Wat is wijsheid?

MEDITATIE

„Maar tot de mens heeft Hij gezegd: ie de \reze des HEEREN is de wijsheid, en van het kwade te wijken is verstand.” Job 28 : 28

De roep om wijsheid

Wat is wijsheid? De vrienden van Job denken dat huii logica wijsheid is. Job kan er niet mee uit de voeten. Omdat zij God beredeneren. Goddelozen worden gestraft, rechtvaardigen worden gezegend. Kunnen jullie het leven begrijpen? Ik niet. Maar Job heeft toch gezegd dat de Heere hem zou louteren als goud. Zit daar niet iets in van volgen zonder vragen? Jawel! Maar u denkt toch niet dat dit dan verder maar zonder slag of stoot gaat? Nu eens zegt de gelovige: „'t Is wijsheid wat God doet." Maar hij heeft ook nog te maken met 't vlees dat zich der wet Gods niet onderwerpt. Het speelt ook Job telkens weer parten. Het komt mij voor dat hij de zaak min of meer uit handen heeft gegeven, door in hoofdstuk 23 te zeggen: De Heere beproeve mij, als goud zal ik uitkomen. Maar geprikkeld door de aantijgingen van zijn vrienden pakt hij zijn zaak toch weer zelf op. In hoofdstuk 24 lijkt Job ten einde raad. MogeUjk is vers 12 van Job 28 een aanwijzing hoe diep Job met de dingen worstelt. Hij zegt daar: Maar de wijsheid, vandaar zal zij gevonden worden? Voor mij ligt Gods alwijs bestuur niet zo duimendik op de werkelijke feiten, dat ik daar logisch mee uit de weg kan. Hij is eer een man die het niet weet, dan die het allemaal (te) goed weet. Hij speelt er niet mee zoals zijn vrienden. Hij lijdt er onder. Ik weet het niet meer!

Je zou ook verstand tekort komen als je ziet wat er in de wereld gebeurt. Het is toch zeker de dwaasheid gekroond. De goddelozen roven en stelen en rauzen er op los. De armen leggen het loodje. Willen jullie mij nu vertellen dat dit allemaal goddelijke wijsheid is, en dat al die arme, onrechte mannen, vrouwen, kinderen, die van een kaalgeschoren akker en van een leeggeplukte wijnstok moeten leven, allemaal goddelozen zijn. En dat al die rijken, die de naakten eerst uitkleden en dan hongerig en stervend bijna hen van de deur afschoppen, dat dat Gods echte kinderen zijn? Willen jullie me dat wijsmaken? Job tekent verder 't nachtleven van de uitbuiters. D.E.S. staat in hun devies. Doodslaan, echtbreken en stelen. Alles wat Job hier constateert kan zo maar op onze maatschappij toegepast worden. De beelden van op de mestvaalten schuimende stumperds, vlak bij de opeenhoping van de rijkste rijkdom, tonen ons wat Job in zijn dagen ook al zag. Zwervers die als ratten in rafels op straten toeven. Uitgehongerde volken, stervende kinderen, die onze welvaartsmaatschappij aanklagen bij God. Vrouwen-en kinderhandel ten bate van het nachtleven van de upper-ten. Nee, , , Job" is nog geen verleden tijd. Is dat nu Gods wijsheid, die jullie mijn vrienden zeggen in pacht te hebben? Nog eens herinner ik u aan Jobs verlegenheid: maar de wijsheid, waar is zij te vinden?

De wijsheid vindt Job niet bij zijn vrienden

Het debat tussen Job en zijn vrienden loopt bijna ten einde. Bildad zal Job wel even van repliek dienen. In hoofdstuk 25 gaat deze vriend maar wat prat op zijn prietpraat. Hij brengt de zaak ook geen stap verder door te herhalen wat allang gezegd is. En nu moet je maar weten dat je een aardworm bent Job, en dat je maar buigen moet voor God. Laten we toch niet denken dat mensen met hun zielsverscheurende vragen, en hun schreeuw naar God, met gemeenplaatsen en dooddoeners te troosten zijn. Je slaat soms stijl achterover hoe vanzelfsprekend men over God spreken en preken durft. Ach het zal allemaal wel „goed bedoeld" zijn. Maar is iemand er mee gered? Job, of welk mens in nood ook maar? Nee, Jobs vrienden missen de wijsheid.

Bedankt hoor Bildad, bedankt hoor, zo antwoordt Job cynisch en van binnen verscheurd, Bedankt dat je niet meer voor mij hebt dan dat God een verterend vuur is en ik een worm die wegschrompelt in zulk een gloed. Is me dat even een , , fijne" hulp, nee maar... Wat een raad heb je iemand gegeven die geen wijsheid heeft. Die man ben ik toch, want wie kun je anders bedoelen? (26 : 1—4). Nee maar daar word ik me even wijzer van!

Aan de toon hoort u wel dat Job het tegenovergestelde bedoelt. Zeg me eens van wie hebt u Bildad de wijsheid waar u zo op pocht, Van de Geest Gods soms? Of heb je die uit je eigen verduisterd verstand? (vs 4). Weet zegt Job waar je mee bezig bent. Een rechtvaardige die het vergaat naar het werk der goddelozen te verdoemen. Kijk dat is mijn strijd en daar geef je geen antwoord op. Gelukkig, wat een genade dat het Evangelie in een andere toonzetting staat. Dat spreekt van een Worm en geen Man, die zich liet verteren om Job en al Gods kinderen te leren jubelen: Ik weet mijn# Verlosser leeft. Ik weet wel het is niet wijs om algemene verzoening te preken. Maar het is evenmin wijs om voor een ellendige, zeg voor een goddeloze geen ruimte te maken in de prediking. Moeten de mensen die ons zijn toebetrouwd persé verloren gaan, terwijl God wil dat niemand verloren gaat, maar dat zij allen tot bekering komen? De wijsheid, waar wordt zij gevonden? Nog steeds een open vraag voor Job. De wijsheid vindt niemand in de schatten der aarde.

Leest u maar het begin van Job 28. Diepe delvers vinden goud, zilver en edelgesteente in de technisch vernuftige mijnschachten. Want het oog van de roofvogel ziet de wijsheid niet in diepten der aarde of van de bodem der zee. In onze tijd beheerst de mens voor een groot deel de ruimte, maar wat je er ook vindt, de wijsheid niet. Ze is niet voor miljoenen van goud of zilver te koop. Ze laat zich er evenmin door vervangen.

De Bron der wijsheid

Job weet antwoord op de vraag waar de wijsheid te vinden is. God verstaat haar weg, en Hij weet haar plaats. Zoekt u wijsheid, zoek haar bij God. Bij Hem is raad, bij Hem alleen. Diep verborgen in Gods gedachten, heeft Hij aan die wijsheid gestalte gegeven in de schepping. Job mag ondanks zijn knagende twijfel zien hoe Gods wijsheid nimmer faalt. In de schepping en onderhouding der wereld zien we hoe de Heere Zijn eeuwige kracht en goddelijkheid ten toon spreidt. En wat te zeggen van de diepste wijsheid waar Paulus van zingt: O diepten des rijkdoms, beide der wijsheid en der kennis Gods, met betrekking tot de verlossing van zondaren? Wijsheid die zich openbaart in de dwaasheid van het kruis. Nu mag Job getuigen goud en zilver zijn delfstoffen, maar Gods wijsheid maakt de beproeving des geloofs kostelijker dan van het goud.

Het bezit der wijsheid

Hoe komt een mens aan die wijsheid? Duidelijk en klaar wordt ons de weg gewezen. De vreze des HEEREN is dè wijsheid. Hiermee stoot Job door tot het geheim. In het verborgene maakt de Heere hem wijsheid bekend. Is dat geen heilgeheim dat de Heere toont aan Zijn kinderen? Hier zijn we in het binnenst heiligdom, met al onze raadselen.

In Gods wijsheid rust leren vinden, zoals Ralph Erskine eens zei: „God heeft mij in de diepe wateren der verdrukking gebracht en ik geloof dat Hij mij enige wonderen heeft laten zien". Job vond wijsheid in de vreze des Heeren. Want ondanks strijd en zwakheid, van een ding was God overtuigd, dat Job de vreze des Heeren bezat en doorleefde. Er uit leefde, haar ook uitleefde. De wereld zegt als je de Heere vreest dat je wel niet goed wijs lijkt. Maar wat is de vreze des Heeren? Zij is vrucht van verzoening en vrede met God. Is dat voor jou zo, voor u? Gaat ons de vreze des Heeren ver boven goud of zilver? Job geeft stilletjes en inclusief raad om te zoeken wat hij zelf in de praktijk bracht. Als wij ons nu zo eens voor de vreze des Heeren inzetten, met dezelfde energie waarmee de mens speurt naar aardse schatten. Men wil nogal eens beweren dat het maar afgewacht moet worden of God je dit zoeken nog eens leert. Maar wat zal een mens antwoorden als de Heere in het gericht zal zeggen: gij dwaas, waarom hebt u Mij niet gezocht? Is niet Gods wijsheid dat juist zij, die in de vreze des Heeren wandelen, er achter komen hoe puur de genade is om dat te mogen doen? Welnu als God de weg kent waar de wijsheid te vinden is, dan rest de mens niet anders dan tot Hem te gaan. De Opperste Wijsheid nodigt en belooft: wie Mij vindt, vindt het leven en trekt een welgevallen van de Heere.

Nee Job is niet eigenwijs als hij zegt: an mijn gerechtigheid zal ik vasthouden. (27 : 6). Wijs van u Job. U bedoelt aan de vreze des Heeren zal ik vasthouden. En de gemeente van nu, mag dit in nog diepere zin weten dan Job ooit vermocht zeggen: an de mij geschonken gerechtigheid zal ik vasthouden. Ge kunt me dwaas noemen. Maar ik roem liever in de dwaasheid van het kruis, dan in de wijsheid der wereld. Waarom zal ik mij aan de gerechtigheid vasthouden? Omdat ik het van het omgekeerde hebben moet, van de gerechtigheid die mij vasthoudt. Hoe dichter ik bij Christus leef, hoe meer wijsheid ik opdoe en toe teerder ik leef in de vreze des Heeren.

De vrucht der wijsheid

De mens krijgt een boodschap van God. Het is niet Jobs wijsheid die hier naar voren komt. Nee hij heeft goed begrepen dat God de zegsman is. De Heere heeft tot de mens gezegd dat de vreze des Heeren wijsheid is en - ziehier de vrucht - van het kwade te wijken is verstand. Dit kwade sluipt als hongerige wolven om je heen. Een briesende leeuw zegt Petrus. Daar ga je toch voor op de vlucht zeker. Je bent werkelijk niet goed wijs als je openlijk voor de wereld de zonde en tegen God kiest. Denk niet dat het met die dwaasheid wel in orde komt op het laatste nippertje. Dat je dan zo wijs bent de dwaasheid te laten varen. Dan hebt u er vanuit de verte wel iets van gehoord, maar het is gebleven wat het was. De meesten zijn te laat om zich te bezinnen in het aangezicht van de dood. De dwaze maagden zijn tot voorbeeld.

Wijsheid is afstand doen van het kwaad. Je kunt het ook strict op jezelf toepassen. Het is zelfverloochening, je oude natuur doden, de wereld verzaken en in een nieuw godzalig leven wandelen. Te sterven aan eigen willen en begeren. Job moest het leren. Wij evenzo. Af te wijken van de hoogmoed dat een mens doet leven in de waan dat hij de hoge God zou kunnen narekenen. Wie in dit opzicht losraakt van zijn eigen waanwijsheid erkent dat de grootste dwaas leeft in eigen hart. En dat zo'n dwaas als ik ben nu toch bij de Heere schuilen mag, die mij in het verborgen de wijsheid bekend maakt van Zijn liefde, van Zijn trouw. Gods wijsheid haalt wel een streep door mijn rekening, maar haar zoete vrucht is dat een beest van een mens, als een kind mag rusten aan Gods Vaderhart. Hij vindt in Gods wijsheid een schatkamer van rijkdom, een graanschuur vol spijs, een bron van levend water, een magazijn vol vreugde en een vrijbrief van vrede.

Want de wijsheid die van Boven is, is ten eerste vreedzaam, daarna zuiver. En we aanbidden straks met Job Gods onbepaalde wetenschap. Geloven is niet God begrijpen, wel Hem vertrouwen.

Zo maakt de Heer e ons niet maar wat wijs, maar Hij maakt ons wijs tot zaligheid. En zou de scherpte van de beproeving niet het meest heilzame medicijn zijn om mij te leren:

Uw wil is altoos wijs en goed 't Is majesteit al wat Gij doet.

Ik las in dit verband: „Dat zijn nu Gods uitverkorenen, niet die in heerlijke zelfverzekerdheid voortborduren aan hun vrome handwerk, maar die heel het werk in handen geven van hun Vader en God en aan het woord van Zijn onbedriegelijke genadelippen blijven hangen”.

Die is wijs!

H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen