Apart gezet door voedselwetten

Zaden en vruchten
Op de zesde dag schiep God Adam en Eva. Hij schiep hen met een lichaam dat voedsel nodig heeft. Direct vertelt de Heere wat ze mogen eten. Zie, Ik heb ulieden al het zaadzaaiende kruid gegeven dat op de aarde is, en alle geboomte in hetwelk zaadzaaiende boomvrucht is; het zij u ten spijze (Gen. 1:29). Ze mogen alle gewassen eten die zaden geven: granen, peulvruchten, noten en zaden. Fruit en vruchtgroenten, zoals tomaten en paprika’s,mogen ze ook eten, daar zitten ook zaden in. Er is een duidelijk verschil met het eten van de mensen en van de dieren. De dieren mogen eten van al het groene kruid, zoals bladeren, groenten en ander groenvoedsel. De schepping is volmaakt, ieder krijgt zijn eigen deel, zonder dat er bloed vloeide. Er wordt al wel verschil gemaakt tussen reine en onreine dieren. In de tijd van Noach moesten er van de reine dieren zeven mannetjes en vrouwtjes in de ark, van de onreine dieren twee mannetjes en vrouwtjes. Dit verschil werd hier gemaakt voor de offers, alleen reine dieren mochten geofferd worden.

Verandering
Na de zondvloed verandert er veel. God zegent Noach en zijn gezin en vertelt daarin wat ze vanaf die tijd mogen eten. Al wat zich roert, dat levend is, zij u tot spijze; Ik heb het u alles gegeven, gelijk het groene kruid (Gen. 9:3). Alle dieren in de lucht, op het land en in het water mag Noach met zijn gezin als voedsel gebruiken. Verder mag Noach al het groene kruid eten, terwijl dat eerder voor de dieren bestemd was. Wel is er een duidelijke beperking: Doch het vlees met zijn ziel, dat is zijn bloed, zult gij niet eten (Gen. 9:4). Vlees waar nog bloed in zit, mag niet gegeten worden. Dit voorkomt dat de mensen haastig en gulzig met hun voedsel omgaan. Daarbij komt dat men het bloed, in de tijd van het Oude Testament, moest zien als iets bijzonders: het zien van bloed betekende dat het leven van het offer gegeven werd in de plaats van de zondaar. Het wees heen naar het grote offer van de Heere Jezus, die Zijn leven gaf voor zondaren.

Reine en onreine dieren
Ingrijpend verandert het voedselpatroon van de Israëlieten bij de berg Sinaï. Het volk krijgt daar de ‘spijswetten’, zoals ze beschreven staan in Leviticus 11. Hierin maakt God verschil tussen reine dieren, die gegeten mogen worden en onreine dieren, die niet gegeten mogen worden. God vraagt stipte gehoorzaamheid van Zijn volk en wil dat ze zich aan Zijn wetten houden.
Het volk mag alleen de reine dieren eten. Deze dieren worden ingedeeld in drie groepen. De eerste groep zijn bepaalde soorten landdieren, dieren die gespleten hoeven hebben én herkauwen. Hieronder vallen bijvoorbeeld: runderen, schapen en geiten. De tweede groep zijn de vissen. Daarvan mogen de vissen met schubben en vinnen gegeten worden, zoals haring, makreel en zalm. Van de vogels mogen de zaadetende vogels gebruikt worden voor de maaltijd. Duiven, hoendervogels (zoals kip en kalkoen), eenden en zangvogels mogen gevangen en gegeten worden. Tenslotte mogen allerlei soorten insecten gegeten worden. Uit latere onderzoeken blijkt dat het houden van de voedselwetten goed is voor de gezondheid. Toch is dat niet het hoofddoel. Het gaat er om dat God Zijn volk apart zet, dat Hij gehoorzaamheid van hen vraagt. Hij wil een heilig volk.

De muur valt weg
In het Nieuwe Testament komt er een grote verandering. In Handelingen 10 krijgt Petrus een visioen te zien waarin een groot laken wordt neergelaten op de aarde. Op dat laken lopen reine en onreine dieren door elkaar. Petrus krijgt de opdracht om te slachten en te eten. Als Petrus dit weigert, klinkt het bevel voor de tweede keer: Hetgeen God gereinigd heeft, zult gij niet gemeen maken (Hand. 10:15). God Zelf maakt hier duidelijk dat er een einde komt aan de ceremoniële wetten, waaronder de spijswetten vallen. Het volk van Israël staat niet meer apart. Door het sterven van Christus wordt de wet, die als een muur tussen het volk van Israël en de heidenen in stond vervuld en neergehaald. Daarmee vervalt de functie van de spijswetten, namelijk het apart zetten van het volk van Israël.

Christenen en de spijswetten

In het Oude Testament moesten de Israëlieten zich aan duidelijke spijswetten houden. Ze konden niet zomaar eten wat ze wilden. Wat heeft dat ons, als christenen te zeggen? We vragen het de heer J. van Mourik, theoloog en docent aan het Calvijn College en de CGO.

Met welk doel heeft God de spijswetten gegeven?
“De Heere is een heilig God en wil een heilig volk. Daarom heeft Hij de spijswetten gegeven om scheiding te maken tussen Zijn volk en de heidenen. De spijswetten accentueren dat verschil tussen Israël en de volken. De Israëlieten konden niet zomaar aan de tafel van de heidenen gaan zitten en met hen eten. Bij de heidenen vond juist rond het offeren, eten en drinken veel afgoderij plaats. De heidense afgodendienst kent veel extreme gebruiken en riten die de grenzen opzoeken. Een voorbeeld hiervan is het koken van een bokje in de moedermelk, terwijl de melk juist voor de groei van het bokje bestemd is. De Israëlieten mochten dit niet doen, maar moesten in alles hun Schepper eren. Dat eren van de Schepper weerspiegelt zich in de keuze van de reine en onreine dieren. Reine dieren laat iets zien van de zuivere bedoeling van de Schepper met Zijn Schepsel.”

Wat hebbende spijswetten ons in onze tijd te zeggen?
“Nog steeds houden veel Joden zich aan de spijswetten. Daarin ligt hun identiteit. Je kunt als Jood niet zomaar ergens gaan eten. In dat vasthouden van de identiteit ligt het blijvende voor ons. Nu bestaat dat volk niet meer alleen uit Joden, ook de heidenen mogen er door genade toe behoren. Petrus heeft dat van de Heere geleerd in het visioen van de reine en onreine dieren, dat de weg baande voor zijn werk in het huis van Cornelius (Hand. 10). In de verzoening met God die Christus heeft aangebracht, is ook de scheidingsmuur die in deze wetten bestond tussen de Joden en heidenen weggenomen. Voor beiden is de weg geopend tot God door het geloof in Hem. Maar juist dat nieuwe volk van God moet niet meer wandelen als de heidenen (Ef. 4:17), maar als kinderen van het licht (Ef. 5:1). Ongetwijfeld wordt deze wandel gekenmerkt door reinheid, heiligheid en gerichtheid op het doel van de Schepper. Zo hebben de spijswetten ons nog veel te zeggen vandaag, hoewel we ze niet meer letterlijk hoeven te houden.”

Wat de Israëlieten aten, verschilde van tijd tot tijd. Uiteindelijk zijn alle spijswetten vervuld in Christus en hoeven wij ze niet meer letterlijk te houden. Maar wat heeft het ons dan nog te zeggen? Een paar concrete punten:
- De spijswetten zorgden ervoor dat de Israëlieten en de heidenen niet te vertrouwelijk met elkaar om konden gaan. Zo konden de Israëlieten niet met de zonden van de heidenen besmet worden.
- Wees voorzichtig met vrienden die totaal anders denken en leven dan jij. Mijd alles wat je tot de zonden kan verleiden.
- De Israëlieten mochten geen rauw vlees eten, waar nog bloed in zat. Dit moest hen bewaren voor het haastig en gulzig omgaan met voedsel.
- Ga bewust om met voedsel. Je mag genieten van een goed stuk vlees, maar doe dit met mate.
- God gaf de spijswetten omdat Hij een heilig volk wilde. De hele dag door moesten de Joden letten op wat ze aten. Zo ervoeren ze steeds weer dat ze apart gezet zijn.
- Ook nu nog vraagt God van Zijn volk een heilig leven. Gods kinderen moeten de hele dag door waken voor de zonden en zoeken naar een leven tot eer van hun Schepper.
- In het Nieuwe Testament zijn de spijswetten vervuld in Christus. We hoeven de spijswetten niet meer te houden. Wij hebben het complete Woord van God, samengevat in de leer van ellende, verlossing en dankbaarheid.
- Lees uit dat Woord en leef dicht bij dat Woord.

Wat mag er gegeten worden?

Schepping
Allerlei soorten gewassen met zaden, zoals: granen, peulvruchten, noden en zaden.
Zondvloed
Alle dieren in de lucht, op het land en in het water.
Allerlei soorten groenten en gewassen met zaden.
Wetgeving op de Sinaï
Alleen de reine dieren, ingedeeld in vier groepen:
Allerlei soorten landdieren, dieren die gespleten hoeven hebben én herkauwen.
Vissen met schubben en vinnen
Vogels die van zaden leven
Verschillende soorten insecten
Offer van christus
Er komt een einde aan de voedselwetten. Het verschil tussen de heidenen en het volk van Israël wordt hier opgeheven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen