Buitenland.

Engeland. Strijd voor de vr ij making van de Episcopale kerk van den staat in Wales.

Sedert de Episcopale kerk in Ierland niet langer meer staatskerk is, is ook in Wales eene beweging ontstaan om scheiding van kerk en staat te verkrijgen. Bekend is het, dat in dit vorstendom de meerderheid der Protestantsche bevolking niet meer tot de staatskerk behoort, maar tot de Dissenters is overgegaan. Het kan daarom geen verwondering baren, dat de bevolking vóór eenige jaren er veel tegen had om voor de staatskerk tienden op te brengen. Dit moge onbillijk schijnen, doch oorspronkelijk schijnt de kerk het grondbezit gehad te hebben, en dit aan anderen te hebben afgestaan, onder voorwaarde, dat bij wijze van jacht tienden zouden worden opgebracht. Het jetalen van deze tienden is door de grondeigenaren aan hunne pachters opgelegd en om dat de groote meerderheid der pachters niets meer met de Episcopale kerk uitstaande wil hebben, zoo is het te begrijpen, dat er groote onwil ontstond om deze te betalen. De regeering diende bij het Parlement een wetsvoorstel in, waarbij werd bepaald dat de grondeigenaren de tienden aan de Episcopale kerk moesten betalen, doch het werd afgestemd. Het volk weet echter niet. waaruit de tienden hun oorsprong hebben, waardoor de strijd tegen de tienden een strijd tegen de Anglikaansche kerk geworden is. Er werd een anti-tiendenbond opgericht, die onlangs in een nationaal verbond, gelijk dit in Ierland bestaat, werd opgelost. Dit verbond heeft het volgende programma :

1. Scheiding van kerk en staat.

2. De tienden behooren voor nationale doeleinden gebruikt te worden; bijv, voor de oprichting van vakscholen en verlichting van belasting.

3. Er behooren nieuwe landsvvetten te komen, waarbij de pachtpenningen op een rechtvaardige wijze vastgesteld worden.

4. Er dienen nationale scholen te worden gesticht.

5. Aan Wales komt een zelfstandige regeering toe.

Een deputatie van dit nationaal verbond woonde een vergadering van de liberale parlij te Nottingham bij en wist Ie verkrijgen, dat de losmaking der kerk van Wales van den staat op het liberale programma kwam te staan. Op haar jbeurt beloofde zij, den heer Gladstone te steunen in zijne pogingen om aan Ierland een zelfstandige regeering te geven. Er wordt dus een deel der staatskerk van Enge-

1) Wijlen het Kamerlid Mr. J. J. Teding v.m Berk hout, die destijds in de hooge besturen z.it, heelt toen gewaarschuwd.

land prijsgegeven om de lersche quaestie opgelost te krijgen.

Nu is de heer Gladstone altijd doorgegaan voor een vurig voorstander van de Episcopale staatskerk; in de plaats, waar hij verblijf houdt als staatszaken hem niet elders roepen, doet hij in de Episcopale kerk dienst als voorlezer. Hij tracht zich dan ook te verontschuldigen, door een onderscheid te maken tusschen de kerk van Wales, die losgemaakt moet worden van den staat, omdat de meerderheid der bevolking niet meer tot haar behoort en »de kerk van Engeland", welke voor een nationale instelling te houden is. De aartsbisschop van Canterbury heeft hierop reeds geantwoord, dat er geen kerk van Wales is; vier diocesen van de kerkelijke provincie Canterbury liggen in het vorstendom Wales en met nog meer recht kon men van een kerk van York spreken dan van een kerk van Wales. Wanneer de stelling van Gladstone: »Wales moet zelf over de kerk beslissen" doorgaat, dan is het doodvonnis van de Episcopale kerk geteekend. Waarom zou aan Cornwallis, Devonshire of York verboden zijn, wat aan Wales wordt toegestaan? Wij zouden er niet om treuren, indien de bevoorrechting der Engelsche staatskerk boven andere kerken een einde nam; dan ware het weldra met de Roomsche propaganda in den boezem dier kerk gedaan.

De Episcopale kerk is in Wales tegenwoordig ver van populair. Zij wordt aan het volk voorgesteld als een hindernis voor het verkrijgen van nationale zelfstandigheid, en zoo voorts. De Dissenters zijn over het algemeen in Wales, gelijk als in geheel Engeland, op staatkundig gebied liberaal, altijd in Engelschen zin liberaal, welks richting ten onzent antirevolutionair zou genoemd worden. De predikanten bij de Episcopale kerk zijn daarentegen conservatief. De tegenzin der bevolking tegen de Episcopale kerk is zeer verklaarbaar. Tot op dezen dag zijn de predikanten dier kerk in Wales vreemdelingen in een vreemd land geweest; .de, rr? 'pj'^'^^7 kj)n< ien niet m de J^at vaïï "ii'c land prediken, vêien kenden er zoo weinig van, dat zij zich niet aan de bevolking verstaanbaar konden maken.

Men verzekert van Episcopale zijde, dat in den laatsten tijd de Episcopale kerk weder is gaan toenemen, terwijl de Dissenters aan het afnemen zijnt Maar als dit zoo is, dan komt dit weder opbloeien denkelijk te laat.

Immers, de coalitie van Ieren en liberalen is te krachtig en de onbillijkheid, dat een klein deel van eene bevolking al de voordeelen genieten zou aan de staatskerk verbonden, te kennelijk, dan dat op den duur de staatskerk in Wales zich zal kunnen handhaven. Wanneer de lersche quaestie opgelost is, zal de losmaking van de kerk in Wales aan de orde komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen