jonge mensen, kinderen, jongelingen en jonge dochters, houdt er toch rekening mee dat, zo dikwijls als gij uw plaats ledig laat staan, gij het woord van de Heere der heirscharen veracht."

Heeft uw vader ook geschreven?

Ja. Vader was vaste medewerker van 'De Saambinder' en 'De Banier 7 . Zijn samenspraken over Jona, Martha, Maria en Lazarus en Filemon, maar ook meditaties werden met stichting gelezen. Verder zijn er enkele bid-en dankdagpreken uitgegeven en vervolgpreken over Paulus en Silas te Filippi en Simon de tovenaar. Voor zover mij bekend, zijn zes preken in het Engels vertaald. Wat publikaties betreft had vader ootmoedige en kleine gedachten van zichzelf. In het voorwoord van 'De Toebereide Troon' lees ik: „Ik zie mijn eigen werk als een nachtlichtje tegenover de voortreffelijke lichten die aan de hemel van Gods kerk in voorleden tijden schenen. Zoodat ik vanwege de hoogachting die ik heb voor de werken onzervaderen en de kleinachting voor eigen persoon en werk, mij van het schrijven voor de pers in de laatste tijd onthouden heb".

Bekleedde hij ook funkties in het geheel van het kerkelijk leven?

Vader was vele jaren lid van het curatorium. Er waren in zijn tijd weinig predikanten en het kerkelijk leven was nog niet zo georganiseerd als nu. Trouwens, het ambt van Dienaar des Woords laat geen ruimte voor allerlei nevenfunkties.

Kunt u zich voorvallen herinneren uit de oorlogsjaren in Moerkapelle?

Het oorlogsgeweld is grotendeels aan ons voorbijgegaan. Wel waren er beperkingen wat betreft kleding, brandstof en elektriciteit, koffie, thee en andere importartikelen. In de oogsttijd

moest het hele gezin aren gaan rapen. De gedorste tarwe werd in de koffiemolen gemalen en daar werd pap van gekookt. Gedurende de lange, donkere avonden hebben we veel gezongen. Toen aan het begin van de oorlog Rotterdam werd gebombardeerd en we de rook en vlammen konden zien, herinner ik me nog dat vader daarna preekte over Handelingen 2:19: Bloed en vuur en rookdamp'.

Hoe was uw vader in de huiselijke kring?

Schriftuurlijk, natuurlijk, gewoon en ernstig. Vader spaarde de roede niet (moeder ook niet). Vader en moeder achtten ledigheid des duivels oorkussen te zijn. Vader leerde ons (zussen en broers) hoe we de aardappelen dun konden schillen. (Ik heb die kunst nog steeds niet verleerd.) En de jongens moesten de tuin spitten. En... het was een grote tuin. Vader wist ons vooral ook op zondag zinvol bezig te houden. Tussen de kerkdiensten moesten we allemaal een Bijbels opstel maken, 's Avonds moest het dan worden voorgelezen. Wie het beste opstel had gemaakt, kreeg een 'kadootje'. Ook zinvol. Toen we enkele jaren geleden naar Chilliwack verhuisden, kwam ik een boekje tegen waarin mijn naam stond, met de bijvoeging: 'Van vader voor het beste opstel'. Het was een preek uit de serie 'Overjarig koren' van Thomas Boston.

Het dankgebed na het ontbijt werd door het gehele gezin knielend gedaan.

Als vader niet thuis was, deed moeder dat. De kinderen moesten leren op hun beurt bidden voor de maaltijd. Vader kon ook gezellig en smakelijk vertellen van vroeger. Dan zaten we allen rondom het fornuis in de keuken. Als iemand jarig was, werd ons geleerd om bij de felicitatie de wens uit te spreken-, 'dat de Heere je bekeren mag'. En dat deden we ook. Vooral onder de drukkende dreigingen van de oorlog werden we onderwezen te steunen op Gods beloften en genade.

Hoe hebt u zijn sterven ervaren?

De Heere had vader beloofd dat hij niet zou steiven voor het jongste kind twaalf jaar zou zijn. Op 9 augustus werd mijn jongste zus twaalf jaar. Op 27 augustus, tijdens het middageten, werd vader onwel. Een beroerte trof hem. Zijn spraak was moeilijk en hij was aan de linkerkant verlamd. De spraak herstelde zich vrij snel. Toen heeft vader toch nog een keer gepreekt. Gedragen door een zwager en een vriend naar de preekstoel sprak hij over de wagens die Jozef zond naarKanaan om zijn vader op te halen. Dat was ook waar voor vader. Hij wist dat zijn aardse loopbaan ten einde liep. En dat hem de kroon der heerlijkheid wachtte. Hij wist zichzelf geborgen in de Heere Jezus Christus. Hij troostte moeder dat de Heere beter voor haar en de kinderen kon zorgen dan dat hijzelf ooit heeft kunnen doen. Enkele dagen voor zijn sterven was hij vertroost met jesaja 44:3 „Ikzal Mijn Geest op uw zaad gieten en mijn zegen op uw nakomelingen". En de Heere heeft dat in de loop der jaren getrouw en genadiglijk vervuld. Veel van de kinderen en kleinkinderen zijn met dezelfde genade bedeeld. Bovendien zijn drie zonen, Aart, Marinus en Herman en twee kleinzonen, Piet Melis en onze zoon Herman afgezonderd tot hetzelfde ambt van dienaar des Woords. En wie weet wat de Heere nog doen zal? Hij is getrouw, de Bron van alle goed.

Op 23 oktober 1945 aan het eind van de morgen kwam het einde van vaders aardse loopbaan en mocht hij ingaan in de vreugde zijns Heeren. De Heere gaf op het moment van vaders sterven de liefelijke en vaderlijke vertroosting in mijn hart uit Psalm 84:4 „Zij gaan van kracht tot kracht steeds voort, elk hunner zal in 't zalig oord van Sion haast voor God verschijnen. Let Heer' der legerscharen, let, op mijn ootmoedig smeekgebed, Ai laat mij niet van druk verkwijnen, leen mij een toegenegen oor, o Jakobs God geef mij gehoor". Vader stond opgebaard in zijn studeerkamer. En daar heb ik heel alleen in stilte afscheid genomen van mijn lieve, zorgzame en godvrezende vader met een kus te drukken op zijn kille voorhoofd.

Wat is u het meest van hem bijgebleven?

Vader en moeder hebben ons opgevoed in de vreze des Heeren en altijd zonder ophouden ons gewezen naar het Lam Gods dat de zonde der wereld wegneemt. Dat heeft een stempel op ons leven gezet.

Ds. Hofman, hartelijk dank voor het doorgeven van deze herinneringen aan uw vader, waaruit we ook mogen zien dat Cods getrouwheid is van geslacht tot geslacht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen