Buitenland.

Frankrijk.

De oud-Katholieke beweging en père Hyacinthe.

Sinds eenigen tijd doet P. Hyacinthe weder van zich spreken. De welsprekende gewezen priester der Roomsche kerk toont zijne illusiën nog niet te hebben opgegeven, hoe dikwijls zijne pogingen om eene Gallicaansche kerk te stichten èn op Zwitserschen èn op Franschen bodem, schipbreuk geleden hebben. Hoe welsprekend ook, de gewenschte reformatie ziet hij niet tot stand komen, elk beginsel, dat moed scheen te geven, wordt telkens weder afgebroken. Maar in den laatsten tijd is een deur der hope voor hem opengegaan. Het veldwinnen der Ritualistische beweging in Engeland schijnt den ex-priester grond gegeven te hebben om te verwachten, dat de Roomsche kerk, ontdaan van Ultramontaansche bijvoegselen, zonder Pausdom en zonder Jezuïeten, zonder den verplichten ongehuwden staat der geestelijken enz., ook in Frankrijk en elders weder herleven zal. Vooral het oud-Katholieken congres te Keulen in de verloopen maand gehouden, schijnt père Hyacinthe een hart onder den riem te hebben gestoken. Daar waren vertegenwoordigers der Episcopale kerk, o. a. de aartsbisschop van Salisbury, de heer Wordworth, van de Grieksch-orthodoxe kerk o. a. de groot aalmoezenier van den Tzar, van de oud-Roomsche kerk van Nederland, Zwitserland enz. bijeen. Doch het was slechts een congres waar personen verschenen zonder eenigen kerkdijken lastbrief.

Volgens P. Hyacinthe scheidt het Catholicisme van Rome zich van alle andere kerken af, door ze niet tot vereeniging te roepen maar van haar onderwerping te eischen. Het Catholicisme van Rome is de meest absolute centralisatie, onder een eenhoofdige regeering, ons Catholicisme', dat de toekomst heeft en ook het Catholicisme was van het verleden, in de federatie der nationale kerken die een eigen regeering hebben, met een gemeenschappelijk geloof en verbonden door de liefde. De paus zal in die kerk ook zijne plaats hebbe maar als de eerste onder gelijken.

Ook was het op het congres te Keulen koren op den molen van den heer Hyacinthe Loyson, dat de Engelsche aartsbisschop Wordworth, de Oud-Katholieken had geluk gewenscht, omdat zij de reformateurs van de i6e eeuw niet hadden nagevolgd, die in him overraatigen ijver zelfs in den boezem der Anglicaanschen kerk, leerstukken en heilzame instellingen hadden afgeschaft, die men later moeilijk weder kon verstellen. »De Oud-Katholieken hebben niet een verkeerden stap gedaan", sprak hij. Voorts noemt de heer Hyacinthe het verschijnen van vertegenwoordigers van de kerk van Utrecht — namelijk een ^aartsbisschop, twee bisschoppen en tivintig priesters — het evenement van den dag, want tot hiertoe hadden deze getrouwe, maar eenigszins vreesachtige discipelen van de oude Gallicaansche kerk een zeker wantrouwen jegens ons betoond.

Ook heeft père Hyacinthe eene vondst gedaan, die hem niet weinig op den ingeslagen weg bemoedigde. In de Eglise Libre publiceert hij een brief van Paul Rabaut, gedateerd van den 26en Augustus 1768 en gericht tot Court d'Gébelin, waarin hij het volgei^de schrijft:

»Ik wil u niet verhelen dat onze Presbyterialen kerkvorm mij zeer mishaagt; de kleinste ouderling meent dat hij een man van gewicht is en de minste predikant laat zich gelden alsof hij de voornaamste was. Het is eene anarchie (regeeringloosheid) die dikwijls de verderfelijkste gevolgen heeft. Indien er plaats is voor eene reformatie, zooals ik er een hoop te zien geboren, zal men zonder twijfel het episcopaat behouden, die heel wat minder inconvenienten oplevert. Om daartoe mede te werken zou ik gaarne mijn levenlang pastoor van een dorp willen zijn."

Natuurlijk juicht een man als Hyacinthe in een uiting van een man als Paul Rabaut. Doch men vergete niet, dat Rabaut lang niet vrij was van revolutionaire beginselen, al moest hij vanwege zijn verzet tegen de Bergpartij het leven vérliezen, zijne vijanden de Jacobijnen wisten toch te bewerken dat hij den sen Dec 1793 te Parijs geguillotineerd werd.

Rabaut vergat, dat al levert de Presbyteriale kerkvorm vele moeilijkheden in de praktijk op, de kerken des Heeren onder haar het meest hebben gebloeid, terwijl wanneer de kerken verachteren in genade, de neiging openbaar wordt om van de Gereformeerde beginselen in de kerkregeering af te wijken.

Doch daarbij is het opmerkelijk dat in Engeland die mannen, welke daar père Hyacinthe als geestverwanten en medestrijders voor de zaak van de Reformatie der Roomsche kerk gehouden worden, steeds meer neiging toonen om den paus het pleit gewonnen te geven. Terwijl Hyacinthe uitgesproken heeft, dat men alleen om den gedwongen ongehuwden staat der priesters met Rome breken moest, openbaart zich onder de Ritualisten in Engeland van lieverlede de neiging om het coelibaat te gaan verheffen, door de pogingen die in het werk gesteld werden om kloosters te stichten. Terwijl Hyacinthe voor de afschaffing van de biecht ijvert, tracht men die in Engeland weder in te voeren.

Ook in de Grieksche kerk openbaart zich de zucht om door uitbreiding aan het kloosterleven te geven, de Grieksch-orthodoxe kerk te versterken. Met name tracht men de Luthersche kerk in de Oostzee-provinciën ook te bestrijden door het stichten van geestelijke broederschappen.

Père Hyacinthe ziet in, dat als men eenmaal het Hiërarchisch beginsel in de regeering der kerk aanvaart, men eenvoudig op weg naar Rome is. Men kan, op dien weg zijnde, een oogenblik schrikken en terugdeinzen voor de uiterste consequentie van zijn beginsel, gelijk père Hyacinthe gedaan heeft toen hij met den paus brak, maar wanneer men dan niet omgekeerd wordt en den tegenovergestelden weg leert bewandelen, komt men ten slotte toch daar, waar men oorspronkelijk niet wezen wilde. Vele voorstanders der Synodale Hiërarchie in Nederland zouden voor weinige jaren van het denkbeeld gegruwd hebben, dat de kerkelijke besturen modernen, ja zelfs Godloochenaars in hunne ambten zouden handhaven, om den Gereformeerden, die rechtens de kerk uitmaken, uit te werpen, doch door de consequentie van hun beginsel zijn zij medegesleept en nu schijnen zij met dat feit vrij wel vrede te hebben.

WINCKEL,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen