Uit de Pers.

Ziehier wat Ds. Sikkel in de Zuidholl. Kerkbode over het Rapport in zake de Opleiding schrijft:

Dat eenheid in de kerkeE gewenscht is, eenheid ook in de opleiding van dienaren, — niemand zal het zeker ontkennen. En dat in onzen tijd. waarin zooveel stormen dreigen, die allen hun dreigingen ook voor de kerken meebrengen. In dezen tijd, waarin tot redding van land en volk zooveel behoefte aan samentrekking van ki-achten bestaat bij de gcrelormeerde geloovigen. Ook om de kleinheid van die krachten. En tot sparing ook van finantiëele ver snippering, waar op zoo velerlei gebied om offers gevraagd wordt.

Bik moet dan ook van de wenschelijkhetd der eenheid wel doordrongen zijn. Och, kwam er geen eenheid, hoe zou men er over weinige jaren ora roepen, om zuchten. Ma.ir hoeveel zou er dan reeds als treurig gevolg der gedeeldheid zijn aan te wijzen, dat nooit meer terecht te brengen is. Kr moet dus eenheid komen.

Dat bedoelden de kerken ook vóör de vereeniging

De Chr. ger, syn. van Leeuwarden besloot immers Ciat de herken een eigen inrichting tol opleiding h leeraars zouden hebben^ — maar ook dat over de ding tot den dienst des Woords {Theol. School o/Ger Universiteit) eerst na de vereeniging zou worden be

Die beslissing in verband met het besluit, om een eigen inrichting te hebben, moet thans genomen wor den. Laat elk dan nu kalm en ernstig de zaken overwegen.

De kerken hebben het recht van vrije studie erkend, en kunnen dus geen opheffing van de theol. faculteit der Vrije Universiteit verlangen Zij moeten de vrij lieid laten, om aan die Universiteit theologie te stu deeren. De eenheid kan dus niet verkregen worden door te besluiten, dat allen aan de Theol, School i Kampen moeten studeeren, Trouwens allen stemmen ook overeen in de waardeering van een gereformeerde Universiteit, waarin alle wetenschappen rondom de theologie een plaats vinden.

De Vrije Universiteit moet dus in haar geheel blijven.

iVlaar hoe krijgen we dan eenheid ?

Moet dan de Theologische School verdwijnen ?

Volstrekt niet.

Want de kerken moeten een ^ijj'^» inrichting hebben. En de Vrije Universiteit is zulk een inrichting niet en kan het nooit worden. De kerken kunnen ook niet een Universiteit onderhouden. Zij zijn niet het aangewezen lichaam, om te beoordeelen wie ge schikt is voor hoogleeraar in de Grieksche letterkunde, in - de oogheelkunde, in de wiskunde, in de sterrenkunde, of in het oud Germaansche recht.

Er kan dus niet aan gedacht worden de Thcolo gische School te laten verdwijnen, en de Vrije Unive sittit van de kerken te laten uitgaan. Maar hoe komt de eenheid dan?

Elk gevoelt, 't is niet zulk een gemakkelijk vraagstuk. Toch wijst zich de weg vanzelf, voor wie eenvoudig bij de beginselen en het recht blijft. Die beginselen en dat recht zeggen: de Theologisch School moet Theologische School blijven; -en moet School der Kerken blijven; en de Vrije Universitei moet Universiteit blijven en kan niet van de kerken uitgaan, maar moet op haar eigen terrein •vri/bliiven Én wilt gij nu eenheid, breng die twee dan zonder krenking van recht en beginsel, zoo dicht mogelij bij elkaer.

Gij zoudt moeten beginnen met ze beiden in een zelfde stad te zetten. En dat zouden we in elk geval aanbevelen. Welke die stad nu wezen moet, doet er al heel weinig toe. Wie om zijn zin voor Kampen of Amsterdam strijdt, is al heel kleingeestig. Indien maar de beste plaats gekozen wordt. En dat zou altijd een plaats moeten zijn, waar een gerefor meerde kerk en liefst ook waar een uitgebreide bibliotheek gevonden wordt. Leiden, Utrecht, Den Haag of Groningen dingen dan met Arasterdam om de voorkeur en hebben misschien veel voor boven Amsterdam. En wij recommandeeren Den Haag zeer. 't Zou een hede opfrisscher wezen voor de hofstad de koninklijke bibliotheek bevat een schat en Leidens schatten lisgen er vlak bij; bosch en zee bieden ver-; frissching van den geest door natuurschoon; onze mannen van invloed zijn er dicht bij 't roer van staat.... Maar dat alles daargelaten, welke plaats de synode ook kieze, laten in elk geval beide scholen in dezelfde stad komen. Tegen zoodanige beslissing kan niemand bezwaai hebben. En dan volgt het andere.

Dan kunnen de studenten in de theologie .".aa beide scholen tegelijk studeeren. De professoren kunnen en zullen zeker de uren van hun colleges in onderling overleg daarnaar regelen. Zij zullen het bezoeken der wederzijdsche colleges bij hun studenten bevorderen. Zij zullen als professoren veel met elkander omgaan en ook gemeenschappelijke samenkomsten houden. Ook de studenten leven dan wederzijds met elkaer. Geen beginsel, geen_ recht is er dan gesclaonden, en de eenheid in belijdenis en levensroeping geeft toch eenheid in leven, wezenlijke eenheid, Ook de examens worden dan vanzelf gelijk; anders zou de eene school voor de frissche, vlugge studenten en de andere voor de halve krachten gekozen worden; waardoor een akelige tweeheid bestendigd zou worden; terwijl bij eenheid in examens juist de zwakkere krachten, die dan toch ook mee moeten de professoren voor overdrijving en de knappe studenten voor pedanterie bewaren.

Twee scholen met hetzelfde beginsel, met mannen van denzelfden geest, al gaat de eene school ook van de kerk uit, en de andere niet, kunnen zooveel samen doen. ledere school kan de hoogleeraren van de andere school gebruiken. En wat zou er tegen zijn, zoo die hoogleeraren in hun vak aan beide scholen college gaven ? Dan krijgen alle studenten van denzelfden geleerde in hetzelfde vak college.

En wat is er dan tegen, zoo beide scholen langzamerhand de wederzijdsche hoogleeraren aansteldea om in htm vak aan beide scholen te doceeren ?

En indien zulk een hoogleeraar nu om 10 uur zijn college geeft voor de studenten der Theoljgische School en ora 11 uur datzelfde college voor de studenten van de Vrije Universiteit in twee gebouwen, die naast elkaer staan, — dan zal het er immers vanzelf toe komen, dat het college om 10 uur in een en hetzelfde gebouw voor alle studenten tegelijk gegeven wordt Zulke dingen komen dan door de overleg gingen van de curatoren of directeuren van beide scholen vanzelf tot stand, indien de scholen slechts in één stad en liefst in één gebouw of althans aan één straat of plein samengebracht worden. Elke school behoudt dan haar beginsel en haar rechten.

En dat moet ook.

De Theologische School moet de eigen, inrichting van de kerken blijven, en de Universiteit moet hare faculteiten faculteiten laten.

Een theologische facuheit, die van de kerken uitgaat, zooals voorgesteld wordt in plaats van de tegenwoordige Theologische School, zou naar ons inzien beginselen en rechten van Theologische School en Universiteit, van kerk en wetenschap beide krenken Zij was dan niet een eigen inrichting van de kerken, maar een stuk van een inrichting. Dat stuk was dan van de kerken en de andere stukken van dezelfde inrichting waren niet van de kerken. Dit zou èn de kerken èn de school schaden. En ook de Universiteit. Want de faculteit zou dan faculteit moeten zijn tusschen en naast de andere faculteiten als vorramde één Uci versiteit, en diezelfde faculteit zou weer geen faculteit naast de andere mogen zijn, maar School der kerken moeten 'wezen-Dit geelt verwarde onnatuurlijke verhoudingen, die het leven en de ontwikkeling naar den eisch der beginselen en in de lijnen van het recht tegenstaan. We houden het er dan ook voor, dat bij nadere gezette overweging dit denkbeeld om wijziging vragen zal en dat onze mannen die wijziging ook niet zullen blijven weigeren.

Neen, we moeten houden wat we hebben; een kerkelijke Theologische School en een Vrije Universiteit. We wenschen van beide niets te verliezen of op te offeren. Maar beide samen te zien werken, elk op eigen lijn en uit eigen beginsel, mits zoo dicht mogelijk bij elkaer.

Onzes inziens is dat ook de bedoeling van het voorstel der deputaten Ze stellen voor: breng beide stichtingen in eigen bestaand verband in dezelfde stad. Draag aan de theologische professoren op, om in hun vak aan beide scholen college te geven Laat de curatoren van beide scholen tot regeling dier colleges raet elkaer in overleg treden, opdat zoo mogelijk ieder college dat voor beide scholen geldt, op hetzelfde uur en dezelfde plaats gegeven worde. Tracht het eens. te worden, om htt zel/de examen af te neraen aan beide scholen en door dezelfde professoren, zoodat het één examen worde. Maak van elkanders gebouwen of van hetzelfde gebouw gebruik. Benoem uw professoren elk voor uw eigen School, raaar tracht het bij de benoeming eens te worden, dat ooh de andere School denzelfde benoeme. Maar laat de professoren onder kerkelijke curatoren als leeraars der Theologische School staan en onder de universiteitscuratoren als leeraars der Universiteit. De kerken moeten het recht behouden, ora een professor een kerkelijke benoeraing te onthouden, al wil de Universiteit hem ook hebben, en de Universiteit moet het recht behouden om een benoeming als haar professor te weigeren al is iemand ook hoogleeraar aan de Theologische School. Slechcs waar beide scholen begeeren denzel/den hoogleeraar te gebruiken, zorgen zij samen (elk voor de helft) voor zijn tractement en stellen geen colleges tegenover de zijne; maar waar elke-school een anderen hooglceraar kiest, zorgt elk voor de hare en regelt zijn colleges zonder nader overleg.

Dan wordt alles behouden, en toch het overbodige nagelaten, zonder dat eenig heginsel of eenig recht ook maar in een enkel opzicht gevaar loopt.

Zoo juichen we dan ook het voorstel van deputaten toe. We verliezen dan niets en winnen alles, wat gewonnen kan worden.

We zouden het een blijk van frisch en trouw beleid achten, indien de kerken in hare vergaderingen besluiten konden, de oplossing in dien weg te zoeken; alle verbeteringen, die in het voorstel der deputaten zijn aan te brengen, mits onder zuiverhouding der arer beide beginselen van Theologische School en Vrije oplei­ Universiteit tn tegelijk raet het doel om beiden zoo ef. nauw mogelijk één te doen zijn kunnen daarbij niet slist. anders dan hoogst welkom gerekend worden.

Dan brengen de' kerken nu aanstonds reeds tot stand, wat anders zoo wij immers door genadeleven mogen toch tot stand komen moet, maar dan jaren kan duren en met veel moeilijkheden, met allerlei verlies en met tijd, kracht-en geldverspilling gepaard moet gaan.

Moc'n het inzicht, om zulk een beslissing te neraen, echter nog ontbreken, och, dat dan toch ten minste alles gedaan worde, om de beide Scholen in één stad e te krijgen, en den weg te wijzen, waarin ze zoo dicht mogelijk bij elkander kunnen komen!

Het hier ingenomen uitgangspunt is het éénig ware en juiste.

Er is een geopenbaarde wille Gods, dat onze kerken één zullen zijn, en eenheid in haar openbaring zullen najagen.

En het is aan deze alles domineerende ordinantie, dat ook de zake der Opleiding moet getoetst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen