Buitenland.

N.-Amerika.

Herziening der Westminstersche geloofsbelijdenis. Strijd voor en tegen de moderne critiek.

De kerken van Amerika hebben in deze dagen veel te lijden van den kouden Noordenwind van het rationalisme. Henry Ward Beecher baande den weg voor een zoogenaamde nieuwe theologie, die niet anders is dan een vernieuwing der Ariaansche, Pelagiaansche en Sociniaansche ketterijen. Zijn opvolger. Dr. Sy man Abbott, wandelt in hetzelfde spoor. Nieuw Engeland beweegt zich voortdurend op dezelMe lijn. Immers Dr. Munger en Dr. Newman Smyth hebben sinds lang openlijk de oude paden verlaten. Dr. Briggs hield onlangs in de Presbyteriaansche Unie een voorlezing, waariii hij zoozeer zich als een voorstander van de critiek op de boeken des Ouden en Nieuwen Testaments deed kennen, dat een liberaal blad als de Independent er zich aan ergerde.

Het blijkt ook steeds meer dat vele leeraars der Presbyteriaansche kerken met het gif der rationalistische leer besmet zijn. Daaiomishet niet te verwonderen dat er een geroep is ontstaan om revisie der geloofsbelijdenis, want nog altijd is de confessie van Westminster de vlag, Waaronder alle Presbyterianen, hetzij geveinsd of oprecht, zich scharen. Deze belijdenis geeft een zeer duidelijk geluid omtrent de leer der verkiezing en is daarom een doorn in het oog van allen, die de nieuwe school volgen. Op de jongste algemeene vergadering der Presbyteriaansche kerken benoemde men een comité om te onderzoeken of eene revisie der belijdenis noodig moest worden geacht op de volgende algemeene vergadering (een soort van synodale samenkomst) daarover rapport uit te brengen. Dit comité, waarin onderscheidene invloedrijke mannen benoemd werden, hield reeds onderscheidene vergaderingen, waarvan slechts uitlekte, dat er een zoodanig verschil van gevoelen geopenbaard is, dat er niet aan te denken is om een eenstemmig advies te kunnen verwachten. Althans heeft een lid van het comité te kennen gegeven, dat er volgens hem een rapport van de meerderheid en een der minderheid aan de algemeene vergadering zal worden aangeboden en dat de vergadering zich met de minderheid, die nog het meest behoudensgezind is, zal vereenigen.

Maar dat de Presbyteriaansche kerk van Amerika volgens de Gereformeerde leer en praktijk niet op eigen hand de leer mag veranderen, dat zij daartoe de medewerking noodig heeft van de andere Gereformeerde kerken, schijnt niemand te beseffen.

Sommigen, die het opkomen der critische school, die zich het recht aanmatigt om den inhoud van Gods Woord aan critiek te onderwerpen, tervvijl wij ons te onderwerpen hebben aan de critiek van den Bijbel — met bezorgdheid gadeslaan, vreezen overal veel van het optreden van den hoogleeraar Dr. Harker.

Doch deze staat buiten de Presbyteriaansche kerk. Meer gevaar dreigt van de zijde van Dr. Briggs, die onlangs den leerstoel in een Presbyteriaansch college in deBijbelsche godgeleerdheid aanvaardde met eene redevoering, waarvan wij reeds hierboven spraken. In deze oratie schijnt de hoogleeraar te waarschuwen tegen Bijbelvergoding, althans van alles zoekt hij bijeen te rapen om het gezag van Gods Woord te ondermijnen.

In verband met den strijd over de herziening der geloofsbelijdenis heeft de hoogleeraar Briggs een boek uitgegeven onder den titel: » Waarheen? "' teneinde te betoogen dat de tijd is aangebroken om de godgeleerdheid, de staatsregeling, de openbare Godsvereering, het Christelijk leven en den Christelijken arbeid op nieuwen grondslag te vestigen. De strijd (drift) in de kerk behoort op te houden. De afsluitingsboomen, die de verschillende Protestantsche kerken van elkander gescheiden houden, moeten verwijderd worden om eene organische eenheid te vormen. Er zou een verbond moeten gesloten worden, tusschen de Roorasche en Protestantsche kerken en met alle andere takken van het Christendom.

Het scheelt niet veel of Dr. Briggs is van hetzelfde gevoelen als de heer Stead, die van meening is, dat de kerk der toekomst herbergen moet gaan houden en schouwspelen behoort te openen; gaat de kerk dien weg op, dan is zij niet alleen met alle andere instituten, die zich terecht of ten onrechte met den naam van kerk versieren, vereenigd, maar gaat zij zich ook vereenzelvigen met de wereld.

Het spreekt wel vanzelf dat zulk een geschrift, door een Presbyteriaansch hoogleeraar in het licht gezonden, velen ontrust heeft. Doch tot onze smart bemerken wij niet dat de kerkeraad, onder wiens tucht de hoogleeraar Brigss staat, zich deze zaak heeft aangetrokken. Wel heeft de ex-hoogleeraar van Princeton college, waar men ook hiertoe vrij bleef van de excessen der moderne critiek, zijne stem tegen de leer van den heer Briggs verheven. Deze bejaarde dienaar der kerk schreef:

»Wij bevinden ons in een nieuw tijdperk wat de historie der theologische denkbeelden aangaat. Duitschland helpt pns met eene nieuwe reformatie. Wij zijn vrij van de banden die het verstand en het hart onzer vaderen omkluisterd hielden. Wij gevoelen ons alsof een nieuw land voor ons geopend is. Een heerlijk uitzicht opent zich voor ons. Het oude ia voor ons voorbijgegaan als de nacht; een morgen vol beloften breekt aan. Wij zijn op het punt uit de woestijn in Kanaan te trekken, in Kanaiin met zijn boomcn en bloemen, met zijn heuvelen en stroomen. Wij hebben een kleiner Bijbel, een meer milde wijze om hem uit te leggen; een groot deel van den Bijbel is bevonden poëzie te zijn. Wij hebben een vrijer Evangelie ora te hooren, een vrijzinniger Evangelie om te prediken. Wij hebben een beau mln-eur^ een verpletterenden huzaar, om ons te leiden.

Maar ouder en bezadigder menschen zien deze dingen schouderophalend en met vreeze aan. Zij zeggen: Wij hebben gezien hoe de Presbyteriaansche kerken in Engeland in de voorgaande eeuw Sociniaansch en Rationalistisch werden. Wij hebben er van gelezen, hoe het bederf van het Moderatisme zich verspreid heeft o-/er de kerk van Schotland, en als een laag kaf alle godsdienstige warmte heeft verstikt. Wij zijn bekend met de geschiedenis van het Unitarianisme, dat van Oud-Engeland naar Nieuw-Engeland en naar Harverd-college is overgekomen, en hoe dit geworden is tot een gekristalliseerd Deïsme of gestorven is in de asch van agnoticisme. Er zijn bedachtzame vaders en moeders, die vragen oi de nieuw op gekomen beweging van dezelfde natuur zijn zal en evenzeer doodelijk zal werken. Wij zeggen: Zij is van gelijke natuur, want zij zal niet dezelfde van vroeger zijn. Het oude zal komen in nieuwe vormen. De oude slang is te geslepen om het oude uitbroeisel voort te brengen, dat vergiftig is gebleken; een nieuw soort vergif zal worden voortgebracht in deze dagen van evolutie; met zeer schoonschijnende kleuren, als een middel, om in de taal van de voorstanders der evolutietheorie te spreken, ten einde zich te beschermen Een nieuw opkomende ketterij zal niet de oude type aannemen, v/aarvan elke Christen een afkeer heeft vanwege haren doodelijken invloed Wij staan er niet aan bloot om met een koud en nuchter rationalisme vati de Latijnsche of Fransche school te worden bezocht, de nieuwe ketterij zal een teutonischen vorm aannemen, als geboren zijnde in Duitschland, en zal rijk en schitterend zijn als het kind en de erfgenaam der hoogere criüek, gehuwd met de ideale philosophie, die nu verandert in een sceptische wijsbegeerte."

Het is verblijdend dat de grijze, gewezen voorzitter van Preston zijne stem heeft doen hooren tegen den sirenenzang van een critiek, die godsdienst en kerk dreigde te vernielen.

WiNCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen