Een pleidooi voor gezonde voeding en meer bewegen

De heer Baan studeerde tot 1987 geneeskunde in Leiden en werkt vanaf 1993 als huisarts in Rijssen. Hij vertelt kort dat hij in zijn opleiding weinig aangereikt kreeg over voeding. Ook in de specialisatie tot huisarts was nauwelijks aandacht voor voeding.
“Gaandeweg werd in de alledaagse praktijk mijn interesse gewekt voor dit aandachtsveld. Dat leidde uiteindelijk tot een aanvullende opleiding op dit gebied.”

Voeding en gezondheid
De relatie tussen voeding en gezondheid is belangrijk, stelt huisarts Baan: “Meer dan de helft van de ziektegevallen die ik in mijn praktijk krijg, zijn aan voeding gerelateerd.” Dat betekent dus dat bij meer dan de helft van de klachten die huisarts Baan in zijn praktijk tegenkomt er een relatie is met voeding en leefstijl.
“Bijvoorbeeld overgewicht. Overgewicht is één van de grootste gezondheidsproblemen voor Nederlanders op dit moment. Volgens het Nationaal Kompas Volksgezondheid heeft vijftig procent (!) van de Nederlandse bevolking overgewicht.”

Problemen
Overgewicht komt dus veel voor. Dit is niet onschuldig, maar heeft wel degelijk gevolgen. Baan: “Ik probeer mensen bewust te maken van het probleem van overgewicht. Als jongeren overgewicht hebben, hebben ze vaak weinig klachten. Maar rond het veertigste jaar komen steeds meer problemen. Een groot deel van de mensen met overgewicht heeft, of krijgt, bijvoorbeeld te kampen met hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, diabetes, gewrichtsproblemen, galstenen, jicht of diverse soorten kanker.”
De heer Baan probeert bij patiënten met deze problematiek te kijken wat ze er zelf aan willen doen: “Is een patiënt bereid om er een andere leefstijl op na te houden? Ik probeer mensen te motiveren om overgewicht grondig aan te pakken.”

Gezonde voeding
Het klinkt misschien niet cool of eigentijds, maar huisarts Baan heeft een duidelijke boodschap: “We moeten terug naar dat wat onze grootouders aten. Basale, gezonde voeding. Eet volkoren boterhammen met kaas. Pak in de pauze een appel of ander makkelijk stuk fruit!”
Terug naar wat onze grootouders aten is een makkelijke boodschap, maar huisarts Baan stelt dit niet zonder reden. Dat klinkt makkelijk, maar hoe gaat dat in de praktijk?
Onze lichamen zijn in de loop der eeuwen genetisch nauwelijks veranderd. Maar het voedselaanbod wel! Daarom moeten we terug naar wat we vroeger aten.
Het vraagt tijd en geduld om je voedingspatroon aan te passen. Huisarts Baan merkt in de praktijk dat mensen die met zijn adviezen aan de slag gaan echt gemotiveerd raken. Gezonde voeding bewijst zichzelf! “Mensen voelen zich beter als ze gezonder gaan eten en meer bewegen.”
Ben jij je bewust van je voedingspatroon? Je eetpatroon is niet iets wat alleen jezelf aan gaat. Je hebt hierin een grote verantwoordelijkheid. Huisarts Baan legt dit uit: “Als je zelf slechte gewoontes hebt, geef je dit bewust en onbewust door aan je (toekomstige) kinderen. Het is je plicht als christen om verantwoord met je lichaam om te gaan.”

Zoet en vet
Heel veel dingen die we eten zijn heel erg zoet en ook nog vet. Volgens Baan is dit onnatuurlijk. “Kijk eens naar de natuur. Kan je iets opnoemen wat zoet en vet tegelijk is? Het enige wat de natuur biedt is moedermelk. Voor een baby, die in korte tijd een explosieve groei laat zien, is dit onmisbaar. Moedermelk is troost. De voedingsindustrie speelt hier haarfijn op in! Zij maken eindeloos veel producten die zoet en vaak, vet zijn. Denk aan koeken, ijs, mars en snoep.
Er wordt vaak gesproken over tussendoortjes. Noem het niet zo. Het is geen tussendoortje, maar een extraatje! Extra’s heb je niet nodig! Je hebt genoeg aan drie hoofdmaaltijden.”

Bewegen
Huisarts Baan geeft voedingsrichtlijnen, maar geeft ook duidelijk aan wat jongeren nog meer kunnen doen om een gezonde levensstijl te ontwikkelen: “Meer bewegen!” Hij pleit voor meer dan een of twee uur bewegingsonderwijs per week. Op scholen heerst tegenwoordig een hoog streefniveau. Jongeren zijn de hele dag druk met schoolwerk, werken achter de laptop of computer. Dit gaat ten koste van beweging.
Door bewegen komen endorfines vrij. Door deze stoffen voel je je fit en energiek. Het is bewezen dat je na één uurtje gymmen beter in staat bent om intellectueel te presteren.

Matigheid
Als laatste geeft de heer Baan duidelijk aan: besef dat je een goede gezondheid niet kunt ‘maken’. “Gezondheid is een groot geschenk van God. Daarnaast blijf je zelf ook verantwoordelijk. Als christenen past ons, ook op het gebied van voeding: matigheid en soberheid.”

Geen frisdrank
In het gesprek spreekt huisarts Baan over “diabetes, type 2.” In de volksmond: ouderdomssuiker. Dit type diabetes is sterk leefstijlafhankelijk. Tegenwoordig hebben zelfs jonge mensen en kinderen (!) al diabetes type 2 door overgewicht. Ook in de praktijk van dokter Baan komen jongeren die te zwaar zijn. Met hen gaat hij het gesprek aan. “Als ik overgewicht zie, spreek ik daarover met de jongere. Dat is soms best gevoelig, maar ik leg hem of haar uit wat goed voor ze is. Ik vertel hoe belangrijk het is om minder koolhydraten (suikers, frisdranken en zetmeelproducten) te eten. Want suiker zet het lichaam om in vet.”
Baan vertelt dat hij kort geleden een school voor voortgezet onderwijs bezocht. “Er kwam een leerling het lokaal binnen; hij zette met een plof zijn tas op de grond; pakte een anderhalve liter fles cola uit zijn tas; hij zette de fles aan zijn mond en dronk daar gelijk een kwart van op. Als die fles in de loop van de dag leeg wordt gedronken, heeft deze jongen bijna tweehonderd gram suiker in zijn lichaam. Wordt die energie niet verbruikt, dan zet al die suiker zich om in vet. Vooral buikvet! Echte dikmakers dus!” Huisarts Baan benadrukt sterk: “Vermijdt het drinken van frisdranken! Je mag alles vergeten, als je dit maar onthoudt!”

Tips van huisarts Baan:
• Stop met roken! Roken is hoofdrisicofactor nummer een.
• Let op de suikers! Vaak wordt op zuivel vermeld: “0 procent vet.” Dit is misleidend. Wat slecht voor je is, zijn de suikers!
• Dorst? Neem water of thee! Minimaliseer de frisdranken, want in een liter frisdrank of fruitdrank zit 110 gram suiker! (zie foto)
• Let op: zoetstoffen (light drank!) hebben een ongunstig effect op je gezondheid.

Gezonde voeding

Huisarts Baan reikt mij na afloop van het interview een duidelijk overzicht aan met uitleg en voorschriften over Gezonde Voeding. Hier staat bijvoorbeeld op:

* Ontbijt en lunch: volkorenbrood, kaas, ei op brood, gewoon roomboter, geen kunstmargarine, weinig of geen zoet beleg. Thee, karnemelk, yoghurt.
* Warme maaltijd: meer groenten dan aardappelen, vooral groenten van het seizoen (dus op dit moment boerenkool, spruiten, kolen, bonen en vooral ook broccoli en bloemkool), minimaal twee keer per week vis of kip.
* Tussendoor: fruit, vruchten, noten.

Wil je deze hand-out zelf printen?
Zie: www.jbgg.nl/daniel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen