Geloof en ervaring (3)

EEN BELANGRIJKE STUDIE

Geboorteuur

Op 1 januari 1901 speelde zich in Topeka, in de Amerikaanse staat Kansas een merkwaardige gebeurtenis af. De man die er ten nauwste bij betrokken was, was de opwekkingsprediker Charles Fox Parham (1873-1929) die in Topeka er een bijbelschool op nahield. Gedurende de laatste maanden van het jaar 1900 wekte hij onder zijn leerlingen een sterke emotionele en religieuze spanning. Parham was namelijk tot de ontdekking gekomen: Tongentaal is hét bewijs dat men de doop met de Heilige Geest heeft ontvangen! Er werden op de school urenlange bidstonden gehouden, opdat men de tongentaai ontvangen zou. Op de bewuste eerste dag in januari van het jaar 1901 smeekte een van de groep, miss. Ozman: Leg mij de handen op! Dat gebeurde. Zijzelf getuigt: Er werden handen op mijn hoofd gelegd; toen viel de Heilige Geest op mij en ik begon te spreken in tongen. Ook anderen ontvingen deze gave, onder andere de leider van school, Parham zelf. Het geboorteuur van de Pinksterbeweging had geslagen!

De zaak vond navolging. In Houston behoorde de zwarte evangelist William Joseph Seymour (1870-1922) tot Parhams leerlingen. Op 9 april 1906 werden in Los Angeles voor het eerst zeven mensen , , in de Geest gedoopt"; zij begonnen in , , tongen" te spreken. Seymour zelf getuigt: Heel de stad (Los Angeles) geraakte in rep en roer. Een vrouw die in tongen sprak ging onder deze inspiratie voor het eerst in haar leven piano spelen en zong in zes verschillende talen. Drie jaren lang werd onafgebroken dag en nacht dienst gehouden. Er was sprake van luidkeels geschrei en geroep, dansen en springen, van op de grond liggen op het podium, van een onophoudelijk tongenspreken. De leiders Parham en Seymour stamden uit het geestelijk klimaat van de , , heiligingsbeweging" (zie vorig artikel). Zij waren dus vertrouwd met de gedachte van een tweede zegen (second blessing). Er was voor hen slechts iets bij gekomen, de tongentaai.

De C.B.

De Pinksterbeweging is niet de énige gebleven waarin de buitengewone geestesgaven werden beoefend. In de zestiger jaren van onze eeuw is de zgn. Charismatische Beweging erbij gekomen. Vanwege de , , pinksterervaring" die men in beide bewegingen tegenkomt heeft Maris ze onder één noemer gebracht. Toch is er tussen beide bewegingen wel verschil. Dr. J. Veenhof schrijft in zijn artikel , , Pontifex maximus" (Op het spoor van de Geest, Kampen 1978): Er zijn parallellen en verbindingslijnen van de Charismatische Beweging met de Pinksterbeweging, maar er zijn ook verschillen. De Pinksterbeweging kwam tot eigen institutionele organisatievormen, de Charismatische Beweging wil dat niet; de Pinksterbeweging is voluit protestants, de Charismatische Beweging is gemengd; de Pinksterbeweging is overwegend fundamentalistisch, de Charismatische Beweging niet. Maar tegelijk geeft Veenhof toe, dat het moeilijk is grenzen tussen beide bewegingen te trekken.

Ds. W. W. Verhoef schrijft (Charismatisch Nederland, Kampen 1977): De Charismatische Vernieuwing is meer dan het pentecostalisme (= Pinksterbeweging); totaal nieuw is dat de charismatische werking van de Heilige Geest de ruimte heeft gekregen in de breedte en de tradities van de hele kerk. De Charismatische Beweging treft men namelijk aan in diverse kerkelijke denominaties, daar doelt Verhoef op. Hij zegt: De Heilige Geest kan nu meer dan ooit uit de voeten. Dat sommige aanhangers van deze Beweging de Geest ook werkzaam zien in buiten-christelijke rehgies, als onder de islam is typerend. In elk geval, de Charismatische Beweging is, aldus Verhoef, open naar de , , menselijkheid" en naar de , , wereld". Al deze verschillen wissen intussen niet uit dat er in de grond der zaak een nauwe verwantschap is tussen Pinksterbeweging en Charismatische Beweging.

In beide bewegingen is men ervan overtuigd, dat de Geest weer is teruggegeven aan de kerk! En dat zou dan tot uitdrukking komen in het bezitten van de bijzondere geestesgaven de tongentaai (die vooral), de profetie (in de zin van voorzeggingen doen), maar ook in het genezen van zieken, enz.

Tongentaal

Er is over de , , tongentaai" al heel wat te doen geweest. Zeker in het eerste stadium van de Pinksterbeweging werd deze gave als absoluut noodzakelijk gesteld voor het ware christen-zijn. Maar zelfs in onze eigen kring is weleens gesteld dat de gemeente van nu beneden haar bijbels niveau leeft als de bijzondere geestesgaven ontbreken... Wat is tongentaai? De meningen lopen zeer ver uit elkaar. De een zegt: Het is een spreken in andere talen, een ander: het is een ongearticuleerd spreken, waarin ieder het zijne kan horen; een derde zegt: het is geheel onverstaanbaar, en mag dat ook zijn, want het is een lofprijzing van God; neen, zegt een vierde, het gaat om de verkondiging die er in zit, zij moet dus op haar minst vertolkt worden. Ieder is het er over eens dat ook buiten het christendom zoiets als „tongentaai" voorkomt, en zelfs onder spiritisten.

Aanleren?

Kan tongentaai aangeleerd worden? Er zijn er die zeggen, dat het een gave is die in een passieve houding van gebed en wachten wordt ontvangen. Maar anderen hebben een hele techniek ontworpen om deze , , gave" te ontvangen. Tot deze laatste groep behoort het pinksterevangelisten-echtpaar Dennis en Rita Bennett. In hun boek Nieuw leven met de Geest (Kampen 1975) lees ik: God gaf u een vrije wil, u moet zelf de eerste stap doen. Open uw mond en toon dat u gelooft dat de Heer u in de Geest gedoopt heeft. Begin te spreken. Niet in uw moedertaal of een andere taal die u geleerd hebt. Vertrouw op God dat Hij u de woorden zal geven. Het is gewoon spreken, uw stem gebruiken, maar inplaats van dat u zegt wat uw verstand wil zeggen, moet u erop vertrouwen dat de Heilige Geest uw stem zal leiden. Uzelf moet beginnen. U moet u\v mond opendoen en de eerste letters en uitdrukkingen zeggen, die op uw Uppen komen. Ervaart u daarbij dat u begint te beven, of dat uw tanden beginnen te klapperen, zie dat dan als een bewijs van de tegenwoordigheid van de Geest. Spreken in tongen gaat niet zonder onze wil. Het is aan u om, net als Petrus deed, uit de boot te stappen. U moet uzelf zien als een parachutespringer, hij móet springen. Als u maar slechts een paar haperende geluiden voortbrengt, dan bent u in ieder geval door de geluidsbarrière heengebroken. Ga dan door met die geluiden. Ieder geluid dat u maakt kan het begin zijn. Alle gedoopte gelovigen kunnen in tongen spreken en behoren dat ook dagelijks te doen... Wij constateerden al dat de charismatische spiritualiteit een oecumenische spiritualiteit is. Er is in de Charismatische Beweging een hele rooms-katholieke tak. De Nijmeegse hoogleraar in de theologie P, Schoonenberg schreef daarover in Charismatisch Nederland (Kampen 1977). Er zijn pogingen ondernomen, onder andere door Walter Smet (Charismatische beweging in de kerk, Utrecht 1973) het charismatisch element in het geheel van de roomse kerk te integreren, maar dat valt niet mee, want de roomse kerk heeft nu eenmaal een hiërarchische structuur.

Naturalisme

P. Schoonenberg heeft een heel naturalistische opvatting van de geestesgaven (charismata). Hij zegt: Ik plaats de charismata aan de kant van de aanleg of de talenten. En dan zijn veelzeggende definitie: Charismata zijn door de Geest geactiveerde, verhevigde, geïntensiveerde en gerichte talenten! Dat betekent dus dat in principe iedereen in het bezit is van de bijzondere geestesgaven, de Geest behoeft ze ê slechts te activeren, enzovoorts! Wie op dit standpunt staat kan breed om zich heenzien. De Charismatische Beweging kan dan ook volgens Schoonenberg veel leren van de oosterse methoden van meditatie en contemplatie en van de psychotechnieken. Anderen denken er net zo over, en zien de , , oecumene" nog breder, dan behoren ook , , charismatic!" uit andere religies tot de door de Geest begiftigden.

Selectie

Het spreekt vanzelf dat als men één buitengewone geestesgave, die van de tongentaai, in het heden constateert, dat men dan ook andere geestesgaven niet kan passeren. En zo komen wij dan bij de profetie, maar ook bij de genezingen op gebed, enz. Voor één geestesgave houden echter de meesten halt, die van het opwekken van doden. Dat komt niet voor, tenzij wij de Amerikaanse stripverhalen daarover geloven. En toch hebben zowel Petrus als Paulus doden opgewekt. Wie als regel stelt: Alles wat in de Bijbel vermeld staat, móet nu nog, loopt hier vast. Het is bijna gemeengoed geworden om af te wijzen wat de kerkvaders, de reformatoren en tientallen na hen hebben geleerd, namelijk dat de buitengewone geestesgaven in het bijzonder hebben behoord tot de begintijd van de kerk. Maar intussen blijkt men zelf selectief te werk te gaan. Wèl tongentaal, wèl profetie, maar als het gaat over de bijzondere gave om zieken te genezen begint men al te aarzelen. En wat doet men met het Schriftgetuigenis dat door de Geest van Pinksteren doden werden opgewekt? En wat doet men met hetgeen wij al lezen in Handelingen 2 over de gemeenschap van goederen? Toch ook een geestesgave? In Handelingen 15 lezen wij van bepalingen die golden voor een bepaalde tijd. Waarom zouden dan deze buitengewone geestesgaven niet , , voor een tijd" hebben kunnen gelden, omdat zij tóen nodig waren? Daarmee is Gods vrijmacht niet beperkt, maar Zijn vrijmacht is geen willekeur, maar gebonden aan Zijn goddelijk bestel. Heden is het zo, dat men, selectief, uit het hele pakket van bijzondere geestesgaven er een paar uitpikt en die gaat „drijven". Intussen zal wel duidelijk zijn dat wij met Pinksterbeweging en Charismatische Beweging midden in de ervaring zitten. D. Voordewind, een Pinksterman, schreef eens (1977): Pinkstermensen beroepen zich steeds op hun ervaring, zij zijn sterk subjectief... Is dat winst?

K. Exalto

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen