Een kernachtige preek

Meditatie

J.C. Schuurman, Ridderkerk

”Des anderen daags zag Johannes Jezus tot Zich komen, en zeide: Zie het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt!" (Johannes 1 : 29)

Wat kan er met weinig woorden veel worden gezegd. Dat geldt van bovenstaande preek, gehouden door Johannes de Doper. Kort en bondig wordt aangegeven Wie Jezus is en wat Hij doet. Zie het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt. Wanneer klinkt deze prediking? Als Jezus Zelf verschijnt. Voor de eerste keer in het Johannesevangelie. In het begin van dit hoofdstuk is al veel over Hem gezegd, maar Hij Zelf bleef buiten beeld. Maar nu zien we Hem naar Johannes de Doper toekomen. En met enkele woorden wijst Zijn heraut Hem aan. En het is tegelijk een typering van Jezus. Hij is in de eerste plaats het Lam van God! Aan de buitenkant zie je niets bijzonders aan Hem. Het trof me dat Johannes Hem meteen na de tekst een Man noemt (vers 30). Een heel gewone Man om te zien. Maar Johannes ziet meer. Zijn vader Zacharias heeft hem "een profeet van de Allerhoogste" genoemd. En geleid door de Heilige Geest zien profeten wat anderen niet zien. In gedachten zie ik Johannes staan met een uitgestoken hand. Zijn vinger wijst in de richting van Jezus Die steeds dichterbij komt. "Zie... het Lam Gods!" Duidelijk hoorbaar.

Hoe komt Johannes aan deze wijsheid? Van de Heilige Geest! Akkoord. Maar de Geest werkt door het Woord. Daarom, het kan niet anders of Johannes heeft aan de oudtestamentische Schriften gedacht. Verschillende gegevens kunnen daarbij een rol hebben gespeeld. De geschiedenis van de uittocht toen het bloed van een lam aan de deurposten en de bovendorpels werd gestreken. Achter het bloed was Israël veilig voor de verderfengel. We kunnen ook denken aan de offerdienst. Dagelijks werden er in de tempel lammetjes geslacht en geofferd om de schuld van het volk te verzoenen. Treffend is ook de Grote Verzoendag. Dan werd de zondebok de woestijn in gestuurd, die als het ware alle zonden van Israël mee- en wegdroeg. Stel u voor. In de verte zag je dat dier verdwijnen. Een steeds kleiner wordende stip. Daar gingen je zonden! God deed ze weg! Tenslotte klinkt in Johannes' prediking vooral Jesaja 53 door, de profetie van de lijdende Knecht, Die als een Lam ter slachting is geleid en ondertussen de zonden van velen gedragen heeft. De tekst is een brandpunt waarin verschillende lijnen uit het Oude Testament samenkomen!

Zie, het Lam Gods! Hij is het ware Lam. De offerdieren in de tempel konden de zonden niet werkelijk wegnemen maar wezen heen naar hét Lam. Daarom noemt Johannes Hem het Lam van Gód. Dat kan ook betekenen: het Lam vóór God. Abraham zei tegen Izak dat God Zichzelf een lam ten brandoffer zou voorzien! Nu, dat geldt helemaal van Christus. Het is niet óns Lam. Het is door God Zelf gegeven. Dat betekent dat de Heere Zelf voor verzoening zorgt. Paulus schrijft in het machtige gedeelte over de verzoening dat Gód (!) in Christus de wereld met Zichzelf verzoenende was (2 Kor. 5 : 19). De verzoening is volstrekt Zijn werk. Want wij verzoenen ons niet met Hem. Of dacht u van wel? Dat wij van goede wil zijn? Vergeet het maar. Wij zijn vijanden van God geworden. En als Hij Zelf onze vijandschap niet breekt, is er geen haar op ons hoofd die aan verzoening denkt. Wij willen niet. Maar het wonder is dat God het weer goed wil hebben met ons. Ook al hebben wij Hem diep gekwetst. En nu heeft Hij Zelf het Lam gegeven. En Jezus was bereid om Lam te worden. Hier in Johannes 1 is Hij onderweg naar de slachtbank, naar het altaar, ja naar het kruis. Straks zal de volle toorn van God op Hem neerdalen. Als een bliksemafleider trekt het kruis de gloed van Gods toorn naar zich toe. En zo komt het tot een ontlading. God is met dit offer tevreden.

Johannes wijst Hem aan: "Zie, het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt." Nu moeten we goed lezen wat er staat. De zonde van de wereld. Zonde in het enkelvoud. Hiermee wordt al het menselijke falen bedoeld. Het is één groot complex van schuld tegenover God. Niet alleen de zonden die we doen maar vooral de zonde die we zi'jn. Er leeft in ons een diepe weerstand tegen de Heere. Laten we er geen doekjes omheen winden maar het onomwonden uitspreken. We hebben onszelf afgesneden van de Levensbron. En nu missen we onze bestemming. We onteren de levende God en leven aan Zijn wil voorbij. Dat is het wezen van de zonde. Daar komen alle concrete zonden uit voort. Ondertussen staan we diep in de schuld bij God. Weten we dat? En dan niet van horen zeggen maar vanuit een innerlijke overtuiging. Dan is de zonde geen afgesleten term meer die ons weinig zegt. Nee, dan vat dit ene woord de nood van mijn leven samen. En is er nog redding mogelijk?

Gode zij dank: ja! Volg die uitgestoken vingervan Johannes eens: "Zie, het Lam Gods, Dat de zonde der wereld (!) wegneemt." Wat wordt dat breed gezegd. Wereld betekent in het vierde evangelie meestal mensenwereld. De zonde van heel de mensheid - die neemt het Lam weg. Letterlijk staat er: die tilt het Lam op. Wat moet dat een zware last zijn. Stel dat het Lam alleen mijn zonde zou moeten dragen... Dat is al een verschrikkelijk zware last. Als de Heilige Geest mij het gewicht van mijn zonden laat zien, dan ga ik daar diep onder gebogen. En nu neemt Christus de zonde van de wereld op Zich. Van de mensheid door alle eeuwen heen. Van de mensen anno 2001. En wat gebeurt er vandaag niet aan onrecht. Moeten we de krant eens naast deze tekst leggen. Het is zo'n bekend woord geworden. "Zie, het Lam Gods..." Maar horen we nog wat Johannes werkelijk zegt? De zonde van de wereld. Vanuit de krant wordt heel concreet wat de wereld is. Als we lezen van steekpartijen en agressie, van onverzoenlijkheid en haat, van massaslachtingen en verkrachtingen, van leugen en bedrog. Mensen kunnen elkaar de meest afschuwelijke dingen aandoen. De mensenwereld is soms nog erger dan... een beestenwereld.

Misschien dat we zo iets beter aanvoelen wat Johannes zegt. Daarom heeft Jezus zoveel angst doorgemaakt in Gethsémané, toen Hem de toornbeker van God werd aangereikt. Want de mate van Gods toorn wordt bepaald door de mate van de zonde. Dat heeft de Catechismus heel goed begrepen. In Zondag 15 wordt beleden dat Christus in Zijn lijden de toorn van God tegen "de zonde van het hele menselijke geslacht gedragen heeft!" Weet u wat dat betekent? Dat het offer van de Heere Jezus in principe groot genoeg is om alle mensen zalig te maken. Wij kunnen zo klein denken van het Lam. Juist in het evangelie van Johannes wordt steeds weer de wereld genoemd. Alzo lief heeft God de wereld gehad! En Jezus noemt Zichzelf het Licht der wereld! En in de eerste brief van Johannes wordt beleden dat Hij niet alleen een verzoening is voor onze zonden, maar ook voor de zonden van de gehele wereld! Dat staat er dan toch maar! Dat mogen we niet afzwakken. Door er iets anders van te maken. De uitverkoren wereld bijvoorbeeld. Dan gaan we iets inlezen wat er niet staat. En inlegkunde is strijdig met uitlegkunde. Laten staan wat er staat! Nee, dat betekent niet dat ieder mens behouden wordt. We kunnen het Koninkrijk der hemelen alleen binnengaan langs de smalle weg van wedergeboorte en geloofsovergave. Juist rond Jezus scheiden de wegen. Velen wijzen Hem af. Ze sturen het Lam door. "We zijn niet van U gediend! Gaat U mijn deur maar voorbij." Wat aangrijpend! Om zo'n Zaligmaker de toegang te weigeren! Terwijl er genoeg vergeving is voor alle mensen. Want - "de zonde van de wereld".

Calvijn hoort er een brede nodiging in. Gods genade wordt allen aangeboden. Daarom mag ieder mens genodigd worden tot het heil. Wie we ook tegenkomen. Zelfs voor de grootste zondaar is er bij de Heere redding. Weet u waar het voor ons allen op aankomt? Of wij bij de wereld willen horen! Zo gaat Kohlbrugge met de tekst om. Hij vraagt in een preek over dit woord: "Behoort u tot de wereld? Wilt u zich met de wereld op één hoop laten werpen? Dan heeft dit Lam Gods ook uw zonde gedragen." Gelukkig als we onszelf niet boven de wereld verheffen. Dat kan! Je voelt jezelf beter dan mensen die maar raak leven. Of je ziet op een ander neer. Op die collega die zich uitleeft in het weekend. Maar dan mis je zelfkennis. En wie zichzelf niet kent, kent ook het Lam niet. Johannes wijst Hem aan. Let er op dat in de tekst de tegenwoordige tijd wordt gebruikt. Het Lam, Dat de zonde wegneemt! Daar is Christus nog altijd mee bezig. Want nog altijd is Hij het Lam. Ook na Goede Vrijdag, nu Hij is verheerlijkt als "een Lam, staande als geslacht" (Openb. 5:6).

Terwijl we dit woord overdenken komt het Lam voorbij. Durven wij het met Hem te wagen? Alleen door Zijn bemiddeling komt het in orde tussen God en ons. Niet als wij het van onze eigen offertjes verwachten. Daar gaat een streep door. Alleen het Lam Gods! Hebben wij genoeg aan Hem? Als wij tevreden zijn met het Lam, heeft Kohlbrugge gezegd, dan is God tevreden met ons. Wat bevrijdend. Voor ieder die het opgeeft om zichzelf te willen redden.

Hebben wij onze zonden al aan Hem meegegeven? Al het vuil van de zonde mag u meegeven. Huisvuil wordt gescheiden opgehaald. Maar zondevuil neemt het Lam in één keer tegelijk mee. Zonden die worden beleden. En noem ze maar concreet. Alles wat er misgegaan Is in uw leven. In het verleden. Bepaalde dingen die als een loden last op je hart drukken. Maar ook de dagelijkse zonden waar we steeds weer in vallen. Ook als we de Heere vrezen. We kunnen geen dag zonder het Lam! En het heerlijke is dat het Lam van God elke dag beschikbaar is. Hij neemt de zonde weg. Beleden zonden worden door Hem overgenomen en weggedragen! Die zie je niet meer terug. We zingen het in Ps. 103: "Zo ver het west venwijderd is van het oosten, zo ver heeft Hij om onze ziel te troosten, de schuld en zonde van ons weg(!)gedaan!" Door het Lam worden goddelozen gerechtvaardigd en schuldigen die de eeuwige dood hebben verdiend vrijgesprol< en.

Al met al een kernachtige preek. Bovendien kort en krachtig. Door de prediking van het Lam gebeuren er wonderen. Dat zien we verderop in dit hoofdstuk. De volgende dag brengt Johannes dezelfde boodschap aan twee van zijn discipelen (vers 36). Houdt hij een oude preek? Zo zou ik het niet durven zeggen. Dit evangelie blijft nieuw. Daar zorgt de Heilige Geest voor Die Christus verheer-lijkt. Het Lam (en dus ook de prediking van het Lam) hebben we dagelijks nodig. En dan gebeuren er inderdaad wonderen. Want de discipelen van de Doper keren hun meester (met een kleine letter) de rug toe en gaan dé Meester (met een hoofdletter) volgen (vers 37). Dat is de kracht van het Woord. Het kan maar zo gebeuren dat ik over het Lam hoor (s)preken, en dat het verlangen in mij gaat leven om Hem te dienen. Omdat ik ontdek hoe verloren ik buiten Hem ben. Zonder het Lam van God komt de zonde voor mijn eigen rekening. En dat wordt absoluut omkomen. "Heere, waar dan heen? Tot U, ja tot het Lam alleen!"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen