De vlucht naar Egypte

MEDITATIE

„oen zij nu vertrokken waren, ziet, de engel des HEEREN verschijnt Jozef in de droom, zeggende: ta op, en neem tot u het Kindeke en Zijn moeder, en vlied in Egypte en wees aldaar, totdat ik het u zeggen zal; want Herodes zal het Kindeke zoeken, om Hetzelve te doden. Hij dan, opgestaan zijnde, nam het Kindeke en Zijn moeder tot zich in de nacht, en vertrok naar Egypte; en was aldaar tot de dood van Herodes; opdat vervuld zou worden hetgeen van de Heere gesproken is door de profeet, zeggende: it Egypte heb Ik Mijn zoon geroepen.”(Mattheüs 2 : 13—15)

Er is een eenvoudig rijmpje dat als volgt luidt:

„Het is nog net als in het begin: kribbe en kruis van onze Heiland staan als een vuurbaak op een eiland tussen dood en ellende in”.

Kribbe en kruis - die twee staan heel - dicht bij elkaar, al lag er in het leven van Jezus 33, 5 jaar tussen. De kribbe van Bethlehem stond in de schaduw van het kruis van Golgotha. Wij weten heel weinig van de kinderjaren van Jezus. Maar wat ons daarvan in bovengenoemd tekstgedeelte geschetst wordt, maakt duidelijk dat Hij ook al als Kind in de schaduw van het kruis heeft geleefd.

Het leek zo mooi, toen de sterrenkundigen uit het oosten het Kind hun hulde hadden gebracht en hun prachtige geschenken hadden achtergelaten. Zonder geldzorgen zouden Jozef en Maria zich voor de opvoeding van de kleine Jezus kunnen inzetten. Bovendien hadden die mannen verteld dat ook koning Herodes zou komen om de geboren Koning der joden zijn hulde te betonen. Dus ook van die wrede vorst was kennelijk geen gevaar te duchten. Maar heel onverwachts krijgt Jozef, kort na het vertrek van de wijzen, een waarschuwingssignaal. In de droom verschijnt de engel des Heer en hem en geeft de opdracht: , , Sta op, en neem tot u het Kindeke en Zijn moeder en vlied in Egypte, en wees aldaar, totdat ik het u zeggen zal; want Herodes zal het Kindeke zoeken om het te doden". In Judéa blijkt de grond dus toch te heet onder hun voeten te worden. Als een weerloos en hulpeloos kind moet de Heere Jezus beschermd worden tegen de doodsdreiging en het geweld van die tyran Her odes. En uitgerekend Egypte, vanouds bekend als het oord van slavernij en als erfvijand van Israël, moet aan de Christus een toevluchtsoord bieden.

Jozef gehoorzaamt direkt, zoals we dat van hem gewend zijn. Overhaast en weUicht nog in diezelfde nacht van de waarschuwende droom, wordt de lange en bange tocht aanvaard. Deze vlucht naar Egypte heeft altijd zeer tot de verbeelding van de gelovigen gesproken. Zo kunt u in middeleeuwse kerken nog al eens de afbeelding zien van Jozef, Maria en het Kind op het ezeltje, met onder het ezeltje een paar wieltjes. Daarmee wilde de middeleeuwse beeldhouwer aangeven hoe snel dat dier wel moest gaan. Het was een zich haasten om huns levenswil. Hoewel Maria en Jozef mochten vertrouwen op Gods bijzondere bescherming, hadden ze toch de verantwoordelijkheid zo snel mogelijk gevolg te geven aan Gods vingerwijzing. Inderdaad waren ze Herodes te snel af. Veilig mochten ze in Egypte aankomen, waar het gezinnetje een tijdlang verbleef. Hoe lang weten we niet, welhcht twee, drie jaar. Het is heel goed mogelijk dat zij zich aangesloten hebben bij een Joodse kolonie in Egypte, bijvoorbeeld bij de grote groep Joden die zich in de Egyptische stad Leontopolis had gevestigd en daar zelfs een eigen tempel had gebouwd.

De evangelist Mattheüs vertelt deze gebeurtenis niet om onze nieuwsgierigheid te bevredigen. Neen, hij legt de Schrift naast deze vlucht naar Egypte en wijst er dan op hoe hiermee de profetie werd vervuld. De profetie uit Hosea 11, waar we lezen: , , Toen Israël een kind was, toen heb Ik hem liefgehad en Ik heb Mijn zoon uit Egypte geroepen". De kleine Jezus moest naar Egypte om de Schriften te vervullen. Het gezinnetje had wel dichterbij, in het Overjordaanse, een veilig heenkomen kunnen vinden, maar het toevluchtsoord moest nu uitgerekend het verre Egypte zijn. Waarom? Om aan te geven dat Jezus het ware Israël is. De profeet Hosea moest in zijn tijd het volk Israël aanklagen. Als Gods kind was het volk Israël uit het slavenhuis Egypte bevrijd. In de woestijn had God het leren lopen aan Zijn hand, zoals een vader dat doet met een klein kind. Maar eenmaal opgegroeid, gedraagt Israël zich als een vreemde. Het bewijst God geen kinderlijke eer, liefde en trouw. Dan zegt Hosea: dit volk moet maar naar Egypte terug. Het moet maar verdreven worden uit het land Kanaan en verstrooid worden in balhngschap onder de volken. Dat heeft het ervan, dat het zich niet als Gods eigen kind, maar als een vreemde gedraagt.

Toch spreekt Hosea dan ook weer in datzelfde elfde hoofdstuk van een nieuwe toekomst voor Israël, omdat de HEERE Zijn volk niet wil prijsgeven. Welnu, Jezus gaat volbrengen wat Israël niet tot stand heeft gebracht. In Hem wordt de hele heilsgeschiedenis van de uittocht uit Egypte en de intocht in het beloofde land als het ware nog eens over gedaan, maar nu goed en helemaal in overeenstemming met Gods bedoeling. Hij wordt straks uit Egypte teruggebracht, maar zal dan inderdaad als de gehoorzame Zoon de HEERE de eer geven die Hem toekomt. En zo zal er door Jezus toekomst zijn voor Israël en voor de volkeren, voor elke jood en heiden die in Hem gelooft.

Ziet u dat hier meteen al Jezus' middelaarswerk begint? Ook de vlucht naar Egypte behoort bij de gehoorzaamheid die Hij op aarde heeft te volbrengen en bij het leed dat Hij op aarde moet ondergaan. Een rustige jeugd is Hem niet vergund. Als klein Kind is Hij al een verdrevene. Wanneer Hij eindelijk, eindelijk als de lang verbeide Verlosser gekomen is tot het Zijne, dan is er geen plaats voor Hem in Bethlehem-Juda. En in Jeruzalem hebben de schriftgeleerden geen aandacht voor Hem als heidense wijzen melding maken van Zijn geboorte.

Even later moet Hij zelfs buiten de grenzen van het land vluchten. Denk aan het woord van Johannes: , Hij is gekomen tot het Zijne, maar de Zijnen hebben Hem niet aangenomen" (1 : 11). De Heere kwam tot Zijn eigen huis. Maar Hij vond het op slot, gekraakt, bezet door onwettige bewoners. De Heere kwam tot Zijn eigen wijngaard, maar de pachters wensten Hem geen toegang te verlenen. Er staat dus geen menselijk ontvangstcomité klaar bij het komen van God in deze wereld. Als God daar Zelf niet voor zorgen zou door Zijn Geest, zou het heiUg Kind Jezus door niemand welkom worden geheten.

Nog maar amper geboren en dan al voortvluchtig en vogelvrij! Maar zo vervult Hij de Schriften en is Hij bezig om van het begin van Zijn menswording af tot aan het einde van Zijn leven op aarde toe de schuld van Zijn volk te dragen en een volkomen verlossing tot stand te brengen. Het was Gods raadsbesluit om Zijn Zoon van het begin af aan , , onder de tucht van het kruis te brengen" (J. Calvijn). Onder ons hoeft een kind de eerste vier jaar van zijn leven nog niet naar school, maar het Kind Jezus moet meteen naar de leerschool van het lijden. Meteen al moet er een zwaard door de ziel van moeder Maria gaan. Ook deze vlucht naar Egypte hoort erbij, opdat de Heere Jezus een volkomen Zaligmaker zal zijn. Hoe heeft de levende Kerk Hem lief in deze vlucht naar Egypte. De gelovigen voelen zichzelf zo vaak opgejaagd in deze wereld. Soms zijn ze letterlijk voortvluchtig, zoals christenen in bijvoorbeeld Saoedi-Arabië, de Soedan of in China, die in levensgevaar verkeren. Maar in elk geval zijn ze geestelijk voortvluchtig, doordat de satan als een bloeddorstige Herodes hen naar het leven staat. Wat is het dan goed te weten dat de Heere Jezus een barmhartig Hogepriester is. Die behoorlijk medelijden kan hebben met al onze zwakheden en mee kan leven in al onze noden, omdat Hij in alle dingen verzocht is geweest gelijk als'wij.

V.

J.H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen