KLEINE KRONIEK

KLEINE KRONIEK

Tweede dienst niet langer verplicht Onlangs nam de synode van de Gereformeerde Kerken het besluit dat het houden van een tweede dienst, middag-of avonddienst, niet langer tot de kerkordelijke verplichtingen behoort. Een Gereformeerde collega maakte al eerder in zijn gemeente het kerkeraadsbesluit bekend dat er geen avonddiensten meer zouden worden gehouden. Hij schreef er terecht bij: niet wij hebben deze dienst afgeschaft, maar u als gemeente hebt dat zelf gedaan door massaal weg te blijven. In „Evangelisch Commentaar" van 20 mei plaatst dr. G. Heitink het volgende commentaar bij het synodebesluit en zet boven zijn commen-

taar de veelzeggende woorden: Wie niet leert, is

niet bekeerd. Dr. Heitink: Een besluit om even bij stil te staan: De Gereformeerde Kerken zijn niet langer verplicht zonvoorzover ik weet, is op dit recente synodebesluit geschokt gereageerd. Begrijpelijk. De meeste wijzigingen van de kerkorde betekenen een aanpassing aan een gegroeide praktijk en de meeste gereformeerden gaan zondags niet meer twee keer naar de kerk. Vandaar.

Velen weten misschien niet eens waarvoor de tweede dienst werd ingesteld. Deze dienst was door de Reformatie bedoeld als leerdienst, waarin de gemeente onderricht ontving in haar belijden, met name aan de hand van de catechismus. Ook in die tijd was deze tweede dienst niet populair. Herhaaldelijk was ter synode sprake van „slappigheid en nalatigheid" en moest er dwang uitgeoefend worden op de mensen om te komen.

In een recent verleden is de tweede dienst innerlijk uitgehold, doordat de dominees gingen rondpreken, de catechismusprediking in de meeste kerken verdween en de middagdienst een duplicaat werd van de morgendienst. Op andere plaatsen werd de tweede dienst gered via jeugddiensten of doordat de oude vesper-traditie in ere werd hersteld.

Een groot verlies? Enerzijds niet. Een kerkdienst beleggen in een grote en holle ruimte met zo weinig mensen, dat je beter gezellig in een huiskamer samen rond de tafel kunt gaan zitten, heeft weinig zin. Maar als dit betekent dat hiermee de gemeente als leergemeenschap uitsterft, is dat ernstiger. Een gemeente die niet leert, is niet bekeerd. Leren belijden met het oog op de actuele uitdagingen aan het christelijk geloof in onze tijd, is geen luxe. Als er in de gemeente geen groei zit in volwassenencatechese en groepenwerk, valt er inderdaad iets wezenlijks weg.

Wat het laatste betreft mogen we niet te optimistisch zijn. Een recent onderzoek van het Instituut voor Praktische Theologie (VU) leert, dat er wel veel groepswerk in de gemeente is, maar dat vanuit de kerkeraden veel te weinig inhoudelijk leiding aan dit werk gegeven wordt. Bovendien worden met dit werk vooral de middengroepen bereikt, zowel maatschappelijk gezien als qua leeftijd en daarbinnen meer vrouwen dan

mannen. Met name de jongeren ontbreken.

De gemeente vertoont slechts in heel gebrekkige zin het beeld van een leergemeenschap. Dat geeft te denken. Tot zover dr. Heitink.

Baken in zee

Laten wij niet uit de hoogte reageren op dit droefmakende besluit genomen vanwege droevige ontwikkelingen in een zusterkerk. Welke ontwikkelingen zijn er in sommige Hervormd-Gereformeerde gemeenten, ook zog. gerenommeerde gemeente? Een sterk dalend kerkbezoek in middag-of avonddiensten!

Ds. W. L. Tukker schreef eens dat het verval van de kerk begint bij het verval van de tweede dienst. Hij zal daarmee bedoeld hebben dat waar de leerdienst in onbruik raakt, de gemeente de grond van de leer der Schriften onder haar voeten kwijt raakt. En zo een prooi wordt van onkunde en vanwege de onkunde een speelbal van allerlei wind van leer. De catechismusprediking is bij een deel van de gemeenteleden ook onder ons niet bijster populair. Wie opnieuw begint aan de wekelijkse uitleg van de zondagsafdelingen, krijgt het soms openlijk te horen: weet u niet wat anders te bedenken.

Het vraagt van predikers wel inzet om de boodschap van de Heidelberger steeds nieuw te brengen en niet het stapeltje eens gemaakte catechismuspreken maar weer om te draaien. We krijgen via de uitleg van de catechismus in veel opzichten een goede hand-en aanleiding op concrete vragen betreffende geloof en leven in te gaan. Laten we die kans aangrijpen en de gemeente trachten te boeien en te binden. Intussen dienen we als kerkgangers ons wel terdege af te vragen waar we mee bezig zijn door de middagof avonddienst op te geven. Kunnen wij de lering missen? Weten we dan al voldoende af van de Schriften? Hebben we geen leiding en toerusting meer nodig in onze zo geseculariseerde wereld? En als we als ouderen slechts lx per zondag opgaan, wat denken we dat de generatie na ons zal doen? Zullen zij niet slechts lx per veertien dagen gaan? We kunnen het met dr. Heitink eens zijn als hij schrijft: wie niet leert, is niet bekeerd. Wie geen behoefte kent onderwezen te worden in de Schriften, heeft nog nimmer de rechte smaak van het Woord geproefd. Ook onder ons is het veelal zo dat op bijbel-en gesprekskringen vrouwen in de meerderheid zijn. Verontrustend als we denken dat wij toch geen vrouwen in het ambt wensen op grond van de Schrift. Hebben de mannen dan geen vorming en toerusting nodig, zeker zij die geroepen zijn of zullen worden tot het ambt? Als er onder kerkeraden een afnemende kennis van Schrift en belijdenis is te bespeuren, waar blijft dan de geestelijke leiding die aan de gemeente vanwege de kerkeraad gegeven dient te worden?

Daarom zij er gesprek en bezinning over deze ontwikkelingen binnen kerkeraden. Meer dan ooit is vorming en toerusting nodig. Opdat de gemeente ook in deze tijd „pilaar en vastigheid der waarheid" zij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen