Kritiek op de evolutietheorie

Van VOLKSWAGEN naar Rol Is Royce

Enkele maanden daarna had onderwijsminister Van der Hoeven een gesprek met prof. Cees Dekker, die haar wees op de tekortkomingen van de 'erkende' evolutietheorie. Er zouden steeds meer aanwijzingen zijn dat het heelal en het leven op aarde zich niet zomaar door een onafzienbare rij toevalligheden hebben kunnen ontwikkeld. Achter onze wereld moet een of ander 'intelligent ontwerp' ('Intelligent Design' of ID) schuilgaan. Om een open discussie te krijgen stelde de minister voor om in het onderwijs aan dit idee aandacht te schenken. Ook nu was het woedende gehuil vanuit het evolutiekamp niet van de lucht. Waarom toch? Voelen de wetenschappers zich aangevallen? Kunnen ze niet omgaan met kritiek?

Wezenlijk in de evolutietheorie is dat ingewikkelde structuren vanzelf ontstaan tijdens een miljoenen jaren durend proces. Er treden, door louter toeval, veranderingen op in de erfelijke informatie. Eigenlijk zijn het kleine foutjes (mutaties) die tenslotte leiden tot geheel nieuwe, zelfs hoger ontwikkelde, levensvormen. Merkwaardig, niet? Alsof een boek beter kan worden door drukfouten... Een illustratie. Stel dat je tien letters

op tafel legt, zodat ze het woord VOLKSWAGEN vormen. Nu ga je, helemaal willekeurig, steeds letters door andere vervangen. Je krijgt dan bijvoorbeeld: VOLKSWXGEN, VOLKFWXGEN, ROLKFWXGEN, en zo kan het nog lang doorgaan. Als je elke seconde een letter verandert kun je, na miljoenen jaren, ineens het zinvolle woord ROLLS ROYCE krijgen! Hoera! Je hebt geen Schepper nodig, geen goddelijke 'Intelligentie'; alles gebeurt door het toeval. Een soort 'genetische roulette', zoals iemand dat eens aardig noemde. De wereld van vandaag is dus het resultaat van onvoorstelbaar vele, maar willekeurige veranderingen in een organisme. De 'apostel' van de evolutie Richard Dawkins (1941) - een naam om te onthouden - stelt zich ook op dat standpunt. Natuurlijk veegt deze felle atheïst de vloer aan met christenen die aan de Schepping willen vasthouden. Maar als loepzuivere evolutionist wil hij ook niets te maken hebben met de afvalligen die een 'intelligentie' nodig hebben om de ontwikkelingsprocessen te sturen: de aanhangers van ID.

Boeing 747

Er wordt wel toegegeven dat de werkelijkheid veel ingewikkelder is dan in het genoemde voorbeeld. De 'woorden' zijn veel langer, en ook zijn gunstige veranderingen in de erfelijke eigenschappen heel zeldzaam. Maar, zou Dawkins zeggen, het spelletje kan veel slimmer. Want de letters (ROL) van het woord die eenmaal goed staan moet je niet meer veranderen! Door te selecteren krijg je een veel snellere ontwikkeling van 'Volkswagen' naar 'Rolls Royce'. Dat dit tegenstrijdig is, daarvan zal een wetenschapper van het formaat van Dawkins zich wel bewust zijn. Immers, als de evolutie echt een 'blind' en door het toeval bepaald proces is, hoe 'weet' die evolutie dan welke onderdelen correct zijn en niet meer aangepast mogen worden? De aanhangers van ID hebben hier echt een punt. Veel biologen achten een ontwerp of ingrijpen door een of andere 'intelligentie' noodzakelijk om een wereld tot stand te brengen zoals we die nu kennen.

Als één van de tegenspelers van Dawkins kan de bioloog Michael Behe (1952) beschouwd worden. Hij wijst op het bestaan van, zoals hij die noemt, onherleidbaar complexe structuren. Met deze term wil hij aanduiden dat er delen van organismen zijn die alleen werken als ze helemaal compleet zijn. Als je ergens in het bos drie stokken tegen elkaar ziet staan, in de vorm van een piramide, dan denk je toch niet dat die daar door het toeval zijn gekomen? Immers, elk van de stokken moet de andere steunen om er een stabiel geheel van te maken. Er zijn in de natuur ingewikkelde structuren, die alleen kunnen bestaan en functioneren als de onderdelen met elkaar samenwerken. De delen kunnen dus niet los van elkaar tot ontwikkeling zijn gekomen (even aangenomen dat zo'n evolutie is opgetreden). Behe noemt als voorbeelden het bloedstollingsysteem en een soort 'motor' waarmee sommige bacteriën zich voortbewegen.

En wat te denken van de bouwsteen van het leven: de levende cel? Laten we hem eens 'opblazen' tot de grootte van een wereldstad. Je zou werkelijk versteld staan van de bedrijvigheid die je dan ziet. Er zijn fabrieken voor het maken van onderdelen, met behulp van de meest ingewikkelde technieken, kanalen en wegen om de producten op de bestemde plaatsen te krijgen, systemen voor kwaliteitsbewaking, een controlecentrum (de celkern) voor het regelen van de processen. En het meest verbluffende: een bedrijf dat in staat is binnen een aantal uren zichzelf te kopiëren! Een evolutionist (!) zegt hiervan: Dat zo'n cel door het blinde toeval ontstaat is even waarschijnlijk als dat een tornado uit een schroothoop een complete Boeing-747 vervaardigt. Bovendien: waar komt dan dat schroot vandaan? De wetenschapper die de stem van God in de natuur niet wil horen staat voor de onmogelijke opdracht om ook te verklaren hoe de materie zich heeft kunnen vormen.

'Stupid'

De gevestigde wetenschap is, zacht gezegd, niet gecharmeerd van de lastige vragen die door de aanhangers van Intelligent Design gesteld worden. Sommige

opmerkingen zijn ook niet bepaald vleiend. De evolutieleer wordt één van de sterkste staaltjes van intellectuele blufpoker uit de geschiedenis genoemd, wetenschap op het niveau van 'Sprookjes van Moeder de Gans'. Volgens anderen is de evolutietheorie een 'wetenschappelijk misverstand'. Het doodzwijgen van de kritiek is de oorzaak dat deze leer zich steeds heeft kunnen handhaven. Neem de zogenaamde 'overgangsvormen', waarvan volgens Darwin en zijn volgelingen duizenden fossiele overblijfselen zouden moeten bestaan. Dus van wezens die verkeren in een stadium tussen de ene en de andere soort, bijvoorbeeld ergens tussen reptiel en vogel. Maar ondanks honderden jaren speurwerk: ze worden niet gevonden. In het eerder genoemde tijdschrift wordt ronduit toegegeven: de fossielen laten een 'film' zien van de evolutie, maar zeer incompleet: van elke 1000 beelden ontbreken er 999...

Maar de tegenaanvallen blijven ook niet uit. De hoogleraar Piet Borst sprak zelfs over 'Stupid Design'. Hij beweerde tijdens een RD-debat in 2005 dat vele biologische ontwerpen in de natuur verre van 'intelligent' zijn. Het publiek schokte hij met de opmerking dat hij het wel beter had gekund. Een 'klassiek' voorbeeld van zo'n (vermeend) SD is de bouw van het menselijk oog. Het netvlies bevat lichtgevoelige cellen, die signalen doorsturen naar de hersenen, zodat we kunnen zien. Maar de structuur lijkt onlogisch: de zenuwcellen zitten aan de 'verkeerde' kant: ze blokkeren een deel van het licht dat op weg is naar het netvlies. Bovendien verlaat de zenuw het oog op een plek van het netvlies, zodat we daar dus een klein deel van ons gezichtsveld missen: de blinde vlek. "Een foutje in de evolutie, " hoorde ik eens een professor zeggen: "Bij de inktvis is het allemaal wel goed verlopen". Hier past bescheidenheid. Er kan immers een bijzondere reden zijn voor dit ontwerp, waarin wij geen inzicht hebben. Wetenschappers hebben al vaker voor hun beurt gesproken...

Weerwoord

Wat moet onze houding zijn? Is ID een goed idee? Een steen in de rimpelloze vijver van de darwinisten? Het is pure winst dat wetenschappers oog krijgen voor de tekortkomingen van de evolutietheorie. En het lijkt een prettige gedachte dat je er als bijbelgetrouwe christen niet meer alleen voorstaat. Toch enkele kanttekeningen.

1. Veel ID-wetenschappers zetten vraagtekens bij de schepping in zes dagen; een of andere vorm van evolutie achten zij ook mogelijk. Ook zij gaan uit van een grote explosie (de Big Bang) als oorsprong van alles, gevolgd door een ontwikkeling van miljarden jaren.

2. Het is bij velen niet duidelijk of ze achter het intelligente ontwerp van onze wereld een persoonlijke God zien, de God die Zich in Zijn Woord heeft geopenbaard. Vaak blijkt dat de 'Intelligentie' waarover ze spreken alleen maar nodig is omdat ze met de theorie van de evolutie niet (meer) uit de voeten kunnen.

3. De evolutionisten hebben altijd een weerwoord. Ook zij weten van het merkwaardige feit, dat vrijwel alles is gericht op het in stand houden van het leven op aarde. Denk aan de afstand van de aarde tot de zon, aan de juiste gassen in onze dampkring, aan de wonderlijke eigenschappen van water. Velen beschouwen dit als een sterk argument voor Intelligent Design. Maar sommige evolutionisten huldigen de opvatting dat bij de 'oerknal' ontelbare en sterk van elkaar verschillende werelden zijn gevormd. Wij leven dan - heel toevallig - in dat éne heelal waarin alles perfect is afgestemd op de levensbehoeften van de mens. Anderen fantaseren dat wellicht ergens vanuit het heelal levende organismen naar de aarde zijn gestuurd. Misschien wel met een ruimtevaartuig...

Enige afstand bewaren tot de ID-theorie is dus gewenst. Voorlopig is ook de eenstemmigheid onder de wetenschappers ver te zoeken. Dat belooft wat in 2009, bij de 1 50-jarige herdenking van de publicatie van Darwin's geruchtmakende boek...

Sommigen zeggen dat de zaak van het evolutionisme er nog nooit zo slecht heeft voorgestaan. Anderen beweren, dat de opmars van antichristelijke denkbeelden niet te stuiten zal zijn. Dat laatste mogen we wel vrezen. Immers, wat als de resultaten van ID tegenvallen? Zal men dan weer worden meegezogen door de evolutietheorie? Laten we de veerkracht van het darwinisme niet onderschatten. Het is in onze dagen de grote Baal, waarvoor menigten zich buigen.

Maar dit is ook waar: Gods aambeeld heeft al vele hamers versleten. Want uit Hem, en door Hem en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen