De synode vergaderde

UIT DE SYNODE

oorafgaande aan de synodevergadering werd op woensdag 1 december het nieuwe Landelijke Dienstencentrum van de drie Samen op Weg-kerken geopend door Hare Majesteit Koningin Beatrix. Het voormalige militair hospitaal te Utrecht werd verbouwd tot een modem kantoorgebouw, waarin alle landehjke diensten van de kerken gevestigd zijn. Daarmee werd een nieuwe stap gezet op de weg van SOW. Niet iedereen was daar onverdeeld büj mee. Er waren protesten rond de opheffing van het zendingshuis in Oegstgeest. Het hoofdbestuur van de Geref. Bond verklaarde bij monde van Dr. Ir V.d. Graaf, niet bij de opening aanwezig te zullen zijn, omdat de landehjke diensten nu worden samengevoegd, terwijl de kerkorde, die de grond voor zo'n samenvoeging zou moeten zijn, nog niet is aangenomen. Anderzijds wordt door het moderamen verzekerd, dat de organisatie alsnog gesphtst kan worden, als SOW niet zou doorgaan, . Niettemin werd de opening druk bezocht, de koningin was onder de indruk, zeggen de berichten. Voor sommigen was het een grote dag, anderen voelden teleurstelling in hun hart. De samenvoeging zal hopehjk ook tot meer efficiency leiden. Bij het centrum hoort ook een kapel, waarin men samenkomt rond het Woord. Als dat voor de landelijke werkers een lamp voor hun voet is, kunnen ze tot een zegen zijn.

Triosynode

's Avonds begon de triosynode met de bespreking van de belijdenis van Belhar, die hoort tot de belijdenisgeschriften van de Verenigende Gereformeerde Kerk in Suider-Afrika (VGKSA), een zusterkerk van de Hervormde en de Gereformeerde Kerken. In deze behjdenis wordt steUing genomen tegen elke vorm van racisme, maar bo­ vendien tegen elke theologie, die met de Bijbel in de hand probeert racisme goed te praten. Drie thema's vormen de hoofdmoot: eenheid, verzoening en gerechtigheid. Er waren vooraf nogal wat vragen rond de inhoud, omdat die zich vooral richt op intermenselijke verhoudingen. Sommigen wezen op de verwantschap met de bevrijdingstheologie. De opsteller van de belijdenis, prof. Dirkie Smit, maakte samen met andere vertegenwoordigers van de kerk duidehjk, dat we deze behjdenis niet los mogen zien van de situatie waarin ze is ontstaan, maar dat ze tegehjk voortbouwt op wat de drie Formuheren van Enigheid ons aanreiken. Het spreken over de horizontale gerechtigheid, zoals in deze behjdenis gebeurt, veronderstelt de Pauhnische leer van de rechtvaardiging, die door de Drie Formuheren wordt beleden. Dit soort opmerkingen plaatsten de Belhar-behjdenis in een ander hcht. Desondanks vind ik, dat de tonen van de rechtvaardiging door het geloof en de verzoening door voldoening duidehjker dienen door te khnken, zonder dat de vruchten van het geloof mogen ontbreken, die in deze behjdenis vooral aandacht krijgen. Opvallend vond ik, dat alle gasten uit Zuid-Afrika hun toespraak begonnen met de behjdenis van hun persoonhjk geloof in de Heere. Nadat in groepen over de thema's uit de behjdenis gesproken was, vatte de synode donderdag de uitkomst ervan samen in een brief, die aan de VGKSA gezonden zal worden.

Opleidingen

Het belangrijkste punt op de agenda van donderdag vormde het besluit tot concentratie van de predikantsopleidingen van de drie kerken. Vorig jaar was op de triosynode van Alphen onder grote druk het besluit gevallen de opleidingen in Lei- den en Amsterdam (UvA) te sluiten en die van Kampen en de VU samen te brengen in eén nieuwe opleiding, die naast Groningen en Utrecht zou gaan functioneren. Velen, met name ook de hervormd-gereformeerde afgevaardigden, hadden grote bezwaren tegen de sluiting van Leiden, ze zagen ook weinig heil in de combinatie van Kampen en de VU. Desondanks werd het voorstel toen aanvaard en kwam er een stuurgroep, die de nieuwe opleiding in Amsterdam moest gaan opzetten. Daar is het tenslotte niet van gekomen. De stuurgroep legde in september j.l. het werk neer, nadat in mei ook al een crisis dreigde. Met name door de opsteUing van de VU bleek het niet mogelijk de VU en Kampen te combineren. Het triomoderamen besloot toen alsnog te kiezen voor de vorig jaar verworpen optie: Leiden, Kampen, Utrecht. Voor de opleiding in Groningen een bittere pil, omdat men daar nu het slachtoffer wordt van de strubbeHngen tussen de VU en Kampen. De afgevaardigden die zich verbonden weten met het noorden van het land, pleitten voor Groningen. Ds. De Reuver diende een motie in, om vanuit Kampen een combinatie met Groningen tot stand te brengen. Ook andere tegenvoorstellen waren bedoeld de opleiding in Groningen te redden of die in Amsterdam via bemiddehng alsnog tot stand te brengen. De synode verwierp alle voorstellen en koos voor de combinatie van Leiden, Kampen en Utrecht. Voor de Gereformeerde afgevaardigden een moeiHjk besluit, omdat daarmee een opleiding werd opgeheven, die een belangrijk onderdeel van hun traditie vormde. De VU was immers door Abraham Knijper gesticht om als een bolwerk voor het Gereformeerde denken te dienen. Sommigen spraken van een tragische beshssing. Desondanks was het opvallend, dat het aantal Gereformeerde tegenstemmers beperkt was. Büjkbaar heeft de VU in de afgelopen tijd in eigen kring veel krediet verloren. Bij alle aandacht voor de VU, mag echter niet vergeten worden, dat ook van Hervormde zijde is ingeleverd. In Groningen wordt een van de oudste Her­ vormde opleidingen gesloten, terwijl ook die in Amsterdam dicht gaat. Anderzijds is er bÜjdschap in Leiden, waar dr. Verboom namens de Geref. Bond onderwijs geeft. Wat de nieuwe opzet van de opleidingen zal uitwerken, moet afgewacht worden. Het zou bovenal een zegen zijn, als Schrift en beHjdenis daarin een centrale plaats zouden krijgen. Laten we de opleiding van onze dienaren des Woords niet vergeten in onze voorbede.

Hervormde Synode

De vrijdag begon de Hervormde Synode met de bespreking van enkele kerkordeÜjke zaken. De synode besloot, dat het Breed Moderamen van de classis, uitsluitend in het belang van de gemeente, voortaan telkens voor eén periode dispensatie kan verlenen van de bepahng, dat een ambtsdrager die zeventig jaar of ouder is, eerst een jaar na zijn aftreden herkiesbaar is. Ook werd een regeUng getroffen voor de pensioenvoorziening bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid van predikanten. Het belangrijkste agendapunt was echter de behandeUng van de voorstellen, die waren ingediend naar aanleiding van de motie de Visser-van Heijst. In deze motie, die vorig jaar werd aangenomen op de dubbele synode, werd aan bezwaarden de mogelijkheid geboden binnen het raam van de kerkorde voorstellen te doen, die meer ruimte moeten bieden aan hen, die hechten aan de Geref. Belijdenis. Het moderamen stelde nu voor de proponentsformule aan te vullen, zodat de bijzondere verbondenheid met het Gereformeerde behjden tot uiting kan komen, de ringverbanden voor het Geref. Behjden nader te versterken en een raad voor het Geref. Behjden op te richten, die als adviesorgaan voor de synode zal dienen. Er waren verschillende voorstellen binnengekomen, waarvan met name de vraag om Hervormde classes en om federatie in plaats van fusie de voornaamste waren. Die kregen alle hun vertahng in diverse moties. Voorafgaande aan de bespreking riep de preses ds.

Van Vreeswijk de voorstanders op, "een open oog en oor te hebben voor wat de bezwaarden drijft, " anderzijds zei hij tot de bezwaarden "kom verder dan het voorlezen van beduimelde standpunten." Hij vroeg hen die ondanks hun innerhjk bezwaar tegen de vereniging, mee willen gaan, dat uit te spreken en waarschuwde hen die al besloten hebben niet mee te gaan voor de gevaren van scheuring. Hij maakte duideUjk, dat het moderamen niet kiest voor een minimale invulling, maar dat anderzijds de speelruimte beperkt is. "Wij denken aan u, maar wij kiezen niet tegen onze partners".

Talrijke sprekers kregen het woord, waarbij alle ruimte gegeven werd om de bezwaren te uiten en voorstellen te doen. In verschillende bijdragen klonk de hefde voor het geheel van de kerk door, de bewogenheid om vast te houden wat ons in het Geref. behjden is gegeven en de zorg om het geheel van de kerk. Hoewel de standpunten soms ver uiteen gingen, werd er op niveau met elkaar gesproken. Ieder was overtuigd van het belang van de dingen die aan de orde waren. Soms dacht ik: dit zouden ook de synoden van de andere SOW-kerken moeten meemaken, dan zou men misschien meer begrip krijgen voor de geestehjke worstehng die in onze Hervormde Kerk leeft. In de beantwoording van de zijde van het moderamen bleek, dat verschillende moties, met name die over de Hervormde classes en de federatie buiten het raam van de motie de Visser-van Heijst vielen. Toch verklaarde de preses ze niet direct buiten de orde. Hij stelde de synode eerst voor de vraag, of zij het kader van de motie de Visser-van Heijst wilde handhaven. De synode besloot daar opnieuw toe. Op basis van dat besluit werden een aantal moties afgewezen. Andere worden nader bestudeerd. Na een lange vergadering werd tenslotte het voorstel van het moderamen aanvaard. Daarmee is het gesprek niet ten einde. Er Hgt inmiddels al weer een rapport onder de titel "Hoe verder met Samen op Weg? ". Dat wordt D.V. in januari op de triosynode besproken. Het is te hopen, dat op basis van dat advies nieuwe wegen gevonden kunnen worden om ruimte te scheppen voor hen, die zich bijzonder verbonden weten aan het Gereformeerd behjden en daaraan vast willen houden.

Waddinxveen

A.W. van der Plas

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen