Pinksteren

In de eerste week van het jaar 1645 schrijft de dichter Constantijn Huijgens in korte tijd een bundeltje gedichten dat onder de naam Heilighe dagen bekend geworden is. Naast de gedenkwaardige momenten van oud- en nieuwjaar en de viering van het Heilig Avondmaal besteedt hij daarin aandacht aan de christelijke feestdagen. De strijdbare calvinist Huijgens zet zich hiermee onder meer af tegen de roomse heiligendagen en geeft tegelijkertijd aan waar de kern van het christelijk geloof zich op dient te richten: het werk dat Christus volbracht heeft in Zijn gang door deze wereld. Net als in de Catechismus wijst hij op het nut dat Zijn Kerk daarvan heeft.

Zo doet hij ook in bovenstaand gedicht Pinksteren. Hij spreekt zijn verwondering uit over de rijkdom van Gods werk: God had beloofd dat Zijn kinderen zich geen zorgen hoeven te maken als zij voor de oversten dezer wereld ter verantwoording worden geroepen: de Heilige Geest zal ze dan ingeven wat ze spreken moeten (Mattheüs 10: 18-20). Maar daarboven geeft Hij nu ook nog het talenwonder: Zijn discipelen spreken in allerlei talen. In r. 3 wijst de dichter gelijk nog even naar het zichtbare teken: de ontstoken (brandende, vurige) tong!

Waar dient dit eigenlijk toe; is dit geen overdaad? Welnee, Psalm 19 getuigt er immers van dat de hele schepping spreekt van Gods grootheid. Hoewel zonder tong, verkondigen de werken der natuur Gods lof! Wie dat niet hoort, moet wel doof zijn!

Dan kan het toch niet anders of Gods kinderen verkondigen hoe groot Zijn wonderen zijn: die zijn zonder grond en strand: onpeilbaar diep en grenzeloos! Zo groot is ook Zijn vriendelijkheid, Zijn goedertierenheid (denk onder andere aan Psalm 103).

Dat brengt de dichter tot een gebed. Hij vraagt aan de Heere om een tong die hem in staat stelt om zo te spreken dat het Gode welbehaaglijk is. Als hij die tong ontvangt, hoeft hij ook niet bang te zijn dat hij in het gericht, het oordeel (de doem) moet stamelen. Dan kan hij zelfs verlangend daarnaar uitzien, omdat hij dan eeuwig God zal kunnen groot maken. Dan gaat de belofte van Mattheüs 10: 20 op een andere wijze in vervulling: als hij voor die hoogste Rechter zal staan, zal hij onbekommerd een beroep op Gods genade in Christus kunnen doen.

Nog enkele opmerkingen over het taalgebruik. Hoewel Huijgens' poëzie soms moeilijk is door het woordspel, is hij hier mijns inziens tamelijk eenvoudig te volgen. Let op de eerste regels, waarin hij voornamelijk zijn verwondering uitspreekt. Even speelt hij met de gedachte aan overdaad in Gods handelen, maar nee: het toont juist Gods overvloed aan genade en goedheid! Mooi is zijn uitdrukking in r.7: de schepping spreekt zo duidelijk van God dat de stomme nacht zelfs door doven nog wel gehoord moet worden! Indrukwekkend vind ik het tenslotte hoe juist deze begaafde woordkunstenaar ootmoedig smeekt om een tong tot Gods eer te mogen ontvangen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen