Uit de Pers.

Naar aanleiding van de verschillende adviezen in zake rubriek Acht van de kaarten voor de volkstelling levert de Hoop een artikel dat de aandacht verdient.

Het draagt den schoenen titel van »Geen Kerkgenootschap" en luidt als volgt:

Welke vruchten voor het - welzijn des lands de aan staande volkstelling zal opleveren ligt nog in het duis ter, doch feit is het, dat zij reeds één goede vrucht draagt nl. dat in steeds wijder kring de leuze wordt opgenomen van: »ff«« Kerkgenootschap."

De Staat kent niet Kerken maar •itKerhgeHotischa f en" en wil o. m. door de volkstelling te weten komen tot welk Kerkgenootschap ieder van zijne onderdanen behoort. Niet dat de Staat, die als zoodanig, geen godsdienst belijdt noch ook tot eenig Kerkgenootschap behoort, daar eigenlijk mede te maken heeft, maar omdat alles nu eenmaal moet ge classificeerd worden: zooveel mannen, zooveel vrou wen, zooveel kinderen; zoovele bakers, vleeschhouwers, timmerlieden, visschers enz, en dan ook: zoovele Kerkgenootschappen, ieder met zoovele leden taatstge noemde bedoeling der volkstelling zal echter ditmaal moeielijk bereikt worden, daar duizenden in den lande ontwaakt zijn tot eenig besef, dat zij - wel leden eener Kerk, maar niet van een KcAgenootschap zijn, en zoo de duidelijk nauwkeurige invulling der kaarten op dit punt veel te wenschen zal overlaten.

Dat de leden der Ned. Geref Kerken, die juist met de Organisatie van 1816 het Kerkgenootschap der Revolutie, gebroken hebben. weigeren zouden, zich bij de volkstelling, als toch tot een Kerkgeuoot schap behoorende, aan te geven was te wachten. Slechts was noodig, dat er de aandacht op gevestigd werd. gelijk, naar aanleiding van een stuk in de Gtmeeniestem, door ons en daarna door andere bladen geschied is. Op de vraag: »Tot welk Kerkgenootschap behoort gij'f', zou men, voor de wet iê«»»«» volstaan met te antwoorden: «Tot geen Kerkgenootschap." Doch om niet gerekend te worden tot de Dageraadsmannen, die door dit antwoord te kennen geven, dat zij met iedere Kerk gebroken hebben, èn om den Staat in deze tegemoet te komen, behoort er bijge voegd te worden van welke Kerk men lid is. En te gereeder. nu de Minister verklaard heeft, dat men het woord «Kerkgenootschap" bij de volkstelling niet in streng wettelijken zin heeft te verstaan maar ieder volkomen vrijheid heeft, zich aan te geven als lid der Kerk^ - waartoe hij behoort of gezindheid, waartoe hij gerekend wil worden.

Niet V..zx\.genootschap dus, maar Kerk.

Krachtens de verklaring van den Minister in de Kamer, kunnen nu ook de leden der Christ. Gereformeerde Kerk, die bij den Staat als een Kerkgenootschap bekend staat zich aangeven als niet behoorende tot een Kerkgenootschap maar als leden eener Kerk waarop dan ook in de Bazuin wordt aangedrongen dat geschieden zal.

Dit is zeer natuurlijk doch wat veel verbazing wekken mag is, dit o)k aan leJea vaa hec Ned. Hervormd Kerkgenootschap geadviseerd wordt zic niet als zoodanig aan te geven maar als leden der Ned. Hervormde Kerk. Aldus Dr. Hoedemaker in zijn blad y> ^e Gereformeerde Kerk"

«Een Hervormde'' schrijft hij. «moet dus antwoor den: tot de Nederlandsche Hervormde KEBK." Eilieve!

Het «Genootschap" eene KEEK? Welk een begripsverwarring !

Nog schrijft Dr. Hoedemaker:

»Indien iemand, die niet op het duplicaat lidmatenboek der Doleereuden staat, invult tot geen Kerkge nootschap maar tot de Gereformeerde gezindheid is hij eenvoudig strafbaar voor de wet en stelt hij tenzij de tabellen geheim worden gehouden, zich bloot te worden geschrapt als lidmaat van de Kerk, waartoe hij behoort In het Evangelisch Zondagsblad van 2 Dec lezen - wij." «dat zou eene zuivering geven onzer lidmatenboeken."

Wij hadden en hebbben bezwaar tegen de opgave «van de Gereformeerde Gezindheid" in plaats van «lid der Ned Geref. Kerk", doch als de Besturen van het Hervormd Genootschap waarlijk de namen van allen, die zich zullen opgeven als te zijn van de «Gereformeerde Gezindheid" zouden schrappen van hare lidmaten registers dan zouden wij ons bijna bij de uitdrukking kunnen neerleggen.

«Geschrapt te zullen worden als lid van het Her vormd Kerkgenootschap" is een belofte, geen bedreiging.

Dat voorts Dr. Hoedemaker e a. schoon tot het Ned. Herv Kerkgenootschap beioorende toch niet als zoodanig maar als leden eener Kerk bij den Staat bekend willen staan, is verblijdend, en geeft hoop dat zij dan ook met het Genootschap zullen breken om zich bij de KEBK te houden.

De schijnbaar onschuldige vraag bij de volkstelling: « Tot vietk Kerkgenootschap behoort gij ? " raakt de c scientiên.

Tweeërlei zij het ons vergund naar aanleiding hiervan op te merken.

De houding van de Geref. Kerk in deze zaak was droeviger dan ooit.

In tweeërlei opzicht. Vooreerst, omdat ze, tegen de pertinente verklaring van den Minister in, dorst schrijven, dat wie invulde: Gereformeerde gezindheid, strafbaar voor de wet was. Een bangmakerij die als onzedelijk dient ge brandmerkt, overmits ze op tastbare onwaarheid rustte. En ten tweede, omdat de redactie, uitnemend wel wetende, dat »Ned. Herv. Kerk" de naam voor een kerkgenootschap is, den schijn wil doen aannemen, als kon men door te zetten »Ned. Herv. Kerk" het Genootschap ontloopen.

Toch heeft de Hoop volkomen gelijk, dat deze algemeene schuwheid voor het woord «Kerkgenootschap" schoone hope voor de toekomst biedt.

Onze principieele strijd tegen het begrip »Kerkgenootschap" draagt reeds goede vrucht Het Collegiale stelsel raakt in discrediet.

Onze andere opmerking geldt een klein verschil van gevoelen met de redactie van de Hoop.

Tii} week in haar advies eenigszins af van de Hiraut.

Nu, dit is uitnemend.

Ieders vrijheid van oordeel moet onder Calvinisten ongerept blijven, en allerminst de Heraut is met napraterij gediend.

Dat we tegen dit advies van de Hoop niet opkwamen, had dan ook alleen zijn grond in onzen constanten zetregel, om onze kracht niet in dispuut met geestverwanten te verspelen, maar tegen den gemeenschappelijken vijand te keeren.

Nu eerst de redactie van de Hoop zelve min of meer van haar gevoelen terug komt, zij het ons geoorloofd op te merken, waarom Gereformeerde gezindheid o. i. beter was.

Het gold niet een plaatselijke beschrijving, maar een w/iéstelling; alzoo een beschrijving van heel het land.

Daarvoor nu kon Ned. Geref. kerk geen dienst doen, omdat wij juist staande houden, dat er wel zulke kerken in allerlei steden en dorpen, maar geen kerk voor heel het land denkbaar is. Wel in dogmatischen, niet in slaatrechtelijkenzin. Ten andere, liep men gevaar, dat men door te zetten Ned Geref. kerk als een nieuwe kerk naast een oude te boek kwam te staan; terwijl juist T> Gereformeerde gezindheid" eeneenhei uitspreekt, die niet nieitw optreedt, maar vol gens de Grondwet vanouds bestond. En ten derde, moest gelegenheid geboden aan broederen of zusteren, die het lidmaatschap van het Genoo'schap ondraaglijk vinden en in wier plaats toch nog geen reformatie van het kerkbestuur tot stand kwam, om waarheid te spreken,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen