De verzoening geleerd in het Nieuwe Testament

R A A L

Niet rechtstreeks, de Septuagint

N a en naast het Oude Testament kunnen we het Nieuwe opslaan. We komen daarbij en dan wel terecht in een ander , , taalveld" en wel in dat van de Grieks denkende en - sprekende wereld. In de woorden die in het Nieuwe Testament worden gebezigd voor verzoening en verzoenen klinkt door de theologische inhoud en zin die de betreffende Griekse woorden al ontvangen hebben in de Septuagint, de Griekse Vertaling van het Oude Testament. Maar dan blijkt hoe ontzettend moeilijk het is Hebreeuwse woorden in Griekse te vertalen! In die laatste zijn soms begrippen en nuanceringen aanwezig die de eerste te enenmale missen.

Zo is het woord , , kipper" = verzoenen weergegeven in de Septuagint met , , ex-hilaskomai". Dat woord betekent eigenlijk: gunstig stemmen. Als goden of machten boos waren trachtte men die op andere gedachten te brengen en bijvoorbeeld door grote offers voor zich te winnen. Nu, dat staat geheel buiten de Godsopenbaring van het Oude Testament. Zo laat God Zich niet manipuleren! Bovendien behoeven mensen God niet genadig te MAKEN, want Hij IS genadig en barmhartig. Wel heeft Israël helaas een , , proces van verheindensing" doorgemaakt waarin deze ideeën opgeld deden. Maar de profeten hebben ontdekkend, zelfs striemend zich daarover uitgelaten zoals blijkt uit Amos 5 : 21, Jesaja 1 : 11, Jeremia 6 : 20 en vooral Micha 6:7.

Het Hebreeuwse woord , , kofer" is in het Grieks weergegeven met , , allagma" wat de notie heeft van „iets in de plaats van iets anders geven, vervanging, vergoeding". Dan is daar tenslotte ook nog het Griekse woord , , lutron" = losprijs, namelijk het losgeld dat voor een slaaf of krijgsgevangene betaald werd waardoor deze kon vrijkomen. En dat is geen goede vertahng voor het Hebreeuwse , , kofer" dat alleen gebezigd wordt voor , , vervangingswaarde voor het leven" als iemand in doodsgevaar is.

En nu het Nieuwe Testament

Merkwaardig is dat Jezus in de gelijkenis van de Parizeer en de tollenaar de laatste doet zeggen: , , 0 God, wees mij (de) zondaar genadig", eigenlijk staat er , , verzoen mij". Maar er is hierbij niet aan vergoeding, vervanging, herstel gedacht. Dat is wel het geval in Hebreen 2:17 waar hetzelfde woord staat van Jezus, de Hogepriester, Die voor Gods aangezicht de zonden van het volk verzoent. Maar vervanging is dan wel aan de orde. Is Zijn eigen bloed niet de vervanging voor het leven van het volk, dat schuldig voor God verloren is, ten dode is opgeschreven?

Interessant is dat het Nieuwe Testament niet het uit de Septuagint afkomstige allagma gebruikt maar wel , , katallege" en het werkwoord , , katallossoo". Vertaald met verzoening dragen deze woorden heel sterk in zich de notie van de plaatsvervanging en daardoor herstel van de stukgelopen relatie. Bekende Schriftplaatsen zijn Romeinen 5 : 11 en 2 Korinthe 5 : 18 en 19.

Eerst slaan we de genoemde tekst in Romeinen 5 op. Op voet van oorlog leefden we en leven we allen van nature met God. Maar Christus bracht verzoening aan en herstel. Hoe? Waardoor? Hielden wij soms met oorlogvoeren tegen God op? Nee!! Jezus' dood kwam in de plaats van de onze. God rekende Zijn Kind onze ongerechtigheid en schuld toe, dat de relatie stuk ging, om ons toe te kennen gerechtigheid, vergeving, eeuwig leven. Daar zit iets van de wonderlijke ruil in: Jezus krijgt uitbetaald wat voor ons klaar lag en bestemd was en wij ontvangen in en dankzij Hem wat voor de Heere Jezus bestemd was, Gods hef de en vaderlijke gunst!

Heerlijk, bijkans jubelend belijdt Paulus in 2 Korinthe 5 : llvv en met name in de verzen 17—21 de geheel nieuwe situatie, die ingetreden is door en dankzij de verzoening door Christus aangebracht. Van een zondaar werd de christen een rechtvaardige, van een vijand een vriend, van een kind des toorns tot een kind van God, van een , , volkomen ten dode gedoemde tot een voor het leven bestemde". Aan wie is dat te danken? Alleen aan Die God, Die Zijn Zoon ten offer gaf. Die de heilige en rechtvaardige Heere Jezus voor ons tot zonde (niet tot zondaar!) maakte. En Zijn tot-zonde-worden is tegelijkertijd de prijs, die Hij opbracht om mensen zoals wij, zondaren van top tot teen tot rechtvaardigen te maken en voor rechtvaardig voor en door God te laten verklaren! Is het wonder dat Paulus het moet uitjubelen , , zo dan, wie in Christus is, die is een nieuw schepsel...!" Daar kun je toch niet over uitgedacht en uitgesproken en uitgezongen komen?

De prediking kan niet worden gemist

Paulus laat om zo te zeggen zich door de Korinthische gemeente even in het hart kijken. Ik zou bijna vragen: is u/jou dat ook weleens overkomen? Ze mogen in Korinthe best weten waarom en hoe hij ook naar hen toekwam en zich voor hen en hun behoud heeft ingezet, namelijk door de hef de van Christus gedreven en gedrongen als Zijn ambassadeur. , , Goeie dominees" is weleens gezegd , , preken zichzelf er tussen uit en weg om Christus te laten zien en schitteren in al Zijn heerlijkheid". Daar heeft in de prediking van het Evangelie iets heel bijzonders plaats. Het FEIT van de verzoening, op Golgotha voltrokken, wordt in de prediking tot BEDIENING van de verzoening. Als waren zij diakenen, dienaars in de bedeling van God, delen de predikers, en om te beginnen de apostelen, dit wonder uit en geven zij het door. God gaat in hen op de knieën voor de gemeente om te smeken dit in de weg van het geloof te leren verstaan en toe te eigenen en niet te volharden in een leven in de zonde dan wel in dat van een vrome, wettische of lichte godsdienst. Dan blijft de situatie die levensbedreigend is bestaan. Totdat als definitieve bezegeling daarvan men wegtuimelt in de eeuwige rampzaligheid. Ja mag en moet het dan niet gezegd zijn , , wie kiest, o verdwaasde, voor het leven de dood? "

En nu de losprijs nog!

De Heere Jezus Zelf neemt dat woord in de mond. Hij gaat de slavenmarkt op. Daar staan de slaven-der-zonde, daar staan de krijgsgevangenen, in de greep van de heihge wet van God. Allen zijn er rampzalig aan toe. Ze verkeren zonder onderscheid in de situatie van ter dood veroordeeld te zijn. En zie, nu biedt Hij Zichzelf, Zijn leven aan tot losprijs. In hun plaats gaat Hij sterven, de dood in. En Hij wil en gaat bevrijden uit die vreselijke positie van gevonnist te zijn. En de Heiland spreekt daarover. Zijn dienen is gericht op de verlossing van anderen. De dood ter verzoening is Hem dus niet later door de evangelisten in de mond gelegd en toegeschreven, maar Hij wist plaatsvervangend te zullen optreden in het gericht voor God. Hij zou lijden en sterven, neen, niet maar als slachtoffer VAN omstandigheden, haat van de vijanden maar als slachtoffer VOOR de zonden van onrechtvaardigen en goddelozen. Dat was Zijn bedoehng, Zijn lief des wil, helemaal in overeenstemming met Gods voornemen. En de Heilige Geest getuigt daarvan maar wat graag in de Schrift en met de Schrift in de harten van schuldige gelovigen. Ook uit de woorden, die Hij sprak bij de Avondmaalsinzetting blijkt hoezeer Hij Zelf wist en getuigde van Zijn zoendood.

Wegen, niet tellen

Niet zoveel teksten zijn er in het Nieuwe Testament, waarin de woorden , , verzoenen en verzoening" klinken. Is nu de conclusie gewettigd: , , en dus is de prediking van dit wonder, van de verzoening alles behalve belangrijk? " Wie valt die dat zegt bij? Nie­ mand onder de lezers? Terecht! Want ook in andere beelden en woorden komt aan de orde het herstel van de gestoorde en zelfs geheel verbroken relatie met God. Welk een wijds arsenaal van beelden en begrippen wordt in het Nieuwe Testament aangebracht. Wie wil tellen moet niet overslaan, niet frauderen!

Beelden en woorden ontleend aan de eredienst, de gehele wereld en sfeer van het recht, het marktwezen, de militaire leefwereld worden bijgebracht om het wonder van de verzoening te verkondigen. Daar is dus niet maar een term of een beeld dat centraal staat, integendeel! De teksten die expHciet over verzoening en verzoenen spreken moeten maar niet worden geteld, veeleer en veel meer moeten zij gewogen worden.

Het moeten van Jezus

Hebben niet de evangelisten in de lijdensaankondigingen van de Heiland weergegeven dat Hij zo vaak ervan sprak dat Hij IVIOEST lijden, sterven en opstaan? Heeft Hij de Emmaüsgangers na Pasen ook daarop niet gewezen in Lukas 24? Dat moeten is niet te verstaan in de zin van , , nu ja, dat moest nu eenmaal wel", alsof Hij Zich in het onvermijdelijke heeft geschikt. Neen, dat moeten staat in het raam van Gods genadig voornemen, van Zijn goddelijke heilswil, zo was het overeen gekomen in , , het Grote Vredesoverleg tussen de Heilige Drie". Hij moest gehoorzaam die weg gaan, helemaal afleggen en vrijwillig is Hij die weg ook tot behoud van zondaren gegaan. Over de verzoening is niet na te denken, niet te preken en niet bevrijd vrolijk ervan te zingen buiten het kruis van Christus en Zijn verrijzenis om.

Zijn dood als offer

Niet alleen maar in de al genoemde Paulinische teksten is sprake van verzoening door voldoening van herstel door Jezus' offer en bloedprijs. Hoe helder getuigt Petrus niet van het vrijgekocht-zijn van de gemeente door het dierbaar bloed van Jezus, 1 Petrus 1 : 18. Johannes getuigt in het Evangelie van Jezus als het Lam Gods, in 1 : 29 en 35. Moeten we daarbij dat heerlijk woord uit 1 Johannes 1 : 7 en moeten we de gehele Hebreën-brief nog vermelden? Ach, u weet het ongetwijfeld. Gelooft u het ook dat Hij en HIJ ALLEEN uw/jouw gerechtigheid voor God is?

Hoe centraal staat in heel het Nieuwe Testament het getuigenis van het offer van de Heere Jezus voor onze grote schuld! Veelkleurig spreekt ook dit grote deel van de Heilige Schrift over de heilsbetekenis van wat aan het kruis en bij de opstanding ook is geschied, zondaren ten goede. Veelstemmig is het koor van apostelen dat zingt van dat heerlijk en teer geheim. Daarom moeten we ook niet op verkeerde wijze eenzijdig zijn. Het „HIJ VOOR ONS" is niet het enige, daar is ook het , , WIJ MET HEM" gekruist en gestorven. De navolging van Hem en het dragen van ons kruis moet niet worden weggestreept als niet-ter-zakedoende, integendeel. De reformatorische belijdenis SOLA SCRIPTURA = alleen de Schrift mag niet doen verbleken het evenzeer voluit reformatorische TOTA SCRIP­ TURA = geheel de Schrift. Wie in het geloof belijdt komt uit bij de aanbidding en eindigt in de verwondering, beter gezegd in God van alle wonderen, Die ook de Vader is van onze Heere Jezus Christus en in Hem de Vader van alle barmhartigheid. Ga er maar eens van zingen, zou ik zo zeggen. En leer uit Hem te leven en te werken. Dan bent u ook nog eens een keer Zijn spiegelbeeld, in wat u denkt en zegt en doet!

A.

W.Chr. Hovius

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen