Zending.

DE LEVANT.

III. Moeilijkheden.

Er is misschien in heel de geschiedenis der Zending niets merkwaardigers dan de gedurige bevestiging van het woord: vrede door strijd.

Telkens en telkens weer is het woord des Heilands waarheid gebleken: »Ik ben niet gekomen om vrede te brengen maar het zwaard."

En toch is door dit zwaard ten slotte de vrede gesticht.

Toen de eerste zendehngen in de Levant kwamen, zeiden zij tot de Christelijke kerken, die zij daar vonden: »Wij zijn niet gekomen om een nieuwe kerk te stichten, maar eenvoudig om u te steunen en te sterken in uw godsdienstig en kerkelijk leven." Doch al spoedig bleek dat dit een onmogelijkheid was.

Het eenige wat restte was een geheel nieuwe kerk te vormen, een Protestantsche Christenheid te midden der vele kerken die het Oosten telde, en die den dood nabij waren, in vormendienst versteend.

Doch zulk een poging wekte tegenstand, vervolging, uitsluiting — vijandschap in één woord. Toch gaf de zending 't niet op.

Had het op te lossen vraagstuk thans een ander karakter gekregen, alles werd ingespannen om ook dit duidelijk aan te geven, om vaste lijnen, bespeurbare grenzen te trekken. En het gelukte. Van toen af was het Evangelie dat men predikte wel dezelfde Blijde Boodschap als vroeger, maar van wie het hoorden en aannamen, eischte het tevens scheiding, breken met het vroegere; opdat het nieuwe, het eenig goede in wezen treden kon.

De moeilijkheden aan deze verandering verbonden zijn nu althans niet meer als vroeger aanwezig. Veeleer kan men wederom op verandering wijzen. De Protestantsche kerk wordt thans door heel het land als een afzonderlijk hchaam en macht erkend. Wel is zij nog zeer klein wat het aantal leden betreft, maar haar invloed is reeds groot buiten alle verhouding tot haar omvang. De tegenstanders zien dit zeer goed en daar het niet te loochenen valt, staan velen hunner stil om zich af te vragen of niet misschien bondgenootschap boven strijd is te verkiezen.

In dit vraagstuk ligt zoowel een bemoediging als een gevaar. Het is zeker heugelijk dat de verdeeldheid en de verwijdering ophouden, de scheidsmuren beginnen te vallen, euvelen, totnogtoe ongenaakbaar binnen het bereik der Evangelieprediking worden gebracht. Maar aan den anderen kant heeft het zuiver Christendom altijd meer geleden van zekere diplomatieke handelwijs dan onder vervolging.

Men kan wel zeggen, gelijk ook thans weer geschiedt: We hebben geen belang bij een Protestantsche kerk als zoodanig; wij trachten naar een Christelijk leven zonder juist te vragen met wat naam dat genoemd wordt. Doch de groote vraag in de Levant is en wordt: Is een waarlijk leven bij het licht des Evangelies mogelijk, als er verband blijft bestaan met de oude kerken en belijdenissen?

Met een Christendom vol onwetendheid ja, zou 't zeker gaan; maar met een leven in het licht dat Christus geeft is 't geheel anders.

Is het nog mogelijk de oude kerken te hervormen, of zijn zij zoo bedorven en door en door krank ten gevolge van onwetendheid op alle geestelijk gebied, dat er niets overblijft dan haar omver te halen? Dat is de vraag. Onverholen, bedaard zoo mogelijk, opdat niet het stof der eeuwen oprijze in zulke wolken, dat het de werklieden verstikt. Moet er dan een nieuw gebouw opgetrokken en zoo ja, van wat soort? In hoe verre zal het uitvoerbaar blijken Westerschen wijn te doen in Oostersche vaten? En zal, zoo vragen reeds de Amerikanen zich af, zal de waarlijk Christelijke Amerikaan dan nog een Amerikaan zijn, met de oude volkstrekken; alleen gezuiverd; of za hij evenzeer verschillen van wat hij vroeger

was, ^ als de Amerikaan nu reeds verschilt van zijn Engelschen, lerschen of Duitschen voorvader, nu nog slechts zoo weinig geslachten dien van hem scheiden?

Doch zelfs al waren al die vragen voldoende beantwoord, men zou er niet zijn, want dan kwamen die van maatschappelijken aard.

Welke betrekkingen moeten er bestaan tusschen het Evangelisch Christendom en de bestaande volksgebruiken? Hoever moet het elke gemeente vrijstaan haar eigen vraagstukken op te lossen ? Hoever moeten leiding en invloed gaan, om dien gezonden natuurlijken groei, zonder welken het leven echt noch blijvend is, behoorlijk te leiden en niet tegen te gaan ?

Zulke vragen nu doen zich bij menigte op overal waar maar een zendingspost wordt gevestigd, een gemeente ontstaat. De vraag is niet zoozeer: »Hoe bereikt gij de massa's ? '' maar: »Hoe leidt gij hen in 't rechte spoor ? " Kort gezegd, de tijd waarin men zich eenvoudig beperkte tot Evangelisatie is voorbij.

Wat men nu in het Oosten voor het Evangelie mag verwachten is een tijd van groei en wasdom.

En de vragen die thans op een jaarlijksche Zendingsbijeenkomst in Egypte, Syrië en Perzië en in Turkije, Bulgarije of Griekenland worden behandeld, zijn geen andere dan die het onderwerp vormen der geleerde beraadslagingen' van de mannen der wetenschap, de wijsgeeren, godgeleerden en volksweldoeners van Europa en Amerikai Dit nu wijst op andere tijden en toestanden, die recht geven nieuwe dingen te verwachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen