De Oud-Katholieke Kerk

(1.)

Verschillende lezers van ons blad hebben gevraagd om eens iets te vertellen over de Oud-Katholieke Kerk. Aanleiding tot deze belangstelling voor dit kerkgenootschap was vooral de kwestie Ds. J. Loos, die zo begerig was en is naar de bisschoppelijke wijding tot priester, daar hij anders zijn ambt als predikant van onze Nederlands Hervormde Kerk niet „wettig" kan vervullen. In de discussies over deze kwestie is ook de Oud-Katholieke Kerk in Nederland ter sprake gekomen. En in verband met de katholiserende-romaniserende tendenzen, die in het kerkelijk leven van Nederland op te merken zijn, is het misschien wel goed om eens iets van dit kerkgenootschap te vertellen. Eèn onzer lezers liep al lang met deze vraag rond, ook in verband met het Ikor, het Interkerkelijk Overleg inzake radioaangelegenheden, waarbij ook de Oud-Katholieke Kerk is aangesloten en daardoor ook beschikking gekregen heeft over zendtijd om kerkdiensten uit te zenden. De Oud-Katholieke Kerk is verder ook aangesloten bij de oecumenische beweging, zodat bij onze lezer de vraag opkwam of we hier te doen hebben met een protestants kerkgenootschap of niet.

We willen beginnen met op te merken, dat we hier niet te doen hebben met een kerk, die in Nederland grote invloed heeft vanwege haar ledental. Bij de jongste volkstelling, die gehouden werd in 1947, hebben 11360 personen zich opgegeven als behorende tot de Oud-Katholieke Kerk in Nederland. Bij de volkstelling van 1930 waren dat 10.182 personen. Ze maken derhalve ongeveer een tiende procent van de Nederlandse bevolking uit en er gaat ook geen grote werfkracht van dit kerkgenootschap uit.

De helft van de Oud-Katholieken woont in de provincie Noord-Holland, waar de parochie Egmond aan Zee al 1610 en de parochie Velsen 1723 personen omvat.

De Oud-Katholieken komen eigenlijk voor het overgrote deel alleen voor in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Er is ook wel een bisschop van Deventer, maar in de gehele provincie Gelderland wonen slechts 383 Oud-Katholieken. Derhalve behoeven we over dit kerkgenootschap niet te schrijven omdat het zo'n belangrijke plaats inneemt onder de kerken van Nederland. Maar aan de andere kant heeft deze Oud-Katholieke - Kerk verschillende malen van zich doen spreken. En vooral ook in de kwestie van Ds. Loos en in verband met verschillende romaniserende tendenzen worden we heengewezen naar gewoonten en gebruiken en opvattingen van de Oud-Katholieke Kerk en vinden We ook werkelijk verschillende punten van overeenkomst. Vandaar ook, dat bij verschillende mensen de vraag leeft: Wat is nu toch eigenlijk die Oud-Katholieke Kerk, heeft ze iets te maken met de Rooms-Katholieke Kerk of met de Grieks Katholieke Kerk, of is er helemaal geen verband tussen? En hoe kan onze Hervormde Kerk nu contact hebben, nauw contact zelfs, met een oud-katholieke kerk? Of is die kerk ook reformatorisch wat betreft haar leerstellingen? Al deze vragen zijn bij de diverse lezers van ons blad gerezen en op deze vragen zouden ze gaarne een antwoord hebben.

We geven dit antwoord gaarne, omdat naar onze mening een bespreking van de leer en de inrichting van dit kerkgenootschap, ook een inzicht geeft in het pogen van de liturgisten in onze kerk om het reformatorisch karakter aan onze kerk te ontnemen en daarvoor in de plaats te geven een kerkinrichting, die onze vaderen welbewust hebben afgeschaft en een leer, die onze vaderen ronduit hebben afgewezen.

Natuurlijk zullen we niet vergeten, dat er in de loop van de jaren veranderingen kunnen komen in de opvattingen van een kerkgenootschap als de Oud-Katholieke Kerk. Maar naar oorsprong en wezen is dit kerkgenootschap in kerkinrichting en leer toch niet-reformatorisch. Ook nadat men zich als afzonderlijk kerkgenootschap

georganiseerd had, bleef men trouwens de paus van Rome nog erkennen als hoofd van de kerk. En lang heeft het geduurd voordat men het aandurfde ook formeel zijn gezag te verwerpen.

Merkwaardig is daarbij, dat de Oud-Katholieke Kerk juist in de roomse provincies geen voet aan de grond heeft kunnen krijgen. We zullen nog nader ingaan op de geboorte en oorsprong van dit kerkgenootschap. Maar dit kunnen we toch als feit constateren, dat de invloed van de Oud-Katholieken in Noord-Brabant en Limburg zeer klein is. Dit is historisch zeker goed te verklaren en dat zullen we ook trachten te doen, maar de cijfers van de volkstelling 1947 spreken in dit opzicht duidelijke taal. In Noord-Brabant wonen 186 Oud-Katholieken en in Lim burg 109. Dit zijn derhalve te verwaarlozen getallen. Trouwens ook in het Noorden van het land treffen we practisch geen Oud-Katholieken aan.

Aan de andere kant vindt men in onze kerk verschillende predikanten' die verlangen naar een kerkinrichting zoals ze bij de Oud-Katholieken gevonden wordt. Men meent een priesterwijding nodig te hebben om de sacramenten te kunnen bedienen en men heeft verschillende leerstellingen, die ver van de reformatorische verwijderd zijn. Er is reeds verschillende malen op gewezen, dat al deze dingen een gevaar voor de kerk opleveren en dat we hier te doen hebben met een aanslag op het erfgoed der reformatie, die we nu reeds als zodanig moeten onderkennen en waar we ons tegen te weer moeten stellen.

Vandaar ook dat we aan het verlangen van die lezers van ons blad willen voldoen, die gevraagd hebben om eens iets te vertellen over deze Oud-Katholieke Kerk waar men vroeger zo weinig van hoorde, en die men tegenwoordig nog al eens hoort noemen. In enkele artikelen willen we wijzen op het ontstaan en de inrichting en leer van deze kerkgemeenschap, waarbij het er ons vooral om te doen is, dat onze lezers het onderscheid zullen zien met de reformatorische beginselen, die geleid hebben tot een kerkinrichting en een leer, zoals wij die hebben. Om daardoor weer des te dieper gefundeerd^ te worden op de beginselen van Schrift en belijdenis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen