Jezus' eerste teken

, , Dit beginsel der tekenen heeft Jezus gedaan te Ka na in Galilea, en heeft Zijn heerlijkheid geopenbaard; en Zijn discipelen geloofden in Hem." (Joh. 2:11)

1. Het teken zelf

In het dorpje Kana in Galilea is een bruiloft aan de gang...

Zeven dagen is het feest, omdat een man en een vrouw elkaar hartelijk lief hebben gekregen en nu elkaar trouw voor het leven hebben beloofd. Op deze bruiloft zien we onder de gasten ook , , de moeder van Jezus" (door de evangelist Johannes niet bij haar naam 'Maria' genoemd).

Maria uit het naburige Nazareth is wellicht familie geweest van deze eenvoudige mensen in Kana en vanwege die familierelatie genodigd op het feest.

En, we krijgen de indruk: wat onverwacht, komt ook Jezus er bij, samen met Zijn eerste discipelen. Vijf of zes mannen die Hem sinds kort volgen, omdat ze Jezus hebben leren zien als de Messias van Israël, de beloofde Koning. Jezus op de bruiloft!

Kijk, dat zou Johannes de Doper nu nooit gedaan hebben. Dat was een boeteprediker die hamerde op het aambeeld van bekering.

Bekeert u! Bekeert u! want de Koning komt... Johannes heeft nooit een glas wijn gedronken en zich van lekker eten onthouden. Jezus eet en drinkt. Hij is geen asceet. Hij is de Bruidegom en Zijn discipelen zijn bruiloftskinderen. Hoe kunnen die dan treurig zijn, zolang de Bruidegom bij hen is? Dus de Heere Jezus lacht mee, is vrolijk, is blij met de blijden. Maar de feestvreugde dreigt te worden verstoord. Voortijdig raakt de wijn op. Er zal niets meer te drinken zijn.

De gasten moeten op een droogje zitten. Dat betekent zoveel als: gaan jullie maar naar huis... Dat is ook wat! Bruid en bruidegom raken in verlegenheid. Het hele feest zou in het water kunnen vallen. Straks gaan de gasten nog mopperend naar huis. Is me dat een bruiloft? Er was niet eens op ons gerekend!

Wat zal dat een schande zijn voor het bruidspaar! Maria heeft het opgemerkt. En ze leeft van harte mee met bruid en bruidegom. Ze beseft dat ze in grote verlegenheid zullen komen. Daarom stoot ze haar Zoon aan: „Zij hebben geen wijn."

Dat is een onuitgesproken vraag. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig. De Heere Jezus begrijpt dus zeker wel dat Zijn moeder bedoelt te zeggen: hélp die mensen toch. Maria is er van overtuigd dat Hij dat doen kan en wil en zal. Hóe? dat weet ze niet...

Maar ze heeft hoge gedachten van de wondere macht van haar Zoon. Maar de Heere wijst Zijn moeder terug.

Vrouw, wat heb Ik met u te doen? Mijn ure is nog niet gekomen. Dat klinkt wat hard en bits. Maar zo is het toch echt niet bedoeld. Jezus is niet onbeleefd tegen Maria. Hij zegt niet tegen haar: , , Ik heb niets met u te maken." Maar Hij wijst er haar op dat zij samen in deze zaak geen gemeenschappelijke taak hebben. Letterlijk staat er: , , Vrouw, wat is er tussen u en Mij." Dit is niets tussen u en Mij, mevrouw - Mijn uur is nog niet gekomen.

, , De Here is hier in Zijn ambtelijke arbeid, en daarin is Maria voor Hem niet móeder, maar slechts vrouw, zonder enige bijzondere invloed op Hem en betekenis voor Hem boven elke andere vrouw... Vriendelijk maar beslist wordt elke inmenging van Maria in Zijn Middelaarswerk afgewezen." (C. Bouma)

Hier heeft Maria dus geen medezeggenschap. Christus wil op de wenk van Zijn hemelse Vader letten. , , Ik doe alles op hoog bevel uit Vaders mond. Ure, is altijd voor Jezus: kijken op de klok des Vaders. Hij blijft Zijn Vader in de ogen zien, maar kan niet Zijn moeder naar de ogen zien" (J. Keizer)

Zo moet Maria Jezus als Kind aan Gód kwijtraken - om Hem als Koning en Zaligmaker van God terug te ontvangen. Maria krijgt dus te horen: vrouw, ga maar wéér zitten. Houdt u maar buiten deze zaak. Toch is ze niet ontmoedigd. Dat blijkt uit de woorden die ze tot de dienaars, de knechten spreekt: , , zo wat Hij u zal zeggen, doet dat." Hier zien we dat Maria een echte discipelin van Jezus is. In deze kernachtige woorden maakt deze vrouw vele mannelijke discipelen beschaamd!

Is dit niet het beste advies wat er te geven is? Wat Jezus u, jou ook zegt - doet dat! Want als we Zijn woorden niet alleen horen, maar ze ook dóen, zijn we als wijze bouwers bezig ons levenshuis op de steenrots te funderen. Goede raad is duur.

In de prediking van het Woord krijgt u de beste raad gratis. Doe wat de Heere u zegt - gehoorzaamt Hem op Zijn Woord - ga in de weg die Hij wijst. Daarbij niet redeneren: hoe moet dit... hoe kan dat... en zal het wel gaan... Houdt het op het Wóórd aan en u zult wonderen zien. Wat zijn nu gelovigen? Discipelen en discipelinnen van Jezus die doen wat Hij zegt. Met vallen en opstaan - maar voor Zijn Woord bevend en op Zijn Woord hopend. Al wat Jezus u zegt - doe dat!

Nu stonden daar zes grote kruiken of bakken waarin water werd bewaard. In totaal kon er wel 600 1. water in die enorme bakken! Al dat water was nodig - zoals er staat in vs. 6 - voor de reiniging der Joden. De joodse wetgeleerden hadden allerlei voorschriften uitgesponnen over het wassen van handen en voeten, bekers en schotels, als reinigingsrithen. Dit soort ceremoniën was in de loop der tijden steeds ingewikkelder en talrijker geworden. Dat is nu eenmaal het sneeuwbaleffect van de wet. Een wettische godsdienst overdrijft in uiterlijkheden. Vaak alleen maar om zo de leegheid van het hart te camoufleren...

Ineens weet Jezus Zijn ure gekomen. Zijn Vader roept Hem om nü iets van Zijn heerlijkheid te openbaren. Zo gaat de Heere naar de dienaars en geeft hen de opdracht de watervaten te vullen. Die doen dat stipt, zodat alle bakken boordevol water komen te staan. Dan zegt de Heiland: Schept nu en draagt het tot de hofmeester (de leider van het feest). Als die man proeft, blijkt het wonder. Het water is wijn geworden. En wat voor wijn! Die hofmeester zegt: nu weet ik pas wat , , wijn" is. Dit mag pas „wijn" heten. Hij wendt zich vol verbazing tot de bruidegom. Man - bij jou is het „lest best". Je hebt de beste wijn voor het laatst bewaard!

Dat tiende vers is heel belangrijk. Niet voor niets sluit daarmee de geschiedenis af. Dit moet bij ons blijven hangen - want dit geeft te denken - het wijst op de diepere achtergrond van het gebeuren.

, , Alle man zet eerst de goede wijn op,

en wanneer men wél gedronken heeft, als - dan de mindere - maar gij hebt de goede wijn tot nu toe bewaard. Daar komen we dus op terug. Het gaat nu alleen om het teken zelf. Dat heeft eens wérkelijk plaatsgevonden - en wel op een bruiloft. Daarvan zegt het huwelijksformulier: „Daarom heeft ook de Heere Jezus Christus het huwelijk zo hoog geëerd met Zijn tegenwoordigheid, giften en wondertekenen te Kana in Galiléa." Jezus eert het huwelijk. Nog meer: Hij herstelt het huwelijk. Satan begon in Genesis 3 het huwelijk kapot te maken. Jezus begint Zijn werk van vernieuwing in Johannes 2 bij het huwelijk.

We zien dus dat het huwelijk een hoge en heilige zaak is. Het huwelijk heeft te maken met de zaligheid. Want man en vrouw zijn geroepen elkaar trouw te helpen en bij te staan in alle tijdelijke én eeuwige dingen. En om - als God het geeft - kinderen voort te brengen tot Zijn eer! En waar nu huwelijksnood is of huwelijksmisère, vergeet Christus niet - Hij is de Reparator, de Hersteller van het huwelijk en Hij wil dat ook voor u zijn, man en vrouw, bij wie verwijdering optreedt en het liefdevuur smeult.

Nog iets: Jezus' eerste optreden was uitgerekend op een bruiloft - en het was uitgerekend bij eenvoudige mensen, in een Galilees gehucht. Voor kleine mensen is Hij bereikbaar.

2. De taal van dit teken

Want dat water wijn werd - dat is geen tovenarij, dat is geen mirakel, dat is geen spectakel - maar dat is teken, en nog wel het beginsel der tekenen, het principiële teken - het teken waarmee in principe alles gezegd is. Waar gaat het om in dit teken? Om Christus! Om Wie Hij is! De kern van de zaak is de zelfopenbaring van Christus. Zo staat het toch ook in vs. 11? , , en Hij heeft Zijn heerlijkheid geopenbaard" Weet u wel - die „heerlijkheid" waarvan meteen al bij de inzet van het Johannesev. gesproken wordt: Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond en wij hebben Zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als des Eniggeborene van de Vader, vol van genade en waarheid." (1 : 14).

Nu, die doxa, die ka bood, die heerlijkheid, die lichtglans en scheppingsmacht, heeft Christus getoond in de opwekking van doden, in de genezing van zieken, in de vermenigvuldiging van broden - maar die heeft Hij allereerst getoond te Kana in Galiléa. Daar gaat het ten diepste om: dat het geloof hier ondanks Christus' nederige gestalte Zijn goddelijke majesteit ziet doorstralen. Of liever gezegd: juist in deze mens, die écht mens is, die werkelijk vlees en bloed is, juist in Hem blijken we met God Zelf te maken te hebben.

Dat is de grote verrassing van de ontmoeting met Jezus Christus! Wie Hem gezien heeft, die heeft de Vader gezien. De eniggeboren Zoon die in de schoot des Vaders is, die heeft ons de ongeziene God verklaard. Nogmaals: at is hier de taal van het teken! Dat in Kana duidelijk wordt: Hij is het werkelijk." Wie? De beloofde Messias, op wie Jakob op zijn sterfbed reeds zag en van wie de oude aartsvader profeteerde: Hij bindt zijn jonge ezel aan de wijnstok, en het veulen zijner ezelin aan de edelste wijnstok; hij wast zijn kleed in de wijn, en zijn mantel in wijndruivenbloed. Hij is roodachtig van ogen door de wijn, en wit van tanden door de melk" (Gen. 49 : 11—12).

De wijn spreekt dus van de aangebroken heilstijd. Van de volle vreugde door de komst van de beloofde Verlosser! Er is wel eens opgemerkt: was dat wonder in Kana niet een „luxe-wonder"? Was het niet overdreven om zo'n grote hoeveelheid wijn te maken? Lag daar niet iets verkwistends in? Had het niet wat bescheidener en gematigder gekund? Maar wie zo spreken verstaan het teken - karakter van dit Kana - wonder niet. Ze hebben blijkbaar nog geen antenne voor de taal van het teken.

Want dat overvloedige - nota bene 600 liter wijn! - dat is nu juist heel wezenlijk. Christus toch is gekomen opdat de Zijnen leven én overvloed hebben. Bij Christus past niet het zuinige, het benepene - Hem kenmerkt het milde, het overvloedige, waarbij genade voor genade uit Zijn volheid stroomt. Christus is een rijke Zaligmaker voor een arme zondaar. Van die rijkdom deelt Hij graag en mild uit. Hij wordt er nooit armer van. Hoe meer Hij geeft, hoe meer Hij schittert als Heiland.

Wijn. Ja, de wijn die het hart verheugt. Hier gaan de aloude profetieën in vervulling! De bergen zullen van zoete wijn druipen, zei Amos. Een ieder zal zitten onder zijn wijnstok en onder zijn vijgeboom. Dan is het laatste der dagen aangebroken. En heden wordt in Kana dit woord voor de ogen van de discipelen vervuld.

Jezus' heerlijkheid komt ook hierin uit dat Hij méér is dan Mozes. Mozes was een groot profeet. Maar Jezus is de allerhoogste profeet. Mozes' eerste grote teken was dat hij water veranderde in bloed. Dat was de eerste plaag in Egypte, een gerichtshandeling. Maar „Jezus verandert water niet in bloed. Jezus geeft Zijn bloed om water te veranderen in wijn. Wat een verschil. Dat is Jezus" (R. Kok). Dus Kana's wonder beduidt: zie, méér dan Mozés is hier! „ Want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid is door Jezus Christus geworden." De watervaten van het oude verbond, van de wet, worden nu de wijnvaten van het nieuwe verbond, van het evangelie. En zo gaat ons een licht op over de diepe betekenis in en achter de woorden van de hofmeester: , , de góede wijn tot nu toe bewaard? " Inderdaad - lest best.

Want ten laatste zond God Zijn Zoon. Méér dan de profeten, méér dan de priesters, méér dan de koningen van het O.T. is hier. Het gaat in het wonderteken van Kana om de onvergelijkelijke schoonheid en heerlijkheid van Christus. En zo om het door Hem herstelde leven! Opdat een ieder die het hoort prediken open ogen krijgt voor Hem en opdat de gemeente zich als een bruid in deze van God gegeven Buidegom verblijde: Mijn Liefste is blank en rood - Hij draagt de banier boven tien duizend... al wat aan Hem is, is gans begeerlijk. Zulk één is mijn Liefste, ja, zulk één is mijn Vriend, gij dochters van Jeruzalem!" (Hooglied 5 : 10-16)

3. Het geloof dóór dit teken

„... en Zijn discipelen geloofden in Hem." Begonnen de discipelen toen pas in Hem te geloven? Neen, want dan zouden het eerder nog geen discipelen zijn geweest. En we lezen in Joh. 1 al van het „beginnend geloof" bij Filippus, Nathanaël, Andreas, Petrus. Betekent het dan dat ze van nu af aan gerijpt en vast geworteld waren in het geloof? Ook dat niet - want we horen verderop in het evangelie van de vele misverstanden en slingeringen binnen de discipelkring. Maar door het teken van Kana kreeg het beginnend geloof van de jongeren een nieuwe impuls. Het werd verdiept en verrijkt. Er trad a.h.w. een stroomversnelling op in hun geloofsleven. Zo gaat dat met het geloof. Waar gezond geloof is, daar is groei. Om nederwaarts wortel te schieten en opwaarts vruchten te dragen.

In de dienst des Heeren geldt dat de beste wijn voor het laatst bewaard wordt, d.w.z. dat de HEERE ons steeds méér schatten en gaven schenkt uit Christus' overvloed - totdat we eenmaal zijn toegekomen aan de bruiloft van het Lam, wanneer we de fonkelende wijn van de vreugde nieuw zullen drinken in het voltooide koninkrijk Gods.

Zie dan hoopvol uit naar de onmisbare werking van de Geest. Er is zoveel te krijgen bij de Heere. Beginnend geloof, toenemend geloof, beproefd geloof. Hélderder inzicht - zoals bij deze ex-discipelen van Johannes, die na de heraut nu de Koning zelf leren kennen. Misschien leeft u in droefheid, in gemis, in verbrokenheid vanwege uw zonden, met een beschuldigend geweten, sidderend voor een toornend God. Wel - zie dan het Lam Gods dat de zonde der wereld draagt. Zie dan de grote Bruidegom van Kana bij wie alle overvloed is om uw gemis te vervullen, alle licht om uw duisternis te verdrijven, alle kracht om uw onmacht te overwinnen! Doe uw mond wijd open en de HEERE zal hem vervullen. Op uw noodgeschrei doet Hij grote wonderen.

En Zijn discipelen geloofden in Hem. Anderen bleven blind voor dit teken. Al hadden ze er a.h.w. met hun neus bovenop gestaan. Zelf van die heerlijke wijn geproefd, maar de heerlijkheid van de Schenker van die wijn niet ontdekt. We kunnen véél meemaken, veel preken horen, veel tekenen zien - we kunnen ons lovend hebben uitgelaten over dié preek en kritisch over gene dominee - we kunnen ons zelfs als geestelijke keurmeesters hebben opgeworpen - en tóch: geen geloof.

Geloof is een gave Gods!

Gelukkig maar... Het is niet van óns afhankelijk - maar van die God die mild geeft en niet verwijt. Wie dan ook in ongeloof volhardt, heeft dat aan zichzelf te wijten. Hij of zij zal geen deel hebben aan de eeuwige bruiloft... Bruiloftsgast of buitenstaander. Geloof of ongeloof is hier beslissend. Zie op de Bruidegom van Kana! Hij geeft royaal waar ons alles ontbreekt.

Getrouwe Heer', Gij wilt mijn goed, mijn God, mijn erfenis en 't deel mijns bekers wezen. Gij onderhoudt gestaag 't heuglijk lot, dat Gij zo mild, voor mij hebt uitgelezen; De schoonste plaats mat Gij met ruime snoeren, o heerlijk erf, gij kunt mijn ziel vervoeren. (Psalm 16 : 3)

V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen