Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Vernieuwing van het hart

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Vernieuwing van het hart

Interview met ds. A. Schot

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Vogels vliegen af en aan om kunstige nestjes te bouwen. Lammetjes dartelen in de weide. In de lente wordt het nieuwe leven op een prachtige manier zichtbaar. Ook de Bijbel spreekt over het beginnende leven. Op een rustige en weloverwogen manier laat dominee A. Schot uit Nunspeet zijn licht schijnen over de Bijbelse lente.

Van deze dominee is een boek verschenen over het Hooglied van Salomo. In Hooglied 2 lezen we een prachtige beschrijving over het aanbreken van de lente: Want zie, de winter is voorbij, de plasregen is over, hij is overgegaan. De bloemen worden gezien in het land, de zangtijd genaakt, en de stem der tortelduif wordt gehoord in ons land. Deze beschrijving is een mooi beeld van de geestelijke lente. Wat is de geestelijke lentetijd eigenlijk?
De Veluwse predikant verwijst naar een preek van J.C. Philpot. Hij schrijft over de winter vóór de herfst. In het geestelijke leven verlopen de seizoenen namelijk iets anders dan in de natuur.
Aan de geestelijke oogsttijd (de herfst) gaat de koude winter vooraf. De lentetijd is de tijd van het nieuwe leven. Er is een vroege lente. Dit is de eerste tijd van het nieuwe leven. Philpot noemt dat “de maart” voor de ziel. Er zijn dan wel tekenen van het nieuwe leven, maar het is nog zo guur.
Het leven bot nog niet uit. Dat gebeurt pas door de warme zonnestralen. De stralen van de Zon der gerechtigheid zijn nodig om het nieuwe leven te doen ontluiken.

Nieuw hart
Laten we eens doorspreken over dat beginnende leven. “Neem bijvoorbeeld Psalm 104. Daarin staat dat de Geest het gelaat des aardrijks vernieuwt. Zo is het in de natuur. In de genade is dat ook zo. Het levend maken van een dode zondaar is het werk van de Heilige Geest”, zegt ds. Schot.
“Mensen zeggen weleens: begin zelf maar aan dat nieuwe leven. Maar je kunt geen is-gelijk-teken zetten tussen het werk van de mens en het werk van de Heilige Geest. Als ik alleen zou preken wat de mens kan, dan ben ik gauw klaar. Maar ik hoor ook te preken wat de mens moet, de eis. Maar let wel, moeten betekent hier niet: kunnen. Het is de vraag waar het je brengt. In de onmogelijkheid?”

“Smijtegelt zegt: ‘Als je nat wilt worden, moet je in de regen staan.’ Met andere woorden: gebruik de middelen. Ga naar de kerk en luister naar het Woord. Bid om de werking van de Heilige Geest.”
Ds. Schot geeft aan dat er twee risico’s zijn. Aan de ene kant denken dat de middelen op zichzelf zaligmakend zijn. Aan de andere kant de middelen verachten. En dat is een spanningsveld.
Je moet een juist evenwicht hebben tussen de totale onmogelijkheid van de mens en de volle verantwoordelijkheid van de mens. “Of de nadruk van de preek komt te liggen op de verantwoordelijkheid of op het welbehagen van God, dat moet uit de tekst blijken. De tekst geeft de doorslag.”

Kenmerken
De 49-jarige dominee vindt het belangrijk dat in de preek wordt aangegeven hoe het krijgen van een nieuw hart precies gaat. “De Bijbel is vaak ook beschrijvend over de weg naar Christus en het werk van de Heilige Geest. Een tijdgelovige meent bij Christus te zijn, maar hij mist de verbrokenheid van het hart. De zondekennis is er niet. Hij ervaart alleen maar vreugde en denkt dan bij Christus te zijn. Erskine vergelijkt het tijdgeloof met een klimop die rondom de stam kleeft. Maar het heeft niet dezelfde wortel als de boom.”
Op de vraag of in de prediking benoemd moet worden wat wél en wat géén waar geloof is, antwoordt de predikant volmondig: “Absoluut!
De Heere Jezus deed dat ook in de gelijkenissen.
Denk maar aan de gelijkenissen van de wijze en de dwaze bouwer, de wijze en de dwaze maagden of het onkruid en de tarwe. Als dit onderscheid achterwege wordt gelaten, brengt dat het gevaar met zich mee dat de mens zichzelf zaken toe-eigent waar hij geen deel aan heeft. Toetsing aan het Woord is daarom belangrijk.”

Kritiek op de prediking
Er zijn mensen die kritiek hebben op de prediking binnen de Gereformeerde Gemeenten. Zij vinden dat er teveel nadruk gelegd wordt op het eenzijdige werk van de Heilige Geest en te weinig op de verantwoordelijkheid van de mens. De Nunspeetse predikant herkent die beschuldiging wel, maar onderschrijft die niet. “Het is goed als de verantwoordelijkheid benoemd wordt. Maar dat betekent nog niet dat het vermogen van de mens er ook daadwerkelijk is. Het is onmogelijk om door eigen werken zalig te worden.”
Wat verstaat de dominee onder het aanbod van genade? “In Lukas 2 gaat het over de herders. Zij maakten alom bekend het woord dat hun van dit Kindeken gezegd was. Dat betekent niet dat Jezus voor alle mensen is gestorven, maar wel dat aan iedereen bekend gemaakt moet worden wat er in Jezus te vinden is voor de grootste zondaar. Tegelijkertijd mag een predikant niemand rust geven, totdat de Zaligmaker gevonden is. Ellendekennis is niet genoeg. Zonder verlossing wordt niemand zalig.”

Bloesem en vrucht
De natuur leert ons, volgens de dominee, dat de bloesem aan de vrucht voorafgaat. Wie in de lente de bloesem van de bomen afslaat, zal in de herfst ook geen vrucht zien. Ook in het geestelijke is het heel belangrijk hoe met het beginnende leven wordt omgegaan. Hoe ziet ds. Schot de kritiek dat mensen bij ons te snel rust wordt gegeven? Ds. Schot kan en wil de mensen geen rust geven buiten Christus. “Maar er is wel een weg naar Christus. Velen leren dat de wedergeboorte begint bij de omhelzing van Christus. De ontdekking van zonden valt dan helemaal buiten de verdienste van Christus. Het gebeurt in een dode zondaar en wordt dan gezien als algemene werkingen van de Heilige Geest. Dat leren wij niet.” De predikant heeft overigens wel de indruk dat onze leer vaak verkeerd geïnterpreteerd wordt. “Er wordt weleens gedacht dat wij de wedergeboorte en Christus van elkaar losmaken. Maar dat is juist niet zo. Ontdekking van zonden en droefheid naar God vloeien ook voort uit de verdiensten van Christus. Kennis van de Zaligmaker is en blijft noodzakelijk, maar daar begint het niet mee. Ook voor de kleine in de genade is er een boodschap. Jezus zegt tegen Petrus eerst: Weid Mijn lammeren en daarna: Hoed mijn schapen. Juist een lammetje heeft liefdevolle zorg nodig. Ik heb veel waardering voor Comrie. Als er één is die de kennis van Christus benadrukt, dan is hij het wel. De betekenis van de voorbeelden die hij gebruikt, zie ik ook terug in de Bijbel. De Heere leert Zijn kinderen niet alles op hetzelfde moment. Comrie maakt zo’n duidelijk verschil tussen geloof (dat geplant moet worden) en geloven (als daad). Dat heeft invloed op onze prediking. Dat wil niet zeggen dat ik hem wil verheerlijken boven andere oudvaders of puriteinen. Ze zijn me allemaal lief.”

Evangelische beweging
Mensen uit evangelische kringen praten liever niet over zondebesef. Is dat wel nodig? Volgens dominee Schot kan er zonder zondekennis geen sprake zijn van bekering. “Wet staat tegenover Evangelie. Er bestaat eigenlijk geen wettische bekering, wel een evangelische. De manier waarop de Heere een mens stilzet, kan onderscheiden zijn. De een wordt krachtig getrokken, de ander liefelijk. Maar hoe dan ook: om Christus te kennen, zal er altijd kennis van je ellende zijn. Hoe weet je anders waar je van verlost moet worden?”
In zijn gemeente zijn er ook jongeren die de aantrekkingskracht van de evangelische beweging voelen. Deze beweging straalt een zekere warmte uit. De dominee geeft aan dat de kerk niet vrijuit gaat en dat zichzelf moet aantrekken. Hij wijst echter ook op de gevaren van de evangelische kerken. Ze erkennen de drie formulieren van enigheid niet. “Ze gaan dus buiten het spoor van de Gereformeerde belijdenis. In dit verband wil ik ook waarschuwen voor avonden als bijvoorbeeld Jij-daar. Uit sommige uitspraken blijkt dat men het evenwicht helemaal is kwijtgeraakt. Dat vind ik schokkend.”

Hoopvolle toekomst
De mens kan alleen maar het kwade kiezen. God zoekt door Zijn barmhartigheid de zondaar op in zijn verlorenheid. “Hoe meer je de Heere leert kennen in Zijn rechtvaardigheid, hoe meer je gaat roemen in Zijn goedheid. Je wordt dan ook gunnend en bewogen naar anderen toe. Als het voor mij kan, dan kan het voor jou ook. Het is zo goed om Hem te kennen en te dienen! Uw liefdedienst heeft mij nog nooit verdroten. Toen ik 23 jaar was, nam ik voor de eerste keer deel aan het Heilig Avondmaal. Ik zei tegen mijn vrouw: ‘Nu kan ik sterven. Het ligt vlak tussen God en mijn ziel.’ Later heeft de Heere mij geleerd dat alles nog niet opgelost was, al dacht ik toen van wel.”
De dominee is hoopvol gestemd als hij spreekt over de jongeren. Hij pakt zijn Bijbel en bladert naar Jesaja 59 vers 21: Mij aangaande, dit is Mijn verbond met hen, zegt de HEERE: Mijn Geest, Die op U is, en Mijn woorden die Ik in Uw mond gelegd heb, die zullen van Uw mond niet wijken, noch van den mond Uws zaad, noch van den mond van het zaad Uws zaads, zegt de HEERE, van nu aan tot in eeuwigheid toe. “Deze belofte geldt de Verlosser van Sion en degenen die zich bekeren van de overtreding. Wat een troostvol Woord, hè? Daarom heb ik verwachting voor jonge mensen.”

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 maart 2015

Daniel | 36 Pagina's

Vernieuwing van het hart

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 maart 2015

Daniel | 36 Pagina's