De islam en het Kerstfeest

Takken: Moslims worden niet vaak getrokken door onze woorden, soms wel door ons gedrag

Het is december. De dagen worden korter en donkerder. Het Kerstfeest, het feest van het Licht dat in de wereld kwam, nadert. Al hebben zij geen idee van het wonder van de menswording van het Woord, toch is Kerst een feest dat ook niet-christenen aanspreekt. Voor kerkmensen vormen de kerstdagen daarom bij uitstek een tijd om het Evangelie uit te dragen. Dan heb je tenminste een aanknopingspunt voor gesprek. Wat verstaat mijn buurman eigenlijk onder Kerst? Wat betekenen voor hem de woorden: vrede op aarde?

Met elkaar

De vraag is of het Kerstfeest ook een aanknopingspunt kan bieden voor het contact met moslims.

"Ja", zegt H. Takken, werkzaam bij de Stichting Evangelie & Moslims. "Omdat het een feest is, is het uit de aard der zaak een gebeuren datje met elkaar viert. Dat geeft je de kansje moslim-naaste er op een ongedwongen wijze bij uit te nodigen. Het bijwonen van een kerkdienst is wellicht te hoog gegrepen. Maar misschien kun je als gemeente kinderen uit het asielzoekerscentrum uitnodigen op het kinderkerstfeest. Of mensen uit een wijk met veel allochtonen iets aanbieden en uitnodigen vooreen samenzijn."

Takken is al negentien jaar in dienst bij de Stichting Evangelie & Moslims. De stichting, die drie full-time arbeidsplaatsen heeft, heeft als doel kerken te steunen in en te stimuleren tot het contact met moslims. De medewerkers van de stichting geven daartoe lezingen en maken brochures en cursusmateriaal. Evangelie & Moslims wordt financieel gesteund door de GZB en de IZB in de Nederlandse Hervormde Kerk, door de Christelijke Gereformeerde Kerken en door de Nederlands Gereformeerde Kerken. De Gereformeerde Gemeenten hadden tot voor kort een waarnemer in het stichtingsbestuur.

Frank en vrij

"Moslims spreken in het algemeen gesproken gemakkelijk en vrij over hun godsdienst, " is de ervaring van Takken. "Ze schamen zich er niet voor. Het is voor hen niet alleen een religie, maar ook een levenswijze waar ze frank en vrij voor uitkomen. Het ook niet zo dat het gesprek meteen stokt als ze merken datje christen bent. Nederlandse moslims waarderen het juist als je een eigen opvatting hebt en daar aan vasthoudt. Als blijkt dat ook jij in de Schepper gelooft, geeft dat meteen al enige herkenning." Wie de Koran leest, vindt over de geboorte van Christus wel degelijk enkele gegevens, die tijdens de kerstdagen aanknopingspunt voor gesprek zouden kunnen zijn.

" Dat ligt met het Paasfeest anders. In de Koran wordt maar één keer over de kruisiging gesproken en dan nog in ontkennende zin. De Joden zeggen wel dat ze Jezus hebben gekruisigd, maar ze hebben het mis, is de algemene gedachte in de islam. Degene die zij kruisigden was een dubbelganger of geestverschijning."

Maagd Maar met Kerstfeest ligt het anders, stelt Takken. "Jezus wordt in de Koran opmerkelijk genoeg de Zoon van Maria genoemd. Ook voor moslims is Jezus geboren uit een maagd, zonder tussenkomst van een man. Daar komt bij dat Jezus in de Koran getekend wordt als een heel bijzondere profeet. Hij is iemand die van Allah permissie kreeg om wonderen te doen. Om zieken te genezen en doden op te wekken. Dergelijke wonderen worden zelfs van Mohammed niet vermeld!" Maar als we dat vastgesteld hebben, komen we meteen ook bij de grote verschillen tussen christendom en islam, stelt de medewerker van Evangelie & Moslims. "Want de maagdelijke geboorte van Jezus is beslist niet wat wij de incarnatie, de menswording van het Woord noemen. De gedachte dat God een Zoon zou hebben, is voor de moslim een gruwel." De islamkenner constateert in dit ver-

band nog enkele wezenlijke verschillen

tussen de islam en het christendom. " In de islam is Jezus een groot profeet, maar ook niet meer dan dat. Hij is in dat geloof zeker niet de Verlosser, de Zaligmaker van zondaren. Een moslim kent geen schuld en geen vergeving, zoals de Bijbel die begrippen invult. Hij kan zelf weer op de goede weg raken door de geboden van Allah te doen. Hij kan de zonden op de weegschaal van zijn leven weer in balans brengen met goede werken. Hij heeft geen verlossing nodig, alleen sturingen leiding."

Nabijheid

Allah daalt ook niet laag af tot de mensen, zoals God de Heere dat in Jezus Christus gedaan heeft.

"Een andere naam van Jezus is Immanuël: God met ons. Die nabijheid van God in Christus kent de islam niet. Allah stuurt wel zijn boek, de Koran, naar de aarde. Maar hij openbaart zich, volgens de moslims, niet. Hij daalt niet af tot de mensen."

Het gevolg van deze gedachte is dat er een enorme nadruk komt te liggen op de heiligheid van het boek, de Koran. "Dat is alles wat zij van Allah bezitten. Bij de christen ligt dit anders. Ja, voor hem is de Bijbel ook belangrijk. Maar ten diepste gaat het om de Persoon over Wie de Bijbel spreekt: Jezus Christus."

In de islam is Mohammed wel belangrijk, maar toch niet zó als Jezus voor de christenen.

"Moslims kennen wel hetfeestvan de geboorte van Mohammed, maar dit stelt in vergelijking met alle andere islamitische feesten weinig voor."

Als de verschillen tussen de twee godsdiensten zo diep zitten, hoe kun je dan ooit contact met elkaar maken?

" Dat is inderdaad niet gemakkelijk. Temeer daar er behalve die inhoudelijke verschillen, ook nog een cultuurverschil is. In het Westen wordt iemand vaak door familie en vrienden vrij gelaten in zijn geloofsopvatting. Dat geldt voorde moslims in ons land niet. Wie dat geloof loslaat, plaatst zich meteen buiten de sociale gemeenschap. Hij wordt min of meer verstoten.

De islam is een kwestie van eenrichtingsverkeer: je kunt er wel in-maar niet uittreden. Toch mogen we vasthouden aan de kracht en de liefde van God, Die door dit alles heen kan breken. Zijn Geest verricht wonderen, ook in onze tijd."

Dat we in onze contacten met moslims geheel van Gods Geest afhankelijk zijn, neemt niet weg dat er wel praktische richtlijnen te geven zijn, stelt Takken. "Om te beginnen zou ik zeggen: verwacht niet te veel van het rationele, van de woorden die je spreekt, van je verbale overtuigingskracht. Dan zouden de slimste of geleerdste mensen de beste evangelisten zijn. Maar zo is het niet. Veelal is het verbale niet het belangrijkst, leert de praktijk. Wel wat moslims van ons zien. Hoe we met elkaar omgaan.

Van moslims die tot bekering zijn gekomen, hoor je vaak dat het niet de argumenten waren die hen zover brachten. Veel vaker hebben ze op zeker moment iets gevoeld, zijn ze aangeraakt, door het Woord van God of door het gedrag van christenen. De doordenking van de geloofsleer kwam later pas."

Ramadan

Het is daarom de vraag of je, wanneer je een moslim bij een kerstviering uitnodigt, direct met hem over de twee naturen van Christus moet beginnen. "Belangrijker is dat hij in eerste instantie iets proeft van de sfeer van dat feest en merkt waarom christenen dit feest vieren. Alle feesten in de islam hebben ermee te maken datje als mens iets gepresteerd hebt. Het suikerfeest na de ramadan betekent datje het vasten toch maar weer volbracht hebt. Zo zijn er ook feesten na het volbrengen van een bedevaartstocht naar Mekka. Maar als christenen vieren we helemaal niet dat wij iets gepresteerd hebben, maar dat God alles volbracht heeft. Daar gaat onze vreugde over." Een volgende aanbeveling is om, als je iets zegt, niet alles in één keer te willen zeggen.

"Persoonlijk ben ik er niet voor om tegenover moslims Jezus al te snel als de Zoon van God aan te duiden. Uiteindelijk moet het daar wel heen. Jezus zei niet: Ik wijs de weg, maar: Ik ben de Weg. En: Ik ben de Waarheid, Ik ben de goede Herder. Wat Hij daarmee bedoelde, hebben de Joden goed begrepen. Zij beschuldigden Hem van Godslastering. Maar de naam 'Zoon van God' als zodanig, leidt bij moslims snel tot misverstanden en vertroebeling. Als je Jezus zo noemt, moet je in elk geval goed uitleggen wat de Bijbel onder die Naam verstaat."

Geduld

Belangrijk is ook om geduld te hebben, moslims de tijd te gunnen tot een bepaald inzicht te komen, stelt Takken. "Communicatie van het Evangelie is pas mogelijk als er een vertrouwensbasis is, als je, bijvoorbeeld tussen een christelijk en een islamitisch gezin, een goed contact hebt gekregen. We moeten wel beseffen dat de discipelen ook drie jaar met Christus hebben rondgetrokken. En zelfs toen begrepen ze van de diepste dingen, het lijden en de verzoening, nog maar weinig."

En ook al zouden we na vele jaren omgang met moslims weinig vrucht zien, dan nog is er geen reden tot wanhoop, vindt Takken. "Wij hebben slechts te zaaien in de verwachting dat God de vrucht kan geven. En gelukkig mogen we ook zien dat moslims die in Nederland asiel aanvroegen, na verloop van tijd een veel beter asiel vonden, namelijk bij God en de christelijke gemeente. Zo gebeuren er ook onder moslims mooie dingen, wonderen van genade."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen