Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Ware liefde wacht

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Ware liefde wacht

Vraaggesprek met ds G. J. van Aalst over huwelijksvoorbereiding

17 minuten leestijd Arcering uitzetten

Verkeringstijd is een belangrijke tijd: voorbereiding op het huwelijk. Hoe moet je je voorbereiden? Hoe ga je met elkaar om in de verkeringstijd? En in het huwelijk? Het zijn vragen die leven bij jongeren. Dominee G. j. van Aalst - predikant van de Gereformeerde Gemeente te Ridderkerk en docent aan de Theologische School te Rotterdam - probeert er een eerlijk antwoord op te geven. Vanuit Gods Woord en het huwelijksformulier. Het is niet zonder reden dat we juist hem voor dit onderwerp gevraagd hebben. Vele malen sprak hij er al over op gemeenteavonden en districtsbijeenkomsten. Ook op belijdeniscatechisatie bespreekt hij uitvoerig het huwelijksformulier. Bovendien kreeg hij van de Generale Synode de opdracht iets te gaan schrijven over het huwelijk. Kortom: dominee Van Aalst is goed thuis in deze materie!

Het is natuurlijk niet zo dat iedereen trouwt. In de Bijbel lees je ook van mensen die niet tot een huwelijk gekomen zijn, bijvoorbeeld Paulus (en waarschijnlijk ook Lazarus en Dorkas). Vanuit 1 Korinthe 7 zou over het ongehuwd zijn best meer te zeggen zijn. Daarover gaat het echter niet in dit vraaggesprek, je hebt er eerder in Daniël over kunnen lezen. Het huwelijk is niet het 'einde'... in het licht van de naderende eeuwigheid. De krampachtigheid waarmee jongeren soms naar het huwelijk staan is verkeerd. Ga er niet automatisch vanuit dat je zult trouwen. Wel kunnen we vanuit de scheppingsgegevens concluderen dat de mens in wezen 'tweezaam' geschapen is.

Dominee, op een gegeven moment komen veel jongeren op een leeftijd dat ze zich sterk aangetrokken voelen tot een bepaald iemand van het andere geslacht. Het verlangen naar een vriend of vriendin kan soms heel groot zijn. Hoe kun je je het beste op verkering voorbereiden? .

Zoek elkaar ontspannen, los van die krampachtigheid en vanzelfsprekendheid. Het is heel goed en nuttig om elkaar in een ontspannen sfeer te

ontmoeten, bijvoorbeeld in de school-en werksituatie, op de jeugdvereniging, op het jongerenkoor of tijdens zomerkampen. Het krijgen van verkering mag dan geen doel op zichzelf worden. Besef dat het een hele wezenlijke stap is in je leven.

Zouden we in dit verband een beter voorbeeld kunnen noemen als dat van Izak? Ik hoop dat je er zó, in gebed voor 's Heeren aangezicht, naar toe mag leven. Vraag in de eenzaamheid naar Gods wil en Gods weg en Gods gunst: „Heere wat wilt Gij dat ik doen zal? " Onze persoonlijke verhouding ten opzichte van de Heere is het belangrijkste natuurlijk, maar verder zou ik niet vee! beslissingen in dit leven kunnen noemen die van zo verstrekkende en ingrijpende betekenis zijn als het kiezen van een levensgezel. Bij de huwelijkskeus verslaat satan zijn duizenden, zo heb ik eens gelezen. De misvormende waarde blijkt hierbij heel groot te zijn.

je hebt dat niet altijd in de hand, maar begin niet te jong. Het vraagt een zekere ontwikkeling in de richting van de volwassenheid in het contact met de ander, in het gesprek met de ander, in het omgaan met de ander.

Hoe lang of hoe kort moet een verkering duren?

Een termijn noemen is erg moeilijk. Het kan zijn dat je elkaar in twee jaar tijd veel beter kent dan anderen in vijf jaar. Een te lange verkering brengt extra spanningen met zich mee. Trouw ook weer niet te snel. je moet elkaar voldoende kennen. Psychologisch en geestelijk moet je rijp zijn voor een huwelijk. Daarbij is een zekere maatschappelijke zelfstandigheid gewenst.

Hoe moet je je tijdens de verkering op het huwelijk voorbereiden?

Het huwelijk is niet zomaar een experiment. Het is ook geen BV waarin twee individuen hun eigen weg zoveel mogelijk gaan. Je moet allebei goed beseffen dat het huwelijk een verbintenis voor heel het leven is. Totdat de dood hen scheide... Als je ervan overtuigd bent dat het een unieke band is tussen twee mensen, die slechts door de dood verbroken zal worden, zal dat ook een stempel zetten op je verkeringstijd en de ernst waarmee je met elkaar omgaat. Het is nodig om een bijbels reëel zicht te hebben op het wezen van het huwelijk. Dat dat ook gewetens mag vormen als het gaat om de voorbereiding. „Indien Uw aangezicht niet medegaan zal, doe ons van hier niet optrekken." Men kan soms zo zeggen: „Er wordt makkelijk gescheiden". Ik wil er tegenoverstellen dat er soms ook makkelijk getrouwd wordt.

Wat is de basis voor een goede relatie?

Er moet sprake zijn van liefde, dat is het eerste. Liefde is niet alleen een bepaalde aantrekkingskracht, het is veel meer dan elkaar sympathiek vinden. In liefde zit een bepaald groeiproces dat, als het goed is, zich verdiept. Wil je weten wat liefde werkelijk is? Dan moet je 1 Korinthe 1 3 lezen. De liefde is lankmoedig, zij zoekt zichzelf niet, zij denkt geen kwaad, zij handelt niet lichtvaardig enzovoorts. Eigenlijk staat dat haaks op het zinnelijke, egoïstische denken van nu.

Het tweede is de eenheid in de wezenlijke dingen van leven en sterven, de basis in de samenbinding rond Gods Woord.

Daarbij: de basis van een goede relatie is openheid met betrekking tot elkaar. Je staat er versteld van dat we in een tijd met zoveel communicatiemiddelen heel slecht wezenlijk kunnen communiceren.

Volgens het huwelijksformulier is het huwelijk ingesteld met drie doelen:

* elkaar trouw helpen en bijstaan in alle dingen die het tijdelijke en eeuwige leven betreffen;

* de kinderen die geboren worden tot Gods eer opvoeden;

* om onkuisheid te vermijden en met een goed en gerust geweten te leven.

Over deze doelen van het huwelijk willen we graag wat verder praten. Hoe kun je elkaar helpen en bijstaan in de dingen van het tijdelijke leven?

Dan kun je niet genoeg benadrukken: samen, samen, samen... Daarin zit het element van kameraadschappelijkheid. Natuurlijk is er een bepaalde verdeling'in het bezig zijn in en voor het gezin, maar je moet samen, met de onderscheiden gaven en mogelijkheden, het goede voor elkaar zoeken. En dan niet als het mij zint of uitkomt; nee, trouwelijk staat er in het formulier. Het gaat om het er zijn voor de ander, de zorg voor de ander, het opofferen voor de ander en het meeleven met de ander in de kleine dingen van elke dag. Dat is ontzettend belangrijk. Samen ga je door de woestijn van dit leven. Het begin van het huwelijksformulier schijnt somber te zijn (velerhande tegenspoed en kruis vanwege de zonde), de Heere wil echter Zijn hulp en bijstand schenken, ook wanneer

*ln het formulier staat de taal van Gods levende Kerk. Eigenlijk kun je om 'ja' te zeggen in de kerk niet zonder de waarachtige bekering. Dat dat meer zou mogen wegen, ook heenlevende naar de huwelijksdag.

men zulks allerminst verwacht; al is het verzondigd en verknoeid... en toch: God Die helpt in nood!

Elkaar trouw helpen en bijstaan in alle dingen die tot het eeuwige leven behoren. Hoe moet dat? Wat houdt dat in?

Wat kunnen we ten opzichte van de eeuwige dingen oppervlakkig zijn! Het is vaak een onderwerp dat min of meer taboe is. je mag het gerust zien als een vorm van verwereldlijking wanneer er binnen de intieme relatie van het huwelijk (en daarvoor) nooit over gesproken wordt. Toch moet erover gesproken worden. Als er liefde is, als er eenheid is, hoef je je voor elkaar toch niet te schamen? Wat je voor iedereen verbergt, verberg je toch niet voor

„Eer deze afkondiging geschiedt verschijnen ze met hun ouders voor de predikant en twee ouderlingen om ondervraagd te worden over hetgeen noodzakelijk te zijn geoordeeld wordt." (Kerkelijk Handboek, Wezel, 1568) Zie je hoe belangrijk onze vaderen de huwelijksbevestiging vonden? Voel je dat het spreken over deze dingen niet iets nieuws is?

degene van wie je zielsveel houdt? Dan hoef je echt niet altijd vanuit het bezit te spreken. Als je nog onbekeerd bent, deel je met elkaar het gemis, je twijfels, je buitenstaan, je armoe in het geestelijke leven en vul maar in. Ook dat kan samenbinden.

'Ja, maar wij zijn erg gesloten, wij praten daar niet zo gemakkelijk over, ' zul je misschien tegenwerpen. Hoe moet dat dan? Berust daarin niet!

Vraag heel bewust, met de hulp des Heeren, om openheid. Als je als stille schepen langs elkaar heenvaart met betrekking tot de eeuwige belangen, beantwoordt het huwelijk eigenlijk niet aan het eerste doel. Ik hoop dat je dat begrijpt. Het is heel belangrijk om er juist nu al over te spreken. De ouders van de toekomst hebben of krijgen nu verkering. Als je als ouders niet geleerd hebt, in je verkeringstijd, in je huwelijk, samen te spreken over de eeuwige dingen, kun je er bijna zeker van zijn dat het naar de kinderen toe ook niet openligt.

Lukt het spreken over de wezenlijke dingen niet? Ga elkaar dan eens schrijven. Dat klinkt misschien lachwekkend; toch valt het me op dat dit advies een middel kan zijn om het communiceren te leren.

Eeuwige dingen... Zou het kunnen zonder het gebed? Ik vraag niet of je bidden kunt, maar weegt het? Het gebed samen hoeft niet geforceerd georganiseerd te worden. Als er gelegenheid toe is, vraag dan samen: „Heere, mogen we elkaar echt verstaan? Mogen we aan elkaar verbonden worden in Uw gunst in de weg van de waarachtige bekering? Zoudt u dat drievoudige snoer willen werken? " De bedoeling van de Inzetter is dat het huwelijk dienstbaar zou mogen zijn om elkaar op te wekken om eerst het Koninkrijk van God te zoeken. De verantwoordelijkheid die je voor eikaars eeuwige belangen draagt kun je nooit overschatten.

Hoe moet het als je niet van kerk bent? dezelfde

Als er eenheid in de wezenlijke dingen is, is het bijna vanzelfsprekend dat die eenheid ook kerkelijk gestalte krijgt. Vanuit de duidelijkheid van het eerste huwelijksdoel is het in feite een overbodige vraag. Ik wil hier niet mee zeggen dat het wel goed zit als je van dezelfde kerk bent (dat hoeft geen garantie te zijn). Wel bedoel ik dat wat voor jou wezenlijke zaken zijn, het voor de ander ook wezenlijke zaken zijn en niet iets bijkomstigs. Zorg ervoor dat je voor je huwelijksdag kerkelijk op dezelfde stoel zit. Dat is niet een zaak van kerkisme, maar van het eerste huwelijksdoel. Praktisch gezien krijg je veel problemen als het niet zo is. Principieel gezien is het de weg die de Heere daarin van je vraagt.

Moet je in je verkeringstijd gezinsvorming spreken? ook over

Als je spreekt over de dingen rondom levensbegin, levensloop en levenseinde kom je van het een op het ander. Ongetwijfeld zal het krijgen van kinderen dan aan de orde komen. Ik geloof dat het heel wezenlijk is om te spreken over een leven in afhankelijkheid van de Heere en het bewaard mogen worden voor het geweldige egoïsme en materialisme dat hieromheen veel speelt. De kinderzegen is een zaak van Gods vrijmacht. Wanneer je samen geknield ligt op de huwelijksdag - hopelijk niet voor het eerst en zeker niet voor het laatst! - wordt er gevraagd om 'de kinderen die het u belieft hun te geven...' Het tweede huwelijksdoel mag je niet lezen als een automatisch iets. Dat blijkt duidelijk uit de Schrift en de praktijk van het leven. Meestal gaat men het huwelijk in met de vanzelfsprekendheid dat er kinderen zullen komen. Minstens tien procent blijft echter ongewild kinderloos. Als een huwelijk kinderloos blijft, wil dat niet zeggen dat het huwelijk mislukt is. Het eerste huwelijksdoel kan heel harmonieus functioneren. Zou iets voor de Heere trouwens te wonderlijk zijn?

Hij kan de weg der geoorloofde middelen zegenen. Wees waakzaam met grensoverschrijdende dingen vanuit het hartelijke verlangen naar kinderen. Je moet samen voor 's Heeren aangezicht je grenzen weten.

Hoe moet je met seksualitieit omgaan in de verkeringstijd? Is het goed hier richtlijnen voor te geven?

Vanuit de Schrift en vanuit het formulier wil ik proberen wat zaken aan te reiken om van daar uit het geweten te vormen: Daarom zal de man zijn vader en moeder verlaten (uit de gezinsband naar de huwelijksband) zijn (eigen wettige) vrouw aankleven (trouw blijven) en zij zullen tot één vlees zijn (als uiting van de wezenlijke eenheid naar geest en lichaam). Voel je hierin de bijbelse, waardevolle orde? Geslachtsgemeenschap mag alleen binnen de band van het huwelijk en niet in de verkeringstijd! Dat lijkt me een duidelijke grens. Dan kun je enerzijds wijzen op het mooie binnen het huwelijk, anderzijds ook op de verwoestende werking van het elkaar gebruiken, misbruiken en weer uit elkaar gaan.

In de verkeringstijd is er als het goed is een naar elkaar toegroeien van geest en lichaam. Een positieve lichaamsbeleving kun je dan niet genoeg onderstrepen. Tot hoever mag je gaan in de verkeringstijd?

Ware liefde wacht... je moet goed beseffen dat het niet een kwestie van preutsheid is, maar het is duidelijk naar de wil des Heeren. Het is zo heilzaam om te wachten, je moet leren jezelf te beheersen, je moet leren jezelf weg te cijferen, je moet leren met elkaar rekening te houden.

Dat zijn toch zinvolle levens? In dit verband wil ik ook wijzen op antwoord 109 van de Heidelbergse Catechismus: '...zuiver en heilig bewaren...' Plaats dat nou eens in een liefdesverhouding in de verkeringstijd. Als je overtuigd bent van het heilzame van Gods geboden, als dat weegt voor je geweten, zul je zéker voor 's Heeren aangezicht je weg daarin kunnen vinden. Er ligt iets heel moois in dat bewaren. Het gaat niet om eigen lusten en hartstochten; ware liefde zoekt zichzelf niet. Dat moet in de verkeringstijd geleerd worden.

Vanuit jezelf is het verlangen aanwezig. Dat is gezond. Bijna de hele maatschappij doet het. De middelen zijn vrij eenvoudig te verkrijgen. De prikkels vanuit reclame, recreatie en mode komen op ons af. We zijn ganselijk onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad... Daarom: leid ons niet in verzoeking... Dat laatste houdt ook in dat je niet met z'n tweeën op vakantie gaat in de verkeringstijd. Dan maak je het elkaar ontzettend moeilijk.

jongeren hebben de steun, de begeleiding en het gebed van ouders en ambtsdragers zo nodig. Het is wreed om ze te laten modderen. De vormende waarde van het wachten wil ik nogmaals benadrukken. Ware liefde wacht! De heilige huwelijke staat is iets heel moois, een zaak waard om voor te vechten. Dan kun je met een stil en gerust geweten je huwelijk ingaan (derde huwelijksdoel).

Kunt u ingaan op het verschil tussen man en vrouw in het huwelijk?

Dat duidelijke onderscheid tussen man en vrouw is niet een kwestie van het aanleren van een rolpatroon of iets dergelijks, maar een scheppingsgegeven. De Heere schiep mannelijk en vrouwelijk. Let er ook op dat de wijze van scheppen heel verschillend was: Adam uit het stof der aarde en Eva uit een rib van Adam. „Ik zal hem een hulpe maken die als tegen hem over zij." Nee, de vrouw is geen hulpje, sloofje of doetje, je moet het lezen in de betekenis van elkaar aanvullen en aanvoelen, zoals mijn linker-en rechterhand tegenover elkaar zijn. Zo heeft de Schepper het bedoeld.

De verhouding man/vrouw wordt vergeleken met een hoofd en een lichaam. De man is het hoofd van de vrouw, zoals Christus het Hoofd van Zijn verkoren bruidsgemeente is. Dan zal de man, wil het wel zijn, iets vertonen van de afspiegeling van die allesoverwinnende liefde van die hemelse Bruidegom, Die Zich doodgeliefd heeft voor een zwarte, verloren, onverbeterlijke, trouweloze bruid. Heel dat hoofd-zijn-van-devrouw wordt gevuld vanuit die schone vergelijking van Efeze 5. Als daar iets vanaf drupt zal het zeker merkbaar zijn in de teerheid en intimiteit van het huwelijksleven. Wanneer dat hoofd-van-de-vrouw-zijn de vulling krijgt vanuit de Schrift zie je in de praktijk wat ervan terecht komt: of er wordt de vloer mee aangeveegd of het verwordt tot tirannie. Het mannelijke binnen de huwelijkssituatie wil niets anders zeggen dan dat er een stukje leiding van je uitgaat en die liefdevolle leiding en verzorging blijkt uit drie werkwoorden: onderwijzen (hoe kan dat als je nooit met elkaar over de wezenlijke dingen spreekt? ), troosten (dat geldt in het tijdelijke, maar ook in het geestelijke) en beschermen (over haar waken). Dat is wat anders dan de baas spelen. Het vrouwelijke binnen de huwelijkssituatie kunnen we het beste samen-

ln een tijd van individualisme moet je zeggen dat het wezen van het huwelijk is dat twee aparte individuen tot één zullen zijn. Je moet dat niet opvatten dat je individualiteit kapotgemaakt wordt, maar dat je individualiteit samen mag smelten tot beider welzijn, onder de zegen des Heeren.

*De huwelijkskeus is een zaak van het vragen naar Gods wil, een zaak van christelijke ordening, en ook zaak van toestemming van de ouders.

vatten met de woorden liefdevolle gehoorzaamheid en toewijding. De vrouw moet de man liefhebben (als dat ontbreekt, is alles teveel), eren, vrezen en gehoorzamen.

Gehoorzaam zijn en onderdanig zijn heeft niets met onderkruiperigheid, verachten of vertrappen te maken.

„Hem gehoorzaam zijn - hier staat nog geen punt! - in alle dingen die recht (in de ogen des Heeren) en billijk (wat redelijkerwijs verwacht mag worden) zijn." Het gaat om het behulpzaam zijn in alle goede en oprechte dingen. Deze ordinantie van God mag je niet tegenstaan.

Vrouwen en meisjes moeten zich geen complex aan laten praten, maar ze kunnen zich beter voegen in het spoor van de Schrift en zich spiegelen aan de verkoren bruidskerk. Spiegel je aan de heilige vrouwen en vraag om diezelfde bekerende genade. Als het lichaam niet onder het hoofd wil staan, krijg je een wangedrocht!

De vrouw is het zwakste vat en de man moet bij haar wonen met verstand. Wat betekent dat?

Petrus - hij was zelf ook getrouwd! - zegt zo mooi dat we allemaal vaten zijn. De grote Pottenbakker heeft een mannelijk vat gemaakt en een vrouwelijk vat. En als je die twee vaten met elkaar vergelijkt is het vrouwelijke zwakker, zoals er letterlijk staat. Het mannelijke is broos, het vrouwelijke is nog brozer, breekbaarder, kwetsbaarder, teerder. Dat is toch geen belediging of discriminatie? Het is juist prachtige beeldspraak! De man moet de vrouw eer geven, dat wil zeggen haar respecteren in haar kwetsbaarheid, in haar gevoeligheid. Zul je haar die eer geven dat ze zo kwetsbaar is? Hij moet bij haar wonen met verstand, met kennis, kennis van wat hierboven verwoord is. Dat hangt samen met een stille en geruste consciëntie.

Het. gaat niet om eigen zin en eigen hartstochten. Opdat uw gebeden niet verhinderd worden (blokkeren, staat er letterlijk). Als dit enigszins mag léven, zul je ook in de weg van de gezinsvorming je weg vinden, daar ben ik van overtuigd.

U nodigt een toekomstig bruidspaar uit voor een huwelijksgesprek. Wat is de inhoud van zo'n gesprek?

Ik heb een papier gemaakt waarop een aantal aandachtspunten rondom de huwelijksdienst genoemd worden. Dat gebruik ik als leidraad voor het gesprek. Enkele dingen daarvan wil ik nu ook noemen, je vraagt bijvoorbeeld: Hoe is de situatie in de beide ouderlijke gezinnen? Zijn jullie grootouders nog in leven? Is er iets anders waaraan gedacht moet worden in voorbede of toespraak? Heeft jullie huwelijk de toestemming van jullie ouders?

De vraag 'is jullie huwelijk verplicht? '

ligt heel teer. Als er dingen gebeurd zijn die tégen Gods Woord en wil ingaan, moet je dat voor de huwelijksdag aan de Heere en elkaar belijden. Ga daar niet mee het huwelijk in, dat belast je geweten verschrikkelijk. je bent blij als je merkt dat het zuiver mag liggen.

Verder wijs ik op de bijbelse waarden van eerbaarheid in de kleding. De Schepper heeft onze kleren bedekkend en niet ontdekkend bedoeld. Mogen we uitdrukkelijk rekenen op jullie medewerking? Dit houdt óók in dat de bruid iets op haar hoofd heeft, zoals we dat in het verschijnen voor Gods aangezicht gewend zijn. Tenslotte vraag je om een rustige overdenking van het huwelijksformulier, individueel en samen. Dat is nuttig, nodig en van wezenlijk belang om de huwelijksdienst aan zijn doel te doen beantwoorden. Voor het gesprek gaf je een aanzet tot die overdenking, als het goed is.

Dominee, heeft u aan het einde van dit gesprek nog iets dat u mee zou willen geven aan jongeren die voor het huwelijk staan?

Graag wens ik jullie toe wat in de drievoudige zegenbede staat. Ik hoop dat de Heere dat door Zijn Geest in jullie harten wil werken,

„...uw beginsel zij in de naam des Heeren Die hemel en aarde geschapen heeft." „De Vader der barmhartigheid... verbinde u met rechte liefde en trouw en geve u Zijn zegen.”

„Onze lieve Heere God (hier klopt het hart van de levende Kerk in de levende gemeenschap met de Heere) vervulle u met Zijn genade (werke die wederbarende genade als het nog gemist wordt en werke die oefenende genade als dat beginsel gewerkt is) en geve u, dat gij in alle godzaligheid (godsvrucht, de vreze van Zijn heilige Naam), liefde (tot God, tot Zijn Woord en tot elkaar) en enigheid (harmonie, de eenheid in het samen gebonden zijn aan Gods Woord en inzettingen, ja dat drievoudige snoer dat nooit verbroken zal worden) lang en heilig, samen leven moogt."

Dat gun ik jullie van harte. Een gezegende huwelijksdag toegewenst!

J. Verloop-Hasselaar

P. A. Gunst

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 december 1996

Daniel | 40 Pagina's

Ware liefde wacht

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 december 1996

Daniel | 40 Pagina's