Ten onrechte maken vele

Ten onrechte maken vele Piotestanten zich almeer ongerust over de wereldmacht die de Roomsche kerk bezit.

Reeds wat het cijfer aangaat, is de Roomsche kerk veel minder machtig dan men waant.

WEKNER heeft in zijn pas verschenen prachtwerk; Orbis Tcrrarum Catholicus, dit cijfer zoo gunstig mogelijk voor de Roomsche kerk pogen te maken, en kan toch voor 184S niethooger komen dan tot 200 millioen; terwijl HüENERS Statistische Tabellen ed. 1886 cijfers van jonger dagteekening geven, en het getal Rcomsch-Katholieken niet hooger dan 225 miilioen weten te brengen.

Hier nu staan tegenover 858 miilioen Heidenen, 175 miilioen Mdhomedanen, 128 miilioen Protestanten en een kleine lOO miilioen Grieken, Armeriërs, enz.

Van de 1485 miilioen bewoners der aarde behoort dus nug slechts één zevende tot de Roornsch-Katholieke kerk, en van de gedoopte Christenen ongeveer de helft.

Doch ook dit is nog niet genoeg gezegd.

De macht der Roomsch-Kalholieke kerk toch schuilt voornamelijk in Zuid Europa en in Zuid-Amerika, landen, waar juist de toeneming der bevolking veel langzamer gaat dan in hêt Noorden en Oosten.

Rusland en de Vereenigde Staten van Amerika gaan het snelst in bevolking vooruit, en beide landen hebben slechts een klein getal Roomsch Katholieken; ja de dag is niet vei re meer, dat alleen deze beide. Staten saam, die nu reeds ruim 170, 000000 inwoners tellen, meer Grieksche en Protestantsche inwoners zullen tellen, dan heel de RoomschKatholieke kerk bezit.

Eenvoudig door de ontwikkeling der natiën en de toeneming der geboorten, is dan ook de tijd komende, dat de Roomsch­ Katholieke kerk, die nu nog even de helft der Christenheid telt, beneden die helft dalen, en proportioneel steeds achteruit zal gaan.

Daarbij vergete men niet, dat onder de 225, 000, 000 Roomschen, die in het cijfer meetellen, stellig 100 miilioen personen zijn, die, al braken ze nog niet openlijk met de kerk, toch feitelijk van haar afgevallen zijn. Van de Fransche bevolking is stellig een derde deel geheel van de religie vervreemd. In België kan de kerk op de radicale en liberale volksgroepen volstrekt niet rekenen. In Oostenrijk, Italië en Spanje zijn de radicalen, zij het ook minder openlijk, aan de kerk even vijandig.

De Roomsche kerk is en blijft nog altODS zooals Dr, Pierson in zijn levensschets van Newman terecht opmerkte, de kerk der Romaniiche volken van Latijnsch ras, en is daarom schier de eenige kerk in alle landen van Zuid-Europa ten Westen.

Daarentegen staat het Slavische ras tegen Rome over, en is de leiding bij het Germaansche ras niet in Roomsche, maar meest in Protestantsche handen. De landen, die op dit oogenbiik het lot der wereld leiden, zijn Rusland, Duitschland en Engeland, en juist deze drie machtige rijken zijn niet Roomsch. Terwijl omgekeerd de Latijnsche volken steeds aan macht en invloed verliezen, gelijk het voorbeeld van het eens zoo machtige Spanje en nog machtiger Frankrijk ten duidelijkste toont. Zelfs Oostenrijk speelt slechts een tweede viool. Beieren heeft in Duitschland weinig meer te zeggen, Portugal kan zich nauwlijks staande houden. En wel nam Italië in macht toe, maar op een wijze, die het juist met de Pauselijke Curie in conjlict bracht.

£n wat Amerika betreft, ook daar zijn het '^ niet Mexico en niet Brazilië, en nog veel minder Argentinië of Peru (alle Roomsche landen) die den toon aangeven, maar zijn het de Vereenigde Staten en Canada die de grootste macht vertegenwoordigen.

Terwijl eindelijk wat de Koloniën aangaat, ey^njüPQ niet Frankrijk en niet Spanje of Portugal, maar Engeland, Duitschland en Nederland, wederom drie niet overwegend Roomsche landen, de heerschappij in handen hebben.

Van welke zijde men de zaak dus ook bezie, is er veel meer oorzaak voor de Roomsche Curie, om de ontwikkeling der politieke en sociale beweging met bezorgdheid gade te slaan, dan voor ben die Romes twrermacht duchten.

Want al stemmen we volmondig tóe, dat Rome door haar internationale organisatie beter dan óf de Grieksche óf de Protestantsche kerk in staat is, haar volle kracht te doen wecken, toch is het feit niet wel te betwisten, dat én in Europa én in Amerika én in de gekoloniseerde landen, nu reeds de overmacht op verre na niet bij Rome is, en in de toekomst Rome al meer dreigt te ontgaan.

Alleen zoo Italië Pausgezind wierd, zou aan de jongste ontwikkeling van Italië zekere kracht zijn te ontkenen; maar dit is niet het geval. Van tweeen één toch, Ot Italië blijfc één, maar dan ook tegen den Paus gekeerd. Of wel het huis van Savoye trekt zich naar Florence terug, maar dan is het ook met Itahës eenheid gedaan.

Ook al kon Frankrijk in een komenden oorlog Duitschland verslaan, dan nog zou de Curie in Frankrijk geen gewonnen spel heb' ben, waar het radicalisme dan eerst recht den boventoon zou krijgen.

En waar het alzoo duidelijk is, dat op het groote wereldterrein almeer de hoofdrol gespeeld wordt door Rusland, Duitschland, Engeland en de Vereenigde Staten, die geen van alle meer dan een zeker percentage Roomschen bevatten, terwijl omgekeerd Roomsche landen als Spanje, Oostenrijk, Beieren, Portugal, Mexico en Zuid-Amerika, óf terugaan óf stationair blijven, is het met volkomen zekerheid te profeteeren, dat de feitelijke macht der Roomsche kerk meer kans heeft van af te nemen, dan van te wassen.

Dit is zoo waar, dat zelfs in geheel Roomsche landen reeds nu niet het Roomsche staatsrecht de wet geeft, maar de wet beheerscht wordt door denkbeelden, die met den Syllabus eigenlijk onbestaanbaar zijn. Nog in Saragossa gmg er een vrij hevig protest uit tegen den feitelijken toestand in Spanje.

Uit dien hoofde bestaat er dan ook niet de minste reden, om aich over het wassen van den Roomschen invloed ongerust te makend Er is, dit zien we zetf wel, een nieuw leven in de Roomsche kerk ontwaakt. Maar de macht die. ze hierdoor won, is niet een nieuwe macht die veroverd wcrd, maar slechts een macht, die /««rwoni.en wierd op vroegere slapheid en inzinking van kracht.

En hierin nu ligt voor een niet gering deel iets, waarover v/e ons tot op zekere hoogte zehs te verblijden hebben.

Want hoe beslist we als Calvinisten ook tegen Rome overstaan, toch achten we het voor de Roomsche landen veel gelukkiger zoo men er vroom Roomsch, dan zoo men er radicaal-ongeloovig is.

Men zij dus kalm en late zich door geen schrikbeelden bang maken.

Van een terugkeer der Roomsche alleenheerschappij, gelijk ze tot 1517 de volken overheerscht heeft, is nu geen de minste sprake, en kan nog veel minder sprake in de toekomst zijn.

Zelfs in de Roomsche.Curie denkt niemand er aan, om op zulk een alleenheerschappij ten tweeden male uit te gaan. En al het streven der Curie is er maar op gelicht, om door het sterke overwicht, dat Rusland, Engeland, Duitschland en de Vereenigde S: aten allengs verwierven, en in nog sterkere mate verkrijgen zullen, niet geheel afgedrongen te worden van de plaats die Rome dusver nog innam«.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen