Gelovig gevoel of gevoelig geloof

"Wij mensen hebben niet alleen gevoel, maar zijn gevoel.” begint dominee Van Ruitenburg. "Gevoelens schakel je zomaar niet uit. Gevoelens verraden onze diepste mening over dingen. Trouwens, geen gevoel is ook gevoel. Zoals geen keuze ook een keuze is. Denk maar aan onverschilligheid, ook dat is een gevoel dat te maken kan hebben met geloof.”

God klopt
Geloof zonder gevoel, kan dat? "Nee, we kunnen nooit neutraal zijn in ons gevoel. Wel is waar dat Gods kinderen niet altijd even emotioneel zijn, maar vertrouwen is toch ook een gevoel.” De dominee geeft er een sprekend voorbeeld van: "Een van mijn dochters kwam een keer thuis met een vraag. Ze had een gesprek gehad met iemand over haar godsdienstige gevoelens. Hij merkte op dat ze erg bezig was met het geloof. Hij vroeg haar of dat van de duivel kon zijn. Ze antwoordde: "Nee”. Was het soms van haarzelf? Ook dat moest ze ontkennen. Dus dan was het van God. Ze kwam daarmee bij mij en vroeg of de Heere met haar bezig was. Toen zei ik: "Ja, dat is zo. God klopt ook op de deur van je hart. Maar dat betekent niet dat je daarmee een kind van God bent.”

Gevoel zonder God
De dominee legt het verder uit: "We kunnen heel wat voelen van God en Zijn dienst zonder bekeerd te zijn. We kunnen huilen om de preek, maar dat kan een algemeen werk van de Heilige Geest zijn. Alleen de bijzondere werkingen van de Heilige Geest leiden echt tot de Heere Jezus. 'Geef mij Jezus of ik sterf, zonder Jezus is geen leven, maar een eeuwig zielsverderf.'”

Gevoelens
Welke gevoelens horen er eigenlijk bij geloof? Dominee Van Ruitenburg: "Ik denk aan ontzag, liefde, schaamte, ootmoed, verlangen en vertrouwen. Deze gevoelens kunnen we niet als voorwaarden stellen voor het ware geloof, maar zijn er wel kenmerken van. Kijk naar de bekeringsweg. Bij bekering wordt er aan je hart getrokken. Je gaat ontdekken wie jij bent voor de Heere. Dat brengt onmiddellijk gevoelens met zich mee. Je raakt overtuigd van je zonden. Maar je weet niet of bekering voor jou nog mogelijk is. Zo maakt de Heere plaats voor Christus.”

Tijdgeloof
"Tijdgeloof heeft een oppervlakkige kant”, aldus Van Ruitenburg. "Calvijn zei: 'Vroeg rijp, vroeg rot.' Dat is vaak ook zo bij tijdgeloof. Het lijkt vaak het meest op het zaligmakende geloof, maar duurt maar voor een tijd. Er is geen volharding. Daarom moeten we het soms ook de tijd geven als iemand over geloof spreekt. Dit is dan ook een onderwerp van gesprek in het pastoraat. Die volhardt wordt zalig. Het tijdgeloof haakt uiteindelijk af.”

De Heere Jezus sprak veel over het tijdgeloof, dat zien we vooral in de gelijkenissen. De bekendste voorbeelden zijn de vijf wijze en dwaze maagden en de wijze en dwaze bouwer. Ook in de Bergrede spreekt de Heere over tijdgeloof. De Bergrede begint bij de zaligsprekingen bij het hart en het gevoel. Hij beschrijft daar hoe Gods kinderen zijn. Maar aan het einde spreekt Hij heel treffend dat je aan de vruchten de boom kunt kennen.”

Jezelf bedriegen
Als je worstelt met een ontdekkende prediking heeft de dominee een waardevol advies: "Bidden! Vraag om de Heilige Geest voor de prediker en om de toepassing voor jezelf. Luister als deelnemer, luister betrokken en zeg tegen jezelf dat het ook over jou gaat. Wij zijn in staat en geneigd onszelf te bedriegen. De Heere bedriegt echter niemand. Wie zichzelf eerlijk en biddend onderzoekt, hoeft niet bang te zijn. Wees super eerlijk. Vraag de Heere je de weg te wijzen. Wees eerlijk tegenover jezelf. Jezelf eerlijk onderzoeken; daar is de prediking voor bedoeld. Toen de Heere Jezus zei dat iemand Hem verraden zou, vroeg iedereen: Ben ik het Heere? Dat is een mooi voorbeeld van een waar zaligmakend geloof. Tegen jongeren zou ik willen zeggen: sta open voor kritiek en een onderzoekende prediking.” De dominee heeft er een praktijkvoorbeeld van: "Er was een man in mijn gemeente, die aangaf dat hij zijn oren sloot als de kenmerken van een waar geloof werden gepreekt. Hij was al bekeerd en had alles al. Dan geloof je in je eigen geloof en is het dus niet echt.”
"We moeten niet naar gevoel dorsten, en zelfs niet in ons geloof geloven, maar de Heere zien te vinden. Het geloof hecht zich niet aan mijn veranderlijk gevoel, maar klampt zich vast aan het onveranderlijke Evangelie. De Heilige Geest overtuigt dat het Evangelie betrouwbaar is en dat ik niet eerst hoef te weten of ik uitverkoren ben,” zo legt de dominee uit.

Niet altijd even gevoelig
"In Nederland voer ik wel eens mee op een binnenvaartschip. Dan was het soms heel mistig en moesten we op de radar varen. Als we dan een boei zagen, wisten we dat we op de goede weg waren. Maar die boeien waren niet altijd zichtbaar. Zo is het ook met gevoel, Gods kinderen voelen niet elke dag evenveel. Het betrouwbare Woord van God is heel anders. Dat is altijd hetzelfde. Daarom overtuigt de Heere een mens ook van de feiten die in Zijn Woord staan. Zodat een mens zijn vertrouwen niet op zijn gevóel stelt.”

Heilig leven
Berouw en vreugde worden vaak als kenmerken van genade genoemd. De dominee knikt: "Een gebroken hart is een offer dat de Heere behaagt. Vreugde in God en Christus bewijst dat we God hoog achten. Dan willen we een heilig leven. Een heilig leven is: niet roddelen, tijd nemen voor de Heere, stille tijd, geen kritiek op anderen die niet terecht is, respect hebben voor de kerkenraad. Niet te lang achter de computer, geen flutromannetjes lezen, niet te veel met je smartphone in je hand, strijd tegen elke zonde...”

Gevoel op de voorgrond
"Als onze tranen en gevoelens los staan van God en we blijer zijn met gemoedelijkheid dan met de Zaligmaker zitten we helemaal mis. Zelfs de ware christen moet oppassen dat troost belangrijker wordt dan leven tot Gods eer,” legt de dominee uit. "Wilhelmus a Brakel schrijft in zijn boek Brieven aan jonge christenen dat ze in het begin van hun bekering juist gefocust kunnen zijn op het gevoel. Maar daar moet het niet om gaan. Het moet een zoeken naar de Heere zijn. Want het gaat in de bekering om de Heere. Als je trouwt, trouw je ook niet om de liefde te voelen, maar omdat je met degene van wie je houdt samen wilt leven.”

De vreze des Heeren
De dominee citeert Psalm 19: 'Des Heeren vrees is rein. Zij opent een fontein van heil dat nooit vergaat.' Hij legt uit: "De Bijbel is de vreze des Heeren. Het zou goed kunnen dat Salomo dit ook in de zin De vreze des Heeren is het beginsel der wijsheid bedoelde. Het Woord Gods is de wijsheid bij uitstek.” Ook hierbij heeft de dominee een voorbeeld uit de praktijk. "Zo was er eens een ouderling die ons als kinderen aanmoedigde om de Bijbel te gaan lezen. Vanaf die tijd las ik elke avond een psalm voor het naar bed gaan. Bij Psalm 42 aangekomen, werd ik ongelukkig en ging ik God missen. Gelijk een hert schreeuwt naar de waterstromen, zo dorst mijn ziel naar u o God! Verderop staat echter: Wat buigt gij u neder, o mijn ziel, hoop op God. Daar mocht ik later wel eens wat hoop uit krijgen. Ik had echter nog weinig verstand van wie God eigenlijk was, laat staan dat ik wist of mijn zonden vergeven waren.”

Liefde
"Het belangrijkste kenmerk van genade? Om met Alexander Comrie te spreken: Liefde en hoogachting voor de Heere Jezus. Ik herinner me een tijd van ongeloof, het was koud van binnen. Binnenpraters zeiden dat ik niet genoeg liefde had, en dat moest ik beamen. Totdat de Heere mij bepaalde bij 1 Johannes 4:9: Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons lief heeft gehad. Toen de Heere me liet zien hoe eenzijdig Hij werkt, kwam de liefde ook weer terug.”

Wondergeloof heeft betrekking op ziekten en zorgen, maar heeft niets met vergeving te maken. De Heere kan iemand op het gebed beter maken zonder dat het hart veranderd is.
Historisch geloof is vertrouwen in de historiciteit van de Bijbel, zonder dat de boodschap ons echt raakt. Het hart kan er onverschillig onder blijven.
Tijdgeloof lijkt vaak het meest op het zaligmakende en, zoals het woord zegt, duurt maar voor een tijd. Er is geen volharding.
Zaligmakend geloof is door de Heere geplant, komt met wedergeboorte, met een vernieuwing van de wil.

2 Petrus 1: 5-8
5 En gij, tot hetzelve ook alle naarstigheid toebrengende, voegt bij uw geloof deugd, en bij de deugd kennis,
6 En bij de kennis matigheid, en bij de matigheid lijdzaamheid, en bij de lijdzaamheid godzaligheid,
7 En bij de godzaligheid broederlijke liefde, en bij de broederlijke liefde, liefde jegens allen.
8 Want zo deze dingen bij u zijn, en in u overvloedig zijn, zij zullen u niet ledig noch onvruchtbaar laten in de kennis van onzen Heere Jezus Christus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen