Uit de Pers.

Over den afloop van de kerkelijke procedure te Rotterdam schrijft de Hoop een uitmuntend artikel, waaraan we het volgende ontleenen.

Van de zijde der «Eischeres" werd beweerd, dat »de gedaagde is geweest ouderling bij de Nederduitsche Hervormde gemeente te Rotterdam, doch op 14 Januari 1887 door het Classicaal Bestuur van Rotterdam voor onbepaalden tijd in die bediening is geschorst en op II November daaraanvolgende door het provinci aal Kerkbestuur van Zuid-Holland is ontzet van alle kerkelijke ambten en bedieningen in genoemde Gemeente en in de Nederl. Herv. Kerk, en van het lid maatschap dier Kerk"; dat hij dus niet meer tot die Kerk behoort, minst van al eenig ambt in die Kerk bekleedt, en dat hij, gevolgelijk, behoudens rekening en verantwoording van zijn beheer aan den «Kerkeraad" der gemeenie. moet overgeven, wat hem in zijn qualiteit van ambtsdrager in de Ned. Herv. Gemeente werd toebetrouwd en nog in zijn bezit is.

Deze redeneering is zoo helder als kristal en de eisch zoo billijk als mogelijk, indien geen rekening wordt gehouden met de afsnijding der Synodale Organisatie vanl8i6 door den wettigen Kerkeraad, op wettige wijze, in een wettige vergadering, voor de geheele gemeente.

Maar ziehier nu de tegenredeneerlng: Had de heer Vrolijk zich afgescheiden van het Kerk­ v genootschap, of was hij door een over hem geplaatst h Bestuur, volgens de reglementen van het Genootschap, V uitgezet, dan zou voor den eisch in de dagvaarding v grond bestaan.

Doch met de afsnijding der Synodale Organisatie voor de geheele gemeente werd aan alle autoriteiten der Synodale Besturen, over de gemeente collectief en over ieder lid persoonlijk, een einde gemaakt. De Gereformeerde Kerk van Rotterdam werd vrij van de Organisatie van i8i6; er bestond niet langer eene »Ned. Hervormde Gemeente van Rotterdam" als afdeeling van het Ned. Herv. Kerkgenootschap; en dus ook geen Kerkeraad dier «Gemeente", noch Classi ( kaal of Provinciaal of Synodaal Bestuur, dat eene juris dictie over de Kerk van Rotterdam kon uitoefenen. Die Kerk behield, toen zij de Dordtsche Kerkenorde ning weder van kracht stelde, haar recht op hare stof felijke goederen, en alleen aan den Kerkeraad dezer Kerk konden, en kunnen, hare ambtsdragers reken plichtig zijn van mogelijk geldelijk beheer, dat hen als leden des Kerkeraads was opgedragen.

Dit werd ter terechtzitting ook voorgebracht. Van onze zijde werd aangetoond, dat «de zich bij dagvaarding als Algemeene Kerkeraad der Nederduitsche Hervormde Gemeente te Rotterdam qualificeerende personen" niet «gerechtigd zijn te zamen die qualiteit te voeren" en dat de zich dus «respectieveli k als ouderlingen en diakenen betitelende personen e k voor zich het recht niet hebben zich die aangenomen hoedanigheden toe te eigenen " Geconcludeerd werd door de advocaten dezerzijds, Mr. Heineken en Jhr. Mr. Witsius de Savornin Lohman, dat de «in het hoofd der dagvaarding genoemde predikanten, ouderlingen en diakenen worden verklaard, niet gerechtigd te zijn zich te noemen den Algemeenen Kerkeraad der Ned. Herv. Gem te Rotterdam en als zoodanig die ge meente te vertegenwoordigen, en alzoo worden ver klaard niet ontvankelijk in de_ door hen ingestelde vor dering met hunne veroordeeling uit eigen beurs in de proceskosten."

Toch hielp dit verweer niet. De rechtbank rekende alleen met de Reglementen. Zoo stond men voor een petitio principii, die elk verweer machteloos maakte, en waarom men van pleidooi afzag en nu ook van appèl afziet.

Deze exceptie van disqualificatie werd door de rechtbank bij vonnis van 29 Februari 1889 verworpen. Op welken grond? Eenvoudig op grond AexSynodale Reglementen, die door den Kerkeraad, 5 Januari 1887 voor de geheele gemeente, op wettige wijze waren terzijde gezet! Door de rechtbank werd echter alleen gevraagd: Wat zeggen de Synodale Reglementen ? daarnaar werd geoordeeld.

Het recht, neen de verplichting der Kerk, om hare regeering in te richten naar Gods Woord; de geboden plicht der ambtsdragers, om te waken, dat de Ge reformeerde Belijdenis, naar Gereformeerde Kerkenordening, in de Gereformeerde Kerken gehandhaafd worde, mocht zelfs niet in debat komen. Met het feit, dat de Kerkeraad, krachtens zijn ambt, voor de geheele gemeente de Synodale Organisatie had afgesneden, en dat dus de Synodale Reglementen voor de Geref. Kerk van Rotterdam van geenerlei kracht waren, werd door de rechtbank niet gerekend; daarvan werd geen nota zelfs genomen. En welke de uitspraak der rechters zou zijn, volgens de Synodale Reglementen, w natuurlijk te voorzien.

Met de verwerping der exceptie van disqualificatie was het geding, voorzoover de rechtbank betrof, feitelijk beslist. Pleiten dezerzijds kon nu niets meer geven. En daarom, toen de zaak 15 April 1889 ten principale voor den rechter kwam, werd namens den gedaagde, door den procureur Mr. Bik, volgens advies onzer advocaten alleen verklaard, dat hij »na de verwerping der door hen voorgedragen disqualifica toire exceptie geen belang meer heep bij verdere tege spraak en zich ten opzichte van den tegen hem ingestelden eisch refereert aan 's Rechters oordeel."

Hiermee zijn de puntjes op de i gezet. De vraag staat toch metterdaad zóó en niet anders: i". Heefl een kerk van Christus ook met den Christus en zijn woord, of alleen met de bevelen der kerkelijke bestuurders te rekenen? en 2".: Mag een kerk of mag ze niet tegen revolutionaire daden van ingedrongen bestuurders reageeren?

De rechtbank zegt beide malen neen.

Maar dan geldt ook wat we zoo dikwijls reeds uitspraken, dat een kerk, die kerk van Christus wil blijven, geen rechtspositie heeft in Nederland.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen