De huidige situatie rondom de Wereldraad van kerken

Nog eenmaal willen we ingaan op de Wereldraad van kerken, waarbij we vooral iets naar voren willen brengen over de huidige situatie. De Wereldraad zetelt te Genève, waar ze verschillende functionarissen heeft, die onder leiding staan van het Centraal Comité, dat gekozen wordt door de Assemblee. Op zo'n Assemblee komen de afgevaardigden uit alle bij de Wereldraad aangesloten kerken bijeen. Vijfmaal is er nu zo'n Assemblee gehouden: Amsterdam 1948, Evanston 1954, New Delhi 1961; Uppsala 1968 en Nairobi 1975. Elke Assemblee heeft een eigen thema. Dat van Nairobi luidde: Jezus Christus bevrijdt en verenigt. Vooral de functionarissen hebben grote invloed in de organisatie. Het Centraal Comité geeft ook nog wel leiding. Maar de Assemblee wordt duidelijk gemanipuleerd. Immers, de keuze van de sprekers, het opstellen van de rapporten, de onderwerpen die aan de orde komen en dergelijke meer zijn alle in handen van Genève. Welk beeld dringt zich nu aan ons op na Nairobi?

Ook daar is weer zeer duidelijk gebleken dat men de koers van het marxisme blijft varen. Eén van de belangrijkste sprekers was de premier van Jamaica, Michael Manley, een man die grote sympathie heeft voor het marxisme. Hij probeerde het begrip „bevrijding" te vullen met een marxistischsocialistische inhoud. Een tweede belangrijke spreker was de Amerikaanse theoloog Robert McAfee Brown. Hij richtte zijn betoog op de vraag van de Heere Jezus aan de discipelen: Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben? " (Matth. 16 : 15). Het antwoord van Petrus op die vraag was: Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God." Dat is ook het enig mogeüjke antwoord dat hier overeenkomstig de Schrift kan worden gegeven. Maar Brown meende dat we voor het goede antwoord moesten luisteren naar wat Joden, Hindoes, marxisten en humanisten daarover te zeggen hebben. Zo zijn er veel antwoorden mogelijk: ij is een vrijheidsstrijder, een onpractische idealist, een groot revolutionair, enz. We zullen begrijpen dat we hier de Schrift allang de rug hebben toegekeerd.

Zo klonk in verschillende referaten de „theologie van de bevrijding" door zoals die vooral uit Latijns-Amerika komt, een „theologie" die nauwe aansluiting zoekt bij het marxisme en die over „bevrijding" spreekt als over een „revolutionair proces", waarbij ten nauwste met de communisten en de marxisten moet worden samengewerkt. Eén van de belangrijkste protestantse vertegenwoordigers van deze bevrijdingstheologie is de Argentijnse theoloog José Miguez Bonino, die zelf ook grote sympathie heeft voor marxisten en het marxisme. En juist hij wordt voorgedragen als één van de zes voorzitters van de Wereldraad van kerken. Deze voordracht is goedgekeurd door de Assemblee.

Een andere nieuwe voorzitter is de bekende communist Nikodim. Hij is metropoliet, dus één van de hoogste gezagsdragers van de Russisch-orthodoxe kerk, één van de grootste lidkerken van de Wereldraad. De communisten hebben deze kerk helemaal onder controle gekregen. Het Tijdschrift van het Patriarchaat van Moskou prijst de communistische regering dan ook kritiekloos. Zo is het met alle publicaties van deze kerk. De patriarch van Moskou Pimen is het hoofd van de kerk, maar onmiddellijk op hem volgt Nikodim. Toch ging zijn verkiezing met moeilijkheden gepaard. Het bleek dat er onder verschillende Assembleegangers nogal bezwaren gerezen waren tegen de benoeming van de omstreden figuur van Nikodim. Toch was hij door de staf voorgedragen tot voorzitter. Op de avond voor de verkiezing werd een vergadering belegd met enkele delegaties uit Azië en Afrika. Tijdens die bijeenkomst hebben de Russische afgevaardigden namens de Sovjetregering steun toegezegd aan kerken in Afrika en Azië, mits zij de kandidatuur van Nikodim zouden steunen. Zo werd de afgevaardigde uit Ethiopië een studiebeurs toegezegd voor theologische studenten in hun land. Ze zouden aan de universiteit van Leningrad mogen studéren. Ook werd economische hulp toegezegd. Het gevolg was dat er weinig bezwaren overbleven tegen de verkiezing van de communist Nikodim tot voorzitter van de Assemblee. Ook vanuit ons land waren er nog wel bezwaren genoemd, maar ook dat leverde geen resultaat op.

Nog erger werd het echter toen de Zwitser Jacques Rossel een voorstel indiende om de vervolging van christenen in Rusland aan de orde te stellen. Hiertegen kwam hevig verzet van de Oosteuropese en vooral van de Russische kerkleiders, die met grote felheid ontkenden dat er van zo'n vervolging sprake zou zijn. De gemoederen laaiden zo hoog op dat men besloot deze zaak maar niet verder te behandelen. Maar hoe kan men geloofwaardig zijn wanneer men tegen alle echt of vermeend onrecht in allerlei landen meeprotesteert, terwijl men de vervolging en verdrukking van christenen ontkent en daarmee stilzwijgend goedkeurt?

De besprekingen over de positie van de vrouw waren ronduit ook bedroevend tijdens de Assemblee van Nairobi. Men wilde er niets van weten dat wat de Bijbel leert over de verhouding van man en vrouw en ook over de positie van de vrouw in de kerk, thans nog geldigheid zou hebben voor onze, tijd. Er waren er zelfs die de Bijbel maar liever wilden veranderen op die punten die niet in overeenstemming waren met hun meningen over de plaats van de vrouw in de kerk. En het zal u wel duidelijk zijn dat Paulus en zijn brieven helemaal geen gezag meer heeft in deze kringen.

De „evangelicals" hebben inderdaad tijdens deze Assemblee nog een duidelijk getuigenis afgelegd. Daar zullen we dankbaar voor moeten zijn. Maar in de diepste grond is het ook gevaarlijk dat zij hebben meegewerkt. Want in het geheel hadden zij maar een kleine inbreng. En wanneer er kritiek komt, vooral uit positief belijdende kring, dan wijst men terstond op die evangelicals, die aan de koers van de Wereldraad echter toch niets hebben kunnen veranderen. Maar we willen hun aandeel aan de Assemblee tenvolle honoreren. Want de bijbelgetrouwe christenen hebben inderdaad grote invloed kunnen uitoefenen op de inhoud van één der belangrijkste rapporten van deze Assemblee. Toch moeten we terstond daarbij zeggen dat er naast hun geluid ook nog veel andere geluiden in dat rapport doorklinken, onbijbelse geluiden, die we met alle beslistheid dienen af te wijzen. Ook deze bazuin van Nairobi gaf niet één zuivere toon, maar een veelheid van tonen en klanken, die lang niet altijd met elkaar in harmonie waren. Het Bijbelgetrouwe geluid was er één naast vele andere geluiden en het was zeker niet het overheersende geluid.

Wanneer we dan nu ook de ontwikkelingen verder zien gaan na de Assemblee van Nairobi, dan moeten we de Wereldraad met alle beslistheid afwijzen. Het moet ons immers te doen zijn om het zuivere evangelie

van Gods genadige vergeving en verzoening in Christus Jezus en Die gekruisigd. Dat evangelie wordt in het geheel van de Wereldraad toch verduisterd. En er zijn zoveel andere zaken waar de Wereldraad zich mee bezighoudt, dat juist de prediking van het evangelie geheel op de achtergrond is geraakt. De Wereldraad is heel duidelijk een politieke organisatie, die zich veel meer bezig houdt met allerlei vragen van staat en maatschappij dan met de verbreiding van het evangelie van Christus Jezus en de verkondiging van die enige Naam, die onder de hemel tot zaligheid is gegeven. We kunnen er ons dan ook beslist niet over verblijden dat onze kerk bij die Wereldraad is aangesloten. En we betreuren het zeer dat onze kerk voor die Wereldraad een vrij grote contributie op moet brengen. Waar we immers zo grote bezwaren hebben tegen de koers die de Wereldraad vaart, tegen de acties die men bedrijft, tegen de dialoog met de andere godsdiensten en het politieke evangelie dat men in het middelpunt stelt van al zijn doen en werken, kunnen we niet anders dan geheel afwijzend staan tegenover dit bedrijf in Genève, dat wel uit naam van de kerken spreekt, maar het kerkvolk over het algemeen genomen niet mee kan krijgen omdat onder het kerkvolk grote bezwaren leven. Het zou goed zijn wanneer onze kerk in haar hoogste vergadering ook rekening zou willen houden met de bezwaarde leden, die alleen al om de Wereldraad soms zeer kritisch tegenover de eigen kerk staan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen