Onderstelde wedergehoorte.

In De Bazuin is weder een polemiek geopend over de onderstelde wederge^ boorte bij den doop. Eenerzijds werd er op gewezen, hoe ons doopsformulier zoo klaar en duidelijk mogelijk leert, dat onze kinderen in Christus geheiligd zijn; dat er voor den doop wordt gebeden, dat ze in Christus mogen worden ingelijfd en na den doop, dat ze in Christus mogen wassen en toenemen; al welke uitdrukkingen onbegrijpelijk zijn, wanneer men stelt dat de doop alleen de verzegeling is van een objectieve genade, die eerst later door het kind kan gekregen worden, terwijl daartegenover de bekende bezwaren worden ingebracht, die nog steeds bij velen tegen deze doopsleer onzer Gereformeerde vaderen bestaat. In die polemiek begeven we ons thans niet. De argunienten over en weer zijn dikwijls genoeg herhaald, en verder brengt dit debat ons toch niet.

Slechts voor één argument maken we een uitzondering, omdat daarbij rechtstreeks een beroep wordt gedaan op hetgeen De Heraut schreef om onze doopsbeschouwing aan te tasten.

De Heraut veroordeelde zoo scherp mo­ gelijk, zoo schreef de ongenoemde inzender, dat de moderne wetenschap haar hypothesen, die onbewezen en met de werkelijkiitiJ tr strijd zijn, als dogma's uitvent. Een hypothese of onderstelling mag alleen dienen om de feiten te verklaren, maar zoodra ze mei die feiten in strijd komt, moet ze als onnutte ballast overboord worden geworpen.

Pas dit nu toe, zoo zegt onze bestrijder, op de leer der wedergeboorte. Ook hier hebt ge met een hypothese of onderstelling te doen. Die onderstelling luidt, dat uw kind als kind des verbonds voor wedergeboren moet gehouden en daarom gedoopt moet worden. Maar de uitkomst leert, dat tal van gedoopte kinderen niet wedergeboren zijn. Derhalve is deze onderstelling of hypothese onjuist en moet ge krachtens uw eigen vonnis over de moderne wetenschap ook deze hypothese veroordeelen.

Gevoelt onze opponent niet, dat hij daarmede een conclusie trekt, die door hem zelf zeker niet zal toegepast worden in het dagelij ksch leven.'

Wanneer hij een dienstbode huurt, dan zal hij, op grond van de ingeleverde getuigschriften, beginnen met te onderstellen, dat zij eerlijk is en trouw. Toch leert de uitkomst, dat op deze getuigschriften lang niet altoos staat te maken is; ook onder onze dienstboden zijn er, die niet eerlijk zijn. al brengen ze nog zoo schoone getuigschriften mee. Zal hij daarom de algemeene onderstelling nu voor goed waardeloos verklaren.?

Of wel, hij gaat naar een winkel, koopt daar levensmiddelen of wat ge maar wilt. Hij doet dat in de onderstelling, dat de winkelier hem niet bedriegt, maar waar verkoopt naar den prijs. Achteraf blijkt, dat hij bedrogen is. Zal hij daarom bij geen enkelen winkelier meer koopen, zonder vooraf de waren door een chemisch laboratorium te hebben laten keuren.'

Bij de rechtbank wordt een getuige gehoord onder eede. De rechter gaat uit van de onderstelling, dat een getuigenis onder eede afgelegd waarachtig is, en wijst op dat getuigenis vonnis. Toch leert de ondervinding telkens, dat er zóó gewetenlooze lieden zijn, dat ze zelfs tegen een meineed niet opzien. Zal de rechter daarom voortaan geen eed meer mogen afnemen, omdat de onderstelling, dat getuigenis onder eede afgelegd, betrouwbaar is, niet in alle gevallen opgaat.'

Of breng ditzelfde over op kerkelijk gebied. Een jongman of jongedochter wenscht tot het avondmaal toegelaten te worden. Ge neemt hem daartoe belijdenis af. Op grond van die belijdenis beschouwt ge hem als geloovige. Ge onderstelt nu, dat hij een kind van God is. Zekerheid hebt ge niet, want alleen God kent het hart. Maar uitgaande van de onderstelling, dat zijn belijdenis oprecht is, laat ge hem ten avondmaal toe. Ge behandelt hem kerkelijk als een geloovige. Maar achteraf blijkt, dat die belijdenis niet oprecht was gemeend; in wandel of leer toont hij geen kind van God te zijn; ge moet hem daarom met den ban afsnijden uit de gemeente. Zult ge, omdat in dit geval uw onderstelling onjuist bleek, nu voortaan niemand meer op zijn belijdenis tot het Avondmaal toelaten.'

Precies nu op dezelfde manier heeft onze Gereformeerde kerk gezegd, dat ge bij elk kind, geboren in het verbond der genade, beginnen moet met te onderstellen, dat het een wedergeboren kind was, het moest ten doop aanbieden, het moest opvoeden als een erfgenaam des hemels. Omdat nu de uitkomst toont, dat niet elk kind, uit geloovige ouders geboren, metterdaad wedergeboren is, hebt ge daarom het recht te zeggen: uw onderstelling was met de feiten in strijd en daarom moogt ge niet langer van die onderstelling uitgaan.'

De ongenoemde inzender heeft vergeten, dat een hypothese op wetenschappelijk gebied iets geheel anders is dan de onderstellingen, waarvan heel ons menschelijk leven uitgaat, en zonder welke alle samenleving en alle kerkelijk leven onmogelijk is.

Het qui bene distinguit, bene docet, wie wèl onderscheid leert wel, verloor hij uit het oog. Van daar dat hij een argument aanvoerde, dat schijnbaar onwederlegbaar was, maar in werkelijkheid geheel buiten de quaestie omging.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen