Voorbereid op het einde

Aan de zuidrand van Kalamazoo is er temidden van het stadsgewoel opeens een rustig laantje, door bomen omzoomd. De Pratt Road. Over een beek, die na regenval soms wild stroomt, leidt een bruggetje met witte leuningen naar de pastorie.

Hier woonde mevrouw S. Vergunst-Treur vanaf de dag waarop ze, in januari 1981, met haar man en dochters in de Verenigde Staten arriveerde. Slechts tien maanden diende ds. Vergunst deze gemeente in de staat Michigan. Op 55-jarige leeftijd overleed hij door complicaties na een operatie. "Een korte, maar toch een gezegende periode, " zegt mevrouw Vergunst (81) in haar huidige woning, op het platteland ten westen van de stad.

Ingrijpend

In de jaren 1954-1957 had haar man ook al in Amerika gestaan. "Niet wetend er ooit terug te zullen komen. Hij voelde wel altijd een band met de Amerikaanse gemeenten, maar dat had hij met al de gemeenten waar hij gestaan had. Hij nam nooit gemakkelijk afscheid. Het kostte hem in 1972 heel veel moeite Rotterdam-Centrum los te laten en datzelfde gold in 1981 voor Veen."

Het beroep uit Kalamazoo greep diep in. "We lieten niet alleen mijn oude moeder en onze broers en zussen achter, maar ook onze zoons, alle vijf. Twee van hen waren getrouwd en de derde had verkering. Jan bleef tot de zomer van 1981 in Nederland om zijn vwo af te maken. Arnoud kwam die zomer ook naar Kalamazoo, maar ging nog een jaar terug om de onderwijzersopleiding aan De Driestar te voltooien. Jan had een kosthuis in Veen, Arnoud woonde in het huisje dat we in Leiden gekocht hadden en waar ook onze andere zoons tijdens hun studie verbleven.

Aanvankelijk gingen dus alleen onze twee dochters mee naar Amerika. Voor hen is de overstap van de Guido de Brés in Rotterdam naar een Engelstalige school niet gemakkelijk geweest, maar jongeren passen zich snel aan. Bij mij kwam het Engels snel weer terug, ook al was het ruim 23 jaar geleden dat we in de Verenigde Staten gewoond hadden."

Druk bestaan

Voor ds. Vergunst betekende de emigratie een bevrijding van "een werklast die eigenlijk veel te zwaar was. Hij was zo ontzettend druk en kon zo moeilijk nee zeggen. Voor de preekvoorbereiding kwam hij soms tijd tekort, maar gelukkig had hij een goed geheugen en heel veel parate kennis."

's Maandagsmiddags en dinsdags gaf ds. Vergunst les aan de Theologische School. Ook het secretariaat van de zending vergde veel tijd, vooral toen er nog nauwelijks ondersteuning door een zendingsbureau was. Soms zat hij tot half drie 's nachts de post voor de zending te verwerken. Later sprak hij de tekst in op een bandje, dat door een lid van de gemeente werd uitgewerkt.

Daarnaast was ds. Vergunst medewerker van De Saambinder, lid van enkele deputaatschappen, hoofdbestuurslid van de SGP, voorzitter van de scholenorganisatie VGS en vele malen preses van Particuliere en Generale Synoden. Eerder had hij ook zitting in het bestuur van de Jeugdbond. "Hij had een brede interesse en een grote werkkracht, " zegt mevrouw Vergunst. "Hij plande zijn bezigheden goed, maar was door al deze functies wel vaak van huis. Bij het schrijven kwam hij eigenlijk alleen aan artikelen toe. Aan prekenboeken dacht hij ook wel, maar de tijd ontbrak. Dat moest dan later maar. Hij heeft dat echter niet meer beleefd."

Plannen

Ds. Vergunst kreeg in Amerika niet alleen de zorg voor zijn gemeente in Kalamazoo, maar leidde ook de studenten J. den Hoed en J. Spaans op. Dat gebeurde meestal in de studeerkamer van de pastorie; soms in de basisschool.

Gewoonlijk hadden beide studenten tegelijk les, al was Spaans een jaar eerder aan de studie begonnen. Ds. Vergunst zat gelijk alweer vol plannen. "Hij wilde het theologisch onderwijs in de Amerikaanse gemeenten goed regelen en in zijn bureaula vond ik later plannen voor een zendingsveld op de Nieuwe Hebriden." Complicaties

Complicaties

Achteraf is het toch niet juist geweest dat de gezondheidsklachten in 1976 al een voorbode waren van de kwaal waaraan ds. Vergunst vijf jaar later overleed. "In 1976 was hij overwerkt en had hij wat last van hyperventilatie. De artsen hebben toen niets kunnen vinden. Pas toen we in 1981 in Amerika waren, kreeg hij duizelingen, die erop wezen dat er iets niet in orde was. Beide halsslagaders bleken grotendeels dichtgeslibd te zijn.

Een paar weken later is hij al geopereerd. 'De Heere zal voor jou en voor mij zorgen, ' was het laatste wat m'n man tegen me gezegd heeft. Dat was toen hij werd weggereden naar de operatiekamer. Wat bijna nooit gebeurt: na de operatie kreeg hij een hevige bloeding, waardoor hij in een diep coma terechtkwam." Er volgde een tweede operatie, maar die mocht niet meer baten. Ds. Vergunst overleed op 21 november 1981. Zijn lichaam werd overgebracht naar Nederland en op 28 november op de Rotterdamse begraafplaats Oud-Kralingen ter aarde besteld. Het was de wens van de predikant geweest om daar te worden begraven, want hij had er de begrafenissen van veel van Gods kinderen geleid.

Moeilijke beslissing

"Ik ben tot na de jaarwisseling in Nederland gebleven, tot m'n zoon getrouwd was, " zegt mevrouw Vergunst. "Ik moest weer terug naar Amerika, omdat Florentien en Jacoba het schooljaar moesten afmaken. M'n moeder heb ik daarna niet meer teruggezien. Ze leed aan kanker en overleed een paar maanden na mijn man.

Toen stond ik voor de vraag wat ik doen moest: in Amerika blijven of terug naar Nederland? Dat laatste wilde ik. 'k Heb het voor de Heere neergelegd en dat gaf rust. Een paar weken later kregen Jan en Florentien allebei verke-

ring mee iemand uit de gemeente van Kalamazoo. Toen was het voor mij duidelijk dat ik hier moest blijven." Naar een woning hoefde ze niet direct om te zien. "De kerkenraad wilde dat ik in de pastorie bleef wonen zolang er geen nieuwe predikant was."

Toen ds. H. Hofman uit Gorinchem in 1983 het beroep van Kalamazoo aannam, betrok mevrouw Vergunst een ander huis, dicht bij het vliegveld. "Een van m'n zoons uit Nederland wilde me eens verrassen. Hij heeft een vliegreis naar Amerika geboekt zonder dat ik het wist. Vervolgens is hij van het vliegveld naar mijn huis gelopen. Daar stond hij opeens voor de deur."

de deur." Een paar jaar geleden verhuisde de predikantsweduwe naar een woning buiten de stad, naast haar oudste dochter. In Kalamazoo diende haar ene zoon als ouderling, de ander als predikant. Begin dit jaar is een schoonzoon bevestigd tot diaken. Regelmatig reisde mevrouw Vergunst naar Nederland, waar haar drie oudste zoons wonen. Haar zoon ds. A.Th. Vergunst vertrok in 2000 naar Nieuw-Zeeland. "Kinderen ver weg, dat went nooit, " zegt zijn moeder. Twee jaar geleden verrasten de kinderen haar door allemaal gelijktijdig naar Amerika te komen. "Ik wist dat Arnoud er was, uit Nieuw-Zeeland. Maar toen ik het restaurant binnenkwam waar we bij elkaar zouden komen, zaten de jongens uit Nederland met hun gezinnen daar ook. Onvergetelijk."

De weg was helder

Inmiddels is het 25 jaar geleden dat ds. Vergunst overleed. "Je man weg, het pastorieleven weg, je was omringd door een diepbedroefde gemeente die zo snel weer herderloos was geworden: het was een ontzettend moeilijke tijd. Maar de Heere heeft me er doorheen geholpen, " zegt mevrouw Vergunst. "Hier in Kalamazoo heb ik mijn plaats gekregen. De mensen zijn heel goed voor me geweest.

Het beroep van deze gemeente heeft m'n man mogen aannemen, overtuigd dat de Heere hem die weg wees. Daar ben ik achteraf zo blij om geweest. Er rijzen best vragen in je hart als je man tien maanden na zo'n ingrijpende verhuizing reeds weggenomen wordt. Het was me echter tot troost dat hij het beroep zo gemakkelijk heeft kunnen aannemen. De weg was helder."

Een paar keer ondernam ds. Vergunst een reis naar andere gemeenten in de Verenigde Staten en in Canada. "Toch zijn die tien maanden veel rustiger geweest dan de jaren ervoor. M'n man was meer thuis en had ook meer tijd voor zichzelf, voor zijn zieleleven, de omgang met zijn Zender. Daar kon hij in die maanden soms zo met liefde over spreken. Achteraf zeg je: De Heere heeft hem op deze wijze losgemaakt van al zijn werk en voorbereid op het einde."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen