Ganade verootmoedigt en maakt zachtmoedig

Wat is zachtmoedigheid? Hoe gebruikt de Bijbel dat woord?

"Volgens de 'dikke Van Dale' is zachtmoedig: zacht van gemoed, niet geneigd tot heftigheid, zich gemakkelijk schikkend. We kunnen zeggen, dat het een eigenschap, een karaktertrek is die sommige mensen hebben en andere missen.

Bijbels gezien is zachtmoedigheid geen eigenschap van een mens, maar een genadegave van God. Het is een vrucht van de wedergeboorte. Het woord voor zachtmoedig in het Hebreeuws, de taal van het Oude Testament, hangt nauw samen met het woord: rm, ellendig. Het Hebreeuwse woord voor zachtmoedig kun je vertalen met ootmoedig, nederig. Een mens dus die afhankelijk is van anderen, een mens die in alles afhankelijk is van de Heere. Een ootmoedige vindt niets bij zichzelf en is verlegen om Gods Woorden en Gods daden. De zachtmoedigen moeten verlost worden (Psalm 76:10), moeten geleid worden in het recht (Psalm 25:9), moeten versierd worden met heil (Psalm 149:4), staande gehouden worden door de Heere (Psalm 147:6). De Geest des Heeren HEEREN is op Mij. zo profeteert Jesaja (61:1) over de komende Messias, omdat de Heere Mij gezalfd heeft, om een blijde boodschap te brengen den zachtmoedigen. Voor een zachtmoedige is Christus werk onmisbaar. Hij heeft Zichzelf vernedert. Hij was rijk en is arm, ellendig geworden. Zie, uw Koning zal u komen, rechtvaardig, en Hij is een Heiland, profeteert Zacharia, arm en rijdende op een ezel (Zacharia 9:9). In Mattheüs waar deze profetie wordt geciteerd lezen we dan: ie uw Koning komt tot u zachtmoedig en gezeten op een ezelin (Mattheüs 21:5). In het Nieuwe Testament moeten we het woord dus over het algemeen in dezelfde zin lezen. Dat blijkt uit deze en andere teksten uit het Oude Testament die worden geciteerd in het Nieuwe Testament en in het Grieks zijn vertaald. Ook vinden we dat in de Griekse vertaling van het Oude Testament.

Het Griekse woord, dat men gebruikt, heeft echter buiten de Bijbel meer de betekenis van vriendelijk. In ons woord vriend klinkt het Griekse woord voor zachtmoedig nog door. De betekenis van het buitenbijbelse Griekse woord voor zachtmoedig lijkt dus op de betekenis van ons woord vandaag. In het Grieks is het echter meer een houding en bij ons in het Nederlands meer een karaktertrek. Als het Nieuwe Testament het in deze zin gebruikt, dan is het een vrucht van het werk van Gods Geest. Zachtmoedigheid komt zo in Galaten 5:22 voor naast liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloof en matigheid. De zachtmoedigheid is een sieraad van Gods Geest (1 Petrus 3:4). Tot deze zachtmoedigheid roepen de apostelen de gemeente in de nieuwtestamentische brieven op."

Hoe verhoudt zachtmoedigheid zich tot vreedzaamheid?

"In onze taal bestaat het verband vrij direct. Een zachtmoedig mens zal door zich te schikken de vrede altijd weer zoeken te bevorderen. Een vreedzaam en zachtmoedig mens kan bijna hetzelfde zijn. In het Oude Testament kunnen we de lijn van zachtmoedigheid niet zo direct trekken naar vreedzaamheid. We moeten zeggen, dat het twee verschillende begrippen zijn. Een zachtmoedige, een ootmoedige buigt onder Gods hand, is een vreemdeling geworden hier op aarde. In alles wat hem wordt aangedaan, is hij verlegen om de steun, het heil van God. Dat heil brengt vrede in het leven van een zachtmoedige. Vrede van het op orde zijn van de verhouding met God en als vrucht het op orde brengen van de verhouding met de naaste, het in vrede leven met de naaste. In Galaten 5 wordt vrede dan ook naast zachtmoedigheid genoemd als vrucht van de Geest."

Mozes wordt in de Bijbel (Numeri 12:3) de zachtmoedigste mens genoemd. Toch sloeg hij een man dood. Wat kunnen we wel en wat kunnen we niet van hem leren?

"Mozes leefde in de woestijntocht in afhankelijkheid van God. Hij sprak met God van aangezicht tot aangezicht. Als de Heere niet mee optrok, kon Hij niet verder. Mozes was zeer ootmoedig en had het spreken van God steeds weer nodig, hij kon het zelf niet en zou het zelf ook nooit leren. Mirjam en Aaron dachten echter zelf kwaliteiten te hebben, zelf in net zo'n verhouding met God te staan. Ze zeggen: eeft de Heere ook niet door ons gesproken? (Numeri 12:2). Ze zijn daarin niet ootmoedig, zachtmoedig, maar hoogmoedig.

Hoewel Mozes in ootmoed zijn weg mocht gaan, zijn er momenten in zijn leven geweest, dat blijkt dat Mozes ook na ontvangen genade een adamskind is gebleven, vol van eigen gedachte en zonde. Dan denkt hij het zelf te moeten doen: slaat hij een Egyptische man dood, en slaat hij op de rots in plaats van er tegen te spreken. Dan is Mozes niet op de plaats waar een ootmoedige, zachtmoedige steeds vraagt: Heere, wat wilt u dat ik doen zal? Wat we hieruit kunnen leren is, dat we de Heere moeten vragen om genade. Genade verootmoedigt en maakt zachtmoedig. En we moeten vragen of de Heere ons bij die genade wil bewaren. In de mens zelf leeft als adamskind en blijft leven: ik wil en kan het zelf, ik wil als God zijn. Door genade alleen wordt dit anders en kan dit anders blijven."

Zalig zijn de zachtmoedigen staat in de Bergrede. Waarom?

"De Heere Jezus citeert hier Psalm 37:11 waar staat: e zachtmoedigen (we mogen ook lezen de ootmoedigen) zullen de aarde beërven. De kanttekeningen verklaren dit woord bij Psalm 10:17, waar we het ook vinden, als volgt: Of, nederigen, die door Gods hand en het middel van kruis verootmoedigd zijn. Dit is een aanmerkelijke titel van Gods kinderen, die door zijn Heiligen Geest wedergeboren, vernederd en onder zijn

juk en gehoorzaamheid zijner geboden gebracht zijn. Alzo onder Psalm 22:27, en 25:9, en Psalm 34:3, enz.' Christus is gekomen om ellendigen, zachtmoedigen zijn heil te schenken, een recht te schenken om eeuwig bij God te zijn. Zachtmoedigen verwachten dit te beërven land uit Gods hand uit louter genade."

Die zaligspreking is in contrast met de huidige maatschappelijke eis van assertiviteit. Iemand die zachtmoedig is, daar loopt men nu overheen... Hoe kan zo iemand het aardrijk beërven?

"Er zijn in onze maatschappij situaties waar men steeds als het ware over iemand heen loopt. In ons huidige taalgebruik kunnen we dan zeggen: hij is te zachtmoedig. We zeggen dan ook wel: hij laat maar met zich sollen. Dit kan je naar je karakter ongeschikt maken voor bepaalde beroepen waar het aankomt op assertiviteit. Er zijn andere beroepen en situaties waar zachtmoedigheid een pré is. In de verzorging zal een zachtmoedige zuster geliefd zijn bij de patiënten.

Met deze menselijke eigenschap zullen we nooit het aardrijk beërven. En we moeten er op letten, dat het 'in het aardrijk beërven' gaat om het delen in het heil van het koninkrijk van God op de nieuwe aarde. Een assertief mens en een naar ons woordgebruik zachtaardig mens hebben beide bekering nodig om zachtmoedig, ootmoedig gemaakt te worden.

Stefanus was zo'n zachtmoedig gemaakt mens. Hij zag af van alles van zichzelf en droeg de martelaars kroon gewillig. Biddend valt hij onder de regen van stenen neer, zichzelf verootmoedigend en roepend: eere. reken hun deze zonde niet toe! (Handelingen 7:60). Tegelijk was hij heilig verontwaardigd onder het gedrag van het sanhedrin en roept hen toe: ij hardnekkigen en onbesnedenen van hart gij wederstaat altijd den Heiligen Geest (Handelingen 7:51)."

Hoe wordt zachtmoedigheid geleerd?

"Op de leerschool van Gods genade. Om op die leerschool te komen is niemand te jong of te oud, te zondig. De Heere verbreekt harde zondaars harten en dan is de eerste vrucht ootmoed en de tweede vrucht ootmoed en de derde vrucht ook ootmoed. Op die leerschool van Gods genade komen we er steeds meer achter dat we de Heere nodig hebben in alles en dat we buiten Hem niet anders kunnen dan het bederven. Zo leren we bukken voor God, worden we bedelaar aan de troon van Gods genade en we moeten bedelaar blijven. Armen, ootmoedigen vervult Hij met goederen.

Een zachtmoedige heeft nodig dat de Heere steeds meer Zijn daden en Zijn woorden vruchtbaar maakt in hun leven. Een zachtmoedige leert het Johannes de Doper na zeggen met het hart: Hij moet wassen en ik minder worden."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen