Legen de vervalsching der Gereformeerde Gelijdenis,

DOOR

Dr. ADOLPH ZAHN.

Onder de Duitsche predikanten en geleerden is er geen, die met zooveel kennis van zaken en beleid opkomt voor de Gereformeerde belijdenis, als Dr. Adolph Zahn, thans predikant bij de Gereformeerde kerk te Stuttgart. Toen hij eens in een Duitsch theologisch blad uitsprak, dat er in Duitschland, in den strengen zin des woords, van geen Gereformeerde kerk meer sprake was, werd hij daarover aangevallen en bij die gelegenheid tegelijk van de Gereformeerde belijdenis een valsch beeld ontworpen. Dit heeft hem" aanleiding gegeven, om zijn meening in dezen duidelijker te doen uitkomen en tegen »de vervalsching der Gereformeerde belijdenis" te protesteeren. Hij schrijft:

»Als ik zeg, dat er in den striktsten zin des woords in Duitschland geen Gereformeerde kerk meer bestaat, versta ik onder Gereformeerde kerk een kerk, die de grondwaarheid der geheele Reformatie en van alle Gerefor­ meerde geloofsbelijdenissen handhaaft, (dat namelijk God volgens een eeuwig raadsbesluit zich uit een gelijkelijk verworpen menschenmassa een uitverkoren gemeente verzamelt, die Hij dus naar zijne vrijmachtige genade verkiest) en de kerkelijke tucht uitoefent.

Ik weet wel, dat er in Duitschland nog Gereformeerden zijn, maar ik ken geen enkelen professor, die de grondwaarheid der Reformatie belijdt en onder de Gereformeerde predikers slechts S of 6, bijna allen mannen van weinig bekendheid, die dit nog doen. Van tucht is nergens meer sprake. De Gereformeerde kerk is een historische plant met bepaalde kenteekenen. Waar is zij in Duitschland ? Wij zijn zoo diep gezonken, dat men in het geheel den moed mist dat uit te spreken, wat de Gereformeerde kerk eendrachtiglijk in alle landen geleerd heeft, ofschoon men er toch een zeker genoegen in heeft zichzelven den naam van Gereformeerd te geven. Zoo vervalscht men wat zij (de Gereformeerde kerk) geleerd heeft.”

Tegen die vervalsching wil ik iets zeggen.

I.

De geheele theologie van den nieuweren tijd — men noeme haar geloovig of ongeloovig, Gereformeerd of Luthersch — leert de beperkte wilsvrijheid des menschen, die volgens dit stelsel de genade aannemen of verwerpen kan, en dus beslist, of hem de genade ten deel wordt of niet. Wanneer Gereformeerde theologen dit oek doen en bovendien voor Gereformeerd gehouden worden, zijn zij dit zoo weinig, dat zij niet eens Evangelisch zijn. Want de geheele Evangelische belijdenis van den Marburger Art. 6 en de Augustana Art. 5 af tot de verklariug van het 2de Art. der apostolische belijdenis in den Lutherschen Catechismus en de formula concordiae toe, alsmede de Heidelbergsche Catechismus, de Helvetica II, de Confessio Gallicana i) en alle andere Gereformeerde belijdenisschriften bestrijden de beperkte wilsvrijheid als de gronddwaling, die de Christelijke leer in alle deelen verwart, 't Is bij hen God alleen, die het geloof in de uitverkorenen werkt; de mensch ontvangt het zonder de minste zelfwerkzaamheid. Men kan voor hare beweringen; behalve Bijbelsche gronden, nog een menigte psychologische bijbrengen.

Het is onbegrijpelijk, wat Dr. Ebrard, die, als alle theologen van den nieuweren tijd, de beperkte wilsvrij heid des menschen leert, volgens welke deze het touw der genade door eigen kracht grijpen kan en door zijn eigen keuze de zaligheid geniet, daarmee bewijzen wil, dat hij zich altijd op Johannes a Lasco en Bullinger beroept, waar hij het maar te pas brengen kan, of op een vergadering van den Gereformeerden Bond óf in een feestpredikatie óf zelfs in de Harmonia confessionum fideï (overeenstemming der geloofsbelijdenis) van Salnar, door hem uitgegeven. Overal en altijd zocht hij achter de genoemde mannen bescherming voor zijne nieuwe dwaalleer. Als men bij deze mannen het systeem der Calvinistische praedestinatieleer niet vindt, hebben zij dan de wilsvrijheid des menschen geleerd? Johannes h Lasco heeft zich zijn leven lang verheugd in de vriendschap van Calvijn; zou dit geschied zijn, als hij geestverwant van Ebrard geweest ware? A Lasco zegt geheel in den zin van Calvijn in zijn bij streng Calvinistische gemeenten gebruikt, doopformulier: »Wij zijn voor de genade Gods niet vatbaar, tenzij ons alle vertrouwen op ons eigen vermogen, wijsheid en gerechtigheid uit onze harten weggenomen zij, en wij zelfs alles, wat in ons is, geheel verwerpen en verdoemen." In het Avondmaalsformulier klinkt het: »Wjj belijden, dat wij middenin den dood liggen." 't Is boven allen twijfel verheven, dat k Lasco niet in den geest van Erasmus of Pighein geleerd heeft.

I) De eerste belijdenisschriften zijn Luthersche. In 1529 is het Marburgsche in 15 artikelen opgesteld voor den rijksdag van Augsburg. Hieruit ontstond de Augustana of Augsburgsche belijdenis, die den keizer van Duitschland op den genoemden rijksdag werd overgegeven ter verklaring van de belijdenis der Protestanten. Luther schreef voorts in 15251 een grooten en kleinen Catechismus voor de eenvoudigen. Eindelijk verscheen in 1577 de Formula Concordiae of 't Formulier van eenigheid der Lutherschen. Tot de belijdenisschriften der Gereformeerden behooren de Heidelbergsche Catechismus, de Helvetica II (de Zwitsersche geloofsbelijdenis van 1568) en de Galicane (de Fransche).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen