Puritein in hart en nieren…

Zo sprak John Flavel, een Engelse predikant uit de zeventiende eeuw tegen jongeren. Die woorden zijn ruim driehonderd jaar geleden opgeschreven. Maar is het geen indringende en actuele preek? John Flavel werd geboren in 1630 in Broomsgrove, Worcestershire in het Zuiden van Engeland. Zijn vader Richard Flavel was daar predikant. Al behoorde Richard tot de Anglicaanse kerk, toch gaf hij zijn kinderen een puriteinse opvoeding.
John studeerde aan de universiteit van Oxford voor predikant. Zijn studie verliep zeer voorspoedig, omdat hij in kennis en geleerdheid ver boven zijn tijdgenoten uitstak.
Al in 1650 werd hij ‘met gebed en oplegging der handen’ hulpprediker in het plaatsje Diptford, dicht bij Dartmouth.
In die plaats trouwde hij ook met Joanna Randall, maar al voor de geboorte van hun eerste kind stierf zij. Niet lang daarna trouwde hij voor de tweede keer, nu met Elizabeth Morrice.
In 1656 kreeg hij een beroep van de gemeente Dartmouth. Deze plaats, een zeehaven in het graafschap Devon, lag aan het Kanaal.
In die tijd maakten de Puriteinen in de Engelse Staatskerk een geweldige bloei door. De Heere bekroonde het werk van Flavel met de bekering van vele inwoners van Dartmouth. Zijn grondige studie gaf hem een grote schat, niet alleen van menselijke geleerdheid, maar ook van Goddelijke wijsheid en genade. Zijn kennis van de klassieke en oosterse talen was merkbaar op de kansel en in zijn geschriften.

Preekverbod
De Puriteinen ijverden voor een ‘zuivere’, pure kerk – vandaar de naam Puriteinen. Zij hadden in de tijd van Oliver Cromwell de wind mee, maar na de dood van Cromwell werd Karel II in 1660 koning. De Anglicaanse richting won en tweeduizend puriteinse predikanten werden afgezet. In de geschiedenis staat deze gebeurtenis bekend als ‘the Great Ejection’ – de grote uitwerping.
Velen werden gevangen gezet, waaronder ook John Bunyan, die twaalf jaar in de gevangenis doorbracht, waar hij zijn wereldberoemde Christenreis heeft geschreven.
Ook John Flavel werd het preken verboden. Samen met een bevriend collega probeerde hij de kost te verdienen met het opzetten van een kleine opleidingsschool voor puriteinse studenten. Door een nieuwe wet werd dat onmogelijk gemaakt en ondanks de grote droefheid van zijn gemeente moest Flavel Dartmouth verlaten.
Enkele hem goed gezinde edelen boden hem bescherming op hun landgoed, zodat hij – ondanks de strengheid waarmee tegen deze bijeenkomsten werd opgetreden – zijn kudde in het geheim kon stichten. Met gevaar voor zijn eigen leven… Tijdens zo’n ‘hagepreek’ in de buurt van Dartmouth werd hij overvallen door de vijanden, maar hij wist te ontsnappen. Een andere keer werd hij in de gevangenis opgesloten. Later keerde Flavel voor een korte tijd terug naar Dartmouth, waar ook zijn tweede vrouw hem ontviel. Hij hertrouwde later met Anna Downe.

Indringende preken
Toch voelde John zich in Dartmouth niet veilig; per schip ging hij naar Londen. Onderweg stak een zware storm op en het leek dat een schipbreuk onvermijdelijk. In een vurig gebed smeekte Flavel de Heere om uitkomst en het gebed was nog maar nauwelijks beïndigd of er klonk van het dek van het schip: ‘Deliverance!’ Bevrijding! God is een Hoorder van het gebed! Ook in Londen was hij zijn leven niet zeker. Hij kon ternauwernood ontsnappen aan een overval van soldaten tijdens een samenkomst.
In 1684 is John Flavel weer aan Darmouth, maar ook daar duurde het niet lang of hij werd gearresteerd. Toch heeft John Flavel de overwinning, de bevrijding nog meegemaakt: de Nederlandse stadhouder Willem III landde met zijn soldaten in Brixham en maakte een eind aan de dictatuur in Engeland. Deze gebeurtenis wordt de ‘Glorious Revolution’ genoemd. In die tijd hield Flavel zijn beroemde serie preken over Openbaring 3: 20 onder de titel ‘England’s Duty’ – de plicht van Engeland. Deze preken zijn in het Nederlands vertaald onder de titel: Christus aan de deur van het hart.
In deze preken waarschuwt Flavel Darthmouth en heel Engeland, dat zij niet ‘lauw’ moeten zijn. Maar, ook al zijn ze wel lauw en geesteloos, dat verhindert Christus niet om op uw harten te kloppen. Indringend legt hij de verantwoordelijkheid, die de prediking van het Evangelie met zich mee brengt op zijn hoorders: Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. “Onze zegeningen en vrijheden zijn voor ons verworven door onze machtige Voorspraak in de hemelen. Indien wij vruchten voorbrengen, zal het wèl zijn, indien niet dan ligt de bijl aan de wortel van de boom.”
Wat opvalt in deze preken is de enorme drang om zielen voor Christus te winnen en het voluit functioneren van het aanbod van genade. Niet op een activistische of evangelische manier, maar met de klem van de grote verantwoording, als wij op zo’n grote zaligheid geen acht hebben gegeven. Ook beklemtoont Flavel de gewilligheid van Christus om zondaren zalig te maken. Dat komt tot uiting in het vervolg van de tekst: …en Ik klop.

Levenseinde
Onverwacht kwam zijn levenseinde op 26 juni 1691; hij is dan 61 jaar oud. In zijn geliefde gemeente Dartmouth hield hij zijn laatste preek tijdens een openbare vasten- en bededag –zeg maar: op biddag.
Tijdens deze dienst werd Flavel op een bijzondere manier verruimd in de geest. Ook al was hij op de dag van zijn sterven nog goed gezond, bij het avondeten verdween het gevoel uit een van zijn handen. Zelf was hij zich bewust van zijn naderend einde, want hij liet zich naar bed brengen in de wetenschap dat dit de laatste keer zou zijn.
Opmerkelijk waren zijn laatste woorden: ‘Ik weet dat het wel met mij zal zijn.’ Daarna begaf zijn spraak het en stierf hij plotseling en zonder pijn.
In het koorgedeelte van de St. Saviour’s Kerk werd hij begraven. De volgende dag hield George Trosse uit Exeter een gedachtenispreek over 2 Koningen 2: Mijn vader, mijn vader, wagen Israëls en zijn ruiters.
Dit geeft aan wat Engeland in Flavel verloor.

Genade is een gave
Flavel was een man, rijk bedeeld met Gods genade. Hij had ook veel gaven om in de strijd tussen verschillende groeperingen de juiste toon te treffen. Of het nu ging om Joden en christenen, roomsen en protestanten, remonstranten en contra-remonstranten, Flavel wist de dwalingen te weerleggen. Dat had hij niet alleen te danken aan zijn grote geleerdheid, maar bovenal aan het inzicht dat hij mocht hebben in het werk van Gods Geest in de harten van zondaren.
Een ander kenmerk van Flavel is dat zijn leven en werk stonden in het licht van de eeuwigheid. Genade is een gave van God. En al was Flavel verzekerd van zijn aandeel in Christus, dat betekent niet, dat hij de zelfbeproeving niet meer nodig had.
Dat bewaarde hem ook voor hoogmoed en het zich verheffen op zijn vele gaven en op de ontvangen genade.

---
Citaten van Flavel
“Het is een lichte zaak als een redenaar tegen duizend zonden van anderen te prediken, lichter dan één zonde als een Christen te doden in onszelf. Het is eenvoudiger twintig predikaties te houden tot onze gemeente, dan één tot ons eigen hart.”

“Als het koren bijna rijp is, buigt het het hoofd en bukt het lager dan wanneer het groen is. Als Gods kinderen bijna rijp zijn voor de hemel, groeit hun nederigheid en zelfverloochening.”

“Wat? Vrede met de Vader, maar oorlog met Zijn kinderen? Dat kan niet.”

“U mag wel bíj God klagen, maar niet óver God.”
“Zelfs zij wier vuile handen Christus hebben gekruisigd, kunnen vergeving ontvangen door het bloed dat zij zelf hebben vergoten.”

---
Vertaalde boeken van Flavel
 De tafel toegericht – over het Heilig Avondmaal
 Verwonderd omzien – over voorzienigheid, lijden en Gods leiding in het leven
 Geschonken genade – over hoe een zondaar door Woord en Geest deel krijgt aan het verlossingswerk van Christus
 Volbracht – over de zeven kruiswoorden van de Heere Jezus
 Christus aan de deur van het hart – preken over Openbaring 3: 20

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen