De schijnwereld van de lichaamscultuurwereld

De lichaamscultuur heeft kennelijk niet veel om het lijf. Het creëert een neppe wereld. Het is ijdelheid, aldus Salomo, de man die diep nadacht over het leven. Laten wij er ook over nadenken.

De verandering
Onze kijk op het lichaam zou voor iemand die in de Middeleeuwen heeft geleefd schokkend zijn. Voor hem was het lichaam niet zo’n pretje om aan te denken. Luiheid, gulzigheid en onkuisheid waren bij uitstek ondeugden, die het lichaam in de greep hielden en de toorn van God, de Grote Rechter, opriepen. Het lichaam was ook een kortstondige verblijfplaats van de onsterfelijke ziel; de wormen zouden er spoedig doorheen kruipen.
Na de vijftiende eeuw brak de waardering voor het lichaam door. Kunstenaars grepen terug op de cultuur van de oudheid met zijn beeldende vormen van een welgeschapen lichaam. De wetenschap kreeg aandacht voor de anatomie van het lichaam. De Renaissancekunst bloeide, met Michelangelo als belangrijke vertegenwoordiger.
In de Sixtijnse kapel in Rome schilderde hij de Bijbelse taferelen en figuren met perfect gevormde lichamen, naakt als het even kon.

Perfect nep
Lichamelijke perfectie, het was eeuwenlang alleen mogelijk op het schilderdoek of in marmer gehouwen. Maar het gewone bestaan van velen was: overleven. Dat eiste lichamelijk zijn tol. Lichamelijke schoonheid is een luxe product en de aandacht ervoor ook.
De twintigste eeuw bracht aan de massa het vertier van de filmindustrie. Hollywood bracht een selectie van lichamelijk talent dichtbij, inclusief de emotie die eigen is aan film. Met de filmindustrie bloeide ook de cosmetica-industrie. Lichamelijke schoonheid kon je steeds meer creëren. Het werd een massaproduct.
Vandaag zorgen niet alleen cosmetica, maar ook digitale technieken voor beelden van lichamelijke perfectie. Door flink te ‘photoshoppen’ is alles mogelijk, maar de afgebeelde beauty bestaat in werkelijkheid niet. Nep lijkt echt, inclusief het image van sensualiteit en seksuele aantrekkelijkheid.

Kritiek
Denk niet dat deze cultuur onschuldig is. Het doorgeschoten ideaal van het perfect sensuele lichaam heeft een kwaadaardige kant. Kritiek erop kwam echter niet van reformatorische kant, maar van de feministen. Knokten ze in de jaren zeventig van de vorige eeuw nog voor seksuele emancipatie van de vrouw, vandaag verzetten ze zich tegen de nieuwe onderdrukking: beauty-pressure. Feministen belijden dat vrouwen meer zijn dan een lichaam. En dat seksuele bevrijding tot een nieuwe vorm van uitbuiting kan leiden: de commercialisering van het lichaam. De vrouw in reclame, mode, videoclips en film biedt ideaalbeelden waar de erotiek van afdruipt. In Beperkt houdbaar (2007) toont Sunny Bergman aan hoe de particuliere cosmetische chirurgie inspeelt op de ideaalbeelden. Big business! De Amerikaanse feministe Ariel Levy veegt de vloer aan met de ‘bimbocultuur’, waarin vrouwen zich laten inspireren door paaldanseressen en pornosterren. Volgens Levy sijpelt deze cultuur door in de samenleving.

Lichaamsbeeld als zelfbeeld
Ondertussen zit deze lichaamscultuur tussen onze oren. Meisjes die voortdurend geconfronteerd worden met onhaalbare lichaamsidealen, krijgen een minderwaardigheidscomplex aangeleund. Zeker als je lichaamsbeeld je zelfbeeld wordt, kunnen gemakkelijk ziekelijke gevoelens opgewekt worden. Topmodel Cameron Russell zegt het eerlijk: “Onzekerheid is een constante factor in de modellenwereld.” Zelfs dáár dus. Eerlijk is eerlijk: als alleen je lichaam je identiteit bepaalt is dat knap leeg. Als mens leef je dan beneden je stand.

Je lichaam als offer
We hebben een gezonde correctie nodig. Niet de feministische kritiek, maar een Bijbelse kijk op de mens geeft de juiste balans. Beoordeel de lichaamscultuur met Bijbelse normen. Je ziet dan hoe oppervlakkig het is, en ook vol bedrog en misleiding.
Voor christen-jongeren ligt er een uitdaging en een verantwoordelijkheid. Beoordeel jezelf en anderen niet op het uiterlijk. Waardeer ieder mens als mens, als schepsel van God, of iemand nu knap is of niet. Prik door alle cosmetische schijn heen en zoek de mens zelf. Gooi de beoordelingsschema’s van deze wereld aan de kant. Laat je ook zelf niet door de beautycultuur manipuleren en niet - letterlijk - maskeren. Wees eenvoudig, puur en eerlijk.
Petrus wijst ons erop dat niet lichamelijke aantrekkelijkheid een goed getuigenis is naar anderen, maar je levenswandel, houding en gezindheid als christen (1 Petrus 3: 1-4). Paulus roept christenen op om hun lichaam als een heilig, levend en God welgevallig offer te geven (Romeinen 12: 1). Ogen, oren, handen, voeten… ze zijn bedoeld voor God! Een oproep gegrond in het werk van Jezus Christus, van Wie gold: er was geen gedaante noch heerlijkheid aan Hem. In die verachte gestalte heeft Hij Zich gegeven als het volmaakte offer. Alleen als ik met lichaam en ziel het eigendom ben van Hem, heb ik echt identiteit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen