Fundamentele prediking (1)

GEESTELIJK LEVEN

In een viertal artikelen willen we nagaan hoe Calvijn in zijn prediking de predestinatie (verkiezing en verwerping) een plaats heeft gegeven. We moeten ons beperken. Daarom nemen we als voorbeeld Calvijns preek over Efeze 1 : 3—4. Deze preek is een goede illustratie van de wijze waarop de reformator gepreekt heeft over , , het fundament van ons geloof".

De bron

In de tekstverzen leidt Paulus ons volgens Calvijn terug naar de oorsprong, de bron of de eerste oorzaak van de aanneming van de gelovigen door God.

God heeft ons de schatten van Zijn goedheid en barmhartigheid reeds getoond door ons te trekken door het Evangehe. Dat is al veel maar niet voldoende. Als er namelijk niets aan werd toegevoegd dan zouden we ons kunnen inbeelden dat de genade van God algemeen is aan allen.

Wie stelt dat iedereen in staat is om naar zijn vrije wil de aangeboden genade te aanvaarden, gaat ervan uit dat er enige verdienste in de mens is. Dit wordt door Calvijn afgewezen. Het is zijns inziens niet waar dat de mensen zelf kunnen bepalen, de genade van God aan te nemen dan wel te verwerpen.

Alle mensen die delen in de genade van onze Heere Jezus Christus, hebben die genade verkregen door het geloof. Alle menselijke verdienste is uitgesloten, zodat de genade voortkomt uit de goedheid van God.

Als het Evangelie verkondigd wordt dringt het tot sommigen door maar anderen blijven er geheel gesloten voor. God laat als het ware regen vallen op het ene stuk land, terwijl het andere stuk land droog blijft. Door middel van de prediking werkt God Zijn verkiezing uit.

Sommigen worden door de verkondiging van het Evangelie in hun hart geraakt met een levend geloof. Anderen hebben geen voordeel van de verkondiging. Velen verharden zich juist tegen God en tonen een rebeUie die tevoren verborgen was. De verklaring voor dit onderscheid ligt in het feit, dat God Zich tot de ene groep mensen richt door Zijn Heilige Geest, terwijl Hij anderen in hun verdorvenheid laat waarin zij zich van nature bevinden.

Op de vraag waarom God erbarmen heeft over een deel van de mensheid en het andere deel in zijn natuurlijke verdorvenheid laat, kan volgens Calvijn geen ander antwoord worden gegeven dan dat het God heeft behaagd om zo te handelen.

We zien dus dat Calvijn zich uiteindelijk beroept op Gods welbehagen. Dit welbehagen is enerzijds Gods verkiezend welbehagen maar anderzijds ook Gods welbehagen om mensen in hun verlorenheid te laten.

Het is al een blijk van Gods goedheid jegens ons wanneer ons het Evangelie wordt verkondigd. Dit is een teken daarvan dat God ons liefheeft. Door het Evangehe roept Hij ons en nodigt Hij ons tot Zich. Wanneer wij nu de leer die ons wordt verkondigd van harte en met genegenheid ontvangen dan is dat een bijzonder teken dat aangeeft dat God onze Vader wil zijn en dat Hij ons aanneemt als Zijn kinderen.

God heeft Zich geopenbaard aan hen die naar Hem niet vroegen en die Hem niet zochten. Tot hen die verwijderd waren heeft God gezegd: , , Hier ben Ik. Hoewel u Mij hebt geminacht, heb Ik Mij verwaardigd om tot u te komen, omdat Ik de zorg heb voor uw zaligheid."

In Zijn eeuwige Raad heeft God hen uitverkoren die het Hem behaagde. De overigen heeft Hij in hun ellende gelaten. We zullen volgens Calvijn nooit onze voorbereide zaligheid kennen, totdat wij de eeuwige Raad van God in ogenschouw nemen.

Een harde leer?

De predestinatieleer komt volgens Calvijn niet overeen met het natuurlijk gevoel van de mensen. We moeten ons er niet over verbazen, dat deze leer hard wordt gevonden. Dwaalleraren beweren dat God hen liefheeft die het waardig zijn. Volgens hen heeft God de deugdzame mensen lief en verkiest Hij hen. Deze opvatting wordt door Calvijn radicaal afgewezen; er is in de mens geen deugd maar enkel ijdelheid.

Wij mogen God niet meten naar onze maatstaf. Evenmin mogen we Hem de wet voorschrijven, bijvoorbeeld in die zin dat we van Hem zouden eisen dat Hij alleen dat mag doen wat wij kunnen begrijpen en wat in onze ogen rechtvaardig is.

Daarentegen dienen we juist de geheimen van God, die voor ons onbegrijpelijk zijn, te aanbidden. Onze wijsheid moet altijd beginnen bij nederigheid. Wij dienen de kleinheid van onze eigen geest in ogenschouw te nemen. De Heilige Schrift zegt ons dat de Raad van God voor ons beperkte menselijke verstand een te grote afgrond is.

Dat velen deze leer hard en kwaad vin- den, komt omdat zij zich niet kunnen vernederen om in alle bescheidenheid te ontvangen wat God in Zijn Woord bekend maakt. Voor de natuurlijke mens zijn Gods geheimen een dwaasheid. Wij begrijpen er alleen iets van als de Geest het ons openbaart. Alleen door de verlichting met de Heilige Geest weten we dat we kinderen van God zijn, dat Hij ons regeert door Zijn Geest, dat Hij ons troost in onze ellenden en dat Hij ons versterkt in lijdzaamheid en geduld.

Wij dienen onze eigen mening kwijt te raken en te erkennen dat we niets kunnen bijdragen dan dwaasheid. Wij behoren te beseffen dat we mens zijn. Calvijn verwijst in dit verband naar Romeinen 9, waar Paulus zegt: , , Wie zijt gij die antwoordt tegen uw God." Wij zijn slechts boze en nietige mensen. We mogen niet tegen God ingaan en het komt ons niet toe om Gods onbegrijpelijke oordelen te controleren.

(Wordt vervolgd)

Stavenisse

T. van Bruggen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen